TY - JOUR ID - 7679 TI - بررسی ترکیب‌های شیمیایی و خواص آللوپاتیک اسانس گیاه آنغوزه (Ferula assa-foetida L.) JO - تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران JA - IJMAPR LA - fa SN - 1735-0905 AU - دلاور, حسن AU - سحرخیز, محمدجمال AU - خاتون کازرانی, نرگس AD - کارشناس ارشد، اداره جهاد کشاورزی شهرستان نی‌ریز، مرکز ترویج ریزاب AD - دانشیار‏، دانشگاه شیراز، دانشکده کشاورزی،‏ بخش علوم باغبانی AD - کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، برازجان Y1 - 2014 PY - 2014 VL - 30 IS - 3 SP - 433 EP - 444 KW - اسانس KW - آنغوزه (Ferula assa-foetida L.) KW - آللوپاتی KW - علف هرز KW - بازدارندگی KW - درصد جوانه‌زنی DO - 10.22092/ijmapr.2014.7679 N2 - به‌منظور بررسی ترکیب‌ها و خواص آللوپاتیک گیاه دارویی آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول متشکل از 6 غلظت اسانس آنغوزه شامل 0، 200، 400، 600، 800 و 1000 میکرولیتر در لیتر و فاکتور دوم شامل 5 گونه گیاهی، سه گونه علف هرز به نام‌های خردل وحشی (Sinapis arvensis)، تلخه (Acroptilo repens) و ازمک (Cardaria draba) همراه با دو گونه زراعی گندم (Triticum aestivum) و جو (Hordeum vulgare) بودند. اسانس مورد استفاده در این پژوهش با استفاده از روش تقطیر با آب از شیرابه گیاه آنغوزه استخراج شد. نتایج آنالیز اسانس با استفاده از دستگاه GC و GC-MS نشان داد که 13 ترکیب قابل شناسایی در اسانس وجود دارد که عمده‌ترین آنها شامل آلفا-پینن (3/21%)‏، بتا-پینن (1/47%) و 2،1-دی تیولان (6/18%) بودند. صفات مورد اندازه‌گیری جهت ارزیابی اثر آللوپاتیک اسانس بر گونه‌های مورد بررسی شامل: درصد جوانه‌زنی‏، طول ساقه‌چه و ریشه‌چه‏، وزن تر و خشک ساقه‌چه و ریشه‌چه و درصد ناهنجاری گیاهچه‌ها بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که واکنش گیاهان نسبت به اسانس آنغوزه به‌طور معنی‌داری (p ≤ 0.05) متفاوت می‌باشد. بیشترین درصد جوانه‌زنی در غلظت‌های مختلف اسانس آنغوزه مربوط به گیاه زراعی گندم بدست آمد، در حالی‌که در گیاه زراعی جو نسبت به گندم حساسیت بیشتری مشاهده شد. به‌طور کلی کمترین حساسیت به اثرات آللوپاتیک اسانس مربوط به گونه زراعی گندم بود که در تمام صفات مشاهده شد. از طرفی گونه زراعی جو، علف هرز تلخه و ازمک بیشترین حساسیت را به اسانس آنغوزه نشان دادند. البته اثر بازدارندگی آنغوزه بر علف هرز تلخه و ازمک نسبت به خردل وحشی بیشتر بود. UR - https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_7679.html L1 - https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_7679_d3921e032329e173101f4d5a7cbb356a.pdf ER -