TY - JOUR ID - 128548 TI - بهینه‌سازی کشت بافت گیاه دارویی در معرض خطر انقراض Centella asiatica (L.) Urban JO - تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران JA - IJMAPR LA - fa SN - 1735-0905 AU - حیدرقلی نژاد, فرشته AU - حمیداوغلی, یوسف AU - قاسمی عمران, ولی الله AU - بی پروا, پوریا AD - دانشجوی دکترای اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهان باغبانی، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران AD - دانشیار، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران AD - استادیار، پژوهشکده ژنتیک و زیست‌فناوری طبرستان، ساری، ایران AD - دانشیار، گروه علوم پایه، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 39 IS - 1 SP - 152 EP - 162 KW - آب‌بشقابی (Centella asiatica (L.) Urban) KW - اکسین KW - کشت ‌بافت KW - سیتوکینین KW - ریزازدیادی DO - 10.22092/ijmapr.2023.358409.3157 N2 - آب‌بشقابی (Centella asiatica (L.) Urban) گیاه دارویی از خانواده چتریان به‌‌عنوان گونه‌ای در معرض انقراض در ایران شناخته شده ‌است. این گیاه دارای خواص درمانی متعدد از جمله بهبود حافظه، ضد سرطان و درمان بیماری‌های پوستی است و همچنین خواص آنتی‌اکسیدانی بالایی دارد. کشت سلول و بافت گیاهی ابزاری مهم در مطالعات پایه و دارای کاربردهای تجاری است. با روش کشت بافت می‌توان در مورد اصلاح گیاهان دارویی و یا تغییر در میزان متابولیت‌های ثانویه اقدام نمود. با ‌توجه به ارزش بالای آب‌بشقابی می‌توان از کشت‌ درون‌شیشه‌ای برای تولید بیشتر این گیاه بهره ‌برد. بهینه‌سازی فرآیند کشت ‌بافت برای انجام تحقیقات کاربردی و مهندسی متابولیک مسیرهای بیوسنتزی انواع متابولیت‌های ثانویه مفید است. تحقیق حاضر با هدف دستیابی به یک پروتوکل مناسب برای تکثیر درون‌شیشه‌ای و تعیین غلظت‌های مناسب تنظیم‌کننده‌های رشد برای ریزازدیادی این گونه ارزشمند انجام شد. اثر متقابل BAP )0، 1، 2 و 3 میلی‌گرم ‌بر لیتر) و IBA (0، 0.5 و 1 میلی‌گرم ‌بر لیتر) بر شاخه‌زایی از ریزنمونه گره در محیط کشت MS بررسی شد. سپس، ریشه‌زایی ریزنمونه‌های تکثیریافته با استفاده از IBA و NAA ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که MS دارای 2 میلی‌گرم ‌بر لیتر BAP و 1 میلی‌گرم بر لیتر IBA و MS دارای 1 میلی‌گرم ‌بر لیتر  IBA به‌ترتیب مناسب‌ترین محیط‌های کشت جهت شاخه‌زایی و ریشه‌زایی بودند. UR - https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_128548.html L1 - https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_128548_1ae02eff0b3ac35ac756b9a07ee6c055.pdf ER -