TY - JOUR ID - 127890 TI - تأثیر شرایط اکولوژیک بر خاصیت پاداکسایشی و میزان کمی و کیفی اسانس گیاه Thymbra spicata L. JO - تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران JA - IJMAPR LA - fa SN - 1735-0905 AU - حاتم نیا, علی اصغر AD - استادیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 39 IS - 1 SP - 95 EP - 105 KW - آویشن زوفایی (Thymbra spicata L.) KW - پاداکسایشی KW - اسانس KW - تیمول KW - کارواکرول DO - 10.22092/ijmapr.2022.358971.3183 N2 - آویشن زوفایی (Thymbra spicata L.) گیاهی از خانواده نعنا (Lamiaceae) است که در مناطق وسیعی از ایران پراکنش دارد. در این مطالعه اکوتیپ‌های مختلف آویشن زوفایی از سه منطقه مختلف در سطح استان ایلام جمع‌آوری گردید و میزان فنول و فلاونویید کل، فعالیت پاداکسایشی، بازدهی اسانس و همچنین میزان ترکیب‌های اسانس با استفاده از دستگاه‌های GC و GC-MS ارزیابی شد. نتایج نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین محتوای فنول و فلاونویید کل با فعالیت پاداکسایشی مشاهده گردید، به‌طوری که عصاره آویشن زوفایی جمع‌آوری شده از کوه مانشت با محتوای فنول و فلاونویید بالا دارای بیشترین فعالیت پاداکسایشی بود. ترکیب اصلی اسانس آویشن زوفایی جمع‌آوری شده در مناطق مختلف با شرایط اکولوژیکی مختلف تیمول می‌باشد که در محدوده بین 22.6% تا 40.7% متغیر بود. دیگر ترکیب‌های اصلی جمع‌آوری شده از مناطق مختلف کارواکرول، پارا-سیمن و گاما-ترپینن بودند. نتایج نشان داد که نمونه آویشن زوفایی جمع‌آوری شده از منطقه کاوران دارای بیشترین درصد اسانس (با میانگین 2.4%) و نمونه جمع‌آوری شده از کوه مانشت دارای کمترین درصد اسانس (با میانگین 1.4%) بودند. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که بازدهی اسانس و میزان کمّی و کیفی ترکیب‌های اسانس نه تنها به عوامل ژنتیکی بلکه به عوامل اکولوژیکی و محیطی ازجمله ارتفاع از سطح دریا، میانگین دمای سالیانه و بارش سالیانه بستگی دارد. UR - https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_127890.html L1 - https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_127890_de4a8a105bb6266fe54898a343932915.pdf ER -