موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
بررسی تغییر فعالیت آنتیاکسیدانی ریشه و برگ Salvia leriifolia Benth. در مراحل مختلف رشد و نمو
285
294
FA
معصومه
مدرس
دانشآموخته کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم پایه، گروه زیستشناسی
m_modarres70@yahoo.com
پروانه
ابریشمچی
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم پایه، گروه زیستشناسی
abrisham@um.ac.ir
رضا
فرهوش
استادیار دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه صنایع غذایی
حمید
اجتهادی
دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم پایه، گروه زیستشناسی
<em>Salvia leriifolia</em> Benth. با نام فارسی نوروزک، گیاهی است از تیره نعناع، بومی استان خراسان و سمنان، که واجد خواص باارزش متعددی از جمله خواص آنتیاکسیدانی، ضد باکتری و ضد قارچی، ضد دیابت و ضد درد است. در این تحقیق به منظور تعیین مناسبترین بخش گیاه و بهترین مرحله رشد و نمو برای استفاده بهینه از مواد آنتیاکسیدانی آن، تغییر فعالیت آنتیاکسیدانی برگ و ریشه در مراحل مختلف رشد و نمو بررسی گردید. برگ و ریشه گیاه نوروزک در سه مرحله مختلف از رشد و نمو (مرحله رشد رویشی، مرحله گلدهی و مرحله رسیدگی بذر) از شمال شهرستان بردسکن (استان خراسان رضوی) جمعآوری و خشک گردید. قدرت آنتیاکسیدانی عصارههای متانولی برگ و ریشه در هر سه مرحله به روش رنسیمت در درجه حرارت ºC110 مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. تجزیه وتحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار JMP و براساس آزمون HSD در سطح اطمینان 95% انجام شد. براساس نتایج حاصل، ریشهها در مرحله رشد رویشی گیاه بیشترین قدرت آنتیاکسیدانی را داشتند و از این لحاظ تفاوت معنیداری بین مرحله رشد رویشی و مرحله گلدهی وجود داشت (0.0028=P). از طرف دیگر، بیشترین قدرت آنتیاکسیدانی مربوط به برگ مرحله گلدهی بود که تفاوت معنیداری با قدرت آنتیاکسیدانی برگها در مرحله رشد رویشی داشت (0.0053=P). مقایسه قدرت آنتیاکسیدانی بین برگ و ریشه در مراحل مختلف رشد و نمو نشان داد که در مرحله رشد رویشی قدرت آنتیاکسیدانی ریشه بطور معنیداری بیشتر از برگ است (0.004=P) و در مرحله گلدهی این خاصیت در برگ بطور معنیداری قویتر از ریشه میباشد (0.0032=P). در حالی که در مرحله رسیدگی بذر بین این دو تفاوت معنیداری مشاهده نشد. بنابراین، به نظر میرسد که بهترین زمان برای بهرهبرداری از خاصیت آنتیاکسیدانی ریشه گیاه اسفند ماه و از برگ اواخر فروردین تا اوایل اردیبهشت است.
Benth. Salvia leriifolia,آنتیاکسیدان,ریشه,برگ,رشد و نمو
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10101.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10101_636ea34b42ab8d5efda624431ea9a95a.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
بررسی اثر سیر بر توکسوپلاسموزیس حاد در مدل موشی
295
306
FA
فریبا
خوشزبان
استادیار انگل شناسی دانشکده پزشکی، دانشگاه شاهد
fkhosh_99@yahoo.com
طوبی
غضنفری
دانشیار گروه ایمونولوژی دانشکده پزشکی، دانشگاه شاهد
tghazanfari@yahoo.com
فاطمه
غفاریفر
دانشیار گروه انگل شناسی، دانشگاه تربیت مدرس
مهدی
شرفی
دانشآموخته رشته پزشکی، دانشگاه شاهد
سکینه
قاسمینیکو
گروه انگل شناسی، دانشگاه تربیت مدرس
توکسوپلاسموزیس یکی از متداولترین عفونتهای انگلی انسان و دیگر حیوانات خونگرم به شمار میآید. در این مطالعه، اثر عصاره سیر بر توکسوپلاسموزیس حاد در مدل موشی مورد ارزیابی قرار گرفت. 35 سر موش BALB/c با تزریق 10000 تاکیزوئیت توکسوپلاسما گوندیای سویه RH به طریق داخل صفاقی آلوده شدند. حیوانات در گروههای 5تایی تقسیمبندی شدند. گروه کنترل شامل 5 سر موش بود. در آزمایش اول به 20 سر موش در 4 گروه به ترتیب عصاره سیر با غلظتهای 100، 200، 400 و 500 میلیگرم/کیلوگرم روزانه به مدت 7 روز پس از 24 ساعت از آلودگی و در آزمایش دوم به 10سر موش در دو گروه به ترتیب قرص سیر با دوز 100 و 500 میلیگرم/کیلوگرم روزانه به مدت 7 روز پس از 24 ساعت از آلودگی خورانده شد. پس از مرگ موشها، تعداد تاکیزوئیتها در مایع صفاقی و نمونههای بیوپسی کبد، طحال و مغز بررسی و شمارش گردید. در مقایسه با گروه کنترل که به دنبال تزریق دوز توکسیک انگل در عرض 5-4 روز بعد از آلودگی مردند، صددرصد موشهای تحت درمان تا روز پنجم زنده بودند (p<0.000). تاکیزوئیتهای توکسوپلاسما در کبد موشهای تحت درمان دیده نشدند، اما در بررسی طحال موشهای تحت درمان تاکیزوئیتها به تعداد کم مشاهده شدند. تفاوتی بین اثر عصاره و قرص سیر استفاده شده در این مطالعه یافت نگردید. نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره سیر باعث افزایش بقاء بیشتر حیوانات آلوده با دوز کشنده از توکسوپلاسما شده و میزان بروز این انگل را در بافتهای حیوان مهار مینماید. بهترین دوز مؤثر از نظر افزایش زمان بقاء 200 میلیگرم/ کیلوگرم عصاره آبی سیر میباشد. این اثرات میتواند ناشی از خواص ضد میکروبی و اثرات ایمونومدولاتوری سیر باشد.
توکسوپلاسماگوندیای,عصاره سیر,تاکیزوئیت,زمان بقاء
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10102.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10102_536e5b7a46083d9b92a7d166cd6e97db.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
اثر زمانهای مختلف کاشت بر رشد، عملکرد پیکر رویشی و مقدار اسانس گیاه دارویی Dracocephalum moldavica L.
307
314
FA
فاطمه
برنا
دانشجوی کارشناسی ارشد باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس و کارشناس اداره حفاظت محیط زیست شهریار،
fatemeh_borna@yahoo.com
رضا
امیدبیگی
عضو هیئت علمی گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
romidbaigi@yahoo.com
فاطمه
سفیدکن
0000-0001-7170-0002
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
sefidkon@rifr-ac.ir
به منظور بررسی اثر تاریخهای مختلف کشت بر عملکرد پیکر رویشی گیاه <em>Dracocephalum moldavica</em> L.، این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. زمانهای کاشت 15 اسفند، 29 اسفند، 15 فروردین، 31 فروردین، 15 اردیبهشت، 31 اردیبهشت، 15 خرداد، 31 خرداد در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که زمان کاشت بر خصوصیات رشد و نمو بادرشبی تأثیر دارد. بلندترین گیاهان (5/82 سانتیمتر) و بیشترین تعداد شاخه در بوته (14/18 شاخه) از گیاهانی بدست آمد که در تاریخ 29 اسفند ماه کشت شده بودند. نتایج تجزیه واریانس همچنین نشان داد هیچ اختلاف معنیداری بین عملکرد پیکر رویشی گیاهان و درصد اسانس آنها در تاریخهای مختلف وجود ندارد. با توجه به اینکه حداکثر عملکرد اسانس گیاهان کشت شده در 15 فروردین میباشد، بنابراین این تاریخ برای کشت گیاه بادرشبی توصیه میگردد.
Dracocephalum moldavica L,تیره نعناع,تاریخ کشت,عملکرد پیکر رویشی تازه و خشک,اسانس
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10103.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10103_43115b260d172a107350cc88bd40bc89.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
تأثیر تنش خشکی بر برخی فرایندهای متابولیسمی گیاه Parthenium argentatum Gray.
315
322
FA
زهرا
باهرنیک
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
baher@rifr-ac.ir
مهدی
میرزا
0000-0003-4699-8876
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور،
mirza@rifr-ac.ir
بهلول
عباسزاده
0000-0002-1292-7415
کارشناس، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
babaszadeh@rifr-ac.ir
محمود
محمود نادریحاجیباقرکندی
0000-0003-1909-1144
کارشناس، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
mnadericandi@yahoo.com
از آنجایی که ارتباط بین خاک و موقعیت آبی گیاهان بر فرایندهای رشد و نمو، تکثیر و متابولیسم گیاهان مؤثر است، به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر گیاه <em>Parthenium argentatum </em>Gray.، گیاه فوق تحت تیمارهای مختلف تنش خشکی قرار گرفت. تیمارها برحسب مقادیر مختلف ظرفیت زراعی بدست آمده و برحسب اعمال تیمارهای تنش که عبارت بودند از: آبیاری در حد ظرفیت زراعی در طی دوره رویشی (C F)، تنشهای ملایم (LS1 = 4/2 ظرفیت زراعی، LS2=2/1 ظرفیت زراعی) و تنش شدید (HS = 4/1 ظرفیت زراعی) انجام گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که محتوای آب نسبی برگها با افزایش تنش از 8/65% تا 8/42% کاهش یافته است. همچنین با افزایش میزان تنش، میزان قندهای محلول و پرولین در گیاه افزایش یافت. نتایج بدست آمده بیانگر بیشترین تأثیر تنش شدید بر درصد قند و پرولین گیاه است. بنابراین بالاترین مقدار قند در تیمار HS برابر 9/2 میلیگرم بر گرم وزن تر و کمترین مقدار در تیمار FC برابر 07/1 میلیگرم بر گرم مشاهده گردید. بالاترین مقدار پرولین در تیمار HS برابر 28/4 میکرومول بر گرم ماده تر مشاهده شد. میزان پرولین در تیمار LS1 برابر 1/1 و در تیمار LS2، برابر 56/1 و حداقل پرولین در تیمار FC برابر 96/0 میکرومول بر گرم بوده است.
Parthenium argentatum Gray,تنش خشکی,محتوای آب نسبی,قند,پرولین
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10104.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10104_4ff2ef8ab466640681c7fbb3dd5beb90.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
استخراج و تعیین ترکیبهای شیمیایی اسانس پنج گونه اکالیپتوس کشت شده در مناطق گرمسیری ایران
323
330
FA
زهرا
آبروش
کارشناس ارشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
zabravesh@rifr-ac.ir
فاطمه
سفیدکن
0000-0001-7170-0002
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
sefidkon@rifr-ac.ir
محمدحسن
عصاره
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
asareh@rifr-ac.ir
برگهای جوان پنج گونه از اکالیپتوسهای کاشته شده در ایران به نامهای علمی <em>Eucalyptus stricklandii </em>Maiden، <em>E. brockwayii</em> ، <em>E. sargentii </em>Maiden<em>، </em><em>E. lagiflorens</em> F. Muell و <em>E. kruseana</em> F. Muell در فصل بهار از شهرستان شوشتر در استان خوزستان جمعآوری گردید. پس از خشک کردن در سایه، با استفاده از روش تقطیر با آب، اسانس آن در مدت زمان 90 دقیقه استخراج و بوسیله دستگاههای کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی متصل به طیفسنج جرمی مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. هفده ترکیب در اسانس<em>E. stricklandii</em> شناسایی شد که عمدهترین ترکیبها، 8،1-سینئول (2/71%) و آلفا-پینن (2/9%) بودند. بیست وپنج ترکیب در اسانس <em>E. brockwayii</em> شناسایی شد که مهمترین ترکیبهای اسانس این گونه 8،1-سینئول (8/17%)، ایزوپنتیل ایزووالرات (2/17%)، آلفا-پینن (0/14%)، ترانس پینوکاروئول (0/12%)، بتا-پینن (5/7%) و پارا-سیمن (3/5%) بودند. شانزده ترکیب اسانس<em>E. sargentii</em> را تشکیل میدادند که از بین آنها 8،1-سینئول (7/56%)، بتا-اودسمول (/6%) و آلفا-پینن (9/4%) اجزای عمده بودند. پانزده ترکیب در اسانس <em>E. largiflorens</em> شناسایی شد که 8،1-سینئول (3/41%)، اسپاتولنول (6/11%) و ویردیفلورول (0/7%) مهمترین ترکیبها بودند. همچنین پانزده ترکیب در اسانس <em>E. kruseana</em> شناسایی شد که 8،1-سینئول (3/63%) و آلفا-پینن (9/15%) بیشترین درصد را داشتند. نتایج نشان میدهد که 8،1-سینئول جزء اصلی کلیه اسانسهای مورد مطالعه است. اما درصد نسبی آن در اسانس گونه <em>E. stricklandii </em> بیشتر است. بنابراین برگها و اسانس این گونه با توجه به استانداردهای تعریف شده برای اسانس گونههای اکالیپتوس در فارماکوپهها، به منظور استفاده برای مصارف دارویی مناسبتر میباشد.
Eucalyptus stricklandii Maiden,Eucalyptus brockwayii,Eucalyptus sargentii Maiden,Eucalyptus largiflorens F. Muell,Eucalyptus kruseana F. Muell,اسانس,8,1-سینئول
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10105.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10105_7100933fcfa12025a6866325dab5ce38.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
بررسی تأثیر شوری بر جوانهزنی بذر و رشد گیاهچه در شش گونه گیاه دارویی
331
339
FA
عیسی
خمری
عضو هیئت علمی دانشگاه زابل، پژوهشکده کشاورزی
shirahmad_sarani@yahoo.com
شیراحمد
سارانی
عضو هیئت علمی دانشگاه زابل، پژوهشکده کشاورزی
مهدی
دهمرده
عضو هیئت علمی دانشگاه زابل، پژوهشکده کشاورزی
mdhmardeh@uoz.ac.ir
به منظور بررسی تحمل شوری شش گونه گیاه دارویی به نامهای سیاموپسیس (<em>Cyamopsis psoraloides </em>(Lam.) DC.)، کنگرفرنگی (<em>Cynara scolymus</em> L.)، چای ترش (<em>Hibiscus sabdariffa L.</em>)، سنای هند (<em>Cassia angustifolia</em> Vahl.)، ریحان (<em>Ocimum bacillicum</em> L.) و زوفا (<em>Hyssopus afficinalis</em> L.) در مرحله جوانهزنی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با یک فاکتور تنش شوری، با سه تکرار در شرایط آزمایشگاه اجرا گردید. برای ایجاد سطوح شوری (0، 50، 100 و 200 میلیمولار) از کلرید سدیم خالص و آب مقطر استفاده شد. اندازهگیری درصد و سرعت جوانهزنی در پتری دیش و مطالعه رشد گیاهچه (طول ریشهچه و ساقهچه) در داخل کاغذ واتمن انجام شد. نتایج نشان داد که در غلظت 200 میلیمولار چهار گیاه چای ترش، سنای هند، ریحان و زوفا جوانهزنی نداشتند. در دو گیاه سیاموپسیس و کنگرفرنگی در سطح 200 میلیمولار کلرید سدیم جوانهزنی مشاهده گردید. تحمل بیشتر در مقابل شوری در گونههای یاد شده کشت و بهرهبرداری این گیاهان یا دیگر گونههای متحمل تنش را در مناطق شور امکانپذیر میسازد.
تنش شوری,جوانهزنی,گیاهان دارویی,رشد گیاهچه
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10225.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10225_ea925e877ccde3f7ff89579e50b3d55b.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
تأثیر عصاره هیدروالکلی برگ عروسک پشت پرده (L. Physalis alkekengi) بر انقباضهای ایلئوم موش سفید بزرگ
340
349
FA
محمدکاظم
غریب ناصری
دانشیار گروه فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
gharibnaseri_m@yahoo.com
سمیه
هندالی
کارشناس رشته زیست شناسی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
هیام
حسینی
کارشناس رشته زیست شناسی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
عروسک پشت پرده یا <em>L.</em><em>Physalis alkekengi</em> گیاهی علفی از خانواده سیبزمینی (Solanaceae) است که در اروپا و آسیا (از جمله ایران و ژاپن) میروید. میوه رسیده قرمز رنگ آن خوراکی و سرشار از ویتامین C با خاصیت مدر و ملین بوده و عصاره آبی میوه آن آنتاگونیست استروژن است. در این تحقیق اثرات عصاره آبی الکلی برگ آن بر فعالیت حرکتی ایلئوم موش سفید بزرگ مورد بررسی قرار گرفت. عصاره پودر برگ با الکل 70% به مدت 72 ساعت به روش خیساندن تهیه شد. قطعه انتهایی ایلئوم موش سفید بزرگ نر (Wistar) جدا شد و انقباضهای آن در حمام بافت حاوی تایرود (ºC37) تحت 1 گرم کشش به روش ایزوتونیک ثبت گردید. نتایج نشان داد که غلظتهای تجمعی عصاره (25/0، 5/0، 1 و mg/ml 2) انقباضهای ناشی از کلرورپتاسیم (mM60) و کارباکول (μM10) را بصورت وابسته به غلظت کاهش داد (0001/0P<). عملکرد عصاره در غلظت mg/ml 1 پس از اینکوبه کردن بافت با پروپرانولول (μM1) کاهش یافت (01/0P<)، ولی اینکوبه کردن بافت با نالوکسون (μM1) و L-NAME (μM100) تأثیر مهاری عصاره را کاهش نداد. عصاره (5/0 تا mg/ml2) انقباضات ایلئوم ناشی از غلظتهای تجمعی کلرورکلسیم را در محلول تایرود بدون کلسیم با پتاسیم زیاد (mM60) بصورت وابسته به غلظت کاهش داد (05/0P< تا 01/0P<). بر اساس یافتههای این تحقیق میتوان نتیجهگیری نمود که بخشی از عملکرد ضد انقباضی عصاره آبی الکلی برگ عروسک پشت پرده با دخالت گیرندههای بتا- آدرنرژیک و عمدتاً با دخالت کانالهای کلسیم رخ میدهد. ضمناً رسپتورهای اوپیوئیدی و سنتز نیتریک اکساید در عملکرد عصاره دخالت ندارند.
Physalis alkerkemgi L,ایلئوم,اثر ضد انقباضی,موش سفید بزرگ
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10226.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10226_4bc7aff246d04b4911531a25553d3e0b.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
شناسایی گیاهان دارویی استان همدان
350
374
FA
رمضان
کلوندی
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان
ramezankalvandi@yahoo.com
کیوان
صفیخانی
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان
قاسم
نجفی
کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان
پرویز
باباخانلو
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
babakhanlou@rifr-ac.ir
جمعآوری و شناسایی گیاهان دارویی استان همدان از سال 1374 به مدت 5 سال در مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان همدان به اجرا درآمد. با استفاده از مطالعات میدانی و سود جستن از تجربه افراد آگاه و مطلع در زمینه طب سنتی و گیاه درمانی، گیاهان دارویی مناطق مختلف استان جمعآوری و شناسایی گردید و اطلاعاتی از قبیل نام علمی، نام خانواده، نام فارسی، نامهای محلی، مشخصات گیاهشناسی، محلهای پراکنش در سطح استان، شماره هرباریومی، زیستگاه، ارتفاع از سطح دریا، نقشه انتشار، اندام مورد استفاده، نحوه استفاده، موارد استفاده در طب سنتی و محلی، ترکیب شیمیایی برای گونههای یاد شده در منابع و … برای هر یک از گیاهان دارویی یادداشت گردید. در مجموع، 6000 نمونه گیاهی از مناطق مختلف استان جمعآوری گردید که از میان آنها 315 گونه گیاه دارویی مربوط به 71 خانواده و 209 جنس شناسایی شد. از این تعداد 159 گونه دارای مصارف سنتی در استان میباشند و 156 گونه فاقد استفاده سنتی و بومی در استان بوده ولی در منابع دارویی از آنها به عنوان گیاه دارویی نام برده شدهاست.
شناسایی گیاهان دارویی استان همدان
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10227.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10227_566f23a9792a7c143c405e158d42a270.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
بررسی اثر روش تقطیر بر میزان استخراج ترکیبهای مهم موجود در گلاب
375
381
FA
مهدی
میرزا
0000-0003-4699-8876
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
mirza@rifr-ac.ir
مهردخت
نجفپور نوایی
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات گیاهان دارویی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
navaei@rifr-ac.ir
Mill.<em>Rosa damascena</em>، یکی از گیاهان معطر و دارویی میباشد که از گل آن به صورت سنتی و صنعتی گلاب گرفته میشود. علاوه بر گلاب حدود 02/0 درصد اسانس نیز در این روش بدست میآید. یکی از روشهای مناسب و کاربردی استخراج ترکیبهای مؤثره از گلاب، استفاده از دستگاه تقطیر مناسب در فشار اتمسفر و همچنین استفاده از تکنولوژی تقطیر در خلاء میباشد که مستلزم در نظر گرفتن تمام پارامترهای فیزیکو شیمیایی است تا بتوان اسانس مرغوبی تهیه نمود. در این تحقیق ابتدا گلبرگهای گل محمدی از مزرعه تحقیقاتی گل محمدی واقع در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، دستچین شد و با روش استخراج با آب گلابگیری شد. ترکیبهای موجود در گلاب از طریق تقطیر مجدد در فشار معمولی و خلاء استخراج گردید. ترکیبهای تشکیل دهنده با استفاده از دستگاههای آنالیز GC و GC/MS مورد شناسایی کمی و کیفی قرار گرفت. مقایسه بازده اسانس استخراج شده از گلاب با دو روش تقطیر در فشار معمولی (اتمسفر) و خلاء نشان میدهد که بازده اسانس در روش تقطیر در خلاء دو برابر روش تقطیر معمولی است. بررسی مقایسهای اجزای اصلی اسانس حاصل از تقطیر مجدد گلاب در فشار اتمسفر و خلاء نشان میدهد که درصد الکلها در روش استخراج در خلاء بطور نسبی افزایش یافته و در نتیجه اسانس با کیفیت مناسبتری حاصل میشود، همچنین فنیل اتیل الکل از 6/5 درصد به 5/7 درصد، سیترونلول از 5/59 به 2/61 درصد و ژرانیول از 2/13 درصد به 3/14 درصد افزایش یافته است .
Rosa damascene Mill. تقطیر در خلاء,گلاب,اسانس رز
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10228.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10228_086bc55a4a9224f0654ff996afa0c8bb.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
تأثیر تنشهای شوری و خشکی بر عملکرد گل و میزان فلاونول-O-گلیکوزیدها در گیاه بابونه (Matricaria chamomilla)
382
390
FA
سید فخرالدین
افضلی
دانشجوی دکتری خاکشناسی، دانشگاه صنعتی اصفهان
fafzali@ag.iut.ac.ir, afzali@khaky.com
حسین
شریعتمداری
دانشیار گروه خاکشناسی، دانشگاه صنعتی اصفهان
shariat@cc.iut.ac.ir
محمدعلی
حاجعباسی
دانشیار گروه خاکشناسی، دانشگاه صنعتی اصفهان
فریبرز
معطر
استاد گروه فارماکوگنوزی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشکده داروسازی
فلاونوئیدها ترکیبهای پلیفنولیکی هستند که دارای اثرات آنتیاکسیدانی قوی میباشند. بابونه (L. <em>Matricaria chamomilla</em>) به عنوان گیاه دارویی، دارای مواد فعال بیولوژیکی است که از آن جمله میتوان به روغن فرار و فلاونوئیدها اشاره نمود. فلاونول-O-گلیکوزیدها از نظر مقدار، بیشترین درصد از فلاونوئید گلهای بابونه را شامل میشوند. در این تحقیق یک آزمایش گلخانهای، در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار به منظور ارزیابی تأثیر تنش شوری و خشکی بر وزن خشک گل و میزان ترکیب فلاونوئیدی بابونه اجرا شد. جهت آزمایش شوری از محلولهای هیدروپونیک در پنج سطح کلرید سدیم (صفر، 40، 80، 120، 190 میلیمولار)، بر اساس پیش تیمارهای انجام شده، استفاده شد. در آزمایش تنش خشکی به روش وزنی و گلدانی، چهار تیمار (رطوبت خاک در حد ظرفیت زراعی، و تخلیه 75، 90 و 95 درصد آب قابل دسترس خاک) مورد آزمون قرار گرفتند. سپس وزن خشک گلها و میزان فلاونول-O-گلیکوزیدهای آنها در تیمارهای مختلف اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که شوری و خشکی، وزن خشک گل و غلظت فلاونوئید را کاهش دادند، اما تأثیر کاهشی خشکی بیشتر از شوری بود. وزن خشک گلها با افزایش شوری تا سطح 40 میلیمولار افزایش یافت، در حالی که شوری بیش از این مقدار، موجب کاهش وزن خشک گلها گردید. غلظت فلاونول-O-گلیکوزیدها در تیمارهای شوری تا سطح 80 میلیمولار، کاهش معنیداری را نشان نداد. با در نظر گرفتن وزن خشک گل تولید شده، بیشترین میزان فلاونول-O-گلیکوزیدها در تیمار 40 میلیمولار کلرید سدیم بدست آمد. در تیمارهای خشکی، وزن خشک گل و غلظت فلاونول-O-گلیکوزیدها با افزایش شدت خشکی کاهش یافت.
L. Matricaria chamomilla,فلاونول-O-گلیکوزیدها,تنش شوری,تنش خشکی,فلاونوئید
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10229.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10229_2a85ba22b4009bb46ec42be3046c9670.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
اثر جیبرلیک اسید و سرمادهی بر جوانهزنی بذر آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)
391
404
FA
طیبه
رجبیان
گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شاهد
rajabian@shahed.ac.i
عذرا
صبورا
گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه الزهرا (س)
azrasaboora@gmail.com
بتول
حسنی
گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه الزهرا (س)
حسن
فلاح حسینی
گروه پژوهشی فارماکولوژی، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی
fallah@imp.ac.ir
آنغوزه (<em>Ferula assa-foetida</em>) گیاهی دارویی، بومی ایران و متعلق به تیره چتریان (Apiaceae) است. بذرهای گیاه آنغوزه دارای دوره خواب طولانی هستند، بنابراین کوتاه کردن دوره خواب و افزایش میزان جوانهزنی بذرها توسط روشهای آزمایشگاهی میتواند در احیاء این گیاه مؤثر باشد. اثر جیبرلیک اسید (GA<sub>3</sub>) به صورت پیش تیمار (با غلظتهای زیاد در کوتاه مدت و در دمای (C˚2±23) و تیمار (با غلظتهای کم در بلند مدت و در دماهای C˚4 و C˚2± 23) بر روی جوانهزنی بذر دو جمعیت شیرکوه و طبس در محیط کشت پایه MS بررسی شد. تغییر چندانی در سرعت و درصد جوانهزنی بذرهای تیمار شده و پیش تیمار شده با GA<sub>3</sub> هر دو جمعیت در دمای C˚2±23 مشاهده نشد. کاربرد تیمار سرمادهی (C˚4) برای بذرهای هر دو جمعیت سبب افزایش درصد جوانهزنی در آنها شد. پس از 12 هفته حداکثر میزان درصد جوانهزنی در جمعیتهای شیرکوه و طبس به ترتیب 84 و56 درصد بود. همچنین تأثیر عامل دما بر روی جوانهزنی بذرها به تنهایی در دو سطح دمای C˚4 و C˚2±23 روی کاغذ صافی مرطوب آزمون گردید. بیشترین درصد و سرعت جوانهزنی بذرها (جمعیت شیرکوه 90% و جمعیت طبس 67%) در نتیجه سرمادهی روی کاغذ صافی مرطوب به مدت 8 تا 9 هفته حاصل گردید. افزایش غلظت GA<sub>3</sub> درونزا در نتیجه تیمار سرمادهی عامل مؤثر بر افزایش درصد جوانهزنی بذرها میباشد.
آنغوزه,خواب بذر,جوانهزنی بذر,جیبرلیک اسید,سرمادهی
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10230.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10230_b9990646c17ba5e7aabc384da9c7fe46.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
تأثیر قارچ Glomus hoi، سطوح مختلف فسفر و تنش خشکی بر تعدادی از صفات فیزیولوژیکی گشنیز (Coriandrum sativum L.)
405
415
FA
حسین
علیآبادی فراهانی
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان،
farahani_1362@yahoo.com
محمدحسین
لباسچی
0000-0002-6015-0719
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
lebaschy@rifr-ac.ir
امیرحسین
شیرانیراد
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان
shirani.rad@gmail.com
سیدعلیرضا
ولدآبادی
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان
dr.valadabady@ yahoo.com
آیدین
حمیدی
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
hamidi.aidin@gmail.com
علی
علیزاده سهزابی
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان
yasharalizadeh59@yahoo.com
به منظور بررسی تأثیر قارچ <em>Glomus hoi</em>، سطوح مختلف فسفر و تنش خشکی بر تعدادی از صفات فیزیولوژیکی گشنیز (<em>Coriandrum sativum </em>L.)؛ این تحقیق در سال 1385 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج، وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام گرفت. آزمایش مزرعهای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل دو سطح تنش خشکی که آبیاری بعد از 30 میلیمتر تبخیر از سطح تشتک تبخیر (شرایط بدون تنش) و آبیاری بعد از 60 میلیمتر تبخیر (شرایط تنش خشکی) و همچنین کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزا، مقادیر صفر، 35 و 70 کیلوگرم در هکتار کود فسفر بودند. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر بازده مصرف آب، میزان آب نسبی و میزان تجمع پرولین در سطح 1 درصد معنیدار بود. بیشترین بازده مصرف آب با 449/0 کیلوگرم بر متر مکعب و میزان تجمع پرولین با 767/6 میکرومول بر میلیلیتر در شرایط تنش و بیشترین میزان آب نسبی با 6/90 درصد در شرایط بدون تنش بدست آمدند. همچنین نتایج نشان داد که اثر میکوریزا و فسفر بر بازده مصرف آب در سطح 5 درصد معنیدار بود. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین بازده مصرف آب به ترتیب با 397/0 و 4/0 کیلوگرم بر متر مکعب از کاربرد میکوریزا و 70 کیلوگرم فسفر در هکتار بدست آمد. تأثیر میکوریزا و فسفر بر میزان آب نسبی و میزان تجمع پرولین معنیدار نبود. نتایج این آزمایش نشان داد که بازده مصرف آب و میزان پرولین در شرایط تنش خشکی افزایش یافتند، اما میزان آب نسبی در این چنین شرایطی کاهش یافت.
گشنیز,Glomus hoi,فسفر,تنش خشکی,پرولین
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10485.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10485_e2956e6046b66119d5d75edd87d39f82.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
تأثیر مقادیر و روشهای مختلف مصرف نیتروژن بر تعدادی از ویژگیهای کمی و کیفی گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)
416
431
FA
علی
علیزاده سهزابی
دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان
yasharalizadeh59@yahoo.com
ابراهیم
شریفی عاشورآبادی
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
esharifi@rifr.ac.ir
امیرحسین
شیرانیراد
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان
shirani.rad@gmail.com
بهلول
عباسزاده
0000-0002-1292-7415
کارشناس ارشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
babaszadeh@rifr-ac.ir
به منظور بررسی تأثیر مقادیر و روشهای مختلف مصرف نیتروژن بر تعدادی از ویژگیهای کمی و کیفی گیاه دارویی مرزه (<em>Satureja hortensis</em> L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1385 در جنوب شهرستان کرج اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل کاربرد کود اوره به صورت جامد در خاک، در چهار سطح 0 ،50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و همچنین به صورت محلولپاشی در چهار سطح 0، 4.5، 6 و 7.5 درصد محلول نیتروژن خالص بودند که نیتروژن هر دو روش در سه تقسیط مساوی اعمال گردید. نتایج نشان داد که اثرات ساده تیمارها بر عملکرد بیولوژیک، ارتفاع گیاه، درصد اسانس، عملکرد سرشاخه گلدار و تعداد شاخههای فرعی، در سطح یک درصد و بر شاخص برداشت در سطح پنج درصد معنیدار بود. اثر متقابل عوامل آزمایش بر عملکرد اسانس، عملکرد سرشاخه گلدار و درصد اسانس در سطح یک درصد و بر عملکرد بیولوژیک نیز در سطح پنج درصد معنیدار بود. در این آزمایش مشخص شد که کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار به صورت مصرف در خاک به همراه 4.5 درصد نیتروژن خالص به صورت محلولپاشی، بیشترین عملکرد بیولوژیک، بذر و سرشاخه گلدار را به ترتیب با میانگین 4424، 875.3 و 1855 کیلوگرم در هکتار تولید نمود. این در حالی است که با افزایش مصرف نیتروژن درصد اسانس کاهش یافت. به طوری که بیشترین درصد اسانس مربوط به کاربرد 6 درصد محلول مصرفی و عدم کاربرد کود به صورت مصرف در خاک بود که با میانگین 2.13 درصد بدست آمد. کاربرد 150 کیلوگرم نیتروژن به صورت جامد و 5/7 درصد محلولپاشی بیشترین عملکرد اسانس را با میانگین 33.7 کیلوگرم در هکتار، بیشترین ارتفاع گیاه را با میانگین 66.88 سانتیمتر و بیشترین تعداد شاخههای فرعی را با میانگین 18 شاخه فرعی تولید نمود. بیشترین شاخص برداشت از تیمار عدم کاربرد نیتروژن با میانگین 25.98 درصد حاصل شد. بنابر نتایج حاصل، استفاده از روش محلولپاشی به دلیل کاهش قابل توجه مقدار مصرف کود نیتروژن میتواند راهی مناسب به منظور دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار باشد.
Saturesa hortensis L,محلولپاشی,نیتروژن,درصد اسانس,عملکرد
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10486.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10486_c2fee6a4b921f21deb5c46c5b71134c3.pdf
موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
1735-0905
2383-1243
23
3
2007
10
23
بررسی اکولوژیک سی و چهار گونه گیاه اسانسدار تیره نعناع در استان یزد
432
442
FA
عباس
زارعزاده
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد
azrshafie@yahoo.com
محمدباقر
رضایی
عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
mrezaee@rifr-ac.ir
علی
میرحسینی
کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد
mirhosseini.4147@yahoo.com
مهدی
شمسزاده
کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد
در این تحقیق به منظور شناسایی و بررسی اکولوژیک گیاهان اسانسدار استان یزد، گیاهان اسانسدار تیره نعناع در مناطق مختلف استان شناسایی و فاکتورهای اکولوژیک شامل مشخصات خاک، طول و عرض جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، جهت شیب، اقلیم، میانگین بارندگی سالیانه، میانگین درجه حرارت سالیانه، گونههای همراه، گونه یا گونههای غالب، محل پراکنش، بهترین رویشگاه از لحاظ فراوانی و تراکم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که از 71 گونه اسانسدار خودروی استان، 34 گونه (9/47 درصد) متعلق به 15 جنس مربوط به تیره نعناع میباشد. از میان جنسها، بیشترین تعداد گونه مربوط به جنس <em>Nepeta</em> با 9 گونه و <em>Salvia</em> با 7 گونه میباشد. از نظر شکل زیستی 9/52 درصد گونهها همیکریپتوفیت، 8/11 درصد کریپتوفیت، 6/20 درصد تروفیت، 8/11 درصد کاموفیت و 9/2 درصد فانروفیت میباشند و همیکریپتوفیتها با 9/52 درصد مهمترین شکل زیستی گیاهان اسانسدار این تیره را تشکیل میدهند. بیشتر گونههای تیره نعناع در استان یزد جزء گونههای همراه در تیپهای گیاهی مختلف میباشد. بیشترین فراوانی گونههای اسانسدار تیره نعناع در مناطق کوهستانی و ارتفاعات و در اقلیمهای نیمه خشک سرد، مدیترانهای فراسرد و خشک سرد مشاهده میشوند.
گیاهان اسانسدار,تیره نعناع,اکولوژی,پراکنش,یزد
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10487.html
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_10487_aab1f649ae500a5562fc988fb6217e39.pdf