ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تاثیر پرتوهای فرابنفش بر کمیت وکیفیت اسانس گیاه رازیانه Foeniculum vulgare Mill.)) درمراحل مختلف رویشی
با توجه به سوراخ شدن لایه ازن وافزایش پرتوهای فرابنفش ونظر به اثرات زیانبار این پرتوها بر گیاهان، در بررسی حاضر به مطالعه تاثیر پرتوهای فرابنفش حاصل از لامپ 40 وات uv بر کمیت و کیفیت اسانس اندامهای مختلف گیاه رازیانه در مراحل مختلف رویشی ودر شرایط مزرعه ای پرداخته شد. گیاه رازیانه از تیره چتریان و از جمله گیاهان دارویی ارزنده ای است که در صنایع داروسازی، عطرسازی، صنایع آرایشی وبهداشتی وصنایع غذایی کاربرد وسیعی دارد. بذر این گیاه دارای مقدار زیادی اسانس است که خواص دارویی گیاه را به آن نسبت میدهند. اسانس بذر، گل، برگ در زمان قبل از گلدهی وزمان گلدهی و نیز ساقه در سه مرحله قبل از گلدهی، گلدهی و زمان رسیدن بذر گیاهان شاهد وپرتودهی شده به روش تقطیر با آب و بخار آب (روشKaiser) استخراج گردید وبه کمک دستگاه GC و GC/MS مورد تجزیه وشناسایی قرار گرفت. مقدار اسانس در برگ، ساقه، گل و بذر گیاه در اغلب موارد کاهش یافت و ترکیبهای تشکیل دهنده آنها دستخوش تغییر شد. میزان ترانس آنتول که مهمترین و عمدهترین ترکیب اسانس این گیاه میباشد, در بذر و گل گیاهان تحت تیمار کاهش یافته و در ساقه با وجود میزان کم اسانس در این اندام, ترکیب مذکور افزایش یافته است ودربرگ , در مرحله قبل گلدهی کاهش ودر زمان گلدهی افزایش داشته است.استراگول، فنچون ولیمونن که از دیگر ترکیبهای عمده اسانس گیاه میباشند در اکثر موارد تحت تاثیر پرتوهای فرابنفش افزایش یافتند. نتایج نشان دادند که گیاه رازیانه نسبت به پرتوهای فرابنفش حساس است.
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_118297_be3d6448e278808e3c3570c947fd2af3.pdf
2002-05-22
1
27
رازیانه
پرتوهای فرابنفش
آنتول و ترکیبهای اسانس
محمدباقر
رضایی
rezaie@rifr-ac.ir
1
اعضای هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها ومراتع
AUTHOR
کامکار
جایمند
jaimand@rifr-ac.ir
2
اعضای هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها ومراتع
AUTHOR
ابراهیم
شریفی عاشورآبادی
sharifie2015@gmail.com
3
اعضای هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها ومراتع
AUTHOR
مهدخت
مداح
4
کارشناس ارشد علوم گیاهی
AUTHOR
احمد
مجد
ahmad_majd@yahoo.com
5
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت معلم
AUTHOR
-امید بیگی, رضا, 1374, رهیافتهای تولیدات و فرآوری گیاهان دارویی, انتشارات طراحان نشر.
1
- زرگری, علی, 1367, گیاهان دارویی, جلد دوم.
2
- مهرپور, شهین, تاثیر پرتوهای فرابنفش بر ساختار تشریحی و تکوینی وکمیت وکیفیت اسانس گیاه نعنا , 1377,پایان نامه کارشناسی ارشد , دانشگاه آزاد اسلامی.
3
- میرزاتونی, آناهید,1377, اثر پرتوهای فرابنفش بر ساختار تشریحی و تکوینی وکمیت وکیفیت اسانس گیاه ریحان ,پایان نامه کارشناسی ارشد, دانشگاه آزاد اسلامی.
4
- میرزا مهدی, فاطمه سفید کن, لطیفه احمدی,1375 ,اسانسهای طبیعی ,استخراج وشناسایی کمی وکیفی کاربردآنها.
5
- Bachereau. F,1998, Effect of solar radhation (uv nd visible) at high altitude on CAM-cycling and phenolic compound bhosynthesis in sedum album-physiol. Plant. 104:203-210
6
-Ballare,C.L.1991,Photomorphogenic effets of UV-B radiathon on hypocotyl elongation in wid type and stable- phytochrome-deficient mutant seed ling of cumember. Physiol.plant.83:652-658
7
-Ballare C.L,1995, Inhibition of hypocotyl elongation by ultaviolet-B radiation in de-etiolating tomato seedling. I.The photoreceptor.-Physhiol.plant.93:584-592.
8
-Bernath,J.1996. Mor phological and chemical evaluation of Fennel populations of different origin.J.Essent.Oil.Res.8:247-253
9
-Bornman,J.,1991,Effect of UV-B radiation on leaf optical properties measured whith fibre optics.J.Exp.Bot,42:547-554
10
-Caasi-Lit,M. ,1997. UV-B radiation induces differdntial leaf damage, ultastractural changes and accumulation of specific phenolic compounds in rice cultivars.Aust.J.plant physiol.24:261-274
11
-Caldwell,M.,1995.Effets of increased solar ultraviolet radiation on terrestrial plant.Ambio,24:166-173
12
-Caldwell,M. 1994. Spectrales balance and UV-B sensitivity of soy bean :A field experiment.Plant cell Environ.
13
-Cen. Y.P.1990. The response of bean plants to UV-B radiation under different irradiances of background visible light.J.Exp.Bot.41:1489-1495
14
-Cen.Y.P.1994. Action spectra for enhancement of ultraweak luminesence by uv radiation hn leaves of Brassica napus.J.Photochem.photobiol.Biol. 22:125-129.
15
-Day,T.A. 1993, penetration of UV-B radiation in foliage : Evidence that the epidermis behaved as a non uniform filter. Plant cell Environ.16:735-741.
16
-Hao,x 1997,The effects of ultraviolet –B radiation and carbon dioxide on growth and photosynthesis of tomato.Can.J.Bot. 75:213-219.
17
-He ,J.1994. chloroplast ultrastracture changes in pisum sativum associated with supplementary ultraviolet (UV-B) radiation.Plant cell Environ. 17:771-775
18
-Krupa, H. 1999, Chemotypes of Fennel (Foeniculum vulgare Mill.). J Essent. oil Res. 11:79-82
19
- Marotti, M. 1994, Effects of varietyand ontogenic stage on the essential oil composition and biological activity of Fennel. J.Essent. oil Res. 6:57-62
20
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه کمی و کیفی اسانس پنج گونه آویشن (Thymus)
جنس آویشن در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد که برخی از آنها انحصاری ایرانند(جم زاد، 1373).در این طرح تعدادی از گونههای بومی و غیربومی آویشن شامل: Thymus carnosus Boiss.، آویشن کوهی T. kotschyanus Boiss. and Hohen، آویشن ایرانی T. persicus (Ronniger ex Rech. F.) Jalas، آویشن کرک آلود T. Pubescens Boiss. et Kotschy ex Celak وآویشن واقعی T. serpyllum L. از مناطق مختلف ایران در دو مرحله قبل ازگلدهی و گلدهی جمع آوری گردیدند. از اندامهای هوایی خشک شده این گیاهان به روش تقطیر با بخارآب اسانسگیری بعمل آمد. مقدار اسانس به ترتیب ذکر گونهها در زمان قبل از گلدهی (0.66% ، 0.28% ، 0.26% ، 0.55% ، 0.57%) و در مرحله گلدهی (0.86% ، 2.1% ، 0.43% ، 1.45% ، 0.90%) بود. درمجموع مقدار اسانس در مرحله رویشی کمتر از مرحله گلدهی بود. مقدار اسانس در دو گونه T. kotschyanusو T. Pubescensبیشتر از سایر گونهها بود.
تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها به وسیله دستگاههای GC و GC/MS، با محاسبه شاخصهای بازداری کواتس و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. در مجموع 37 ترکیب (93.1% تا 98.3% اسانس) در مرحله رویشی و 39 ترکیب (88.2% تا 99.3% اسانس) در مرحله گلدهی شناسایی شدند.ترکیبهای عمده اسانسها در مرحله قبل ازگلدهی و گلدهی کامل به ترتیب عبارت بودنداز:
T. carnosus ، کارواکرول (2.2% و 2.5%)، تیمول (27.2% و 36.1%)، گاما-ترپینن (19.6% و 19.1%)، پارا-سیمن (26.2% و21.3%)، بتا-کاریوفیلن (2.5% و 2.8%)، کارواکرول (2.2% و 2.5%) و بورنئول (1.6% و 1.6%)
T. kotschyanus ، کارواکرول (40.7% ، 41.4%)، تیمول (26.9% و 19.5%)، گاما-ترپینن (7.3% و 10.3%)، پارا-سیمن (3.9% و 5.3%) ، بتا-کاریوفیلن (1.8% و2.5%) و بورنئول (1.3% و 2.4%)
T. persicus ، کارواکرول (0.39% و27.1%)، تیمول (6.5% و 11.9%)، گاما-ترپینن (6.1% و 6.5%)، پارا-سیمن (7.5% و 10.2%) ، بتا-کاریوفیلن (2.0% و 3.0%) و بورنئول (1.6 % و 2.9%)
T. Pubescens، کارواکرول (64.8%، 48.8%)، تیمول (11.9% و 13.9%)، گاما-ترپینن (6.1% و جزئی)، پارا-سیمن (2.9% و 12.7%) ، بتا-کاریوفیلن (1.6% و 1.3%) و بورنئول (0.7% و 3.8%)
T. serpyllum، تیمول (18.7% و18.7%)، گاما-ترپینن (21.9% و22.7%)، پارا-سیمن (21.1% و20.7%) ، بتا-کاریوفیلن (7.1 % و 0.1%) و بورنئول (3.9% و3.1%)
در اسانس گونه T. persicus در مرحله قبل ازگلدهی و گلدهی به ترتیب ترکیبهای ژرانیول (15.7% و9.4%) ، ژرانیل استات (5.3% و 5.3%) و آلفا-ترپینئول (0 % و 9.5%) یافت شدند. همچنین در گونه T. serpyllumجرماکرن دی (6.0% و 5.1%) یافت شد.
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_118312_ba1faa994c0507968f08f7a09e7a6852.pdf
2002-05-22
29
51
آویشن (Thymus)
اسانس
تیمول
کارواکرول
گاماترپینن
پارا-سیمن
فاطمه
سفیدکن
sefidkon@rifr-ac.ir
1
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
AUTHOR
فاطمه
عسگری
asg.sara@yahoo.com
2
کارشناس ارشد موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
AUTHOR
جمزاد، زیبا، آویشن، انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 1373
1
شاهرخی، نوبهار، روشهای کنترل کیفی مواداولیه داروهای گیاهی، مرکز انتشارات جهاددانشگاهی شهیدبهشتی، 1375
2
شریفی، گلنوش، (باراهنمایی دکتر دیناعزیزیان)، بررسی تاکسونومی گیاه آویشن در ایران، دانشگاه شهیدبهشتی، بهمن ماه 1368
3
میرزا، مهدی، فاطمه سفیدکن، لطیفه احمدی، اسانسهای طبیعی (استخراج، شناسایی کمی و کیفی، کاربرد)، انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 1375
4
میرزا، مهدی، فاطمه سفیدکن، لطیفه احمدی، کارآیی دو ستون DB-5 و DB-1 در شناسایی ترکیبهای اسانسThymus fedschenkoi Ronniger ، پژوهش و سازندگی، شماره 40، 41 و 42، بهار 1378
5
Guseinov, D, Kagramanova, M, Kasumov, F. Yu, and Akhundof, A.R, “Studies on the chemical composition of some aspects of the Pharmacocological action of the essential oil of Kochi thyme.” Farmakol. Toksikol. 50(2), 73-74(1987)
6
Juliano, C., Mattana, A., Usal, M., “Composition and invitro antimicrobial activity of the essential oil of Thymus herba-barona Loisel growing wild in Sardinia.” J. Essent. Oil Res., 12, 516-522 (2000).
7
Kasumov, F. Yu, “Composition of essential oils from species in the Armenian flora.”
8
Khim.Prir. Soedin, 1, 134-136 (1988)
9
Lawrence, B.M., “Progress in essential oils.”, Perfumer & Flavorist, 23, 63-82 (1998).
10
Lawrence, B.M., “Progress in essential oils.”, Perfumer & Flavorist, 6, 27-34 (1981).
11
Loziene, K., Vaiciuniene, J., Venskutonis, P. R.,”Chemical composition of the essential oil of creeping thym (Thymus serpyllum s.l.) growing wild in Lithuania.” Planta Medica, 64, 772-773 (1998).
12
Marhuenda, E and Alarcon de la Lostra, Y.C,”Histological and histochemical study of Thymus Carnosus Boiss.” An. R. Acad.Farm., 53(3), 512-518 (1987).
13
Marhuenda, E and Alarcon de la Lostra, Y.C, “ Composition of Essential oil of Thymus carnosus Boiss. Its variation.” Fitoterapia, 6, 448-450 (1986).
14
Oszagyan, M. Simandi, B., Sawinsky, J. and Kery, A. “A comparison between the oil and supercritical carbon dioxide extract of Hungarian wild Thyme.” J. Essent. Oil Res. 8, 333-335 (1996).
15
Roger, C. R., Hamraoui, A., Holeman, M., Theron, E. and Pinel, R.,“Insecticidal effect of essential oils from Mediterranian plants on Acanthoscelides obtectus Say, a pest of Kidney bean”. J. Chem. Ecol. 19, 1233-1244, (1993).
16
Rustaiyan, A, Masoudi, S, Monfared, A, “Volatile constituents of three Thymus species grown wild in Iran.” Planta Medica, 66, 197-198 (2000).
17
Sattar, A., Malik, M. S., Khan, S. A., “Essential oils of the species of Labiatae.” Pak. J. Sci. Ind. Res., 34, 119-120 (1991).
18
Sefidkon, F, Askari, F and Mirmostafa, S,A, “The Essential Oil of Thymus carnosus Boiss. From Iran.” J.Essent. Oil Res, 13, 192-193 (May/June 2001)
19
Sefidkon, F, Dabiri, M, and Mirmostafa, S,A, “The Composition of Thymus serpyllum L..” J.Essent. Oil Res, ( 2001)
20
Sefidkon, F, Dabiri, M, and Mirmostafa, S,A, “The Essential Oil of Thymus persicus (Ronniger ex Rech. F.) Jalas From Iran.” J.Essent. Oil Res, (2001)
21
Sefidkon, F, Gorbanli, M, and Askari, F, “Essential Oil Composition of Thymus pubescens Boiss. et Kotschy ex Celak From Iran.” J.Essent. Oil Res, ( 2001)
22
Sefidkon, F, Jamzad, Z, Yavari-Behrouz, R, and Nouri shargh, D, “Essential Oil Composition of Thymus kotschyanus Boiss. and Hohen From Iran.” J.Essent. Oil Res, 11, 459-460 (May/June 1999)
23
Sur, S. V. F., Tulyupa, M. A., Tolok, Ya. and Peresypkina, T. N., “Gas-liquid chromatographic determination of thymol and carvacrol in raw plant material and tinctures of Thymus herb.” Khim.-Farm. Zh., 24 (10), 69-71 (1990).
24
Uchama, I., Furuhata, M., and Yasuda, M., “Bath preprations containing antimicrobial medicinal plant extracts and astringent compounds.”, Jpn. Kokai Tokkyo Koho JP 09 02,941 [97 02,941]; Chem Abst. 126, 176656 (1997).
25
Valasco-Negueruela, A. and Perez-Alonso, “New data on the chemical composition of essential oils fromIberiana thym species. ” Botanica Complutensis, 16, 91-97 (1990).
26
ORIGINAL_ARTICLE
استخراج و بررسی ترکیبهای موجود در اسانس مریم گلی آذربایجانی (Salvia atropatana Buge)
مریم گلی(Salvia atropatana) از انواع گونههای بومی و متعلق به خانواده Labiatae است. سرشاخه گلدار تازه این گونه معطر در اواسط اردیبهشت ماه از شیراز جمعآوری و به روش تقطیر با آب برای اولین بار مورد استخراج و شناسایی قرار گرفت که در مجموع 32 ترکیب را شامل شد.
در میان ترکیبهای شناسایی شده به ترتیب -Caryophyllene β (16.3%)، Sclareol (13.3%)، Hexyl octanoate (12.2%) و Bicyclogermacrene (10%) بیشترین مقدار را به خود اختصاص دادند. این ترکیبها با استفاده از گاز کروماتوگراف توأم شده با طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی گردیدند.
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_118313_6d819ce0f93268b9f9b6015cc47b4238.pdf
2002-05-22
53
65
مریم گلی
سالویا
بتاکاریوفیلن
اسکلارئول
مهدی
میرزا
mirza@rifr-ac.ir
1
عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، بخش گیاهان دارویی و محصولات فرعی
LEAD_AUTHOR
1- مظفریان، ولیا... 1375،فرهنگ نامهای گیاهان ایران، انتشارات فرهنگ معاصر. 74 صفحه.
1
2- زرگری، علی. 1369، گیاهان دارویی، انتشارات تهران، شماره 4، 923 صفحه.
2
3- قهرمان، احمد. 1362. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 4.
3
4- Guenter, e. 1975, The essential oils, 2: 570-572
4
5- Merck index 1992, springer verlag
5
6- Sandra, P. and Bicchi, C. 1987 Capillary chromatography in essential oil analysis, Haethig Verlag, Heidelberg.
6
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی منابع تولیدکننده شکر تیغال در استان تهران
شکر تیغال یکی از مانهای مشهور ایران می باشد که از زمانهای گذشته تا امروز به عنوان یک داروی سنتی مورد مصرف قرار گرفته است. این ماده شیرینمزه توسط لارو حشرهای بر روی گیاهی ارخانواده کاسنی3، به نام اکینوپس4 ایجاد میگردد.
جهت تعیین نام گونههای موجود در استان و حشره عامل در قالب یکی از زیر طرحهای طرح ملی بررسی منابع تولید کننده و عوامل تولید شیرابههای قندی (مانها) اجرا شد و طی دو مرحله کتابخانهای و صحرایی مطالعه صورت گرفت.
ابتدا ضمن مراجعه به منابع مختلف، اطلاعات در مورد گیاه بهدست آمد. از نقشه پوشش گیاهی در استان استفاده شد و با شروع فصل رویش بازدیدهای منظم از گیاه اکینوپس در نقاط مختلف استان در ارتفاعات و اقالیم مختلف انجام گردید. با مشاهده حشره عامل روی نمونه گیاه نسبت به جمع آوری گیاه و حشره جهت شناسایی اقدام گردید.
بر طبق بررسی انجام شده مشخص شد که به روی سه گونه از گیاه اکینوپس به نامهای E. cephalotes Dc. Echinops orientalis Trautv و E. robustus Bunge حشره فعالیت میکند: گونههای مذکور در جنوب، شرق و غرب استان پراکنش دارند و علاوه بر آنها دو گونه دیگر به نامهای E. ritrodes Bunge و E. leiopolyceras Bornm نیز وجود دارند که بر روی آنها اثری از فعالیت حشره مشاهده نشد. این گونهها منشعب و در ارتفاعات استان پراکنش دارند.
نام حشره عامل تولید شکر تیغال لارینوس ملیفیکوس از راسته سخت بالپوشان و خانواده سرخرطومی میباشد. حدود ارتفاعی پراکنش گیاه اکینوپس در استان تهران 2700-1000 متر و حدود ارتفاعی فعالیت حشره تا 2000 مشاهده شد.
تولید شکرتیغال در استان تهران قابل توجه نمیباشد و جمعآوری آن مقرون بهصرفه نیست.
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_118314_9bc11efa52df89d015380f43216f06f4.pdf
2002-05-22
67
85
مان شکرتیغال
نحوه تولید
عامل تولیدکننده
استان تهران
اکینوپس
محمد
دینی
dini@rifr-ac.ir
1
اعضای هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
AUTHOR
پرویز
باباخانلو
babakhanlou@rifr-ac.ir
2
اعضای هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
AUTHOR
محمود
محمدی
3
اعضای هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
AUTHOR
مصطفی
گلی پور
faskari2012@yahoo.com
4
تکنسین مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
AUTHOR
آبادیهای کشور جمهوری اسلامی ایران (تهران)، 1370. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح. جلد 38.
1
آئینهچی، یعقوب، 1370.کتاب مفردات پزشکی و گیاهان دارویی. دانشگاه تهران.
2
اکبرزاده، مرتضی، 1373. نقشه پراکنش گیاهی منطقه سیراچال. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. شماره 92-1373.
3
امین، غلامرضا، 1370. کتاب گیاهان دارویی سنتی ایران. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
4
بیات، حمیدرضا، 1362. مجموعه مناطق جاجرود. سازمان حفاظت محیط زیست.
5
ثابتی، حبیباله، 1355. کتاب درختان و درختچههای ایران، سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی.
6
ثابتی، حبیباله، 1348. کتاب بررسی اقالیم حیاتی ایران. دانشگاه تهران.
7
دهخدا، علی اکبر، 1373. لغتنامه فارسی (مؤسسه دهخدا). دانشگاه تهران.
8
زرگری، علی، 1365. کتاب گیاهان دارویی. دانشگاه تهران.
9
محمدعلیها، مسعود، 1369.بررسی اثر ارتفاع بر ساختار پوشش گیاهی الفبرز جنوبی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی کرج.
10
سالنامه آمار بازرگانی. 73-1363. مرکز مطالعات و برنامه ریزی توسعه، وزارت کشاورزی.
11
سرشماری کشاورزی عمومی (نباتات دارویی و صنعتی). مرکز آمار ایران، 1367، مرکز آمار ایران.
12
معطر، شریعت، 1366. کتاب درمان با گیاهان و مبانی نسخه پیچی. نشر روزبهان.
13
معین، محمد، 1371. فرهنگ لغات فارسی. موسسه انتشارات امیرکبیر.
14
ملازاده، ایرج، 1370. نقشه ارزیابی منابع و قابلیت اراضی استان تهران. مؤسسه تحقیقات خاک و آب.
15
نقشه استان تهران. سازمان جغرافیایی
16
Bor, N .L. 1970 Flora Iranica Gramineze. No. 70.
17
A Dictionary of plants used by Mon. George user printed in Great Britain by Tinling (1973) Limited.
18
Donkin R.A. Manna: An Historical Geography W. Junk B.V. The HAGH.
19
Boston London 1980.
20
Donkin, R.A. and Junk, W. BV, 1980, Manna: An Historical Geography.
21
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تغییرات کیفی و کمی اسانس Thymus pubescens Boiss. et Kotschy ex Celark در چند نقطه رویشی دره لار
جنس آویشن (Tymus) در نقاط مختلف ایران 14 گونه دارد (1). یکی از گونههایی که پراکندگی وسیعی در شمال و غرب کشور دارد Thymus pubescens است. معرفی این گونه بهعنوان گیاهی دارویی و معطر، شناخت ترکیبهای موجود در اسانس آن، مقایسه مقدار و درصد ترکیبهای تشکیلدهنده اسانس در نقاط مختلف، در دو مرحله قبل از گلدهی و گلدهی کامل از اهداف اصلی این طرح است. به علاوه، معرفی این گونه بهعنوان گیاهی معطر در جهت تولید تولید اسانس از آن در سطح نیمهصنعتی، از اهداف فرعی این طرح بهشمار میرود.
نمونههای گیاهی از سه نقطه رویشی در دره لار (شرق استان تهران) و در دو مرحله قبل از گلدهی (اواسط اردیبهشت) و گلدهی (اواسط تیرماه) جمعآوری شدند. از اندامهای هوایی خشک شده T. pubescens با روش تقطیر با بخار آب در دستگاههای شیشهای به مدت 45 دقیقه اسانسگیری بعمل آمد. اسانسها پس از آبگیری با کلرید کلسیم در شیشههای تیره رنگ و در یخچال نگهداری شدند.
مقدار اسانس در مرحله رویشی از 0.53% تا 0.93% و در مرحله گلدهی از 1.23% تا 2.03% متغیر بود. در مجموع مقدار اسانس در مرحله رویشی کمتر از مرحله گلدهی بود. در مرحله قبل از گلدهی تفاوت قابل توجهی در بازده اسانس نقاط مختلف مشاهده نشد، درحالیکه این تفاوت در مرحله گلدهی معنیدار بود.
اسانسها جهت تجزیه و شناسایی به دستگاههای GC و GC/MS تزریق شدند. در مجموع 26 ترکیب (0.98% تا 99.3%) در مرحله رویشی و 32ترکیب (97.7% تا 98.5%) در مرحله گلدهی شناسایی شدند. 24 ترکیب در هر دو مرحله مشترک بودند. ترکیبهای شاخص در مرحله قبل از گلدهی کارواکرول (52.6% تا 77.9%)، تیمول (2.7% تا 21.8%)، گاماترپینن (3.3% تا 7.4%)، پاراسیمن (2.2% تا 4.4%) و بتا کاریوفیلن (1.7% تا 2.5%) بودند. ترکیبهای شاخص مرحله گلدهی شامل: کارواکرول (54.7% تا69.2%)، پاراسیمن (6.7% تا 9.7%)، 1و8 سینئول + لیمونن (1.7% تا 3.2%)، متیل کارواکرول (0.6% تا 6.6%) و بورنئول (1.7% تا 5.1%) بودند.
ترکیبهایی مانند تیمیل استات، گامامورولن، سیگماکادینن فقط در مرحله رویشی و آلفافلاندرن، آلفاترپینئول، ترپینن 4-ال، اسپاچونلول، کامفور، لینالول، متیل تیمول، تیموکینون و تیمودیهیدروکینون فقط در مرحله گلدهی وجود داشتند.
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_118315_b497c0091be490e2ad27cab82b4da74b.pdf
2002-05-22
87
127
آویشن
اسانس
تیمول
کارواکرول
Thymus pubescens
Labiatae
فاطمه
عسگری
asg.sara@yahoo.com
1
کارشناس ارشد مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
AUTHOR
فاطمه
سفیدکن
sefidkon@rifr-ac.ir
2
عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
AUTHOR
محمدباقر
رضایی
rezaie@rifr-ac.ir
3
عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
AUTHOR
1- جمزاد، زیبا. 1373، آویشن، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.
1
2- مظفریان، ولیا.... . 1373، فرهنگ نامهای گیاهان ایران، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران.
2
3- رابینسون،ترور. 1363، شیمی گیاهی، ترجمه محمد ایزددوست.
3
4- رحیمی بیدگلی، عباس 1378، (با راهنمایی مینو دبیری و فاطمه سفیدکن)، بررسی تاثیر مراحل مختلف رشد و روشهای اسانسگیری بر کمیت و کیفیت روغن اسانسی آویشن کوهی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم (پایاننامه کارشناسی ارشد).
4
5- شاهرخی، نوبهار. 1375، روشهای کنترل کیفی مواد اولیه داروهای گیاهی، مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی شهید بهشتی.
5
6- شریفی، گلنوش. بهمن ماه 1368، (با راهنمایی دکتر دینا عزیزیان)، بررسی تاکسونومی گیاه آویشن در ایران، دانشگاه شهید بهشتی، (پایاننامه کارشناسی).
6
7- شفیعی، عباس، طباطبایی، مجتبی و جاویدنیا، کتایون. 1376، چکیده مقالات اولین سمینار گیاهان دارویی و صنعتی، شیراز، انتشارات علمی و فرهنگی وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
7
8- صالحی شانجانی، پروین (با راهنمایی حسن ابراهیمزاده). 1375، کشت بافت و بررسی اثر عوامل محیطی بر متابولیسم فرآوردههای ثانوی و تغییرات کمی و کیفی پروتئینی، ایزوآنزیمی پراکسیداز و پلیفنل اکسیداز در ارس Juniperus spp.، دانشگاه تهران، دانشکده علوم، (پایاننامه کارشناسی ارشد).
8
9- طرح جامع آب کشور- حوزه آبریز شور کرج-جاجرود، شرکت مهندسین مشار جاماب وابسته به وزارت نیرو.
9
10- عبد، یحیی، دانش پژوه، حبیباله. شیمی مواد طبیعی، جلد اول.
10
11- فرهنگ جغرافیایی تهران، 1370، ج 38، انتشارات سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
11
12- قهرمان، احمد، فلور رننگی ایران، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره انتشار 1114.
12
13- کوشک آبادی، هوشنگ. 1359، شیمی دارویی (ترکییبات استروئید و ترپنها).
13
14- مدن حقیقی، جواد. 1376، چکیده مقالات اولین سمینار گیاهان دارویی و صنعتی، شیراز، انتشارات علمی و فرهنگی وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
14
15- ملکوتی، علیاکبر،. مردادماه 2537، طرح جامع آبخیزداری سد لار، انتشارات سازمان جنگلها و مراتع کشور،.
15
16- میرزا، مهدی، سفیدکن، فاطمه، احمدی، لطیفه. 1375، اسانسهای طبیعی (استخراج، شناسایی کمی و کیفی، کاربرد)، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.
16
17- میرزا، مهدی، سفیدکن، احمدی، لطیفه. بهار 1378، کارآیی دو ستون DB-5 و DB-1 در شناسایی ترکیبهای اسانس Thymus fedschenkol Ronniger ، پژوهش و سازندگی، شماره 40، 41 و 42.
17
18- Baser, K. H. C., Kirimer, N., Kurkcuoglu, M., (1996), “Essential oil from four chemotype of Thymus zygioides Griseb. Var. lycaonicus 19- (Celak) Ronniger.”J.Essent. oil Res., 8(6), 615-618.
18
19- Baser, K. H. C., Ozek, T., kurkcuglu, M., (1997) “Composition of the Essential oil of Thymus subcollinus Klokov from Turkey . “J.Essent. oil Res., 9, 105-109
19
20- Ermin, N., Kurkuogla, M., Baser, K. H. C., (1997) “Essential oil of Thymus leocostomus Hausskn. Et Valen. Var. leucostomus”, J. Essent. Oil Res., 9, 229-230
20
21- N. W. Davies, (1990) Gas chromatographic retention indices of monoterpenes and sesquiterpenes on methyl silicone and Carbowax 20M phases, J. Chromatogr., 503, 1-24.
21
22- Rosquinho, L. M. A., J (1965) Gas Chrom, 3(340).
22
23- Rustaiyan A., and et all, (2000) Volatile Constituents of three Thymus species grown wild in Iran, Planta Medica, 66 197-198
23
24- Scharatz, E., Wahling, T., (1965) Planta medica, 13, 218.
24
25- Sefidkon, F., Jamzad, Z., (1999) “Essential oil Composition of Thymus kotschyanus Boiss. And Hohen ffrom Iran.” ;J.Essential oil Res., 11:459-460 (Ju
25
26- Sefidkon, F., Dabiri, M., Mirmostafa, S. A., (2000) “Essential oil Composition of Thymus persicus (Ronniger ex Rech. F.) Jalas from Iran.” ; J.Essential oil Res., 12
26
27- Sefidkon, F., Askari, F., Mirmostafa, S. A., (2001) “The Essential oil of Thymus carnasus Boiss. From Iran.” ; J.Essential oil Res., 12
27
28- T. Shibaamoto, (1987) Retention Indices in Essential Oil Analysis, In: Capillary Gas Chromatography in Essential Oil Analysis. Edits., P. Sandra and C. Bicchi, Chapter 8, pp 259-274, Dr Alfred Huething Verlag, New York.
28
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین بهترین تیمار افزایش جوانهزنی بذرهای 5 گیاه معطر و دارویی
بذرهای رسیده 5 گیاه معطر و دارویی: پیچ اناری گل درشت، جوالدوزک، سرو شیرازی، زیتون تلخ و سرو خمرهای در زمانهای مختلف از پایههای موجود در باغ گیاهشناسی ملی ایران جمعآوری شدند و جهت بررسی روشهای مناسب جوانهزنی، تحت پیش تیمارهای: 1- محرک فیزیکی: خیساندن بذر از 1 تا 24 ساعت، سوراخ نمودن نوک بذر، خراش دهی پوسته بذر با چاقو، سمباده کشیدن بذر 2- محرک شیمیایی: هیپوکلرید سدیم، نیترات پتاسیم و اسیدسولفوریک رقیق و غلیظ قرار گرفتند. پس از اعمال تیمار مناسب در نهایت بیشترین درصد جوانهزنی بذرها با مناسبترین پیش تیمار مشخص گردید. حاصل این بررسی مناسبترین زمان جمعآوری بذر، بهترین پیش تیمار و تیمار با بیشترین درصد جوانهزنی آنها میباشد. مناسبترین پیش تیمار و تیمار برای پیچ اناری، شستشو با هیپوکلریدسدیم و آب مقطر، دمای C° 30/20 با نور 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی به مدت 1 تا 2 هفته، برای سرو شیرازی، خیساندن به مدت 24 ساعت در آب، 5 دقیقه در نیترات پتاسیم و شستشو با آب مقطر، سرمادهی C° 5-1 به مدت 8 تا 12 هفته، برای زیتون تلخ، خیساندن به مدت 24 ساعت در آب، خراش دهی سطح بذر، 10 دقیقه در اسید سولفوریک رقیق و شستشو با آب مقطر، کاشت در شن و دمای C° 30/20 به مدت 1هفته، برای سرو خمرهای، خیساندن به مدت 24 ساعت در آب، شستشو با هیپوکلرید سدیم رقیق شده و آب مقطر، دمای °C20 و نور 16 ساعت روشنایی و 8ساعت تاریکی به مدت 21 روز میباشد.
https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_118316_caa81a9f40037dac48ad236e07340cee.pdf
2002-05-22
129
153
بذر
جوانه زنی
پیش تیمار
تیمار
پیچ اناری گل درشت
جوالدوزک
سرو شیرازی
زیتون تلخ و سرو خمرهای
افسون
رحمانپور
afsoun.rahmanpour@yahoo.com
1
کارشناس بخش گیاهشناسی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
AUTHOR
فیروزه
نساج
2
کارشناس سابق بخش ژنتیک و فیزیولوژی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع
AUTHOR
زرگری، علی. 1366. گیاهان دارویی. جلد اول. انتشارات دانشگاه تهران. 947 صفحه.
1
زرگری، علی. 1368. گیاهان دارویی. جلد سوم. انتشارات دانشگاه تهران. 894 صفحه.
2
زرگری، علی. 1370. گیاهان دارویی. جلد پنجم. انتشارات دانشگاه تهران. 974 صفحه.
3
خوشخوی، مرتضی. 1366. روشهای تکثیر گیاهان زینتی. جلد اول. انتشارات دانشگاه شیراز. 378 صفحه.
4
نصیری، محسن. 1374. بررسی اثر عوامل مختلف در شکستن خواب بذر کتان سفید.
5
پژوهش و سازندگی شماره 28 صفحه 42 تا 47.
6
Ambad, SN. 1995. Influence Of different seed teatments on germination of Thuja campacta. Indian Journal of Forestry. Maharashtra, India. 18: 2, 115-116.
7
Ceccherini, L. Raddi, S. Andreoli, C. 1998. The effect of seed stratification on germination of 14 cupressus species. Seed Science and Technology. 26:1, 159-168.
8
Ellis, R.H., Hong. T.D. & Roberts, E.H. 1985. Handbook of seed Technology for Gene banks. Rome, International Board for plant Genetic Resources. Vol. 1,2. 667
9
Heit, C.E. 1942. Field germination and propagation of various hardwoods. Conservation Dept., New York. No.43, pp.2.
10
Jhon, A.O; paul, T.M. 1994. Effect of presowing treatments of Italian cypress (Cupressus sempervirens) seed. Advances in plant science. 7:1,191-193.
11
Li, X.J.; Burton, P.J.; 1994. Interactive effects of light and stratification on the germination of some British Colombia conifers. Canadian Journal of Botany. 72:11, 1635-1646.
12
Milimo, P.B.; Hellum, A.K.1990. The influence of temperature on germination of Melia volkensii seeds. Tropical tree seed research, proceedings of an international workshop held at the Forestry Training centre, Gympie, Q1d, Australia. No:28, 29-32.
13
Moncur, M.W.; Gunn, B.V. 1990. Seed development and germination responses of Melia azedarach var. australasica. Tropical tree seed germination, Proceeding of an international workshop held at the Forestry Training centre, Gympie, Q1d, Australia. No:28, 24-28.
14
Nassayao, E.E., Ulep, E.v. 1994. Pregermination treatments of bagalunga seeds (Mela dubia CAV.) 4:2, 29-39.
15
Taylor, C.A. 1941. Germination behavior of tree seeds as observed in the regular handling of seed at the seed extractory and nursery, Norfolk, Nebraska. U. S. D. Forest service, prairie states Forestry Project. PP. 8.
16
Tilakaratana, D. 1991. Pretreatment for the seed of Lunumidella (Melia dubia CAV.) Srilanka Forester. 20: 1-2, 27-28.
17
United states, Forest service. 1974. Seeds of Woody Plants in the United states. Washington, Forest service, U.S. Govt. 883 PP.
18