%0 Journal Article %T بهینه‌سازی کشت بافت گیاه دارویی در معرض خطر انقراض Centella asiatica (L.) Urban %J تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران %I موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور %Z 1735-0905 %A حیدرقلی نژاد, فرشته %A حمیداوغلی, یوسف %A قاسمی عمران, ولی الله %A بی پروا, پوریا %D 2023 %\ 03/21/2023 %V 39 %N 1 %P 152-162 %! بهینه‌سازی کشت بافت گیاه دارویی در معرض خطر انقراض Centella asiatica (L.) Urban %K آب‌بشقابی (Centella asiatica (L.) Urban) %K اکسین %K کشت ‌بافت %K سیتوکینین %K ریزازدیادی %R 10.22092/ijmapr.2023.358409.3157 %X آب‌بشقابی (Centella asiatica (L.) Urban) گیاه دارویی از خانواده چتریان به‌‌عنوان گونه‌ای در معرض انقراض در ایران شناخته شده ‌است. این گیاه دارای خواص درمانی متعدد از جمله بهبود حافظه، ضد سرطان و درمان بیماری‌های پوستی است و همچنین خواص آنتی‌اکسیدانی بالایی دارد. کشت سلول و بافت گیاهی ابزاری مهم در مطالعات پایه و دارای کاربردهای تجاری است. با روش کشت بافت می‌توان در مورد اصلاح گیاهان دارویی و یا تغییر در میزان متابولیت‌های ثانویه اقدام نمود. با ‌توجه به ارزش بالای آب‌بشقابی می‌توان از کشت‌ درون‌شیشه‌ای برای تولید بیشتر این گیاه بهره ‌برد. بهینه‌سازی فرآیند کشت ‌بافت برای انجام تحقیقات کاربردی و مهندسی متابولیک مسیرهای بیوسنتزی انواع متابولیت‌های ثانویه مفید است. تحقیق حاضر با هدف دستیابی به یک پروتوکل مناسب برای تکثیر درون‌شیشه‌ای و تعیین غلظت‌های مناسب تنظیم‌کننده‌های رشد برای ریزازدیادی این گونه ارزشمند انجام شد. اثر متقابل BAP )0، 1، 2 و 3 میلی‌گرم ‌بر لیتر) و IBA (0، 0.5 و 1 میلی‌گرم ‌بر لیتر) بر شاخه‌زایی از ریزنمونه گره در محیط کشت MS بررسی شد. سپس، ریشه‌زایی ریزنمونه‌های تکثیریافته با استفاده از IBA و NAA ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که MS دارای 2 میلی‌گرم ‌بر لیتر BAP و 1 میلی‌گرم بر لیتر IBA و MS دارای 1 میلی‌گرم ‌بر لیتر  IBA به‌ترتیب مناسب‌ترین محیط‌های کشت جهت شاخه‌زایی و ریشه‌زایی بودند. %U https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_128548_1ae02eff0b3ac35ac756b9a07ee6c055.pdf