اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
داراب یزدانی؛ مهدی ابراهیمی؛ سعید مودی؛ فرزانه نباتی؛ محسن پویان؛ سمیه الوانی؛ فرزانه جوکار شوریجه
چکیده
استان خراسان جنوبی بزرگ‌ترین تولیدکننده عناب (Ziziphus jujuba Mill.) در ایران است و زندگی بخش قابل توجهی از مردم آن منطقه به تولید این محصول وابسته است. شیوع آفت سنک عناب (Monosteira alticarinata Ghauri) در سال‌های اخیر علاوه‌بر کاهش تولید محصول، به‌دلیل استفاده وسیع از سموم شیمیایی برای کنترل این حشره در زمان برداشت محصول، سلامت مصرف‌کنندگان عناب را تهدید ...
بیشتر
استان خراسان جنوبی بزرگ‌ترین تولیدکننده عناب (Ziziphus jujuba Mill.) در ایران است و زندگی بخش قابل توجهی از مردم آن منطقه به تولید این محصول وابسته است. شیوع آفت سنک عناب (Monosteira alticarinata Ghauri) در سال‌های اخیر علاوه‌بر کاهش تولید محصول، به‌دلیل استفاده وسیع از سموم شیمیایی برای کنترل این حشره در زمان برداشت محصول، سلامت مصرف‌کنندگان عناب را تهدید می‌کند. ازاین‌رو، در این پژوهش امکان کنترل این آفت با فرمولاسیون عصاره و اسانس برخی گیاهان دارویی برای اولین بار بررسی شد. در مرحله آزمایشگاهی، ترکیبهای مورد بررسی شامل عصاره Capsicum annuum L. (30%) + روغن Allium sativum L. (10%)، اسانس Mentha piperita L. (10%) + اسانس Pelargonium graveolens L’Hér. (10%)، اسانس Syzygium aromaticum L. (30%)، روغن Azadirachta indica A. Juss. (5%) + اسانس Thymus vulgaris L. (5%) و روغن A. indica (5%) + اسانس Th. vulgaris (5%) + صابون پتاسیم (50%) بودند که همراه با دلتامترین (0.1%) به‌عنوان شاهد مثبت و آب به‌عنوان شاهد منفی در آزمون زیست‌سنجی بررسی شدند. نتایج حاصل از آزمون زیست‌سنجی نشان‌دهنده کارایی بالای پنجمین فرمولاسیون بود که بعد از گذشت چهار ساعت با غلظت 2% سبب نابودی 100% آفت شد و همراه با دلتامترین با 92.5% تلفات حشره در یک گروه آماری قرار گرفت. نتایج نرم‌افزار Polo plus نشان‌دهنده مرگ 50% حشرات (LC50) در غلظت 0.91% از فرمولاسیون پنجم بود. نتایج تحلیل داده‌های میدانی با نرم‌افزار SAS نشان‌دهنده کنترل نسبی فرمولاسیون مورد استفاده در بررسی‌های میدانی بود؛ به‌نحوی که بعد از گذشت 24، 48 و 72 ساعت درصد کنترل حشره در غلظت 2% از این فرمولاسیون به‌ترتیب 27.43، 43.99 و 56.24 بوده است. این نتایج نشان می‌دهد که فرمولاسیون گیاهی حاوی روغن چریش، اسانس آویشن و صابون پتاسیم در غلظت 2% از قابلیت مناسبی برای کنترل سنک عناب برخوردار است و می‌تواند پس از ثبت به‌عنوان جایگزین سموم رایج در کنترل سنک عناب مورد استفاده قرار گیرد.
اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
مرضیه حجازی؛ رقیه نوروزی
چکیده
از گذشته تاکنون گیاهان و فرآورده‌های آنها به‌عنوان غذا و گیاه دارویی در تغذیه و درمان بیماریها در انسان و حیوانات مورد استفاده قرار گرفته‌اند. با این حال در تصور عامه گیاهی بودن یک فرآورده دارویی و یا غذایی با عدم‌سمّیت و ایمنی آن برابر بوده است و اثرهای جانبی و سمّیت گیاهان و فرآورده‌های آنها کمتر مطالعه شده است. ازاین‌رو استفاده ...
بیشتر
از گذشته تاکنون گیاهان و فرآورده‌های آنها به‌عنوان غذا و گیاه دارویی در تغذیه و درمان بیماریها در انسان و حیوانات مورد استفاده قرار گرفته‌اند. با این حال در تصور عامه گیاهی بودن یک فرآورده دارویی و یا غذایی با عدم‌سمّیت و ایمنی آن برابر بوده است و اثرهای جانبی و سمّیت گیاهان و فرآورده‌های آنها کمتر مطالعه شده است. ازاین‌رو استفاده از سیستمی که دربردارنده ملاحظات اخلاقی زیستی، سرعت، سادگی و در عین حال ملاحظات اقتصادی باشد، برای برآورد میزان سمّیت و تعیین LC50 گیاهان دارویی قبل از مصرف ضروریست. هدف این مطالعه بکارگیری آرتمیا سالینا به‌عنوان ارگانیسمی در ارزیابی سمّیت گیاهان دارویی و فرآورده‌های گیاهی و تعیین LC50 می‌باشد. هدف این مطالعه به کارگیری ارگانیسم Artemia salina در ارزیابی سمیت و LC50 برخی گیاهان دارویی بود. در این مطالعه میزان سمیت عصاره گیاهان دارویی گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.)، خاکشیر (Descurainia sophia (L.) Schur)، آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)، گل حسرت (Colchicum autumnale L.)، سیر (Allium sativum L.) و سرخدار (Taxus baccata L.) با تعیین شاخص LC50 با استفاده از آزمون Artemia salina مورد بررسی قرار گرفت. عصاره‌ها به روش ماسراسیون تهیه شدند. سیست‌های A. salina در آب دریای مصنوعی و در 27 درجه سانتی‌گراد تفریخ گردید و سپس لاروها در معرض عصاره گیاهان در غلظت‌های مختلف (10، 100 و 1000 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) به مدت 24 ساعت قرار گرفتند. میزان غلظتی که نیاز است تا نیمی از لاروها را از بین ببرد (LC50) محاسبه گردید. میزان LC50 گیاهان خاکشیر، سیر، گل‌محمدی، سرخدار، گل حسرت و آنغوزه به‌ترتیب 4812، 3316، 997، 44.07، 10.44 و 2.37 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر به‌دست آمد. به‌طور کل نتایج نشان داد که تست A. salina می‌تواند به‌عنوان الگویی در تعیین شاخص LC50 برای آزمایش‌های سم‌شناسی فرآورده‌های گیاهی مورد استفاده قرار گیرد.
حمیدرضا صراف معیری؛ فاطمه پیرایش‌فر؛ نرگس عزیزیان؛ علی‌رضا بلندنظر
چکیده
کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch) یکی از رایج‌ترین و خطرناک‌ترین آفات محصولات کشاورزی با پراکنش جهانی می‌باشد. استفاده مکرر از سموم شیمیایی، توسعه مقاومت به آفت‌کش‌ها، اثرات نامطلوب بر موجودات غیر هدف و آلودگی‌های زیست محیطی را به همراه داشته است. در سال‌های اخیر اسانس‌های گیاهی، به علت کم‌خطر بودن برای انسان و پستانداران، ...
بیشتر
کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch) یکی از رایج‌ترین و خطرناک‌ترین آفات محصولات کشاورزی با پراکنش جهانی می‌باشد. استفاده مکرر از سموم شیمیایی، توسعه مقاومت به آفت‌کش‌ها، اثرات نامطلوب بر موجودات غیر هدف و آلودگی‌های زیست محیطی را به همراه داشته است. در سال‌های اخیر اسانس‌های گیاهی، به علت کم‌خطر بودن برای انسان و پستانداران، تجزیه سریع و خطرات به‌مراتب کمتر زیست‌محیطی، توجه خاصی را به‌عنوان عوامل جایگزین آفت‌کش‌های شیمیایی به خود جلب کرده‌اند. در این پژوهش سمّیت تماسی 9 ترکیب فرموله شده بر پایه اسانس‌های گیاهی شامل رزماری، پونه، نعناع فلفلی و دارچین همراه با عصاره میوه زیتون تلخ به روش غوطه‌ورسازی روی ماده بالغ کنه تارتن دولکه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌ها در دمای 1±25 درجه سانتی‌گراد، رطوبت نسبی 5±70% و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد که از میان تیمارهای مورد بررسی، ترکیب فرموله شده بر پایه عصاره میوه زیتون تلخ و اسانس‌های رزماری و نعناع فلفلی (زیتون تلخ 5%+ نعناع فلفلی 2%+ رزماری 2%)، به‌طور معنی‌داری بیشترین میزان کشندگی و کمترین مقدار LC50 و LC90 (به‌ترتیب 399/3 و 102/10 میلی‌لیتر بر لیتر) را 24 ساعت پس از تیمار روی مرحله بالغ کنه تارتن دولکه‌ای داشته است و توانمندی قابل‌توجهی را در مدیریت این آفت داراست.
حمیدرضا صراف معیری؛ فاطمه پیرایش‌فر
چکیده
کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch) یکی از آفات مهم و چندخوار است که بازه‌ی وسیعی از محصولات کشاورزی را در سراسر جهان مورد حمله قرار می‌دهد. در دهه‌های اخیر استفاده بیش از حد از کنه‌کش‌های متداول بروز مقاومت به آفات و آلودگی‌های زیست محیطی را به همراه داشته است. در سال‌های اخیر اسانس‌های گیاهی به‌عنوان ترکیبهای طبیعی برای حفاظت ...
بیشتر
کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch) یکی از آفات مهم و چندخوار است که بازه‌ی وسیعی از محصولات کشاورزی را در سراسر جهان مورد حمله قرار می‌دهد. در دهه‌های اخیر استفاده بیش از حد از کنه‌کش‌های متداول بروز مقاومت به آفات و آلودگی‌های زیست محیطی را به همراه داشته است. در سال‌های اخیر اسانس‌های گیاهی به‌عنوان ترکیبهای طبیعی برای حفاظت از گیاهان مورد توجه قرار گرفته‌اند. در این پژوهش اثر کشندگی اسانس سه گونه از گیاهان دارویی به نام‌های آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss.)، باریجه (Ferula gummosa L.) و مرزه (Satureja hortensis L.) به روش تدخینی روی مراحل تخم و بالغ کنه تارتن دولکه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. اسانس‌های گیاهی به روش تقطیر با آب و به کمک دستگاه کلونجر تهیه شدند. آزمایش‌ها در دمای 1 ± 25 درجه سلیسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 50% و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. غلظت 50% کشنده (LC50) برای اسانس‌های آویشن شیرازی، مرزه و باریجه روی کنه‌های بالغ ماده به‌ترتیب 962/21، 894/30 و 783/56 میکرولیتر بر لیتر هوا پس از 24 ساعت بدست آمد. در آزمایش‌های تخم‌کشی، مقادیر LC50 برای سه اسانس مذکور نیز به‌ترتیب 493/17، 07/43 و 61/101 میکرولیتر بر لیتر هوا در همین مدت بدست آمد. نتایج نشان داد که اسانس آویشن شیرازی به‌طور معنی‌داری نسبت به دو اسانس دیگر بیشترین اثر کشندگی را روی مراحل تخم و بالغ کنه تارتن دولکه‌ای داشته است.
جعفر حسین‌زاده؛ حسین فرازمند؛ یونس کریم‌پور
چکیده
برای یافتن مواد حشره‌کش جدید که تجدیدشونده، سازگار با محیط زیست و به آسانی قابل تهیه باشند، اسانس میوه سرو کوهی (Thuja occidentalis L.)، روی حشرات بالغ سوسک توتون (Lasioderma serricorne)، در شرایط آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گرفت. بررسی و آنالیز اسانس میوه سرو کوهی به‌وسیله گاز کروماتوگرافی (GS/MS)، نشان داد که این اسانس شامل 22 ماده مختلف است که مهمترین ...
بیشتر
برای یافتن مواد حشره‌کش جدید که تجدیدشونده، سازگار با محیط زیست و به آسانی قابل تهیه باشند، اسانس میوه سرو کوهی (Thuja occidentalis L.)، روی حشرات بالغ سوسک توتون (Lasioderma serricorne)، در شرایط آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گرفت. بررسی و آنالیز اسانس میوه سرو کوهی به‌وسیله گاز کروماتوگرافی (GS/MS)، نشان داد که این اسانس شامل 22 ماده مختلف است که مهمترین آنها عبارتند از: آلفا-توجون (64/49%)، فنکون (06/14%) و بتا-توجون (98/8%). این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار (5 غلظت مختلف از اسانس به همراه شاهد)، انجام شد. اسانس با استفاده از روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلونجر تهیه گردید. آزمایش در شرایط دمایی 2 ± 30 درجه سیلسیوس و رطوبت نسبی 5 ± 60% و در تاریکی انجام شد. تیمارها شامل 5 غلظت مختلف از اسانس به همراه شاهد، که هر غلظت در 3 تکرار و هر تکرار شامل 20 حشره بالغ 7 تا 14 روزه بود. نتایج نشان داد که اسانس مورد استفاده کشندگی معنی‌داری را در 24 ساعت از خود روی حشرات بالغ آفت مورد مطالعه نشان داد. مقدار LC50 برای اسانس میوه سرو کوهی (T. occidentalis)، در این آزمایش 246 میکرولیتر بر لیتر هوا محاسبه گردید.
سید محمد موسوی؛ الهام مجدی‌نسب؛ وحید یاوری؛ ابراهیم رجب‌زاده قطرمی؛ محمد راضی جلالی
چکیده
امروزه استفاده از گیاهان دارویی و جایگزینی آنها با مواد شیمیایی پرخطر در صنعت آبزی‌پروری رو به افزایش نهاده‌است. یکی از این داروهای گیاهی مورد استفاده عصاره گل میخک است که عمدتاً در صنعت آبزی‌پروری برای کاهش تنش، بیهوشی و آرام‌بخشی استفاده می‌گردد. اوژنول یک داروی گیاهیست که از عصاره گل میخک تهیه می‌شود. در این مطالعه ...
بیشتر
امروزه استفاده از گیاهان دارویی و جایگزینی آنها با مواد شیمیایی پرخطر در صنعت آبزی‌پروری رو به افزایش نهاده‌است. یکی از این داروهای گیاهی مورد استفاده عصاره گل میخک است که عمدتاً در صنعت آبزی‌پروری برای کاهش تنش، بیهوشی و آرام‌بخشی استفاده می‌گردد. اوژنول یک داروی گیاهیست که از عصاره گل میخک تهیه می‌شود. در این مطالعه محدوده سمّیت و غلظت نیمه‌کشندگی (LC50) داروی بیهوشی اوژنول بر روی ماهی بنی sharpeyi Barbus مورد مطالعه قرار گرفته‌است. برای انجام این مطالعه، تعداد 735 عدد بچه ماهی انگشت قد بنی با وزن متوسط 1 ± 5 گرم از مرکز تکثیر و پرورش شهید ملکی اهواز به‌طور تصادفی صید و به دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر (آزمایشگاه شیلات) منتقل گردید. بعد از سپری شدن دوره سازش‌پذیری، بچه ماهیان انگشت قد بنی در معرض غلظت‌های مختلف (10، 20، 30، 40، 50، 100، 150 و 200 میلی‌گرم در لیتر قرار گرفتند و تغییرات رفتاری و تلفات در زمان‌های 0، 1، 12، 24، 48، 72 و 96 ساعت پس از بیهوشی ثبت و محدوده سمّیت و غلظت نیمه‌کشندگی(LC50) تعیین گردید. نتایج بدست‌آمده نشان داد که غلظت 1 میلی‌گرم در لیتر، بهترین غلظت برای آرام‌بخشی و غلظت 40 میلی‌گرم در لیتر، بهترین غلظت برای القای بیهوشی در این گونه می‌باشد. همچنین غلظت 200 میلی‌گرم در لیتر، غلظت بسیار سمّی در این گونه مشخص گردید. براساس تحلیل‌های آماری، غلظت نیمه‌کشندگی 48 ساعته اوژنول 76/1 ± 61/22 میلی‌گرم در لیتر می‌باشد که این مقدار نشان‌دهنده سمّیت متوسط اوژنول در این گونه می‌باشد. نتایج حاصل از این تحقیق حکایت از آن دارد که اوژنول می‌تواند در صنعت آبزی‌پروری ماهیان بومی به‌عنوان جایگزین مناسب داروی بیهوشی MS222 مورد استفاده قرار گیرد.
زیبا مقدسی؛ مژگان امتیازجو؛ محمد ربانی؛ مرجان امتیازجو؛ فرزانه لبیبی؛ اذن‌اله آذرگشب؛ نریمان مصفا
چکیده
استفاده از گیاهان آبزی به واسطه داشتن ترکیبهای مختلف در پیشگیری و درمان بیماریها از حدود 3000 سال پیش در چین رایج بوده است. جلبک سبز دونالیلا (Dunaliella salina) نیز یکی از میکروجلبک‌های اکوسیستم‌های دریایی است که به‌واسطه داشتن ترکیب‌هایی نظیر کاروتنوئیدها مخصوصاً بتا-کاروتن، رتینال، آپوکاروتنوئیدها، کتون‌ها، آلدهیدها و اپوکسیدها که ...
بیشتر
استفاده از گیاهان آبزی به واسطه داشتن ترکیبهای مختلف در پیشگیری و درمان بیماریها از حدود 3000 سال پیش در چین رایج بوده است. جلبک سبز دونالیلا (Dunaliella salina) نیز یکی از میکروجلبک‌های اکوسیستم‌های دریایی است که به‌واسطه داشتن ترکیب‌هایی نظیر کاروتنوئیدها مخصوصاً بتا-کاروتن، رتینال، آپوکاروتنوئیدها، کتون‌ها، آلدهیدها و اپوکسیدها که با ساختار شیمیایی خاص و روشهای بیوشیمیایی می‌توانند اکسیژن تکی را دفع کنند و جاذب رادیکال‌ها باشند. در مطالعات زیادی خاصیت ضدسرطانی و ضداکسیدانی این ترکیبها ثابت شده است. در این مطالعه از سلول‌های سرطان پوست استفاده شد. ویژگی بارز این نوع سرطان پوست وجود سلول‌های گسترش‌یافته پهن و فلس‌مانند است. هدف از این مطالعه بررسی اثر کشندگی عصاره اتانولی جلبک دونالیلا جدا شده از دریاچه حوض سلطان بر روی میزان مرگ و میر رده سلولی سرطان پوست با استفاده از نمک تترازولیوم در شرایط آزمایشگاهی بود. برای این منظور دونالیلا سالینا از دریاچه حوض سلطان در شمال شرقی قم برداشت، شناسایی و خالص‌سازی گردید. جلبک در محیط کشت جانسون کشت داده شد. توده جلبکی پس از برداشت و شستشو با بافر نمکی فسفات (Phosphate Buffered Salts (PBS)) در برودت خشک و برای تهیه عصاره اتانولی آماده شد. رده سلولی A431 از انستیتو پاستور تهیه و در محیط کشت RPMI (Royal Park Memorial Institute) حاوی سرم جنینی گاوی10% کشت داده شد. سلول‌ها در حضور غلظت‌های مختلف 0، 25/6، 5/12، 25، 50، 100 میکروگرم در میلی‌لیتر از عصاره در فواصل زمانی 6، 24، 48 ساعت در انکوباتور با دی‌اکسیدکربن 5% قرار داده شد. نتایج آماری داده‌ها نشان داد که بین غلظت‌های مختلف عصاره در زمان‌های 24 و 48 ساعت از نظر مرگ و میر سلول‌های سرطانی اختلاف معنی‌داری وجود دارد (05/0P<)، ولی در زمان 6 ساعت سطح معنی‌داری مشاهده نشد (05/0P<). LC50 عصاره در غلظت‌های مختلف بر روی رده سلولی سرطان پوست در فواصل زمانی گرمخانه‌گذاری 6، 24، 48 ساعت ارزیابی شد. نتیجه LC50 پس از گذشت زمان 48 ساعت 6/46 میکروگرم در میلی‌لیتر بدست آمد. عصاره اتانولی جلبک دونالیلا جهت سنجش میزان بتا-کاروتن موجود در آن توسط HPLC آنالیز شد. نتایج بدست آمده از این مطالعه، اثر کشندگی عصاره اتانولی جلبک دونالیلا سالینا را بر روی رده سلولی A431 نشان می‌دهد. به‌طوری که با افزایش غلظت عصاره و افزایش انکوباسیون مرگ و میر سلول‌های سرطان پوست نیز افزایش می‌یابد. پس دونالیلا می‌تواند به‌عنوان یک عامل شیمیایی و جلوگیرنده قوی رشد برای این رده سلولی مطرح باشد.
سید سعید مدرس نجف‌آبادی
چکیده
گندم و جو ازجمله محصولات انباری استراتژیک محسوب شده که فعالیت لمبه گندم و شپشه‌های آرد باعث بروز خسارتهای اقتصادی فراوان به غلات انباری می‌شوند. پیدایش مقاومت به بعضی از سموم، بخصوص مالاتیون و فستوکسین، در بین آفات انباری، استفاده از مبارزه غیرشیمیایی مانند روشهای کنترل طبیعی، فیزیولوژیکی، بیولوژیکی و میکروبی علیه آفات انباری ...
بیشتر
گندم و جو ازجمله محصولات انباری استراتژیک محسوب شده که فعالیت لمبه گندم و شپشه‌های آرد باعث بروز خسارتهای اقتصادی فراوان به غلات انباری می‌شوند. پیدایش مقاومت به بعضی از سموم، بخصوص مالاتیون و فستوکسین، در بین آفات انباری، استفاده از مبارزه غیرشیمیایی مانند روشهای کنترل طبیعی، فیزیولوژیکی، بیولوژیکی و میکروبی علیه آفات انباری توجه بیشتر محققان را جلب کرده است. ازجمله این ترکیبها به فرآورده‌های حاصل از درختان اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.) و چریش (Azadirachta indica Adr. Juss.) می‌توان اشاره کرد. در این طرح تحقیقاتی دو ساله، خصوصیات حشره‌کشی و دورکنندگی ترکیبهای موجود در پودر برگ چریش و پودر برگ و مغز دانه اکالیپتوس، روی آفات انباری گندم و جو غالب در منطقه سیستان (لمبه گندم Trogoderma granarium و شپشه آرد Tribolium sp.) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی خاصیت حشره‌کشی هر یک از این مواد که در 8 تیمار شامل هفت غلظت مختلف از هر ماده گیاهی (که با استفاده از روش لگاریتمی بین دو غلظت حداقل و حداکثر بدست آمده‌اند) و یک تیمار شاهد با 4 تکرار برای هر یک از آفات انباری انجام شد، نشان داد که LC50 (غلظت لازم برای کشتن 50 درصد لاروها) در پودر برگ چریش برای لمبه گندم 4/5 و برای شپشه آرد 33/5 گرم در یکصد گرم ماده غذایی است. این در حالی است که میزان LC50 در پودر بذر اکالیپتوس برای لمبه گندم 98/5 و برای شپشه آرد 63/5 گرم و در پودر برگ اکالیپتوس برای لمبه گندم 86/6 و برای شپشه آرد 35/6 گرم در یکصد گرم ماده غذایی بود. بنابراین پودر برگ چریش با میزان LC50 کمتر، دارای خاصیت حشره‌کشی بیشتری نسبت به پودر بذر و برگ اکالیپتوس، علیه هر دو گونه آفت انباری می‌باشد. همچنین نتیجه حاصل از بررسی خاصیت دورکنندگی این مواد که در 4 تیمار (شامل سه نوع ماده گیاهی و یک شاهد) با 4 تکرار برای هر کدام از آفات انباری اجرا شد، نشان داد که میزان دورکنندگی پودر برگ چریش برای لمبه گندم 80% و برای شپشه آرد 7/86% می‌باشد، در حالی که میزان دورکنندگی پودر بذر اکالیپتوس برای لمبه گندم 67% و برای شپشه آرد 75% است. همچنین میزان دورکنندگی پودر برگ اکالیپتوس برای لمبه گندم 50% و برای شپشه آرد 65% می‌باشد. بنابراین پودر برگ چریش با میزان درصد دورکنندگی بیشتر نسبت به پودر بذر و برگ اکالیپتوس برای هر دو گونه آفت انباری تأثیر بیشتری از خود نشان داده است.
سید سعید مدرس نجف‌آبادی؛ حمیدرضا فنائی؛ غلامحسین غلامیان
چکیده
گندم و جو از جمله محصولات انباری راهبردی محسوب شده که مورد حمله آفات انباری مختلف از جمله لمبه گندم و شپشه های آرد قرار می گیرند. پیدایش مقاومت به بعضی از سموم، به ویژه مالاتیون و فستوکسین، در اکثر آفات انباری، استفاده از روشهای مبارزه غیر شیمیائی مانند روشهای کنترل طبیعی، فیزیولوژیکی، بیولوژیکی و میکروبی علیه آفات انباری، توجه بیشتر ...
بیشتر
گندم و جو از جمله محصولات انباری راهبردی محسوب شده که مورد حمله آفات انباری مختلف از جمله لمبه گندم و شپشه های آرد قرار می گیرند. پیدایش مقاومت به بعضی از سموم، به ویژه مالاتیون و فستوکسین، در اکثر آفات انباری، استفاده از روشهای مبارزه غیر شیمیائی مانند روشهای کنترل طبیعی، فیزیولوژیکی، بیولوژیکی و میکروبی علیه آفات انباری، توجه بیشتر محققان را جلب کرده است. ازجمله این ترکیبها می توان به فرآورده های حاصل از درخت اکالیپتوس اشاره کرد. در این تحقیق خصوصیات حشره کشی و دورکنندگی ترکیبهای موجود در پودر برگ و مغز دانه اکالیپتوس روی آفات انباری غالب منطقه سیستان (لمبه گندم Trogoderma granariumو شپشه آردTribolium sp.) مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه حاصل از بررسی خاصیت حشره کشی این مواد که در 8 تیمار (شامل هفت غلظت مختلف که با استفاده از روش لگاریتمی بین دو غلظت حداقل و حداکثر بدست آمده بود و یک تیمارشاهد) با 4 تکرار برای هر کدام از آفات انباری اجرا گردید، نشان داد که LC50 (غلظت لازم برای کشتن 50 درصد لاروها) در پودر بذر اکالیپتوس برای لمبه گندم 5.98 و برای شپشه آرد 5.63 گرم برای هر یکصد گرم ماده غذائی است و نیز LC50 در پودر برگ اکالیپتوس برای لمبه گندم 6.86 و برای شپشه آرد 6.35 گرم برای هر یکصد گرم ماده غذائی می باشد. بنابراین پودر بذر اکالیپتوس با میزان LC50 کمتر, دارای خاصیت حشره کشی بیشتری نسبت به پودر برگ اکالیپتوس, علیه هر دو گونه آفت انباری می باشد. همچنین نتیجه حاصل از بررسی خاصیت دورکنندگی این مواد که در 3 تیمار (شامل دو نوع ماده گیاهی و یک شاهد) با 4 تکرار برای هر کدام از آفات انباری اجرا گردید، نشان داد که میزان دورکنندگی پودر بذر اکالیپتوس برای لمبه گندم 67% و برای شپشه آرد 75% است در حالی که میزان دورکنندگی پودر برگ اکالیپتوس برای لمبه گندم50% و برای شپشه آرد 65% می باشد. بنابراین پودر بذر اکالیپتوس با میزان درصد دورکنندگی بیشتر نسبت به پودر برگ اکالیپتوس برای هر دو گونه آفت انباری تاثیر بیشتری از خود نشان داده است.
