فاطمه حیدری؛ فرید شکاری؛ بابک عندلیبی؛ جلال صبا
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.704.96.4.1576.1610 به‌منظور بررسی اثر تنظیم‌‌کننده‌‌های رشد بر عملکرد و صفات زراعی زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل پرایم بنه‌ها با جیبرلیک اسید (250، 500 و 750 میکرومولار)، سالیسیلیک اسید (700، 1400 و ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.704.96.4.1576.1610 به‌منظور بررسی اثر تنظیم‌‌کننده‌‌های رشد بر عملکرد و صفات زراعی زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل پرایم بنه‌ها با جیبرلیک اسید (250، 500 و 750 میکرومولار)، سالیسیلیک اسید (700، 1400 و 2100 میکرومولار)، پاکلوبوترازول (50، 100 و 150 میکرومولار) و کلرمکوات کلراید (500، 1000 و 1500 میکرومولار)، هیدروپرایم (آب‌مقطر) و یک تیمار بدون استفاده از تنظیم‌‌کننده‌‌های رشد (شاهد) بودند. در بین تیمارهای بکار برده شده تأثیر جیبرلیک اسید مشهودتر از سایر تنظیم‌‌کننده‌‌های رشد بود، به‌طوری که بیشترین میزان عملکرد خشک گل و کلاله در تیمار با جیبرلیک اسید و به‌ویژه در تیمار 500 میکرومولار جیبرلیک اسید مشاهده شد. کمترین عملکرد گل و کلاله مربوط به تیمار بنه‌ها با دو تنظیمکننده کلرومکوات کلراید و پاکلوبوترازول بودند. از سوی دیگر، کاربرد کلرمکوات کلراید و پاکلوبوترازول موجب گردید تا میزان رنگیزه‌های کلروفیل در مقایسه با دیگر تیمارها افزایش پیدا کند. در مقابل، استفاده از جیبرلیک اسید و سالیسیلیک اسید موجب کاهش کلروفیل شد. تیمار هیدروپرایم اختلاف معنی‌داری با شاهد نشان نداد. تیمار بنه‌ها با سالیسیلیک اسید موجب افزایش سافرانال (عطر) و کروسین (رنگ) کلاله‌های تولید گردید. بیشترین اثر روی پیکروکروسین (طعم) در تیمار با کلرمکوات کلراید حاصل شد.
سیدجواد صانعی؛ سید اسماعیل رضوی
چکیده
با توجه به اهمیت گونه‌های مختلف Aspergillus از نظر فساد مواد غذایی و تولید زهرابه، در این تحقیق اثرات ضدقارچی زعفران (Crocus sativus L.) علیه Aspergillus niger، Aspergillus flavus و Aspergillus parasiticus و تولید زهرابه در شرایط آزمایشگاه بررسی شد. بدین منظور، مقدار 0، 5 و 10 میلی‌گرم زعفران پودر شده به‌ازای هر میلی‌لیتر محیط کشت (YES) Yeast Extract Sucrose اضافه گردید و رشد میسیلیومی ...
بیشتر
با توجه به اهمیت گونه‌های مختلف Aspergillus از نظر فساد مواد غذایی و تولید زهرابه، در این تحقیق اثرات ضدقارچی زعفران (Crocus sativus L.) علیه Aspergillus niger، Aspergillus flavus و Aspergillus parasiticus و تولید زهرابه در شرایط آزمایشگاه بررسی شد. بدین منظور، مقدار 0، 5 و 10 میلی‌گرم زعفران پودر شده به‌ازای هر میلی‌لیتر محیط کشت (YES) Yeast Extract Sucrose اضافه گردید و رشد میسیلیومی قارچ‌ها 0، 5، 10، 15، 20، 25 و 30 روز پس از تلقیح اندازه‌گیری شد. سنجش پیکروکروسین، سافرانال و کروسین زعفران به‌روش رنگ‌سنجی انجام گردید. میزان آفلاتوکسین B1 (AFB1) نیز در روز سی‌ام به روش کروماتوگرافی لایه نازک اندازه‌گیری گردید. مقادیر کروسین، پیکروکروسین و سافرانال در عصاره‌های تهیه شده از زعفران مورد بررسی به‌ترتیب 0.25±231.20، 0.85±87.16 و 0.25±34.86 میلی‌گرم/ گرم وزن خشک محاسبه شد. به‌طوری که با اضافه شدن زعفران به‌میزان 10 میلی‌گرم/میلی‌لیتر به محیط کشت YES، رشد میسیلیومی گونه‌های مختلف Aspergillus نسبت به شاهد (فاقد زعفران) 29 تا 32 درصد کاهش می‌یافت. همچنین با اضافه کردن زعفران به محیط کشت YES، تولید زهرابه AFB1 از 5 میکروگرم/ میلی‌لیتر به سطح غیرقابل ردیابی کاهش داشت. تأثیر زعفران بر کاهش رشد میسیلیومی و کاهش تولید AFB1 بین گونه‌های مختلف Aspergillus فاقد اختلاف معنی‌دار بود. این نتایج استفاده از زعفران را در صنایع داروسازی و به‌عنوان افزودنی‌های مواد غذایی برای جلوگیری از رشد گونه‌های Aspergillus و تولید زهرابه پیشنهاد می‌کند.
محمد گردکانه؛ جمال مجیدی؛ فریدون رضایی
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) ارزشمندترین محصول مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است که به‌دلیل رنگ و طعم آن در صنایع غذایی و به‌دلیل خاصیت دارویی‌اش در پزشکی استفاده می‌شود. فاصله و عمق کاشت مناسب بنه نقش مهمی بر عملکرد زعفران داشته، به همین منظور برای بررسی اثر فاصله و عمق کاشت بنه بر رشد رویشی و عملکرد زعفران، آزمایشی در سال زراعی 1393-1392 در مرکز ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) ارزشمندترین محصول مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران است که به‌دلیل رنگ و طعم آن در صنایع غذایی و به‌دلیل خاصیت دارویی‌اش در پزشکی استفاده می‌شود. فاصله و عمق کاشت مناسب بنه نقش مهمی بر عملکرد زعفران داشته، به همین منظور برای بررسی اثر فاصله و عمق کاشت بنه بر رشد رویشی و عملکرد زعفران، آزمایشی در سال زراعی 1393-1392 در مرکز آموزش جهاد کشاورزی ماهیدشت استان کرمانشاه به‌صورت فاکتوریل شامل فاصله کاشت بنه در 4 سطح 3، 6، 9 و 12 سانتی‌متر روی ردیف و عمق کاشت مختلف بنه در 3 سطح 10، 15 و 20 سانتی‌متر بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. صفات تعداد گل، وزن تر گل، طول گلبرگ، طول دمگل، وزن تر و خشک کلاله، طول کلاله، وزن تر برگ، تعداد و وزن متوسط بنه در یک مترمربع اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر فاصله و عمق کاشت بنه بر همه صفات معنی‌دار شد. ولی اثر متقابل بین فاصله کاشت در عمق کاشت بنه فقط بر صفات وزن تر کلاله و وزن متوسط بنه معنی‌دار شد. بیشترین تعداد گل، وزن تر گل، وزن تر و خشک کلاله (به‌ترتیب 2.09 و 0.5 گرم در مترمربع)، وزن تر برگ و تعداد بنه در تیمار فاصله کاشت 6 سانتی‌متر و عمق کاشت 15 سانتی‌متر مشاهده شد. بیشترین طول کلاله، در تیمار فاصله کاشت 9 سانتی‌متر و عمق کاشت 15 سانتی‌متر و بیشترین وزن متوسط بنه در تیمار فاصله کاشت 12 سانتی‌متر و عمق کاشت 15 سانتی‌متر ثبت شد. بنابراین تیمار فاصله کاشت 6 سانتی‌متر و عمق کاشت 15 سانتی‌متر که بیشترین تأثیر را بر وزن تر و خشک کلاله داشت، قابل توصیه می‌باشد.
فاطمه قبادی؛ مجید قربانی جاوید؛ علی سروش‌زاده
چکیده
به‌منظور ارزیابی میزان عملکرد گل و کلاله و همچنین صفات رویشی زعفران (Crocus sativus L.) تحت تأثیر تاریخ‌های کشت و اندازه بنه، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان-دانشگاه تهران واقع در منطقه پاکدشت در دشت خشک ورامین در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. تیمارهای تاریخ کشت، 20 خرداد، 16 ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی میزان عملکرد گل و کلاله و همچنین صفات رویشی زعفران (Crocus sativus L.) تحت تأثیر تاریخ‌های کشت و اندازه بنه، پژوهشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی پردیس ابوریحان-دانشگاه تهران واقع در منطقه پاکدشت در دشت خشک ورامین در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. تیمارهای تاریخ کشت، 20 خرداد، 16 شهریور، 5 مهر و 20 مهر و دو وزن بنه مادری، 14-10 گرم و 9-5 گرم، در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که میزان عملکرد گل و کلاله در بنه‌های بزرگ کشت شده در تاریخ 20 خرداد حدود 50% بیشتر از سایر تاریخ‌های کشت و بعد از این تاریخ، عملکرد در تاریخ کاشت 5 مهر حدود 25% بیش از سایر تاریخ‌ها بود. اما این اختلاف نسبت به تاریخ کشت 16 شهریور معنی‌دار نبود. در تاریخ کشت 20 مهرماه نسبت به سایر تاریخ‌های کشت کمترین عملکرد گل و کلاله حاصل شد، به‌طوری که این صفات در بنه‌های سنگین نسبت به بنه‌های سبک در تمام تاریخ‌های کشت بیشتر بود. در تاریخ کشت 20 خرداد طول گل و تعداد جوانه سبز شده بیشتر از بقیه بود. همچنین تاریخ‌های کشت 20 خرداد و 16 شهریور دارای بیشترین وزن خشک کل برگ، بیشترین طول برگ‌ها در جوانه اصلی و فرعی بودند که در تولید بنه‌های دختری در سال بعد می‌تواند مؤثر باشد. نتایج نشان داد که تمام صفات رویشی در بنه‌های درشت بیشتر از ریز بود. به‌طور کلی نتایج بیانگر آن است که کشت بنه درشت 14-10 گرمی در تاریخ20 خرداد می‌تواند باعث بهبود عملکرد و صفات رویشی زعفران در دشت ورامین گردد.
سید مهدی حسینی؛ علی سروش‌زاده؛ سیدعلی‌محمد مدرس ثانوی
چکیده
این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر حذف جوانه‌های جانبی بر صفات مرفولوژیک گیاه زعفران (Crocus sativus L.) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارها شامل وزن بنه (درشت 11-5/9 گرم و متوسط 5/7-6 گرم)، بستر کشت (پرلیت و خاک) و حذف جوانه‌های جانبی (حذف کلیه جوانه‌های جانبی و بدون حذف جوانه‌ها) بود. نتایج نشان داد که وزن بنه بر روی تعداد ...
بیشتر
این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر حذف جوانه‌های جانبی بر صفات مرفولوژیک گیاه زعفران (Crocus sativus L.) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارها شامل وزن بنه (درشت 11-5/9 گرم و متوسط 5/7-6 گرم)، بستر کشت (پرلیت و خاک) و حذف جوانه‌های جانبی (حذف کلیه جوانه‌های جانبی و بدون حذف جوانه‌ها) بود. نتایج نشان داد که وزن بنه بر روی تعداد برگ و وزن خشک برگ‌ها، تعداد و وزن خشک ریشهها، وزن خشک بنه‌های دختری، متوسط وزن خشک بنه دختری و وزن خشک کل گیاه اثر معنی‌داری داشت و از نظر این صفات بنه‌های درشت برتری داشتند. بستر کشت پرلیت نسبت به بستر خاک باعث افزایش وزن خشک برگ‌ها، وزن خشک ریشهها، تعداد ریشهها، وزن خشک بنه‌های دختری و وزن خشک کل گیاه شد. گیاهان در بستر خاکی نسبت به بستر پرلیت تعداد برگ بیشتری تولید کردند. اگرچه با حذف جوانه‌های جانبی تعداد برگ و بنه‌های دختری کاهش یافت اما تعداد و وزن ریشه و متوسط وزن خشک بنه دختری افزایش یافت.
زهرا رسولی؛ سعیده ملکی فراهانی؛ حسین بشارتی
چکیده
عملکرد کمّی و کیفی زعفران (Crocus sativus L.) طی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. عوامل مورد بررسی شامل کود شیمیایی NPK در سه سطح (0، 50 و 100 درصد مقدار توصیه کودی) و کودهای غیرشیمیایی در چهار سطح (شاهد بدون کود، ورمی‌کمپوست، کود زیستی حاوی باکتری‌های سودوموناس و باسیلوس و در نهایت ...
بیشتر
عملکرد کمّی و کیفی زعفران (Crocus sativus L.) طی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. عوامل مورد بررسی شامل کود شیمیایی NPK در سه سطح (0، 50 و 100 درصد مقدار توصیه کودی) و کودهای غیرشیمیایی در چهار سطح (شاهد بدون کود، ورمی‌کمپوست، کود زیستی حاوی باکتری‌های سودوموناس و باسیلوس و در نهایت تلفیق ورمی‌کمپوست و کود زیستی) بودند. نتایج نشان دادند که اثر متقابل کودهای شیمیایی و غیرشیمیایی بر تمامی صفات مورد مطالعه معنی‌دار و کوددهی سبب افزایش عملکرد کمّی و کیفی زعفران نسبت به تیمار شاهد شد. کاربرد همزمان نیمی از مقادیر کودهای شیمیایی، ورمی‌کمپوست و باکتری‌های محرک رشد توانست وزن خشک کلاله، عملکرد کلاله، درصد کروسین، درصد پیکروکروسین و درصد سافرانال را به‌ترتیب 03/2، 65/4، 83/0، 10/1 و 46/1 برابر نسبت به شاهد افزایش دهد. گرچه اثرگذاری تیمارهای ترکیب باکتری‌ها با 0% و 100% کود شیمیایی بر کروسین، ورمی‌کمپوست خالص و ترکیب باکتری‌ها با 50% و 100% کود شیمیایی بر پیکروکروسین و باکتری‌های خالص بر سافرانال بیشتر از تیمار ترکیب کود شیمیایی، ورمی‌کمپوست و باکتری بود؛ اما تأثیر بسزای تیمار اخیر بر عملکرد گل، عملکرد کلاله و نیز اثر مثبت بر ترکیب‌های کلاله منجر به معرفی آن به‌عنوان تیمار برتر شد. میزان اثرگذاری این تیمار نسبت به کاربرد 0%، 50% و 100% کود شیمیایی در رابطه با وزن خشک کلاله به‌ترتیب 95/50%، 48/20% و 86/12% بود.
بنفشه قوامی؛ حسین زینلی؛ محمود خسرو شاهلی؛ سعید دوازده امامی
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) از مهمترین گیاهان دارویی و گران‌ترین ادویه جهان می‌باشد. این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع صفات مورفولوژیکی ژنوتیپ‌های زعفران جمع‌آوری شده از نقاط مختلف کشور در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان انجام شد. تعداد 27 ژنوتیپ در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار و در ردیف‌هایی با فاصله 30 سانتی‌متر ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) از مهمترین گیاهان دارویی و گران‌ترین ادویه جهان می‌باشد. این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع صفات مورفولوژیکی ژنوتیپ‌های زعفران جمع‌آوری شده از نقاط مختلف کشور در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان انجام شد. تعداد 27 ژنوتیپ در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار و در ردیف‌هایی با فاصله 30 سانتی‌متر کشت گردیدند. صفات عملکرد کلاله خشک، وزن تر گل، تعداد گل در مترمربع، تعداد روز تا ظهور اولین گل، ارتفاع گیاه در زمان گلدهی، طول دوره گلدهی و میزان جذب پیکروکروسئین اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف بسیار معنی‌داری (01/0>p) بین ژنوتیپ‌ها برای همه صفات وجود داشت. مقایسه میانگین صفات نشان داد که ژنوتیپ همدان بیشترین و ژنوتیپ‌های قائن و بشرویه کمترین تعداد روز تا ظهور اولین گل را به خود اختصاص دادند. دامنه تغییرات میزان جذب پیکروکروسئین از 425/0 تا 681/0 نانومتر متغیر بود. ژنوتیپ‌های نیشابور (خوجان) به‌ترتیب بیشترین و اصفهان کمترین میزان عملکرد کلاله خشک را داشتند. همچنین، ژنوتیپ نیشابور (خوجان) بیشترین تعداد گل در مترمربع را نیز به خود اختصاص داد. براساس تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌ها در 7 گروه مختلف قرار گرفتند. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین صفات در گروه‌های حاصل از تجزیه خوشه‌ای نشان داد که ژنوتیپ‌های قرار گرفته در گروه ششم دارای ویژگی‌های مطلوبی از نظر تعداد روز تا ظهور اولین گل، عملکرد کلاله، وزن تر گل، تعداد گل و طول دوره گلدهی می‌باشند. بر همین اساس، همه ژنوتیپ‌های قرار گرفته در این گروه جزء ژنوتیپ‌های برتر انتخاب شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که تنوع ژنتیکی قابل‌توجهی از نطر صفات مهم زراعی در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی زعفران وجود دارد که احتمالاً ناشی از متنوع بودن اجداد و یا پدیده جهش بوده‌است. همچنین، تنوع مورفولوژیکی ژنوتیپ‌ها از تنوع جغرافیایی تبعیت نمی‌کند.
