فرشته محرمی؛ بهمن حسینی؛ منوچهر فرجامی نژاد؛ علی شرفی
چکیده
گونه‌های بنگ‌دانه (هیوسیاموس) ازجمله بذرالبنج مشبک (Hyoscyamus reticulatus L.) منابع غنی آلکالوئیدهای تروپانی، عمدتاً هیوسیامین و اسکوپولامین می‌باشند که به‌دلیل اثرات گشاد کردن مردمک چشم، ضد اسپاسم، آنتی‌کولینرژیک، آرام‌بخش و مسکن مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌دلیل ساختار شیمیایی پیچیده، این آلکالوئیدها از منابع طبیعی به‌طور عمده ...
بیشتر
گونه‌های بنگ‌دانه (هیوسیاموس) ازجمله بذرالبنج مشبک (Hyoscyamus reticulatus L.) منابع غنی آلکالوئیدهای تروپانی، عمدتاً هیوسیامین و اسکوپولامین می‌باشند که به‌دلیل اثرات گشاد کردن مردمک چشم، ضد اسپاسم، آنتی‌کولینرژیک، آرام‌بخش و مسکن مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌دلیل ساختار شیمیایی پیچیده، این آلکالوئیدها از منابع طبیعی به‌طور عمده گیاهان تیره سیب‌زمینی بدست می‌آیند. القاء مسیرهای بیوسنتزی متابولیت‌های ثانویه به‌وسیله محرک‌های مختلف، راهکار مؤثری برای افزایش تولید و بهره‌وری متابولیت‌های ثانویه می‌باشد. در این پژوهش، به‌منظور افزایش تولید آلکالوئیدهای تروپانی، از ریشه موئین بدست آمده از ریزنمونه‌های کوتیلدونی تراریخت شده با سویه A7 اگروباکتریوم رایزوژنز استفاده گردید. این آزمایش در قالب فاکتوریل شامل فاکتور اول، غلظت‌های مختلف عصاره مخمر (صفر، 125، 250، 500 و 1000 میلی‌گرم بر لیتر) و فاکتور دوم، زمان‌های مختلف تیمار (24، 48 و 72 ساعت) و هر تیمار در سه تکرار انجام گردید. مطابق نتایج بدست آمده، به‌ترتیب بیشترین میزان هیوسیامین (2 برابر) و اسکوپولامین (2.5 برابر بیشتر از شاهد)، در اثر تیمار با غلظت‌های 500 و 250 میلی‌گرم بر لیتر عصاره مخمر در مدت زمان 48 ساعت تحریک‌زایی بدست آمد. نتایج نشان داد، تیمار با غلظت‌های مختلف عصاره مخمر و نیز افزایش مدت زمان تیمار منجر به کاهش معنی‌دار رشد ریشههای موئین در مقایسه با کشت‌های شاهد گردید. همچنین فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی شامل کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در ریشههای موئین تیمار شده، در مقایسه با شاهد بیشتر بود. براساس نتایج، چنین استنباط می‌شود که تهییج با عصاره مخمر، منجر به القاء تنش اکسیداتیو شده است. نتایج حاصل از این پژوهش پیشنهاد می‌کند که عصاره مخمر می‌تواند به‌عنوان محرکی مؤثر برای افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه گیاهی ازجمله آلکالوئیدهای تروپانی در زیست‌‌فناوری گیاهی مورد استفاده قرار گیرد.
علی ریاحی مدوار؛ کبری یوسفی؛ معین‌الدین نصیری بزنجانی
چکیده
گیاه بادرنجبویه (Melissa offisinalis L.) از خانواده نعناعیان است و دارای خواص دارویی ضدباکتریایی، ضدافسردگی، ضدالتهابی، ضدسرطانی و ضدویروسی می‌باشد. بیشتر اثرات دارویی این گیاه را به ماده مؤثره آن یعنی رزمارینیک اسید نسبت می‌دهند. در این تحقیق، اثر غلظت‌های مختلف الیسیتورهای عصاره مخمر (0، 5/0، 1 و 2 میلی‌گرم/میلی‌لیتر) و مس به فرم سولفاته ...
بیشتر
گیاه بادرنجبویه (Melissa offisinalis L.) از خانواده نعناعیان است و دارای خواص دارویی ضدباکتریایی، ضدافسردگی، ضدالتهابی، ضدسرطانی و ضدویروسی می‌باشد. بیشتر اثرات دارویی این گیاه را به ماده مؤثره آن یعنی رزمارینیک اسید نسبت می‌دهند. در این تحقیق، اثر غلظت‌های مختلف الیسیتورهای عصاره مخمر (0، 5/0، 1 و 2 میلی‌گرم/میلی‌لیتر) و مس به فرم سولفاته (0، 4، 8 و 16 میکرومولار) در زمان‌های متفاوت (4، 8 و 16 ساعت) بر مقدار رزمارینیک اسید و محتوای فلاونوئید کل در گیاهچه‌های بادرنجبویه 30 روزه رشد یافته در شرایط گلخانه‌ای بررسی گردید. نتایج نشان‌دهنده اثرات مثبت و معنی‌دار عصاره مخمر بر مقدار رزمارینیک اسید، به‌ویژه در زمان‌های 4 و 8 ساعت می‌باشد. بیشترین مقدار این ماده در تیمار گیاهچه‌ها با غلظت mg/mL1 این الیسیتور و در زمان 8 ساعت مشاهده شد. از طرف دیگر، الیسیتور مس در تمامی غلظت‌های مورد استفاده و دوره‌های زمانی تیمار (بجز غلظت µM 4 در مدت زمان 16 ساعت) باعث افزایش معنی‌دار مقدار رزمارینیک اسید شد. به‌طوری که غلظت µM8 این الیسیتور در زمان 8 ساعت تیمار مقدار رزمارینیک اسید را حدود 7 برابر افزایش داد. بنابراین چنین به‌نظر می‌رسد که افزایش محتوای این ماده مؤثره در گیاهچه‌های تحت تیمار با این الیسیتورها، به‌دلیل القای سنتز گونه‌های فعال اکسیژن و تولید جاسمونات‌ها و در نتیجه فعال شدن ژن‌های درگیر در بیوسنتز آن می‌باشد.
