زراعت و باغبانی
لیلی صفایی؛ فاطمه سفیدکن؛ سعید دوازده امامی؛ داوود امین آزرم
چکیده
به منظور بررسی تیمارهای مختلف تغذیه بر عملکرد کمی و کیفی اسانس مرزه خوزستانی(S. khuzistanica Jamzad)، تحقیقی در سال‌های زراعی 1399-1395، در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان انجام شد. تیمارهای مورد بررسی نسبت‌های مختلفی از کودهای شیمیایی NPK (N50P25K25)، کود دامی (30 و 60 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (5 ...
بیشتر
به منظور بررسی تیمارهای مختلف تغذیه بر عملکرد کمی و کیفی اسانس مرزه خوزستانی(S. khuzistanica Jamzad)، تحقیقی در سال‌های زراعی 1399-1395، در ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان انجام شد. تیمارهای مورد بررسی نسبت‌های مختلفی از کودهای شیمیایی NPK (N50P25K25)، کود دامی (30 و 60 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (5 تن در هکتار) و نیز ترکیبی از کودهای شیمیایی، دامی و ورمی کمپوست (30 تن در هکتار کود دامی به همراه N50P25K25، 60 تن در هکتار کود دامی به همراه N50P25K25 و 5 تن در هکتار ورمی کمپوست به همراه N50P25K25) در مقایسه با تیمار شاهد بود. اندام هوایی گیاهان در مرحله 50 درصد گلدهی برداشت و پس از خشک شدن با روش تقطیر با آب و دستگاه کلونجر اسانس‌گیری گردید. شناسایی ترکیب‌های اسانس بااستفاده از دستگاههای گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) صورت پذیرفت. بر اساس نتایج بهدست آمده حداکثر درصد اسانس (7/3 درصد) در سال سوم و بیشترین عملکرد اسانس (6/132 کیلوگرم در هکتار) در سال دوم مشاهده شد. طبق نتایج سال‌های آزمایش، تیمار تلفیقی 50 کیلوگرم در هکتار ازت، 25 کیلوگرم در هکتار فسفر و 25 کیلوگرم در هکتار پتاس به همراه 5 تن در هکتار ورمی کمپوست سال سوم، بیشترین عملکرد اسانس را داشت. 14 ترکیب در اسانس گیاه شناسایی شد که ترکیب غالب آن کارواکرول (4/86 تا 3/95 درصد) بود. بر اساس نتایج تحقیق، عملکرد کیفی اسانس گونه مورد مطالعه کمتر تحت تاثیر تیمارهای حاصلخیزی خاک قرار گرفت اما عملکرد کمی اسانس تحت تاثیر تغذیه تلفیقی افزایش معنی‌داری داشت که به طور غیر مستقیم باعث افزایش عملکرد کیفی اسانس نیز گردید. بنابراین میتوان اظهار داشت که استفاده از روشهای تغذیه تلفیقی در گیاه گامی مناسب به سمت کشاورزی پایدار می‌باشد.
زراعت و باغبانی
فرید نورمند موید؛ بهلول عباس‌زاده؛ نگار ولی زاده
چکیده
سابقه و هدف: مرزه (Satureja spp.) با دارا بودن ترکیبات با ارزشی همچون تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژه‌ای در میان گیاهان دارویی برخوردار است. مرزه یکی از جنس‌های خانواده نعنائیان Lamiaceae)) بوده که در ایران 16 گونه گیاه علفی یک‌ساله و چند ساله دارد. گونههای جنس Satureja به دلیل میزان بالای اسانس در صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی و داروسازی دارای ...
بیشتر
سابقه و هدف: مرزه (Satureja spp.) با دارا بودن ترکیبات با ارزشی همچون تیمول و کارواکرول از جایگاه ویژه‌ای در میان گیاهان دارویی برخوردار است. مرزه یکی از جنس‌های خانواده نعنائیان Lamiaceae)) بوده که در ایران 16 گونه گیاه علفی یک‌ساله و چند ساله دارد. گونههای جنس Satureja به دلیل میزان بالای اسانس در صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی و داروسازی دارای اهمیت اقتصادی و پزشکی زیادی هستند. هدف از اجرای این تحقیق افزایش عملکرد کمّی و کیفی اسانس مرزه سهندی (Satureja sahendica) با تغذیه گیاهی مناسب بود.مواد و روش‌ها: این تحقیق در شرایط آبی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با هشت تیمار کودی (شاهد (بدون کود)، ازت (50)، فسفر (25) و پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار)، کود گاوی (30 و60 تن در هکتار)، کود گاوی (30 و60 تن در هکتار) + ازت (50)، فسفر (25) و پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار)، ورمی‌کمپوست (5 تن در هکتار)، ورمی‌کمپوست (5 تن در هکتار)+ ازت (50)، فسفر (25) و پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار)) در سه تکرار طی چهار سال (1399-1396) در استان آذربایجان شرقی اجرا شد. کشت به‌صورت غیر مستقیم و از طریق نشاء بود. نشاءها در شرایط گلخانه با کشت بذرها در سینی‌های نشاء با ترکیب خاک پیت‌ماس، کوکوپیت و پرلیت به نسبت 4:2:1 تهیه شد. زمان اعمال تیمارها فقط یک نوبت همزمان با آماده‌سازی کرت‌ها و قبل از مرحله کاشت به‌صورت دست‌پاش و مخلوط کردن با خاک بود. ابعاد کرت‌ها 4×3 متر، فواصل خطوط کاشت 50 سانتی‌متر و فاصله بوته‌ها بر روی خط 30 سانتی‌متر تنظیم گردید. روش آبیاری به‌صورت قطره‌ای و در مراحل ابتدای رشد دو نوبت در هفته و پس از استقرار یک نوبت در هفته بود. در طول فصل رشد وجین علف‌های هرز نیز انجام گردید. در طول فصل زراعی صفات ارتفاع بوته، تاریخ گلدهی، سطح تاج‌پوشش و عملکرد سرشاخه سبز اندازه‌گیری شد. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب و تجزیه اسانس نیز به روش کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) انجام گردید.نتایج: براساس نتایج، بین تیمارهای مختلف کودی از لحاظ کلیه صفات تفاوت معنی‌دار وجود دارد. بیشترین عملکرد سرشاخه گلدار به میزان 1974 کیلوگرم در هکتار (6% افزایش نسبت به شاهد) و عملکرد اسانس به میزان 22.25 کیلوگرم در هکتار (9% افزایش نسبت به شاهد) و بالاترین کیفیت اسانس (مجموع ترکیبات فنلی تیمول و کارواکرول) به مقدار 61.89% (18% افزایش نسبت به شاهد) با اعمال تیمار کود گاوی (60 تن در هکتار)+ ازت (50)، فسفر (25) و پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. برای مقرون به صرفه بودن از کود گاوی (60 تن در هکتار) به‌تنهایی نیز میتوان استفاده کرد. از لحاظ صفت تاریخ 50% گلدهی، دیررس‌ترین محصول مربوط به تیمار شاهد (بدون کود) با 160.25 روز و زودرس‌ترین آن مربوط به تیمار کودی کود گاوی (60 تن در هکتار)+ ازت (50)، فسفر (25) و پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار) با 155.33 روز است. عمده‌ترین اجزای اسانس بهترتیب تیمول، پارا-سیمن و گاما-ترپینن بودند. نتایج میانگین درصد ترکیبات فنلی تیمول و کارواکرول به‌عنوان کیفیت اسانس در هر یک از تیمارهای کودی و در هر سال نشان داد که میانگین کیفیت اسانس در سال اول 53.13%، در سال‌های دوم و سوم بهترتیب به مقدار 63.98% و 63.54% افزایش و در سال چهارم به مقدار 47.93% کاهش یافته است.نتیجه گیری: مصرف تیمارهای کودی به‌ویژه کودهای دامی به‌همراه کودهای شیمیایی علاوه بر افزایش محصول، موجب زودرسی محصول نیز می‌شود. برداشت زود چین اول باعث می‌شود که چین دوم از فصل رشد استفاده بهینه کرده و با سرمای پاییزه مواجه نشود. با افزایش سن گیاه عملکرد اسانس افزایش، ولی محصول دیرس‌تر و کیفیت اسانس نیز کاهش می یابد. بنابراین محصول اقتصادی در گونه S. sahendica تا سال چهارم با اعمال تیمار کود گاوی (60 تن در هکتار)+ ازت (50)، فسفر (25) و پتاس (25) (کیلوگرم در هکتار) توصیه می‌شود.
زراعت و باغبانی
برزو یوسفی؛ محمد حسین لباسچی؛ فاطمه سفیدکن؛ هوشمند صفری
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تراکم کاشت و کودهای آلی بر صفات عملکردی گونه مرزه سنبله‌ای (Satureja spicigera (K.Koch) Boiss.) در شرایط دیم کرمانشاه، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال‌های زراعی 1399-1396 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، انجام شد. کود (کود گاوی پوسیده، کاه غنی شده و خاک زراعی ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تراکم کاشت و کودهای آلی بر صفات عملکردی گونه مرزه سنبله‌ای (Satureja spicigera (K.Koch) Boiss.) در شرایط دیم کرمانشاه، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال‌های زراعی 1399-1396 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، انجام شد. کود (کود گاوی پوسیده، کاه غنی شده و خاک زراعی مزرعه (شاهد)) و تراکم (2.66، 4 و 8 بوته در مترمربع) بهترتیب عامل اصلی و فرعی بودند. برای داشتن تراکم‌های موردنظر، گیاهان با فاصله 50 سانتی‌متر بین ردیفها و 25، 50 و 75 سانتی‌متر روی ردیفها کشت شدند. نتایج نشان داد که صفات قطر، ارتفاع، سطح تاج پوشش، وزن تر و خشک تک بوته، عملکرد تر و خشک در هکتار و عملکرد اسانس بین سالها، تراکمها و تیمارهای کودی مختلف، تفاوت معنی‌دار داشتند. بیشترین عملکرد تر (3639.3 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کود گاوی پوسیده و تراکم زیاد کاشت و بیشترین عملکرد خشک (2105 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (72.59 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کاه غنی شده و تراکم کاشت زیاد بدست آمدند. نتایج نشان داد که بهترین تیمار کودی و تراکم برای گونه مرزه سنبله‌ای، کاه غنی شده با سولفات آمونیوم و تراکم کاشت 8 بوته در مترمربع بود.
به‌زراعی و به‌نژادی
محمدرضا ریگی؛ محرم ولی‌زاده
چکیده
گیاه دارویی پنیرباد (Withania coagulans (Stocks) Dunal) از تیره سیب‌زمینیان، گونه‌ای است چندمنظوره که از نظر پراکنش در ایران نیز منحصراً در مناطق محدودی از رویشگاه‌های طبیعی استان سیستان و بلوچستان دیده می‌شود. اندام‌های مختلف این گیاه دارای اثرات بیولوژیک آنتی‌اکسیدانی، ضدمیکروبی و ضدتومور است. به‌منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک و نانوذرات ...
بیشتر
گیاه دارویی پنیرباد (Withania coagulans (Stocks) Dunal) از تیره سیب‌زمینیان، گونه‌ای است چندمنظوره که از نظر پراکنش در ایران نیز منحصراً در مناطق محدودی از رویشگاه‌های طبیعی استان سیستان و بلوچستان دیده می‌شود. اندام‌های مختلف این گیاه دارای اثرات بیولوژیک آنتی‌اکسیدانی، ضدمیکروبی و ضدتومور است. به‌منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک و نانوذرات دی‌اکسید تیتانیوم بر میزان ترکیب‌های فیتوشیمیایی و همچنین برخی پارامترهای رشد این گیاه، آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل اسید هیومیک در چهار سطح (H0: صفر، H1: 10 و H2: 30 گرم در کیلوگرم خاک) و نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم در سه سطح (T0: صفر، T1: 45 و T2: 90 میلی‌گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد که تیمار H2T2 سبب افزایش معنی‌دار وزن تر، وزن خشک، تعداد شاخه جانبی، ارتفاع، فسفر، پتاسیم و محتوی نسبی آب نسبت به شاهد گردید. با افزایش میزان اسید هیومیک تا 30 گرم، میزان فنل از 48.59 در H0 به 39.88 میلی‌گرم بر گرم وزن تر در H2 کاهش یافت. در تیمار T2، میزان فنل به میزان 2.37% نسبت به T0 افزایش یافت که دارای اختلاف معنی‌دار با سایر تیمارها بود. همچنین، روند مشابهی برای پارامترهای فلاونوئیدهای کل و پرولین مشاهده شد. اما افزایش مصرف اسید هیومیک تا 30 گرم سبب افزایش 70.79 درصدی میزان فلورسانس کلروفیل نسبت به شاهد گردید. به‌طور کلی نتایج حکایت از آن داشت که مصرف توأم اسید هیومیک و نانو ذرات دی‌اکسید تیتانیوم توانست سبب بهبود پارامترهای رشد و عملکرد گیاهی شود.
زراعت و باغبانی
سیدمحسن حسنی؛ داوود آزادفر؛ محمدحسین ارزانش؛ زهره سعیدی؛ سیدحمید متین خواه
چکیده
عملیات بیشه‌زراعی مزایای اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی نسبت به کشاورزی یکپارچه دارد، اما عدم استفاده از کود و سودآوری پایین در سیستم‌های بیشه‌زراعی شاید دلیلی بر پذیرش کند این سیستم‌ها توسط کشاورزان باشد. در این تحقیق، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با سه تکرار برای بررسی ...
بیشتر
عملیات بیشه‌زراعی مزایای اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی نسبت به کشاورزی یکپارچه دارد، اما عدم استفاده از کود و سودآوری پایین در سیستم‌های بیشه‌زراعی شاید دلیلی بر پذیرش کند این سیستم‌ها توسط کشاورزان باشد. در این تحقیق، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به صورت فاکتوریل با سه تکرار برای بررسی اثر انواع کودهای زیستی، آلی و شیمیایی روی بهبود عملکرد، صفات کیفی و سودآوری بیشتر این نوع سیستم انجام شد. گونه دارویی در دو سطح، کود در پنج سطح و گونه درختی در دو سطح بهترتیب به‌عنوان عوامل اصلی، فرعی و فرعی‌فرعی در نظر گرفته شدند. گونههای درختی شامل گیلاس (Prunus avium L.) و گردو (Juglans regia L.) برای سیستم بیشه‌زراعی انتخاب شدند و گیاهان دارویی شامل گشنیز (Coriandrum sativum L.) و خاکشیر (Descurainia sophia (L.) Schur) در زیر‌اشکوب این سیستم کشت شدند. چهار تیمار کودی شامل کود آلی دامی (۳ کیلوگرم در مترمربع)+ کود آلی اسید هیومیک (اگری‌پلاس) (0.5 کیلوگرم در ۱۰۰ لیتر آب در 100 مترمربع)، کود زیستی آندومیکوریز مایکومیکس (۱۰۰ گرم در مترمربع)، کود باکتریایی بیوآزوسپیر (۲۰۰ گرم به‌ازای هر ۱۰۰ کیلوگرم بذر) و کود شیمیایی براساس آزمون خاک (75 کیلوگرم اوره، 150 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل و 150 کیلوگرم سولفات پتاسیم در ابتدای کشت+۱۰۰ کیلوگرم سولفات پتاسیم ۳۰ روز بعد از کشت و ۱۰۰ کیلوگرم دیگر ۲ ماه بعد از کشت برای هر هکتار) به‌همراه شاهد (بدون کود) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته و وزن هزاردانه در سطح احتمال 5% و وزن تر و خشک بوته، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه در بوته و هکتار و درصد پروتئین، نیتروژن، فسفر و پتاسیم بذر گیاه دارویی خاکشیر در سطح احتمال 1% تحت تأثیر معنی‌دار تیمارهای کودی قرار گرفتند. در گیاه دارویی گشنیز نیز ارتفاع بوته، عملکرد تر برگ و ساقه، تعداد دانه در چتر و بوته، عملکرد بیولوژیک و اقتصادی، درصد و عملکرد اسانس در سطح احتمال 1% تحت تأثیر معنی‌دار تیمارهای کودی قرار گرفتند. در گیاه دارویی خاکشیر، بهترتیب کود آلی، بیوآزوسپیر، میکوریز و کود شیمیایی بیشترین و تیمار شاهد کمترین مقدار صفات مورد بررسی را سبب شدند. در گیاه دارویی گشنیز، بهترتیب کود میکوریز، آلی، بیوآزوسپیر و کود شیمیایی بیشترین و تیمار شاهد کمترین مقدار صفات را موجب شدند. همچنین هر دو گیاه دارویی در کشت تلفیقی با درخت گیلاس عملکرد به مراتب بهتری را نشان دادند. در بین انواع ترکیب‌ها در کشت، کشت تلفیقی گشنیز با گیلاس به‌عنوان بهترین کشت ترکیبی انتخاب گردید.
زراعت و باغبانی
پویا آروین؛ رعنا فیروزه
چکیده
شوری یکی از مهمترین و متداول‌ترین تنش‌های محیطی محسوب می‌شود که عملکرد کمی و کیفی بسیاری از گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) یکی از شناخته شده‌ترین گیاهان دارویی است که به‌دلیل داشتن ترکیب‌های مؤثره متنوع ازجمله تریگونلین در درمان بسیاری از بیماری‌ها کاربرد دارد. در این پژوهش اثر تنش شوری بر اجزای عملکردی ...
بیشتر
شوری یکی از مهمترین و متداول‌ترین تنش‌های محیطی محسوب می‌شود که عملکرد کمی و کیفی بسیاری از گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) یکی از شناخته شده‌ترین گیاهان دارویی است که به‌دلیل داشتن ترکیب‌های مؤثره متنوع ازجمله تریگونلین در درمان بسیاری از بیماری‌ها کاربرد دارد. در این پژوهش اثر تنش شوری بر اجزای عملکردی و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی چهار توده شنبلیله تحت شرایط گلخانه‌ای بررسی شد. آزمایش گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل چهار توده (نیشابور، شیروان، شیراز و اردکان) و چهار سطح شوری (0، 30، 60 و 90 میلی‌مولار) بودند. در مراحل انتهایی رشد در گیاهان بالغ صفاتی شامل محتوای نسبی آب برگ (RWC)، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، محتوای قند محلول، پرولین و تریگونلین اندازه‌گیری شدند. تنش شوری منجر به کاهش صفات عملکردی ازجمله تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه در همه توده‌های مورد بررسی شد. نتایج نشان داد تنش شوری همچنین موجب کاهش غلظت قند محلول و RWC و از طرفی باعث افزایش میزان محتوای پرولین و تریگونلین بذر شد. توده شیراز از لحاظ صفات مورد بررسی نسبت به سایر توده‌ها برتری داشت و سازوکارهای کارآمدتری را برای تحمل شرایط تنش از خود نشان داد.
به‌زراعی و به‌نژادی
سید غلامرضا سجادی؛ ابوالفضل توسلی؛ مهدی دادمهر
چکیده
به‌منظور بررسی اثر هیدروژل بر رشد، عملکرد و برخی ترکیب‌های ثانویه چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.) در شرایط تنش خشکی، پژوهشی در سال زراعی 97-1396 در مزرعهای واقع در جنوب شهرستان دلگان، استان سیستان و بلوچستان اجرا گردید. این تحقیق به‌صورت آزمایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر هیدروژل بر رشد، عملکرد و برخی ترکیب‌های ثانویه چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.) در شرایط تنش خشکی، پژوهشی در سال زراعی 97-1396 در مزرعهای واقع در جنوب شهرستان دلگان، استان سیستان و بلوچستان اجرا گردید. این تحقیق به‌صورت آزمایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش خشکی به‌عنوان فاکتور اصلی در چهار سطح (آبیاری در ظرفیت زراعی، آبیاری در 85% ظرفیت زراعی، آبیاری در 70% ظرفیت زراعی و آبیاری در 55% ظرفیت زراعی) و مصرف هیدروژل به‌عنوان فاکتور فرعی در سه سطح (مصرف هیدروژل A200، مصرف هیدروژل سیلیکات و بدون مصرف هیدروژل) بودند. صفات کمّی ارتفاع گیاه، تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد گل در بوته، وزن تر و خشک بوته، عملکرد کاسبرگ تازه و خشک و شاخص برداشت و صفات کیفی مقدار آنتوسیانین و ترکیب‌های فنلی کاسبرگ اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار صفات کمّی از تیمار آبیاری کامل همراه با کاربرد هیدروژل A200 حاصل گردید. اما تفاوت معنی‌داری بین این تیمار با تیمار آبیاری کامل همراه با مصرف هیدروژل سیلیکات و آبیاری کامل بدون مصرف هیدروژل وجود نداشت. همچنین، تفاوت معنی‌داری بین سه تیمار فوق با تیمارهای کاربرد هر دو نوع هیدروژل در محتوی رطوبت 70% و 85% ظرفیت زراعی مشاهده نگردید. صفات کیفی با افزایش شدت تنش افزایش یافتند. کاربرد هیدروژل نیز در مقایسه با عدم استفاده از آن به‌دلیل تعدیل شرایط تنش توسط هیدروژل منجر به کاهش محتوی آنتوسیانین و ترکیب‌های فنلی کاسبرگ شد.
اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
سارا مسعود مقدم؛ جمشید مهرزاد؛ امیرحسین علیزاده قمصری؛ رضا بهاری کاشانی؛ جعفر سعیدی
چکیده
این آزمایش برای مقایسه اثرهای چهار افزودنی گیاهی تجاری و یک آنتی‌بیوتیک محرک رشد (ویرجینیامایسین) بر عملکرد، برخی فراسنجه‌های بیوشیمیایی خون و فعالیت آنزیم‌های کبدی سرم جوجه‌های گوشتی انجام شد. تعداد 900 قطعه جوجه خروس گوشتی یک‌روزه (سویه راس 308) در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار و شش تکرار 30 قطعه‌ای مورد استفاده قرار گرفتند. ...
بیشتر
این آزمایش برای مقایسه اثرهای چهار افزودنی گیاهی تجاری و یک آنتی‌بیوتیک محرک رشد (ویرجینیامایسین) بر عملکرد، برخی فراسنجه‌های بیوشیمیایی خون و فعالیت آنزیم‌های کبدی سرم جوجه‌های گوشتی انجام شد. تعداد 900 قطعه جوجه خروس گوشتی یک‌روزه (سویه راس 308) در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار و شش تکرار 30 قطعه‌ای مورد استفاده قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل: جیره‌های حاوی نوی‌هرب®، بیوسنس® و بایواسترانگ® (هر یک به میزان 100 گرم در تن خوراک)، جیره دارای نوی‌گرو® (1000 گرم در تن خوراک) و جیره حاوی ویرجینیامایسین (100 گرم در تن خوراک) به‌عنوان کنترل مثبت بودند. مقدار خوراک مصرفی، وزن بدن، درصد تلفات، ضریب تبدیل غذایی و شاخص اروپایی مرغ گوشتی در دوره 1 تا 42 روزگی محاسبه شد. در سنین 28 و 42 روزگی، از چهار پرنده به ازای هر تکرار خون‌گیری بعمل آمده و فراسنجه‌های خونی شامل: غلظت پروتئین کل، اسید اوریک، آلبومین، گلوکز، تری‌گلیسرید، کلسترول، لیپوپروتئین کم‌چگالی (LDL)، لیپوپروتئین پرچگالی (HDL) و فعالیت آنزیم‌های گاما-گلوتامیل ترانسفراز، آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز سرم اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که اثرهای افزودنی‌های گیاهی مورد آزمایش بر عملکرد و شاخص اروپایی مرغ گوشتی در مقایسه با آنتی‌بیوتیک معنی‌دار نبود. غلظت فراسنجه‌های خون و فعالیت آنزیم‌های کبدی سرم در سنین 28 و 42 روزگی تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. براساس این نتایج، افزودنی‌های مورد ارزیابی میتوانند بدون اثرگذاری منفی بر عملکرد و فراسنجه‌های بیوشیمیایی سرم جوجه‌های گوشتی جایگزین مناسبی برای آنتی‌بیوتیک محرک رشد باشند.
زراعت و باغبانی
بابک عندلیبی؛ مژگان محمدی آذر؛ بهروز اسماعیل پور؛ فرید شکاری
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.364.106.2.1576.1610این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک (SA) و نانوسیلیکون (n-Si) بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس گیاه بالنگوی شهری (Lallemantia iberica (M.B.) Fisch. & C.A. Mey.) تحت تنش شوری در شرایط کنترل نشده گلخانه‌ای در سال 1397 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.364.106.2.1576.1610این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک (SA) و نانوسیلیکون (n-Si) بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیکی و اسانس گیاه بالنگوی شهری (Lallemantia iberica (M.B.) Fisch. & C.A. Mey.) تحت تنش شوری در شرایط کنترل نشده گلخانه‌ای در سال 1397 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل کلرید سدیم (صفر، 50 و 100 میلی‌مولار)، SA (صفر، 1 و 2 میلی‌مولار) و n-Si (صفر، 5/0 و 5/1 میلی‌مولار) بودند. اعمال تیمارهای SA و n-Si در مرحله چهار برگی (هر هفت روز یک‌بار) و تیمار شوری در مرحله شش برگی گیاه (هر چهار روز یک‌بار) تا رسیدگی کامل بذرهای گیاه (زرد شدن 90% برگ‌ها و کپسول‌ها) انجام شد. نتایج نشان داد که تحت تأثیر شوری، صفات گیاهی شامل ارتفاع، وزن خشک اندام هوایی، محتوای کلروفیل و عملکرد دانه کاهش و پرولین و اسانس افزایش یافتند. کاربرد SA و n-Si باعث بهبود این صفات در تنش شوری شد. ترکیب‌های اصلی اسانس بالنگوی شهری شامل لینالول (25%)، ژرانیول (16%)، بتا-کوببن (10.6%)، منتیل استات (9.8%)، والنسن (3.5%)، جرماکرن-دی (2.4%)، بتا-کاریوفیلن (2.3%) و لیمونن (1.3%) بودند که همه آنها تحت تیمارهای شوری نسبت به شاهد افزایش یافتند. کاربرد SA و n-Si در شرایط تنش شوری باعث افزایش لیمونن، لینالول، ژرانیول، بتا-کوببن، بتا-کاریوفیلن و والنسن و کاهش منتیل استات و جرماکرن-دی شد. به‌طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد SA و n-Si با ایجاد تنظیم اسمزی، حفاظت از محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی و کاهش صدمات اکسیدان‌ها می‌تواند میزان تحمل گیاه بالنگوی شهری را به تنش شوری افزایش دهد.
زراعت و باغبانی
محمد نیکبخت؛ محمود سلوکی؛ مهدی آران
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.898.104.6.1578.41به‌منظور بررسی اثر تغذیه برگی عنصر روی از منابع نانوکودها و کودهای شیمیایی بر ویژگیهای کمّی و کیفی گیاه دارویی هندوانه ابوجهل، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلولپاشی نانوکود کلات ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.898.104.6.1578.41به‌منظور بررسی اثر تغذیه برگی عنصر روی از منابع نانوکودها و کودهای شیمیایی بر ویژگیهای کمّی و کیفی گیاه دارویی هندوانه ابوجهل، آزمایشی در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محلولپاشی نانوکود کلات روی در دو غلظت (1000 و 2000 میلی‌گرم در لیتر)، کود شیمیایی سولفات روی در دو غلظت (1000 و 2000 میلی‌گرم در لیتر) و شاهد (محلولپاشی با آب) بود. نتایج نشان داد که تغذیه برگی عنصر روی بر عملکرد و تعداد میوه در هر بوته و میزان فنول دانه تأثیر معنی‌داری داشت و بیشترین میزان این صفات در اثر تغذیه برگی با نانو کلات روی با غلظت 2000 میلی‌گرم در لیتر حاصل شد. کاربرد برگی روی تأثیری بر میانگین وزن میوه، طول و قطر میوه، وزن صد دانه، میزان پروتئین دانه، درصد نیتروژن دانه و روغن دانه نداشت. تغذیه برگی روی موجب افزایش میزان کربوهیدرات محلول دانه شد و بیشترین میزان این شاخص در تیمار نانو کلات روی با غلظت 1000 میلی‌گرم در لیتر بدست آمد. تغذیه برگی روی منجر به افزایش غلظت عنصر روی در برگ شد، در حالی‌که تأثیری بر غلظت عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم نداشت. در مجموع کاربرد نانو کلات روی نسبت به سولفات روی تأثیر بیشتری بر میزان عملکرد، تعداد میوه در هر بوته و مقدار فنول دانه داشت.
اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
فاطمه پور اصغر؛ حمیدرضا علی اکبرپور؛ قربان ملیجی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.975.104.6.1576.1610این مطالعه با هدف بررسی تأثیر عصاره سرخارگل (Echinacea purpurea (L.) Moench) و زمان‌بندی مصرف آن بر سیستم ایمنی، شاخص‌های بیوشیمیایی و عملکرد رشد جوجه‌های گوشتی انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه گروه آزمایش انجام گردید. هر گروه دارای 4 تکرار با 15 قطعه جوجه در هر تکرار بود. گروه‌ها شامل 1- بدون ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.975.104.6.1576.1610این مطالعه با هدف بررسی تأثیر عصاره سرخارگل (Echinacea purpurea (L.) Moench) و زمان‌بندی مصرف آن بر سیستم ایمنی، شاخص‌های بیوشیمیایی و عملکرد رشد جوجه‌های گوشتی انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه گروه آزمایش انجام گردید. هر گروه دارای 4 تکرار با 15 قطعه جوجه در هر تکرار بود. گروه‌ها شامل 1- بدون سرخارگل (شاهد)، 2- مصرف روزانه و 3- مصرف یک روز در میان 1.5 میلی‌لیتر عصاره سرخارگل در هر لیتر آب بود. رکوردهای مربوط به وزن بدن مصرف و ضریب تبدیل خوراک در مراحل تغذیه‌ای آغازین، رشد و پایانی مورد بررسی قرار گرفتند. در پایان آزمایش (سن 42 روزگی)، شاخص‌های بیوشیمیایی خون (گلوکز، تری‌گلیسرید، کلسترول، لیپوپروتیین با چگالی بالا، آلبومین و پروتئین کل)، تیتر برونشیت و نسبت هتروفیل به لنفوسیت وزن اندام‌های ایمنی بررسی شدند. در این آزمایش صفات عملکردی، نسبت هتروفیل به لنفوسیت و وزن اندام‌های ایمنی تفاوت معنی‌داری میان گروه‌های آزمایشی نداشتند. بیشترین تیتر واکسن برونشیت در گروه دو با مصرف روزانه عصاره سرخارگل مشاهده شد (p <0.05). میزان گلوکز خون در گروه دو نسبت به گروه شاهد کمتر بود (p <0.05) ولی دیگر شاخص‌های بیوشیمی خون در گروه‌های آزمایشی تفاوت معنی‌داری با هم نداشتند. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده روزانه از عصاره سرخارگل به مقدار 1.5 میلی‌لیتر در هر لیتر آب مصرفی سبب کاهش میزان گلوکز خون و افزایش تیتر واکسن بر علیه ویروس برونشیت می‌شود.
یوسف نصیری؛ فریبرز شکاری؛ محمد اسدی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.523.102.4.1575.41 به‌منظور بررسی اثر کاربرد کودهای زیستی و سولفات روی بر بعضی صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اسانس گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی در سال 1392 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. تیمارها شامل کودهای زیستی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.523.102.4.1575.41 به‌منظور بررسی اثر کاربرد کودهای زیستی و سولفات روی بر بعضی صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اسانس گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی در سال 1392 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. تیمارها شامل کودهای زیستی (شاهد یا عدم تلقیح، نیتروکسین و سوپرنیتروپلاس) و محلولپاشی گیاهان با سولفات روی (غلظت‌های صفر، 2.5 و 5 در هزار) بودند. نتایج نشان داد که اثر کودهای زیستی و سولفات روی بر تعداد ساقه‌های فرعی، وزن خشک سرشاخه گلدار، وزن تر و خشک تک‌بوته، عملکرد بیولوژیک و عملکرد اسانس معنی‌دار شد. بیشترین مقدار صفات مذکور بهترتیب در تیمارهای تلقیح سوپرنیتروپلاس و نیتروکسین بدست آمد. علاوه بر صفات اشاره شده، ارتفاع بوته نیز با کاربرد غلظت‌های 5/2 و 5 در هزار سولفات روی نسبت به شاهد افزایش یافت. قطر ساقه تحت تأثیر کود زیستی سوپرنیتروپلاس+ محلولپاشی سولفات روی با غلظت 2.5 در هزار و کود نیتروکسین+ محلولپاشی سولفات روی با غلظت 5 در هزار به حداکثر مقدار خود رسید. تیمارهای محلولپاشی سولفات روی با غلظت 5 در هزار+ سوپرنیتروپلاس، سولفات روی با غلظت 2.5 در هزار+ نیتروکسین و سولفات روی با غلظت 5 در هزار+ نیتروکسین با بیشترین درصد اسانس، باعث افزایش 34.5 درصدی مقدار اسانس مرزه نسبت به شاهد شدند. به‌طور خلاصه، نتایج این مطالعه نشان داد که کاربرد کودهای زیستی سوپرنیتروپلاس، نیتروکسین و سولفات روی میتوانند برای بهبود رشد گیاه و افزایش اسانس مرزه استفاده شوند.
سکینه فرجی؛ مهدی حدادی‌نژاد؛ وحید عبدوسی؛ طیبه بساکی؛ ثریا کرمی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.889.98.6.1575.41به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر ترکیب‌های پلی‌فنولیک آب میوه انار (Punica granatum L.) (محتوی فنل تام، فلاونوئید تام و سیانیدین-3-گلوکوزاید) و همچنین عملکرد میوه، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار (سطوح آبیاری در پلات اصلی و ژنوتیپ‌های انار در پلات فرعی) اجرا شد. براساس ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.889.98.6.1575.41به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر ترکیب‌های پلی‌فنولیک آب میوه انار (Punica granatum L.) (محتوی فنل تام، فلاونوئید تام و سیانیدین-3-گلوکوزاید) و همچنین عملکرد میوه، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار (سطوح آبیاری در پلات اصلی و ژنوتیپ‌های انار در پلات فرعی) اجرا شد. براساس نتایج بدست‌آمده، تنش خشکی منجر به افزایش محتوی ترکیب‌های پلی‌فنولیک آب میوه (P<0.05) و کاهش عملکرد میوه (P<0.05) در مقایسه با شرایط عدم تنش (FC 5±75%) گردید. باوجوداین اعمال تنش ملایم (FC 5±55%) در مقایسه با تنش شدید (FC 5±35%) منجر به اُفت کمتر در عملکرد میوه شد (P<0.05). همچنین نتایج نشان داد که ارقام مورد بررسی میتوانند به‌عنوان منبع غنی از ترکیب‌های فنولی مورد توجه قرار گیرند؛ باوجوداین بیشترین تفاوت ارقام در سطوح مختلف آبیاری در محتوی سیانیدین-3-گلوکوزاید بود. از سوی دیگر براساس تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، در شرایط عدم تنش و تنش ملایم، ژنوتیپ‌های Agha Mohamad Ali (AMA)، Pust Sefid Torsh (PST)، Malas Torshe Saveh (MTS) و Malas Shirine Saveh (MSS) را میتوان به‌دلیل عملکرد بالای میوه و ترکیب‌های پلی‌فنولیک به‌عنوان ژنوتیپ‌های برتر و غنی از مواد آنتی‌اکسیدانی طبیعی در صنایع غذایی و دارویی پیشنهاد نمود. در مجموع، به‌دلیل اهمیت قابلیت عملکرد تحت تنش خشکی، تیمار تنش خشکی ملایم (FC 5±55%) را میتوان به‌عنوان سطح متعادلی از تنش به‌منظور دستیابی به سطح قابل قبولی از متابولیت‌های ثانویه به‌ویژه سیانیدین-3-گلوکوزاید و عملکرد میوه در منطقه ساوه معرفی کرد.
افسانه حسینی؛ فرید مرادی نژاد؛ مهدی خیاط؛ محمد حسین امینی فرد
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1028.98.6.1578.41 کلسیم یکی از مهمترین عناصر معدنی است که در تعیین کیفیت میوه دخالت دارد. وجود ضایعات فراوان و اُفت کیفیت زرشک بی‌دانه در طی مراحل برداشت، پس از برداشت و نگهداری آن یکی از مشکلات مهم در مناطق تولید می‌باشد. محلولپاشی با عناصر معدنی می‌تواند از طریق تأمین مواد غذایی باعث افزایش کیفیت، عملکرد، ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1028.98.6.1578.41 کلسیم یکی از مهمترین عناصر معدنی است که در تعیین کیفیت میوه دخالت دارد. وجود ضایعات فراوان و اُفت کیفیت زرشک بی‌دانه در طی مراحل برداشت، پس از برداشت و نگهداری آن یکی از مشکلات مهم در مناطق تولید می‌باشد. محلولپاشی با عناصر معدنی می‌تواند از طریق تأمین مواد غذایی باعث افزایش کیفیت، عملکرد، بازارپسندی و کاهش خسارتهای بعد از برداشت گردد. ازاین‌رو در این مطالعه اثر محلولپاشی برگی کلرید کلسیم و نیترات کلسیم بر ویژگیهای کمّی و کیفی میوه زرشک در قالب طرح بلوک کامل تصادفی اجرا گردید. تیمارها شامل شاهد (آب‌مقطر)، کلرید کلسیم (0.5%) و نیترات کلسیم (0.5%) بودند. محلولپاشی در چهار مرحله از فصل رشد انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین تعداد خوشه در شاخه، تعداد حبه در خوشه، تعداد حبه در شاخه و عملکرد میوه در شاخه مربوط به تیمار کلرید کلسیم 0.5% و کمترین مقدار آنها در شاهد بود. تیمار کلرید کلسیم مورد مطالعه، منجر به افزایش وزن تَر، قطر و طول شاخه در مقایسه با تیمار شاهد شد. حداکثر مقادیر کلروفیل a، b و کل در برگ‌های درختان شاهد مشاهده گردید. اثر تیمارهای کلرید کلسیم و نیترات کلسیم بر کیفیت ظاهری و بافت میوه زرشک معنی‌دار بود، اگرچه بر خصوصیات شیمیایی میوه اثری نداشت. به‌طور کلی نتایج نشان داد که محلولپاشی برگی با نمک‌های کلرید کلسیم و نیترات کلسیم موجب بهبود ویژگیهای کمّی و کیفی میوه‌ها نسبت به شاهد شد.
بابک بحرینی نژاد؛ بهلول عباس‌زاده؛ فاطمه سفیدکن؛ زهرا جابرالانصار
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.665.96.4.1575.41 دو گونه پونه‌‌‌سای برافراشته (Nepeta assurgens Hausskn. & Bornm.) و پونه‌‌‌سای تاج‌‌‌کرکی (N. eremokosmos Rech.) از گونههای دارویی انحصاری ایران می‌‌‌باشند. این مطالعه در راستای بررسی صفات رویشی، عملکرد اندام هوایی، میزان اسانس و ترکیب‌های اسانس و ارزیابی روابط بین آنها در دو گونه مذکور در شرایط مزرعهای ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.665.96.4.1575.41 دو گونه پونه‌‌‌سای برافراشته (Nepeta assurgens Hausskn. & Bornm.) و پونه‌‌‌سای تاج‌‌‌کرکی (N. eremokosmos Rech.) از گونههای دارویی انحصاری ایران می‌‌‌باشند. این مطالعه در راستای بررسی صفات رویشی، عملکرد اندام هوایی، میزان اسانس و ترکیب‌های اسانس و ارزیابی روابط بین آنها در دو گونه مذکور در شرایط مزرعهای انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار، طی سال‌های 1396 و 1397 اجرا گردید. نتایج نشان داد که وزن تر و خشک اندام هوایی در گونه برافراشته (بهترتیب 11353 و 2351 کیلوگرم در هکتار) به‌طور قابل ملاحظه‌‌‌ای بیشتر از گونه تاج‌‌‌کرکی (بهترتیب 2638 و 527 کیلوگرم در هکتار) بود. متوسط درصد اسانس در گونه برافراشته و تاج‌‌‌کرکی بهترتیب 1.60% و 0.64% و عملکرد اسانس بهترتیب 20.16 و 2.21 کیلوگرم در هکتار بود. آنالیز ترکیب‌های اسانس بیانگر آن بود که مجموع ایزومرهای نپتالاکتون در گونه برافراشته به‌طور متوسط 78.6% و در گونه تاج‌‌‌کرکی 62.8% بود. آنالیز همبستگی بین صفات نشان داد که وزن خشک برگ، وزن تر و خشک کل و قطر بزرگ بوته بیشترین همبستگی را با عملکرد اسانس داشتند. آنالیز رگرسیون گام به گام بیانگر آن بود که تغییرات عملکرد اسانس عمدتاً توسط وزن خشک برگ، درصد اسانس، وزن تر کل، تعداد ساقه و میزان تاج پوشش توجیه می‌‌‌شد. به‌طور کلی با توجه به نتایج بدست‌آمده برتری گونه پونه‌‌‌سای برافراشته نسبت به گونه تاج‌‌‌کرکی قابل ملاحظه بود و میتوان آن را به‌عنوان یک گونه ارزشمند برای تولید با مقاصد دارویی توصیه نمود.
آزاد مینائی؛ عباس حسنی؛ حسین ناظمیه؛ سینا بشارت
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.252.94.2.1578.41 به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر رشد، عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مرزنجوش بخارایی (Origanum vulgare L. ssp. gracile)، آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار انجام گردید. تیمارهای تنش خشکی شامل چهار سطح 100% (بدون تنش)، 80%، 60% و 40% ظرفیت زراعی بودند. ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.252.94.2.1578.41 به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر رشد، عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه مرزنجوش بخارایی (Origanum vulgare L. ssp. gracile)، آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تیمار و پنج تکرار انجام گردید. تیمارهای تنش خشکی شامل چهار سطح 100% (بدون تنش)، 80%، 60% و 40% ظرفیت زراعی بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی تأثیر معنی‌داری بر مؤلفه‌های رشدی، عملکرد ماده خشک، محتوی نسبی آب برگ (RWC)، فنل کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی، کلروفیل a، b و کلروفیل کل و درصد و عملکرد اسانس دارد. از نظر مقدار کاروتنوئید اختلاف معنی داری بین تیمارهای مختلف وجود نداشت. با کاهش مقدار آب خاک، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد و طول شاخه‌های جانبی، عملکرد ماده خشک، RWC، کلروفیل a، b و کلروفیل کل و عملکرد اسانس کاهش و در مقابل میزان فنل و فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و درصد اسانس افزایش یافت. علیرغم کاهش عملکرد ماده خشک، اختلاف بین تیمارهای 80%، 60% و 40% ظرفیت زراعی معنی‌دار نبود. بیشترین درصد اسانس (54/1 میلی‌لیتر در صد گرم ماده خشک) در تیمار 60% ظرفیت زراعی و بیشترین مقدار فنل کل (21/5 میلی‌گرم گالیک اسید در گرم ماده تر)، فلاونوئید کل (5/0 میلی‌گرم کوئرستین در گرم ماده تر) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (36/77%) در تیمار 40% ظرفیت زراعی مشاهده شد.
پویا آروین؛ رعنا فیروزه
چکیده
به‌منظور مطالعه تراکم گیاهی در چهار سطح (20، 30، 40 و 50 بوته در مترمربع) و تأثیر محلولپاشی جیبرلین در دو سطح (صفر و 100 میکرو‌گرم در لیتر) بر روی تعدادی از صفات فیزیولوژیک و مرفولوژیک گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور بجنورد به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 انجام ...
بیشتر
به‌منظور مطالعه تراکم گیاهی در چهار سطح (20، 30، 40 و 50 بوته در مترمربع) و تأثیر محلولپاشی جیبرلین در دو سطح (صفر و 100 میکرو‌گرم در لیتر) بر روی تعدادی از صفات فیزیولوژیک و مرفولوژیک گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور بجنورد به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 انجام شد. برهم‌کنش تراکم 20 بوته و جیبرلین بالاترین مقدار عددی درصد ماده خشک گیاه، تعداد شاخه جانبی و تعداد برگ را نشان داد. تراکم 20 بوته با 220.79 (mg g-1 F.W) بیشترین مقدار قند را کسب کرد و کاربرد جیبرلین باعث افزایش 12.7 درصدی محتوای قند نسبت به نمونه شاهد شد. با افزایش تراکم، محتوای کلروفیل a، b و کاروتنوئید کاهش یافت. اثر متقابل تراکم 20 بوته به همراه جیبرلین با 72.11 (mg g-1 F.W) بیشترین و تراکم 50 بوته در عدم کاربرد جیبرلین با 60.7 (mg g-1 F.W) کمترین مقدار کلروفیل a را نشان داد. عملکرد دانه با 686.22 کیلوگرم در هکتار و درصد اسانس با 0.327% در کاربرد جیبرلین بیشترین مقدار را نسبت به نمونه شاهد کسب کردند. در تراکم 20 بوته بیشترین تعداد چتر مرکب و در تراکم 30 بوته بیشترین مقدار دانه در چتر مرکب بدست آمد، ولی وزن هزاردانه، عملکرد نهایی، عملکرد اسانس و درصد اسانس در تراکم 50 بوته بیشترین مقدار بود. به‌طور کلی در تراکم‌های بیشتر، به نظر می‌رسد عملکرد نهایی به‌دلیل افزایش تعداد بوته در واحد سطح افزایش یابد ولی اجزای عملکردی کاهش می‌یابد.
مریم روستایی؛ سینا فلاح؛ علی عباسی سورکی؛ علی تدین
چکیده
کودهای آلی میتوانند به‌عنوان جایگزین کودهای شیمیایی در کشاورزی پایدار استفاده شوند. از سوی دیگر کشت مخلوط در مقایسه با کشت خالص، یک راهبرد امیدوارکننده برای تولید غذا با اتکای کمتر بر کودهای شیمیایی است. به‌منظور ارزیابی اثر کشت مخلوط بر عملکرد و اسانس شوید (Anethum graveolens L.) تحت تأثیر کودهای آلی و شیمیایی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل ...
بیشتر
کودهای آلی میتوانند به‌عنوان جایگزین کودهای شیمیایی در کشاورزی پایدار استفاده شوند. از سوی دیگر کشت مخلوط در مقایسه با کشت خالص، یک راهبرد امیدوارکننده برای تولید غذا با اتکای کمتر بر کودهای شیمیایی است. به‌منظور ارزیابی اثر کشت مخلوط بر عملکرد و اسانس شوید (Anethum graveolens L.) تحت تأثیر کودهای آلی و شیمیایی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی شهرکرد در سال 1396 انجام شد. کشت خالص سویا (S)، کشت خالص شوید (D) و سه الگوی کشت این دو گیاه (S:D، 1:1، 1:2 و 2:1) به‌عنوان فاکتور اول و دو منبع کودی (شیمیایی و مرغی) به‌عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد ماده خشک شوید (1001.48 کیلوگرم در هکتار) و بیشترین عملکرد اسانس (18.47 کیلوگرم در هکتار) در تیمار دو ردیف سویا+ یک ردیف شوید مشاهده شد. بیشترین درصد اسانس (2.64%) در کشت خالص تحت تغذیه کود آلی بدست آمد. بیشترین تعداد غلاف در بوته (47.5 عدد) و عملکرد دانه سویا (2192 کیلوگرم در هکتار) به تیمار یک ردیف سویا + دو ردیف شوید حاوی کود مرغی اختصاص داشت. بیشترین نسبت برابری زمین (1.19) در تیمار دو ردیف سویا+ یک ردیف شوید حاوی کود آلی حاصل شد. براساس نتایج بدست آمده، تیمار دو ردیف سویا+ یک ردیف شوید تحت تغذیه کود آلی با داشتن حداکثر نسبت برابری زمین و میزان زیاد اسانس شوید، تیمار برتر بود.
امین پسندی پور؛ حسن فرح بخش
چکیده
گیاهان عالی موجودات زنده خوداتکایی هستند که میتوانند ترکیب‌های آلی خود را از عناصر غذایی معدنی جذب نموده از محیط بسازند. بنابراین دسترسی کافی به سطحی مطلوب از عناصر غذایی در محیط بسیار با اهمیت می‌باشد. هدف اصلی این مطالعه تعیین نیاز غذایی اکوتیپ‌های مختلف گیاه دارویی- صنعتی حنا (بم، شهداد و رودبار) براساس عناصر پرمصرف نیتروژن، ...
بیشتر
گیاهان عالی موجودات زنده خوداتکایی هستند که میتوانند ترکیب‌های آلی خود را از عناصر غذایی معدنی جذب نموده از محیط بسازند. بنابراین دسترسی کافی به سطحی مطلوب از عناصر غذایی در محیط بسیار با اهمیت می‌باشد. هدف اصلی این مطالعه تعیین نیاز غذایی اکوتیپ‌های مختلف گیاه دارویی- صنعتی حنا (بم، شهداد و رودبار) براساس عناصر پرمصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم (K:P:N، 0:0:0، 100:50:50، 200:100:100، 300:200:150 Kg ha-1) در شرایط آب و هوایی شهر کرمان بوده است. نتایج نشان داد که اثر متقابل اکوتیپ در کود تنها در مورد پارامترهای عملکرد خشک برگ و عملکرد خشک کل در سطح احتمال 5% معنی‌دار شد. مقایسه میانگین اثر متقابل اکوتیپ در کود نشان داد هر سه اکوتیپ مورد بررسی در نسبت کودی 300:200:150 دارای بیشترین عملکرد خشک برگ بوده و از لحاظ آماری اختلاف معنی‌داری نیز با یکدیگر نداشتند. اثر ساده اکوتیپ روی فتوسنتز خالص و هدایت روزنه‌ای معنی‌دار بوده و بیشترین میانگین این صفات مربوط به اکوتیپ شهداد بود. در این مطالعه اثر ساده کود برای تمامی صفات مورد بررسی بجز سطح ویژه برگ و وزن مخصوص برگ معنی‌دار گردید. مقایسه میانگین تیمارهای مختلف کودی نشان داد که بیشترین میانگین شاخص سطح برگ، فتوسنتز خالص و هدایت روزنه‌ای مربوط به نسبت کودی 300:200:150 بوده، در حالی‌که صفات سرعت تعرق و سرعت رشد محصول در نسبت‌های 300:200:150 و 200:100:100 تفاوت معنی‌داری باهم نداشتند. به‌طور کلی برای دستیابی به حداکثر سرعت رشد محصول و شاخص سطح برگ مناسب برای تولید بیشترین عملکرد خشک برگ حنا در اکوتیپ‌های شهداد و رودبار نسبت کودی 300:200:150 و در اکوتیپ بم نسبت کودی 200:100:100 در شرایط مشابه با این مطالعه مناسب به نظر می‌رسد.
علی افتاده فدافن؛ محمدحسین امینی فرد
چکیده
زعفران (Crocus sativus L.) یکی از مهمترین و گرانبهاترین گیاهان دارویی در جهان می‌باشد. این آزمایش به‌منظور بررسی اثرات سطوح مختلف ورمی‌کمپوست زباله شهری بر خصوصیات رویشی و زایشی زعفران در سال‌های 95-1394 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح ورمی‌کمپوست زباله شهری (صفر، ...
بیشتر
زعفران (Crocus sativus L.) یکی از مهمترین و گرانبهاترین گیاهان دارویی در جهان می‌باشد. این آزمایش به‌منظور بررسی اثرات سطوح مختلف ورمی‌کمپوست زباله شهری بر خصوصیات رویشی و زایشی زعفران در سال‌های 95-1394 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح ورمی‌کمپوست زباله شهری (صفر، 5، 10، 15 تن در هکتار) با سه تکرار بود. براساس نتایج بدست آمده، تیمارهای کودی بر ویژگیهای زایشی زعفران در سال دوم تأثیر معنی‌داری داشت، به‌طوری که بیشترین عملکرد تر گل (22.55 گرم در مترمربع) از تیمار 10 تن ورمی‌کمپوست زباله شهری بدست آمد. بیشترین عملکرد کلاله خشک شده، 1.10 گرم در مترمربع از تیمار 5 تن ورمی‌کمپوست در هکتار بدست آمد. میانگین بیشترین تعداد برگ (8.6 برگ در بوته)، میانگین وزن تر (0.33 گرم) و خشک (0.099 گرم) برگ از تیمار 15 تن در هکتار ورمی‌کمپوست زباله شهری و بیشترین طول برگ از تیمار 10 تن در هکتار با میانگین 249 میلی‌متر بدست آمد. کود آلی ورمی‌کمپوست زباله شهری توانست اثر معنی‌داری بر میزان کلروفیل a، کلروفیل کل و میزان سبزینگی بگذارد، به‌طوری که سطح 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست زباله شهری بیشترین کمک را به بهبود رنگیزه‌های فتوسنتزی داشته است. از ویژگیهای بنه زعفران هم میتوان به تعداد بنه دختری، وزن تر و خشک بنه دختری و تعداد جوانه بنه دختری اشاره کرد که تحت تأثیر تیمار ورمی‌کمپوست قرار گرفته است. بیشترین تعداد بنه دختری از تیمار 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بدست آمد. در این آزمایش تیمار 5 تن در هکتار ورمی‌کمپوست توانست بیشترین تأثیر را روی وزن تر و خشک بنه دختری بگذارد. همچنین این تیمار توانست بیشترین جوانه بنه دختری را به تعداد 11.33 عدد در مقابل تیمار شاهد (عدم کاربرد کود) به تعداد 5 جوانه ایجاد کند. در کل، نتایج بیانگر تأثیر مثبت ورمی‌کمپوست زباله شهری بر خصوصیات رویشی و زایشی زعفران بود.
سید رضا طبائی عقدایی؛ ملیحه ابوترابی نجف‌آبادی؛ محمدحسین لباسچی؛ اکبر نجفی آشتیانی؛ علی اشرف جعفری؛ فاطمه سفیدکن؛ لیلا میرجانی
چکیده
با هدف ارزیابی تولید سرشاخه گلدار و بازده اسانس اکسشن‌های گونههای دارویی Satureja spicigera (C. Koch) Boiss. (Spic1, Spic2, Spic3) و S. sahendica Bornm. (Sah1, Sah2, Sah3, Sah4, Sah5, Sah6) آزمایشی بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط دیم منطقه دماوند در سال 1393 اجرا شد. تجزیه واریانس اختلاف معنی‌داری (P<0.01) را بین دو گونه از نظر صفات مورد بررسی ...
بیشتر
با هدف ارزیابی تولید سرشاخه گلدار و بازده اسانس اکسشن‌های گونههای دارویی Satureja spicigera (C. Koch) Boiss. (Spic1, Spic2, Spic3) و S. sahendica Bornm. (Sah1, Sah2, Sah3, Sah4, Sah5, Sah6) آزمایشی بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط دیم منطقه دماوند در سال 1393 اجرا شد. تجزیه واریانس اختلاف معنی‌داری (P<0.01) را بین دو گونه از نظر صفات مورد بررسی نشان داد. براساس مقایسه میانگینها، میزان ماده خشک بوته در گونه S. spicigera (108.50 گرم) نسبت به S. sahendica (25.82) بیشتر بود. همچنین، بیشترین تولید سرشاخه خشک در اکسشن Spic2 (183.5 گرم در بوته) از گونه S. spicigera و اکسشن Sah2 (45.51 گرم در بوته) از گونه S. sahendica بدست آمد. گونه S. spicigera با میانگین 2.65% در مقایسه با گونه S. sahendica (1.34%)، بازده اسانس بیشتری داشت و Spic2 با بیشترین بازده (2.90%) و عملکرد (36.10 کیلوگرم در هکتار) اسانس، مناسبترین اکسشن گونه S. spicigera برای کشت در شرایط دیم دماوند خواهد بود. با توجه به میانگین قطر تاج پوشش کمتر (32.19 سانتی‌متر) در S. sahendica نسبت به S. spicigera (54.90 سانتی‌متر)، استفاده از تراکم بیشتر و افزایش عملکرد سرشاخه و اسانس در مرزه سهندی امکانپذیر می‌باشد. از طرفی، زودرسی S. sahendica زمینه لازم را برای تعداد چین بیشتر فراهم مینماید. همچنین، با مقایسه درون گونه‌ای برای میزان سرشاخه گلدار، ارتفاع و قطر تاج پوشش بیشتر گیاه و روز تا گلدهی کمتر (زودرسی) به‌عنوان شاخص‌های انتخاب، میتوان اکسشن Sah2 را به‌عنوان ژنوتیپ برتر مرزه سهندی برای بهرهبرداری در شرایط دیم دماوند و یا اقلیمهای مشابه پیشنهاد کرد.
مونسه حمیدی؛ شعبان رحیمی؛ ناهید مژگانی
چکیده
در این مطالعه اثر پروبیوتیک، عصاره پودری آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و شیرین‌بیان (Glycyrrhiza glabra L.) بر عملکرد، پارامترهای بیوشیمیایی خون، پاسخ ایمنی و خصوصیات لاشه جوجه‌های گوشتی بررسی شد. تعداد 336 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار، 4 تکرار و 14 قطعه جوجه در هر واحد آزمایشی به مدت 42 روز روی بستر پرورش داده شدند. تیمارهای ...
بیشتر
در این مطالعه اثر پروبیوتیک، عصاره پودری آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و شیرین‌بیان (Glycyrrhiza glabra L.) بر عملکرد، پارامترهای بیوشیمیایی خون، پاسخ ایمنی و خصوصیات لاشه جوجه‌های گوشتی بررسی شد. تعداد 336 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 در قالب طرح کاملاً تصادفی با 6 تیمار، 4 تکرار و 14 قطعه جوجه در هر واحد آزمایشی به مدت 42 روز روی بستر پرورش داده شدند. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) جیره پایه + پروبیوتیک هایپروزیم، 2) جیره پایه + باکتوسل، 3) جیره پایه + پروفیت (آویشن + هایپروزیم+ شیرین‌بیان)، 4) جیره پایه + فیتوبیوتیک (آویشن + شیرین‌بیان)، 5) شاهد و 6) جیره پایه + آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین بود، که از یک روزگی در اختیار جوجه‌ها قرار گرفت. نتایج نشان داد که در دوره پایانی پرورش، کمترین ضریب تبدیل غذایی تحت تأثیر افزودن پروبیوتیک هایپروزیم به جیره پایه جوجه‌های گوشتی قرار داشت (0.05≥P). تیمارهای آزمایشی در مقایسه با تیمار شاهد مصرف خوراک پایین‌تری داشتند که کمترین مصرف خوراک تحت تأثیر تیمار 1 بود (0.05≥P). بالاترین وزن نسبی بورس تحت تأثیر افزودن آنتی‌بیوتیک به جیره پایه جوجه‌های گوشتی بود که به لحاظ آماری اختلاف آن با تیمار 3 معنی‌دار بود (0.05≥P). کمترین غلظت سرمی کلسترول در مقایسه با تیمار شاهد را تیمار حاصل از افزودن باکتوسل به جیره پایه جوجه‌های گوشتی داشت (0.05≥P). افزودن هایپروزیم به جیره پایه جوجه‌های گوشتی منجر به افزایش میزان پروتئین تام و تری‌گلیسرید شد (0.05≥P). تیمارهای 1، 3 و 4 در مقایسه با تیمار شاهد منجر به افزایش غلظت سرمی گلوبولین شدند (0.05≥P). بالاترین تیتر آنتی‌بادی علیه چالش گلبول‌های قرمز گوسفندی (SRBC) تحت تأثیر تیمار ناشی از افزودن باکتوسل به جیره پایه جوجه‌های گوشتی بود (0.05≥P). در پایان میتوان بیان کرد که استفاده از منابعی مانند هایپروزیم (732 گرم در تن) و فیتوبیوتیک میتوانند به‌عنوان جایگزین آنتی‌بیوتیک‌های محرک رشد در پرورش جوجه‌های گوشتی معرفی شوند.
امین محمدی؛ مجید امینی دهقی؛ محمدحسین فتوکیان
چکیده
به‌منظور بررسی کاربرد هیومیک اسید و رژیم‌های مختلف آبیاری بر خصوصیات کمّی و کیفی سه توده زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی گیاهان دارویی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 95-1394 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل رژیم‌های آبیاری در سه سطح (آبیاری ...
بیشتر
به‌منظور بررسی کاربرد هیومیک اسید و رژیم‌های مختلف آبیاری بر خصوصیات کمّی و کیفی سه توده زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی گیاهان دارویی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 95-1394 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل رژیم‌های آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل، قطع آبیاری بعد از مرحله گلدهی و قطع آبیاری بعد از مرحله پر شدن دانه)، محلولپاشی هیومیک اسید با دو غلظت (صفر و 200 میلی‌گرم در لیتر) و سه توده زیره سبز (اصفهان، کاشان و سبزوار) بودند. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر برهم‌کنش رژیم آبیاری× اسیدهیومیک× توده بر صفات وزن خشک تک بوته، عملکرد دانه، شاخص برداشت، کلروفیل a و کل تأثیر معنی‌داری داشت. نتایج نشان داد که بیشترین وزن خشک تک بوته و عملکرد دانه در آبیاری کامل و کاربرد هیومیک اسید حاصل شد. توده کاشان دارای بیشترین تعداد شاخه فرعی در بوته، وزن خشک تک بوته، تعداد دانه در چتر، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک بود. بیشترین درصد اسانس در توده سبزوار مشاهده شد. بالاترین عملکرد دانه (533.2 کیلوگرم در هکتار) در آبیاری کامل با کاربرد هیومیک اسید در توده کاشان بدست آمد. بیشترین میانگین عملکرد ماده خشک (230 کیلوگرم در هکتار) نیز در آبیاری کامل با کاربرد هیومیک اسید برای توده سبزوار حاصل شد. بیشترین میزان کلروفیل a و کل در آبیاری بعد از مرحله گلدهی و عدم کاربرد هیومیک اسید در توده سبزوار مشاهده شد. کاربرد هیومیک اسید بر صفات مورد ارزیابی معنی‌دار نشد، بیشترین کارایی هیومیک اسید در آبیاری کامل حاصل شد.
سعید حضرتی؛ زین العابدین طهماسبی سروستانی؛ امیر رضا صادقی بختوری
چکیده
صبر‌زرد (Aloe barbadensis Miller.) یکی از مهمترین و اقتصادی‌ترین گیاهان دارویی، در بسیاری از کشورهای دنیا می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و کاربرد زئولیت بر کاهش اثرات تنش کم‌آبی گیاه صبر‌زرد آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. گیاهان در سه مرحله 90، 180 و 270 روز پس از اعمال تیمارها برداشت شدند. در شدت‌های بالای ...
بیشتر
صبر‌زرد (Aloe barbadensis Miller.) یکی از مهمترین و اقتصادی‌ترین گیاهان دارویی، در بسیاری از کشورهای دنیا می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و کاربرد زئولیت بر کاهش اثرات تنش کم‌آبی گیاه صبر‌زرد آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. گیاهان در سه مرحله 90، 180 و 270 روز پس از اعمال تیمارها برداشت شدند. در شدت‌های بالای تنش کم‌آبی وزن تر برگ، وزن تر ژل و رشد گیاه کاهش یافت، اما ترکیب‌های بیوشیمیایی افزایش پیدا کردند. نتایج آزمایش نشان داد بیشترین تعداد برگ و پاجوش تولید شده توسط هر گیاه بهترتیب در رژیم آبیاری 20% و 40% تخلیه رطوبت با کاربرد 8 گرم زئولیت بدست آمد. به‌طوری که بیشترین مقدار وزن تر برگ و ژل در رژیم آبیاری 60% ظرفیت زراعی با کاربرد 8 گرم زئولیت بهترتیب 624.13 و 397.17 گرم، 270 روز پس از اعمال تیمارها بدست آمد. بیشترین میزان کارآیی مصرف آب در تیمار 40% ظرفیت آبیاری با کاربرد 8 گرم زئولیت و حداقل کارآیی مصرف آب در تیمار 80% ظرفیت آبیاری بدون کاربرد زئولیت حاصل شد. بیشترین و کمترین درصد آلوئین بهترتیب 23.48% و 10.80% در رژیم آبیاری 80% تخلیه ظرفیت زراعی و عدم کاربرد زئولیت 90 روز بعد از اعمال تیمارها و 40% تخلیه رطوبت ظرفیت زراعی با کاربرد 4 گرم زئولیت 180 روز پس از اعمال تیمارها بدست آمد. همچنین بیشترین میزان فروکتوز 234.71 و گلوکز 79.83 میلی‌گرم در هر گرم وزن خشک در تیمار 20% ظرفیت آبیاری بدون کاربرد زئولیت بدست آمد. با افزایش شدت تنش کم‌آبی تجمع پرولین در برگ‌های گیاه در مقایسه با تیمار بدون تنش افزایش پیدا کرد و بیشترین میزان در تیمار 40% رطوبت ظرفیت زراعی بدون کاربرد زئولیت 90 روز پس از اعمال تیمارها بدست آمد. بنابراین از نتایج این آزمایش میتوان استنباط کرد که استفاده از زئولیت می‌تواند با افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت خاک باعث بهبود رشد و عملکرد گیاه شده و اثرات منفی تنش کم‌آبی را در گیاه صبر‌زرد کاهش دهد. همچنین تحت تنش کم‌آبی در سطوح معین با تنظیم فشار اسمزی، منجر به افزایش کارآیی مصرف آب و ترکیب‌های بیوشیمیایی در این گیاه شد.
مرضیه سالک؛ سارا سعادتمند؛ رمضانعلی خاوری نژاد؛ حسین زینلی
چکیده
به‌منظور بررسی عناصر معدنی روناس (Rubia tinctorum L.) در شرایط شور، چهار سطح کود نیتروژنه (0، 60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار) به شکل اوره و چهار سطح کود فسفره (0، 60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار) به شکل سوپرفسفات تریپل بکار برده شد. عناصر مورد بررسی شامل نیتروژن، فسفر، سدیم، کلسیم، آهن و روی بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار ...
بیشتر
به‌منظور بررسی عناصر معدنی روناس (Rubia tinctorum L.) در شرایط شور، چهار سطح کود نیتروژنه (0، 60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار) به شکل اوره و چهار سطح کود فسفره (0، 60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار) به شکل سوپرفسفات تریپل بکار برده شد. عناصر مورد بررسی شامل نیتروژن، فسفر، سدیم، کلسیم، آهن و روی بود. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی شهرستان رودشت استان اصفهان انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر کود نیتروژنه و فسفره بر جذب عناصر معدنی در شرایط شور از نظر آماری معنی‌دار بود، به‌طوری که کاربرد کود نیتروژن و فسفر باعث افزایش میزان نیتروژن، فسفر، کلسیم، آهن و روی و کاهش عنصر سدیم و همچنین بهبود عملکرد گیاه روناس شد. استفاده همزمان این دو کود، بر روی یکدیگر اثر مکمل داشته و باعث افزایش میزان عملکرد و جذب عناصر غذایی نسبت به استفاده هر یک از این کودها به تنهایی شد. در استفاده همزمان کود نیتروژن و فسفر بیشترین افزایش میزان عملکرد اندام هوایی 0.43 کیلوگرم در مترمربع (سه برابر تیمار کنترل) و بالاترین عملکرد ریشه 0.78 کیلوگرم در مترمربع (حدود دو برابر تیمار کنترل) بود. البته کاربرد سطوح معین از کودها اثر قابل توجهی در افزایش عناصر معدنی و عملکرد گیاه روناس در شرایط شور داشت. سطح بهینه کودها به‌طور کلی هم برای کود نیتروژنه و هم کود فسفر 180 کیلوگرم در هکتار بود و چنانچه این غلظت از کودها نیز با هم انتخاب شود در این مقادیر می‌تواند نتیجه مطلوب‌تری حاصل کند.
