سمیه بیگی؛ مجید عزیزی؛ سید حسین نعمتی؛ وحید روشن
چکیده
یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید گیاهان دارویی در مناطق خشک و نیمهخشک جهان، کمبود آب و تنش خشکی است. از اینرو، در این پژوهش گیاه ریحان (Ocimum basilicum L. var.Keshkeni luvelou) بهعنوان یکی از گیاهان دارویی با ارزش و حساس به کمآبی انتخاب شد. هدف از این تحقیق افزایش بهرهوری مصرف آب در تولید ریحان بود که بهصورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب ...
بیشتر
یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید گیاهان دارویی در مناطق خشک و نیمهخشک جهان، کمبود آب و تنش خشکی است. از اینرو، در این پژوهش گیاه ریحان (Ocimum basilicum L. var.Keshkeni luvelou) بهعنوان یکی از گیاهان دارویی با ارزش و حساس به کمآبی انتخاب شد. هدف از این تحقیق افزایش بهرهوری مصرف آب در تولید ریحان بود که بهصورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل دو پلیمر آبدوست تراکوتم (صنعتی) و اسفرزه (گیاهی)، هر یک در چهار سطح (صفر، 1/0%، 2/0% و 3/0% وزنی/وزنی بر اساس وزن خاک) با دو روش کاربرد (مخلوط با خاک و ریشه و روش مخلوط با خاک) بودند. صفات اندازهگیری شده شامل: صفات ریختی (تعداد برگ، سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی نسبت به ریشه)، صفات زیستی (تعداد دانه در بوته، وزن هزاردانه در بوته)، بازدهی مصرف آب و دو ویژگی مهم درصد و عملکرد اسانس در زمان گلدهی بودند. نتایج نشان داد که اثرات ساده و متقابل بین تیمارها تأثیرات مثبت و معنیدار بر صفات ریختی، زیستی و بیوشیمیایی اندازهگیری شده در این آزمایش داشتند. بهطوری که بهترین نتایج برای صفات رویشی و زایشی با کاربرد موسیلاژ اسفرزه و بالاترین درصد و عملکرد اسانس با استفاده از سوپرجاذب تراکوتم بدست آمد. بهترین نتایج برای هر دو ماده در غلظت1/0% و 2/0% بهترتیب با روش کاربرد در خاک و ریشه و روش کاربرد در خاک حاصل شد. در مجموع هر دو ترکیب (تراکوتم و اسفرزه) قادر به کاهش اثرات نامناسب تنش خشکی و بهبود بازدهی مصرف آب در کشت ریحان بودند.
کاظم مرادی؛ علی حمدی شنگری؛ محمدحسام شاهرجبیان؛ محمدحسین قرینه؛ مهدی مدندوست
چکیده
به منظور بررسی عملکرد و خصوصیات کیفی گیاه دارویی اسفرزه (plantago ovata Forsk.) در فواصل آبیاری و سطوح مختلف نیتروژن، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی شرکت خوشه سبز سنبله شیراز واقع در فسا در سال زراعی 87- 1386 اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی و با سه تکرار اجرا شد. فاکتورها شامل فواصل آبیاری (7 روزه، 10 روزه و 14 روزه) ...
بیشتر
به منظور بررسی عملکرد و خصوصیات کیفی گیاه دارویی اسفرزه (plantago ovata Forsk.) در فواصل آبیاری و سطوح مختلف نیتروژن، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی شرکت خوشه سبز سنبله شیراز واقع در فسا در سال زراعی 87- 1386 اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کاملاً تصادفی و با سه تکرار اجرا شد. فاکتورها شامل فواصل آبیاری (7 روزه، 10 روزه و 14 روزه) و سطوح مختلف نیتروژن خالص شامل (0، 30 و 60 کیلوگرم N/ha) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تغییرات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد موسیلاژ در هکتار معنیدار بوده، ولی تأثیری بر وزن دانه نداشت. تنش خشکی همچنین بهطور معنیداری باعث افزایش درصد موسیلاژ شد. در فواصل کوتاه آبیاری بهترین عملکرد اقتصادی و بیولوژیک مشاهده شد و در شرایط فواصل زیاد آبیاری این دو صفت کاهش معنیداری داشت، ولی میزان موسیلاژ بر خلاف عملکرد بیولوژیک روند افزایشی از خود نشان داد. همچنین با افزایش میزان نیتروژن عملکرد اقتصادی، بیولوژیک و میزان موسیلاژ افزایش نشان داد. عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک با بروز تنش خشکی که در اثر فواصل زیاد آبیاری به وجود آمد نسبت به افزایش نیتروژن واکنش کمتری از خود نشان داد.
محمدحسین لباسچی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی
دوره 20، شماره 3 ، آبان 1383، ، صفحه 249-261
چکیده
تشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط مختلف آبیاری و تنش خشکی می تواند راهنمای کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم آب باشد. در آزمایشات متعددی که در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه اجرا گردید، 5 گونه از گیاهان دارویی به نامهای مریم گلی، بومادران، اسفرزه، همیشه بهار و بابونه هر کدام به طور جداگانه در تحت تیمارهای آبیاری کامل در حد ظرفیت ...
بیشتر
تشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط مختلف آبیاری و تنش خشکی می تواند راهنمای کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم آب باشد. در آزمایشات متعددی که در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه اجرا گردید، 5 گونه از گیاهان دارویی به نامهای مریم گلی، بومادران، اسفرزه، همیشه بهار و بابونه هر کدام به طور جداگانه در تحت تیمارهای آبیاری کامل در حد ظرفیت مزرعه(fc) و تنشهای خشکی به اندازه fc75%، fc 50% و 25%fc قرار گرفتند. ماده خشک تولیدی، وزن ریشه، طول ریشه، وزن اندام هوایی و ارتفاع گیاهان اندازه گیری و جداگانه مورد تجزیه واریانس قرار گرفت. برای کلیه گونهها در تحت تیمارهای مختلف تنش و آبیاری تفاوت های معنی داری در سظح 0.01 در عملکرد و اجزای آن مشاهده گردید. در میان گیاهان دارویی مورد آزمایش، گیاهان مریم گلی وبومادران بهترین رشد را در کلیه تیمارهای تنش خشکی داشته و رشد کامل و شادابی خود را در تیمارهای تنش شدید خشکی نیز حفظ نمودند. به نظر می رسد این گونه ها می توانند به عنوان گیاهان دارویی مقاوم درشرایط خشک و یا کم آب استقرار یابند. گونههای دیگر نیز دوره رشد خود را در شرایط تنش شدید تکمیل نمودند.
