سیامک ذیشان؛ رسول اصغری زکریا؛ ناصر زارع
چکیده
سیاهدانه (Nigella sativa L.) گیاهی یکساله از خانواده آلاله است که دانه آن حاوی پروتئین، آلکالوئیدها، کینونها، ساپونین و اسانس فرّار بوده و علیه برخی از باکتریها و درمان بسیاری از بیماریها بکار میرود. در این تحقیق القاء پلیپلوئیدی در گیاه سیاهدانه از طریق تیمار بذر با غلظتهای 0، 025/0، 05/0، 1/0 و 2/0 درصد کلشیسین در مدت زمان 8، 24 و ...
بیشتر
سیاهدانه (Nigella sativa L.) گیاهی یکساله از خانواده آلاله است که دانه آن حاوی پروتئین، آلکالوئیدها، کینونها، ساپونین و اسانس فرّار بوده و علیه برخی از باکتریها و درمان بسیاری از بیماریها بکار میرود. در این تحقیق القاء پلیپلوئیدی در گیاه سیاهدانه از طریق تیمار بذر با غلظتهای 0، 025/0، 05/0، 1/0 و 2/0 درصد کلشیسین در مدت زمان 8، 24 و 48 ساعت در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تعیین درصد گیاهان تتراپلوئید از طریق بررسی صفات مورفولوژیکی و مشاهدات کروموزومی انجام شد. تجزیه واریانس دادههای حاصل نشان داد که اثر غلظت کلشیسین، مدت زمان تیمار و اثر متقابل آنها بر زندهمانی گیاهان و درصد القاء تتراپلوئیدی معنیدار است. با افزایش غلظت کلشیسین و مدت زمان تیمار، درصد جوانهزنی بذرها و زندهمانی گیاهان حاصل بهطور قابل ملاحظهای کاهش یافت. کمترین تعداد گیاهان زنده مانده در غلظت 2/0% کلشیسین با زمان تیمار 24 و 48 ساعت مشاهده شد. بیشترین درصد گیاهان تتراپلوئید القاء شده (9/9%) در غلظت 05/0% کلشیسین با مدت زمان تیمار 48 ساعت بدست آمد که تفاوت معنیداری با غلظتهای 1/0% و 2/0% آن با همین زمان تیمار نداشت. البته گیاهان حاصل از تیمار با کلشیسین، ارتفاع بوته، فواصل میانگره، طول و عرض کپسول بیشتری نسبت به گیاهان دیپلوئید داشتند. علاوهبر این، آنها دارای روزنههای بزرگتر با تعداد کمتر در مقایسه با گیاهان دیپلوئید بودند.
الهام افشاری؛ غلامعلی رنجبر؛ سیدکمال کاظمیتبار؛ مهرناز ریاست؛ حسین کاظمی پشتمساری
چکیده
دو برابر شدن تعداد کروموزومهای یک گیاه دارویی، منجر به ایجاد تنوع در ترکیبهای آللی و گوناگونی آنزیمهای فعال مسیر بیوسنتز متابولیتهای ثانویه میشود و میتواند روند متابولیسم ثانویه را تسهیل و میزان متابولیتهای ثانویه را افزایش دهد. این تحقیق بهمنظور مطالعه اثر کلشیسین و تریفلورالین بر القاء پلیپلوئیدی و بررسی تأثیر ...
بیشتر
دو برابر شدن تعداد کروموزومهای یک گیاه دارویی، منجر به ایجاد تنوع در ترکیبهای آللی و گوناگونی آنزیمهای فعال مسیر بیوسنتز متابولیتهای ثانویه میشود و میتواند روند متابولیسم ثانویه را تسهیل و میزان متابولیتهای ثانویه را افزایش دهد. این تحقیق بهمنظور مطالعه اثر کلشیسین و تریفلورالین بر القاء پلیپلوئیدی و بررسی تأثیر این مواد بر خصوصیات سیتوژنتیکی سلولهای مریستمی ریشه گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) انجام شد. از مریستم انتهایی ریشه برای مطالعات کاریوتیپی استفاده شد. جهت تیمار کردن بذرهای جوانه زده از محلول کلشیسین به غلظتهای 25/0، 5/0 و 1 gr.L-1 و محلول تریفلورالین 48% به غلظتهای 5/7 ، 15 و 5/22 Mµ، در دو مدت زمان 12 و 24 ساعت استفاده شد. خصوصیات سیتوژنتیکی با استفاده از روش تحلیل تصویری مورد بررسی قرار گرفت. تعداد کروموزوم پایه در گونه مورد بررسی 8=X بود. نتایج نشان داد که هر یک از عوامل غلظت تیمارها، مدت زمان القاء تیمارها و همچنین اثرات متقابل آنها، در القاء پلیپلوئیدی اختلاف معنیداری در سطح احتمال 1% دارند. بالاترین درصد القای پلیپلوئیدی، به دنبال غوطهوری گیاهچهها در غلظت Mµ5/22 تریفلورالین در مدت زمان 24 ساعت و غلظت gr.L-15/0 کلشیسین در مدت زمان 12 ساعت بدست آمد. بهطوریکه تیمارها بر طول کروموزومها و بالطبع بر فرمول کاریوتیپی اثر گذاشته بودند. البته بین کاریوتیپها در تمام ویژگیهای کروموزومی مورد مطالعه اختلاف معنیداری در سطح احتمال 1% وجود داشت. ازاینرو میزان پلیپلوئیدی القاء شده تحت تأثیر تریفلورالین بیشتر از کلشیسین بود، اگرچه غلظتهای تریفلورالین تقریباً 100 برابر کمتر از غلظتهای کلشیسین مورد استفاده بود که این امر بیانگر توانایی بیشتر تریفلورالین در القاء پلیپلوئیدی در این گیاه است.