مجید رستمی؛ هدا محمدی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر دمای کاشت و همچنین تراکم بوته بر عملکرد و ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک گیاه سیر (Allium sativum L.) آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه دمای کاشت بهاره (7.4 درجه سانتی‌گراد، 9 درجه سانتی‌گراد و 11 درجه سانتی‌گراد) و چهار تراکم کاشت (20، 40، 60 و 80 بوته ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر دمای کاشت و همچنین تراکم بوته بر عملکرد و ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک گیاه سیر (Allium sativum L.) آزمایشی به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه دمای کاشت بهاره (7.4 درجه سانتی‌گراد، 9 درجه سانتی‌گراد و 11 درجه سانتی‌گراد) و چهار تراکم کاشت (20، 40، 60 و 80 بوته در مترمربع) بودند. برهم‌کنش تیمارها بر عملکرد سیر، وزن برگ، ارتفاع گیاه، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها در سطح 1% معنی‌دار بود. در صورتی‌که شاخص برداشت، تعداد سیرچه، میزان کلروفیل a و محتوای نسبی آب فقط تحت تأثیر دمای کاشت و تراکم قرار گرفتند. بیشترین عملکرد سیر (921 گرم در مترمربع) در تیمار کاشت در دمای 7 درجه سانتی‌گراد و با تراکم 80 بوته بدست آمد، در حالی‌که کمترین عملکرد (317 گرم در مترمربع) در شرایط کاشت در دمای 11 درجه سانتی‌گراد و تراکم 20 بوته مشاهده شد. روند تغییرات وزن برگ در تیمارهای مختلف تقریباً مشابه با روند تغییرات عملکرد بود. بیشترین مقدار کلروفیل کل (2.52 میلی‌گرم بر گرم) هنگام کاشت در دمای 9 درجه سانتی‌گراد و تراکم 20 بوته اندازه‌گیری شد، در حالی‌که کمترین مقدار کلروفیل کل (2.07 میلی‌گرم بر گرم) در تیمار کاشت در دمای 11 درجه سانتی‌گراد و تراکم 80 بوته مشاهده شد. بیشترین میزان شاخص برداشت (64.6%) در شرایط کاشت در دمای 7 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد و با تأخیر در تاریخ کاشت و افزایش دما شاخص برداشت به‌صورت معنی‌داری کاهش یافت. به‌طوری که در شرایط کاشت در دمای 11 درجه سانتی‌گراد شاخص برداشت در مقایسه با تیمار کاشت در دمای 7.4 درجه سانتی‌گراد حدود 7% کاهش یافت. کمترین تعداد سیرچه در بوته (3.64) در شرایط کاشت در دمای 11 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد که باعث شد تعداد سیرچه در مقایسه با تیمار کاشت در دمای 7.4 درجه سانتی‌گراد حدود 25% کاهش یابد. اثر تراکم نیز بر تعداد سیرچه در بوته معنی‌دار بود و در تراکم کاشت 80 بوته سیرچه‌های تولیدشده در بوته بیش از 14% کاهش یافت. از بین دماهای کاشت مورد مطالعه در منطقه بهترین دمای کاشت 7.4 درجه سانتی‌گراد بود، زیرا در این شرایط گیاه دوره رشد طولانی‌تر و فرصت بیشتری برای استفاده از منابع داشت. در هر سه دمای کاشت افزایش تراکم منجر به افزایش عملکرد شد ولی افزایش تراکم در دمای کاشت 7.4 درجه سانتی‌گراد تأثیر بیشتری در افزایش عملکرد داشت.
اسماعیل زنگانی؛ سعید زهتاب سلماسی؛ بابک عندلیبی؛ عباسعلی زمانی
چکیده
به‌منظور بررسی اثرات سدیم نیتروپروساید بر افزایش تحمل به خشکی در ماریتیغال (Silybium marianum (L.) Gaertn.)، آزمایشی به‌صورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1393 انجام شد. در این آزمایش سدیم نیتروپروساید (SNP) در سه سطح صفر، 100 و 200 میکرومول در لیتر به‌عنوان فاکتور اصلی، تنش ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثرات سدیم نیتروپروساید بر افزایش تحمل به خشکی در ماریتیغال (Silybium marianum (L.) Gaertn.)، آزمایشی به‌صورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1393 انجام شد. در این آزمایش سدیم نیتروپروساید (SNP) در سه سطح صفر، 100 و 200 میکرومول در لیتر به‌عنوان فاکتور اصلی، تنش خشکی در سه سطح شاهد و قطع آبیاری از مرحله ساقه‌روی و گرده‌افشانی تا پایان دوره رشد به‌عنوان فاکتور فرعی و دو ژنوتیپ ماریتیغال (مجاری و ساری) به‌عنوان فاکتور فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. با افزایش شدت خشکی سرعت فتوسنتز برگ حدود 45% نسبت به شاهد در هر دو ژنوتیپ کاهش معنی‌داری نشان داد، در صورتی‌که با کاربرد 100 میکرومولار سدیم نیتروپروساید، فتوسنتز برگ تا حدود 80% و 100% به‌ترتیب در رقم مجاری و اکوتیپ ساری نسبت به عدم کاربرد آن در تنش ساقه‌روی افزایش معنی‌داری یافت. قطع آبیاری سبب کاهش معنی‌دار رنگریزه‌های فتوسنتزی در اکوتیپ ساری گردید، در صورتی‌که این کاهش در زمان تنش ساقه‌روی با کاربرد سدیم نیتروپروساید بهبود یافت. تنش خشکی در هر دو مرحله قطع آبیاری سبب کاهش عملکرد دانه در هر دو ژنوتیپ گردید، در حالی‌که با کاربرد خارجی 100 میکرومولار سدیم نیتروپروساید این کاهش به‌ویژه در اکوتیپ ساری جبران شد. همچنین قطع آبیاری عملکرد ماده مؤثره را کاهش داد ولی این کاهش به‌ویژه در مرحله تنش گرده‌افشانی با افزایش درصد سیلیمارین و عملکرد دانه تحت محلول‌پاشی با 100 میکرومولار SNP جبران گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که غلظت 100 میکرومولار سدیم نیتروپروساید در محافظت از گیاه ماریتیغال با افزایش شدت خشکی و کشت این گیاه در سیستم‌های کمبود آب مؤثر می‌باشد.
فاطمه سالارپور غربا؛ حسن فرحبخش
چکیده
به تازگی کاربرد سالیسیلیک اسید در افزایش مقاومت گیاهان به تنش خشکی افزایش یافته‌است. از این‌رو برای بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان، به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح مربع لاتین با سه تکرار در سال زراعی 1391 ...
بیشتر
به تازگی کاربرد سالیسیلیک اسید در افزایش مقاومت گیاهان به تنش خشکی افزایش یافته‌است. از این‌رو برای بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان، به‌صورت کرتهای خردشده در قالب طرح مربع لاتین با سه تکرار در سال زراعی 1391 اجرا شد. تنش خشکی در سه سطح (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) به‌عنوان فاکتور اصلی و غلظت سالیسیلیک اسید در سه سطح (صفر، نیم و یک میلی‌مولار) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. اسپری برگی سالیسیلیک اسید در مرحله سه تا چهار برگی و قبل از اعمال تنش خشکی در دو نوبت انجام شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش تعداد چتر بارور در بوته، تعداد چترک بارور در چتر، تعداد دانه در چترک، محتوای آب نسبی، کلروفیل، کاروتنوئید و عملکرد دانه و افزایش نشت الکترولیت‌ها نسبت به شاهد شد. کاربرد سالیسیلیک اسید سبب کاهش نشت الکترولیت‌ها و افزایش صفات تعداد چتر بارور در بوته، تعداد چترک بارور در بوته، محتوای آب نسبی، کلروفیل، کاروتنوئید و عملکرد دانه نسبت به شاهد شد. اثر متقابل تنش خشکی × سالیسیلیک اسید بر تعداد چتر بارور در بوته، تعداد چترک بارور در بوته، محتوای آب نسبی، کاروتنوئید و عملکرد دانه معنی‌دار بود. البته افزایش رنگیزه‌های فتوسنتزی، محتوای آب نسبی و کاهش نشت الکترولیت‌ها نشان‌دهنده کاهش خسارت اکسیداتیو و نقش سالیسیلیک اسید در افزایش تحمل رازیانه در برابر خشکی می‌باشد.
