بیوتکنولوژی
فرشته حیدرقلی نژاد؛ یوسف حمیداوغلی؛ ولی الله قاسمی عمران؛ پوریا بی پروا
چکیده
آببشقابی (Centella asiatica (L.) Urban) گیاه دارویی از خانواده چتریان بهعنوان گونهای در معرض انقراض در ایران شناخته شده است. این گیاه دارای خواص درمانی متعدد از جمله بهبود حافظه، ضد سرطان و درمان بیماریهای پوستی است و همچنین خواص آنتیاکسیدانی بالایی دارد. کشت سلول و بافت گیاهی ابزاری مهم در مطالعات پایه و دارای کاربردهای تجاری است. ...
بیشتر
آببشقابی (Centella asiatica (L.) Urban) گیاه دارویی از خانواده چتریان بهعنوان گونهای در معرض انقراض در ایران شناخته شده است. این گیاه دارای خواص درمانی متعدد از جمله بهبود حافظه، ضد سرطان و درمان بیماریهای پوستی است و همچنین خواص آنتیاکسیدانی بالایی دارد. کشت سلول و بافت گیاهی ابزاری مهم در مطالعات پایه و دارای کاربردهای تجاری است. با روش کشت بافت میتوان در مورد اصلاح گیاهان دارویی و یا تغییر در میزان متابولیتهای ثانویه اقدام نمود. با توجه به ارزش بالای آببشقابی میتوان از کشت درونشیشهای برای تولید بیشتر این گیاه بهره برد. بهینهسازی فرآیند کشت بافت برای انجام تحقیقات کاربردی و مهندسی متابولیک مسیرهای بیوسنتزی انواع متابولیتهای ثانویه مفید است. تحقیق حاضر با هدف دستیابی به یک پروتوکل مناسب برای تکثیر درونشیشهای و تعیین غلظتهای مناسب تنظیمکنندههای رشد برای ریزازدیادی این گونه ارزشمند انجام شد. اثر متقابل BAP )0، 1، 2 و 3 میلیگرم بر لیتر) و IBA (0، 0.5 و 1 میلیگرم بر لیتر) بر شاخهزایی از ریزنمونه گره در محیط کشت MS بررسی شد. سپس، ریشهزایی ریزنمونههای تکثیریافته با استفاده از IBA و NAA ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که MS دارای 2 میلیگرم بر لیتر BAP و 1 میلیگرم بر لیتر IBA و MS دارای 1 میلیگرم بر لیتر IBA بهترتیب مناسبترین محیطهای کشت جهت شاخهزایی و ریشهزایی بودند.
بیوتکنولوژی
مرضیه احمدی روشن؛ قاسم کریم زاده؛ سجاد رشیدی منفرد
چکیده
مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) یکی از گونههای انحصاری جنس مرزه در ایران است که بهواسطه دارا بودن ترکیبهایی نظیر کارواکرول و تیمول در اسانس و اسید رزمارینیک و سایر اسیدهای فنولیک در عصاره، دارای اثرات آنتیاکسیدانی و ضد میکروبی قوی و همچنین ارزش اقتصادی و دارویی است. در این مطالعه بهمنظور تولید کلون این گونه با استفاده از روش ...
بیشتر
مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) یکی از گونههای انحصاری جنس مرزه در ایران است که بهواسطه دارا بودن ترکیبهایی نظیر کارواکرول و تیمول در اسانس و اسید رزمارینیک و سایر اسیدهای فنولیک در عصاره، دارای اثرات آنتیاکسیدانی و ضد میکروبی قوی و همچنین ارزش اقتصادی و دارویی است. در این مطالعه بهمنظور تولید کلون این گونه با استفاده از روش ریزازدیادی از 10 تیمار نوساقه زایی و 8 تیمار ریشهزایی در محیط کشت پایه MS استفاده گردید. تیمارهای نوساقه زایی ترکیبی از هورمونهای سیتوکینین (Kin، 2ip و TDZ) و اکسین (IBA و BA) با غلظتهای مختلف بودند. تیمارهای ریشهزایی نیز ترکیبی از غلظتهای مختلف هورمونهای اکسین (IBA و NAA) بودند. با بررسی صفاتی از جمله تعداد و طول شاخه اصلی و فرعی، تعداد برگ، تعداد جوانه فعال جانبی و رنگ برگ، بهترین تیمار نوساقهزایی ](mg l-1 0.01) IBA، (mg l-1 0.05) TDZ و (mg l-1 0.3) [2iP مشخص گردید. تعداد ریشه اصلی و فرعی نیز معیار انتخاب بهترین تیمار ریشهزایی ](mg l-1 0.5) IBA و (mg l-1 0.5) [NAA بودند. از آنجا که مرزه بختیاری گیاهی دگرگشن است و دارای تنوع بالایی برای صفات مختلف از جمله متابولیتها میباشد، هدف کاربردی از تحقیق حاضر، تولید انبوه افراد همسان بهمنظور استفاده در برنامههای اصلاحی بود. این هدف با ارائه پروتکل ریزازدیادی این گیاه با ارزش انجام گردید.
بیوتکنولوژی
زهرا آبروش؛ حبیب زارع؛ مصطفی خوشنویس
چکیده
بارانک ایرانی (Sorbus persica Hedl.) درختی کُند رشد از تیره رزاسه و از گونههای انحصاری ایران و در حال انقراض است. از لحاظ ذخیره ژنی، حفظ زیست محیطی و کاربرد دارویی حائز اهمیت است. به منظور تکثیر درونشیشهای این گونه به روش کشت جوانه جانبی، پژوهشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه سطح محیط کشت و سه سطح سیتوکینین در سه تکرار ...
بیشتر
بارانک ایرانی (Sorbus persica Hedl.) درختی کُند رشد از تیره رزاسه و از گونههای انحصاری ایران و در حال انقراض است. از لحاظ ذخیره ژنی، حفظ زیست محیطی و کاربرد دارویی حائز اهمیت است. به منظور تکثیر درونشیشهای این گونه به روش کشت جوانه جانبی، پژوهشی بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در سه سطح محیط کشت و سه سطح سیتوکینین در سه تکرار اجرا شد. برای شاخهزایی، محیطهایکشت DKW، WPM و MS حاوی سیتوکینینهای BAP، Kin و 2ip و برای ریشهزایی، محیطهای کشت DKW، WPM و MS کامل و تغییر یافته با اکسینهای IBA و NAA بهصورت مجزا و کاربرد متوالی بررسی شدند. نتایج نشان داد که بهترین تیمار سترونسازی، کاربرد متوالی محلول هیپوکلریت سدیم 20% (حجمی/حجمی، 15 دقیقه) و کلرید جیوه 0.1% (3 دقیقه) در فصل تابستان بود. تکثیر بهینه و رشد طولی شاخسارهها در محیط کشت MS با تنظیمکنندههای رشد IBA (0.01 میلیگرم در لیتر)، Kin (0.25 میلیگرم در لیتر) و BAP (3 میلیگرم در لیتر) مشاهده شد. همچنین، ریشهزایی بهینه در محیط کشت DKW با یک چهارم غلظت عناصر بیش مغذی حاوی هورمونهای NAA+IBA (0.3+0.3 میلیگرم در لیتر) بدست آمد.
علی صارمی راد؛ عبداله محمدی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.509.101.3.1576.1610 گلمحمدی (Rosa damascena Mill.) ازجمله گیاهان مهم در صنعت دارویی و عطرسازی میباشد. این پژوهش بهمنظور دستیابی به یک دستورالعمل باززایی کارا و مؤثر، برای بکارگیری در برنامههای بهنژادی در شرایط آزمایشگاهی این گیاه با ارزش از نظر اقتصادی انجام شد. بدینمنظور از دو ژنوتیپ گلمحمدی در دو محیط کشت ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.36.509.101.3.1576.1610 گلمحمدی (Rosa damascena Mill.) ازجمله گیاهان مهم در صنعت دارویی و عطرسازی میباشد. این پژوهش بهمنظور دستیابی به یک دستورالعمل باززایی کارا و مؤثر، برای بکارگیری در برنامههای بهنژادی در شرایط آزمایشگاهی این گیاه با ارزش از نظر اقتصادی انجام شد. بدینمنظور از دو ژنوتیپ گلمحمدی در دو محیط کشت MS و WPM استفاده شد. در مرحله پرآوری اثر تنظیمکننده رشد بنزیلآمینوپورین (BAP) در شش سطح صفر (شاهد)، 1، 2، 3، 4 و 5 میلیگرم در لیتر و در مرحله ریشهزایی تأثیر غلظتهای صفر (شاهد)، 0.01، 0.05، 0.1 و 0.2 میلیگرم در لیتر از تنظیمکننده رشد ایندول بوتیریک اسید (IBA) بررسی گردید. براساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادههای پرآوری، از نظر تعداد شاخساره ژنوتیپ کاشان در محیط MS (2.72) و ژنوتیپ اصفهان در محیط WPM (2.50) دارای بیشترین تعداد شاخهزایی بود. بیشترین میزان شاخهزایی در محیط MS با 5 میلیگرم در لیتر BAP حاصل شد. ژنوتیپ کاشان در محیط MS با غلظت 5 میلیگرم در لیتر BAP بالاترین میانگین طول شاخساره (2.93 سانتیمتر) را بهخود اختصاص داد. از نظر وزن تر گیاه، ژنوتیپ اصفهان در محیط WPM با غلظت 5 میلیگرم در لیتر از تنظیمکننده رشد BAP بیشترین وزن را داشت؛ اثر متقابل ژنوتیپ × محیط کشت × BAP روی وزن خشک معنیدار نبود. بیشترین تعداد و میانگین طول ریشه در هر دو ژنوتیپ اصفهان و کاشان در محیط کشت WPM دارای 2/0 میلیگرم بر لیتر IBA مشاهده شد. شاخسارههای ریشهدار شده، به گلدانهای حاوی مخلوطی از خاک باغبانی، پیتماس و پرلیت با نسبت حجمی یکسان (1:1:1) انتقال داده شدند و براساس مشاهدات ضریب زندهمانی گیاهچههای ریشهدار کشت شده هر یک از ژنوتیپها بیش از 80% برآورد شد.
مهدی موحدی؛ ولیاله قاسمی عمران؛ سپیده ترابی
چکیده
این تحقیق بهمنظور بررسی امکان ریزازدیادی، تعیین بهترین محیط کشت و ترکیب تنظیمکنندههای رشد گیاهی شاهدانه (Cannabis sativa L.) در شرایط درون شیشهای انجام شد. بذرها بعد از ضدعفونی سطحی روی محیط کشت پایه MS کشت شدند. پس از یک ماه ریزنمونههای برگ و هیپوکوتیل از گیاهچههای رشدیافته در محیط in vitro در محیط کشت MS حاوی تنظیمکننده رشد گیاهی NAA ...
بیشتر
این تحقیق بهمنظور بررسی امکان ریزازدیادی، تعیین بهترین محیط کشت و ترکیب تنظیمکنندههای رشد گیاهی شاهدانه (Cannabis sativa L.) در شرایط درون شیشهای انجام شد. بذرها بعد از ضدعفونی سطحی روی محیط کشت پایه MS کشت شدند. پس از یک ماه ریزنمونههای برگ و هیپوکوتیل از گیاهچههای رشدیافته در محیط in vitro در محیط کشت MS حاوی تنظیمکننده رشد گیاهی NAA (5/0، 1، 2 و 3 میلیگرم در لیتر) به تنهایی یا در ترکیب با 5/0 میلیگرم در لیتر BA و تنظیمکننده رشد گیاهی 2,4-D (1/0، 2/0، 5/0 و 1 میلیگرم در لیتر) به تنهایی یا در ترکیب با 5/0 میلیگرم در لیتر BA کشت گردیدند. واکنش ریزنمونهها تقریباً در بیشتر محیطهای کشت مورد استفاده، تولید کالوس بودهاست. هیچگونه باززایی مستقیم در ریزنمونهها مشاهده نشده و تنها در غلظت 1/0 میلیگرم در لیتر 2,4-D به همراه 5/0 میلیگرم BA در ریزنمونه هیپوکوتیل باززایی غیرمستقیم دیده شدهاست. بیشترین حجم کالوس تولید شده در کل ریزنمونهها، در غلظت 1/0 میلیگرم در لیتر 2,4-D به همراه 5/0 میلیگرم در لیتر BA در ریزنمونه برگ بدست آمد. ریشهزایی در کالوس بعضی از ریزنمونهها در سطوح مختلف تیمارها مشاهده شد. بیشترین وزن تر کالوس تولید شده مربوط به بافت برگ در تیمار 1 میلیگرم در لیتر 2,4-D به همراه 5/0 میلیگرم در لیتر BA بودهاست. ریزنمونهها به راحتی کالوسزایی و ریشهزایی کرده و نسبت به باززایی واکنش خوبی نشان ندادند.
سام شمسیان؛ منصور امیدی؛ سپیده ترابی
چکیده
صبرزرد (Aloe vera L.) یکی از گیاهان با ارزش در صنایع دارویی، آرایشی، بهداشتی و غذایی محسوب میشود. باتوجه به نیاز روزافزون به این گیاه تحقیقات گستردهای بر کشت درون شیشهای آن انجام شده است. تکثیر درون شیشهای این گیاه روشی مناسب و کارآمد برای تکثیر انبوه و همچنین استفاده از متابولیتهای ثانویه میباشد. در این تحقیق بهترین روش ...
بیشتر
صبرزرد (Aloe vera L.) یکی از گیاهان با ارزش در صنایع دارویی، آرایشی، بهداشتی و غذایی محسوب میشود. باتوجه به نیاز روزافزون به این گیاه تحقیقات گستردهای بر کشت درون شیشهای آن انجام شده است. تکثیر درون شیشهای این گیاه روشی مناسب و کارآمد برای تکثیر انبوه و همچنین استفاده از متابولیتهای ثانویه میباشد. در این تحقیق بهترین روش سترونسازی ریزنمونههای برگرفته از گیاهچههای آلوئهورا و اثر تنظیمکنندههای رشد BAP، NAA و زغال فعال مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی (CRD)، 3 تکرار و 5 تیمار طراحی شد. BAP با غلظتهای 5 و 4 میلیگرم در لیتر وNAA 2/0 میلیگرم در لیتر و زغال فعال 2 گرم در لیتر در محیط کشت MS برای القا جوانههای جانبی از گیاهچه مورد مطالعه قرار گرفت. بهترین پروتکل، قارچکش کاربندازیم 1% (20 دقیقه)، الکل 70% (30 ثانیه)، هیپوکلرید سدیم 5/2% (20 دقیقه)، کلرید جیوه 1/0% (10 دقیقه) بود و همچنین محیط کشت MS به همراه 5 میلیگرم در لیتر BAP و 2 گرم در لیتر زغال فعال بهترین محیط برای القاء جوانه جانبی شناخته شد. جوانههای بدستآمده در محیط کشت MS حاوی 2/0 میلیگرم در لیترNAA ریشهدار شدند و 85% پاجوشهای بدستآمده پس از طی مرحله سازگاری در گلخانه زنده ماندند.
مهدی موحدی؛ ولیاله قاسمی عمران؛ سپیده ترابی
چکیده
شاهدانه ایرانی (Cannabis sativa L.) گیاهی دارویی متعلق به خانواده Cannabinaceae است که ترکیبهای متنوعی از متابولیتهای ثانویه را تولید میکند. این تحقیق بهمنظور بهینهسازی باززایی مستقیم و غیرمستقیم این گیاه در شرایط in vitro انجام شد. ریزنمونههای برگ و هیپوکوتیل از گیاهچههای استریل جداسازی شده و محیط کشتهای حاوی BA (1/0، 2/0، 5/0، 1، ...
بیشتر
شاهدانه ایرانی (Cannabis sativa L.) گیاهی دارویی متعلق به خانواده Cannabinaceae است که ترکیبهای متنوعی از متابولیتهای ثانویه را تولید میکند. این تحقیق بهمنظور بهینهسازی باززایی مستقیم و غیرمستقیم این گیاه در شرایط in vitro انجام شد. ریزنمونههای برگ و هیپوکوتیل از گیاهچههای استریل جداسازی شده و محیط کشتهای حاوی BA (1/0، 2/0، 5/0، 1، 2، 3 میلیگرم در لیتر) به تنهایی یا در ترکیب با 5/0 میلیگرم در لیتر IBA و TDZ (1/0، 2/0، 5/0، 1، 2، 3 میلیگرم در لیتر) به تنهایی یا در ترکیب با 5/0 میلیگرم در لیتر IBA کشت شدند. عکسالعمل ریزنمونهها در همه محیطهای کشت مورد استفاده، تولید کالوس بود. هیچگونه باززایی مستقیم در ریزنمونهها مشاهده نشد و در ریزنمونه هیپوکوتیل باززایی غیرمستقیم در سطوح مختلف هورمونی BA اتفاق افتاد. بیشترین حجم کالوس تولید شده، در غلظت 2 میلیگرم در لیتر TDZ به همراه 5/0 میلیگرم در لیتر IBA در ریزنمونه برگ بدست آمد. بیشترین وزن تر و خشک کالوس تولید شده مربوط به ریزنمونه برگ در تیمار هورمونی 1 میلیگرم در لیتر TDZ به همراه 5/0 میلیگرم در لیتر IBA بود. تیمار هورمونی 5/0 میلیگرم در لیتر TDZ به همراه 5/0 میلیگرم IBA در هیچ ریزنمونهای کالوس تولید نکرد. البته ترکیب هورمون IBA در غلظتهای مختلف هورمون BA، تأثیر شگرفی در بهبود حجم و وزن تر و خشک کالوس ریزنمونهها داشت. با این حال افزودن هورمون IBA در غلظتهای مختلف هورمون TDZ چندان تأثیری در بهبود حجم و وزن تر و خشک کالوس هر دو ریزنمونه نداشت.
نسیم ایرانپاک؛ سپیده کلاته جاری؛ سیامک کلانتری
چکیده
نرگس شیراز با نام علمی Narcissus tazetta L. متعلق به جنس Narcissus و تیره Amaryllidacea بومی ایران میباشد. گلهای زیبای این گیاه در فصول پاییز و زمستان علاوه بر ارزش زینتی، به علت معطر بودن و تولید اسانس از ارزش دارویی بالایی نیز برخوردار است. از اینرو تکثیر سریع و تولید تعداد زیادی گیاه در مدتی کوتاه در این گل زیبای بومی و دارویی مورد توجه میباشد. ...
بیشتر
نرگس شیراز با نام علمی Narcissus tazetta L. متعلق به جنس Narcissus و تیره Amaryllidacea بومی ایران میباشد. گلهای زیبای این گیاه در فصول پاییز و زمستان علاوه بر ارزش زینتی، به علت معطر بودن و تولید اسانس از ارزش دارویی بالایی نیز برخوردار است. از اینرو تکثیر سریع و تولید تعداد زیادی گیاه در مدتی کوتاه در این گل زیبای بومی و دارویی مورد توجه میباشد. تکثیر سنتی این گیاه با روش تقسیم سوخ میباشد که روشی پُرهزینه و وقتگیر است. کشت درون شیشهای این گیاه بهمنظور تولید کالوس و امکان استخراج مواد مؤثره از کالوس و بهمنظور تولید گیاهچههای کامل برای کاربرد زینتی و دارویی از اهمیت خاصی برخوردار است. از اینرو در این آزمایش امکان تولید کالوس از ریزنمونههای مختلف نرگس شیراز بررسی شد و همچنین امکان تکثیر گیاه با استفاده از ریزنمونههای پیاز مورد بررسی قرار گرفت. ریزنمونههای برگ و فلس از قاعده سوخ تهیه شدند و پس از گندزدایی به محیط کشت پایه MS منتقل شدند. ترکیبهای هورمونی جهت القاء کالوس (پینه) از فلس سوخ شامل غلظتهای مختلفی از NAA و 2,4-D همراه BAP بود. جهت القای کالوس (پینه) از قاعده برگ، محیط کشت پایه MS همراه با غلظتهای مختلفی از مواد تنظیمکننده رشد گیاهی NAA در ترکیب با BAP مورد استفاده قرار گرفت. همچنین جهت القاء شاخه از قاعده سوخ، محیط کشت MS همراه با غلظتهای مختلفی از مواد تنظیمکننده رشد گیاهی NAA و IBA همراه BAP بود. به همه محیطهای کشت 30 گرم در لیتر ساکارز و 8 گرم در لیتر آگار اضافه شد. ریزنمونهها جهت تولید کالوس در شرایط تاریکی و جهت تولید شاخساره در شرایط 16 ساعت روشنایی در دمای 25 درجه سانتیگراد نگهداری شدند. نتایج آزمایش نشان داد ریزنمونههای سوخ در تیمار هورمونی mglˉ¹ 6 NAA در محیط کشت MS بیشترین میزان کالوس را تولید کردند که 35% از ریزنمونهها کالوس با قطر mm 8 تولید کردند و جهت تولید شاخه بهترین تیمار هورمونی (mglˉ¹ 2) BA و (mglˉ¹ 1) IBA بودند که بیشترین تعداد شاخساره (2 عدد) را با طول mm 5 تولید کردند. در این محیط کشت میزان باززایی شاخسارهها از ریزنمونهها 50% بود. البته ریزنمونههای قاعده برگ در تیمارهای مختلف هورمونی هیچ کالوسی را تولید نکردند.
سمانه عاکف؛ فرانسواز برنارد؛ حسین شاکر؛ علیرضا قاسم پور
چکیده
هدف این تحقیق بررسی ریزازدیادی و انتقال به خاک گیاه Tanacetum partheniumL. بود که به بابونه گاو چشم معروف است. به این منظور بذر گیاه در محیط MS/4 با کل ویتامین ها کشت شده و قطعات ساقه ای گیاهچه های حاصل به دو صورت دارای جوانه انتهایی و بدون جوانه انتهایی، روی محیط MS با هورمونهای (µM 0.54 ) NAA و (µM 4.44 ) BAP کشت داده شد. صد در صد قطعات دارای جوانه ...
بیشتر
هدف این تحقیق بررسی ریزازدیادی و انتقال به خاک گیاه Tanacetum partheniumL. بود که به بابونه گاو چشم معروف است. به این منظور بذر گیاه در محیط MS/4 با کل ویتامین ها کشت شده و قطعات ساقه ای گیاهچه های حاصل به دو صورت دارای جوانه انتهایی و بدون جوانه انتهایی، روی محیط MS با هورمونهای (µM 0.54 ) NAA و (µM 4.44 ) BAP کشت داده شد. صد در صد قطعات دارای جوانه انتهایی و فقط 44% قطعات فاقد جوانه انتهایی، شاخه تولید کردند و تعداد شاخه های حاصل از هر قطعه در قطعات دارای جوانه انتهایی بیشتر بود. جهت انتقال به خاک، گیاهچه ها با آب مقطر استریل به مدت یک ساعت شستشوشدند. سپس ریشه گیاهچه ها قطع شده و به گلدانهای پلاستیکی حاوی پیت و ورمیکولیت(1:1) منتقل شدند. گیاهچه ها قدرت سازگاری با شرایط خارج از شیشه را داشته و 62.5 درصد آنها زنده ماندند.