محبوب حبیب‌زاده؛ فاطمه سفیدکن؛ شهره فاطمی
چکیده
ترکیب‌های لیمونن، ترانس-آلفا-برگاموتن، گایجرن، المیسین و جرماکرن B کاربردهای فراوانی در فرمولاسیون فرآورده‌های دارویی، آرایشی و بهداشتی و عطرسازی دارند که در اسانس گیاه Pimpinella affinis Ledeb. (گونه بومی ایران و ترکیه) یافت می‌‌شوند. در این تحقیق، اندام‌های هوایی گیاه در مرحله گلدهی و بذردهی از ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج جمع‌آوری ...
بیشتر
ترکیب‌های لیمونن، ترانس-آلفا-برگاموتن، گایجرن، المیسین و جرماکرن B کاربردهای فراوانی در فرمولاسیون فرآورده‌های دارویی، آرایشی و بهداشتی و عطرسازی دارند که در اسانس گیاه Pimpinella affinis Ledeb. (گونه بومی ایران و ترکیه) یافت می‌‌شوند. در این تحقیق، اندام‌های هوایی گیاه در مرحله گلدهی و بذردهی از ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج جمع‌آوری گردید و پس از خشک شدن در دمای آزمایشگاه، با سه روش: تقطیر با آب و بخار، تقطیر با آب و تقطیر با بخار مستقیم، مطابق آزمون‌های طراحی شده توسط روش آماری تاگوچی با سه عامل روش، زمان و اندازه ذره‌ای در سه سطح اسانس‌گیری گردید تا تأثیر کمّی و کیفی عامل‌ها بر روی اسانس مشخص شود. سپس بازده استخراج اسانس برای هر کدام محاسبه شد و ترکیب‌های موجود در اسانس‌ها توسط کروماتوگرافی گازی (GC) و گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی و درصد ترکیب‌های تشکیل‌دهنده آنها تعیین شد. بررسی میانگین داده‌ها (بازده اسانس‌ها) نشان داد که اندازه مش 20 در روشهای تقطیر با بخار و تقطیر با آب مقادیر بیشتری از ترکیب‌های لیمونن، ترانس-آلفا-برگاموتن و گایجرن حاصل می‌شود. برای المیسین و جرماکرن B اندازه مش40، روش تقطیر با بخار و زمان 5/2 ساعت بهترین نتیجه را می‌دهد. بیشترین بازده اسانس در روش تقطیر با آب و بخار با اندازه مش 20 و کمترین نیز در همین روش با مش 14 می‌باشد. بنابراین، با انتخاب شرایط اسانس‌گیری می‌توان به درصد دلخواه از میزان اسانس و ترکیب مورد نظر دست یافت.
فاطمه عسکری؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر مناطق جمع‌آوری بذر و تاریخ کشت بر عملکرد کمّی بذر گیاه دارویی Pimpinella affinis Ledeb.، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل بذرهای جمع‌آوری شده از مناطق خجیر، نوشهر و جاده چالوس و تاریخ‌های کشت شامل 15 آبان، 15 آذر و 20 فروردین‌ماه بود که در سالهای 1385 و ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر مناطق جمع‌آوری بذر و تاریخ کشت بر عملکرد کمّی بذر گیاه دارویی Pimpinella affinis Ledeb.، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل بذرهای جمع‌آوری شده از مناطق خجیر، نوشهر و جاده چالوس و تاریخ‌های کشت شامل 15 آبان، 15 آذر و 20 فروردین‌ماه بود که در سالهای 1385 و 1386 در مزرعه ایستگاه تحقیقات البرز کرج انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس سال 1385 نشان داد که اثر تاریخ کاشت (آبان و آذرماه) بر عملکرد بذر معنی‌دار نبود ولی تأثیر رویشگاه و اثر متقابل آنها بر عملکرد بذر در سطح 1% معنی‌دار بوده است. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که عملکرد بذر در تاریخ کشت آبان و آذرماه اختلاف معنی‌دار ندارند، هرچند کشت آذرماه با مقدار 467/64 کیلوگرم در هکتار مقدار بیشتری داشت. تأثیر رویشگاه بر عملکرد بذر مشخص نمود که بذر جمع‌آوری شده از رویشگاه خجیر با میزان 1/175 کیلوگرم در هکتار بیشترین مقدار را داشت و نسبت به چالوس و نوشهر اختلاف معنی‌دار نشان داد. اثر متقابل تاریخ کشت و رویشگاه بر عملکرد بذر مشخص نمود که تاریخ کشت آذرماه مربوط به بذر رویشگاه خجیر با میزان 4/191 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین مقدار بوده و نسبت به سایر تیمارها اختلاف معنی‌دار بود. نتایج حاصل از جدول تجزیه واریانس سال 1386 مشخص کرد که تأثیر تاریخ کاشت، رویشگاه و اثر متقابل آنها بر عملکرد بذر در سطح 1% معنی‌دار بوده است. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که عملکرد بذر در تاریخ‌های کشت آبان و آذرماه اختلاف معنی‌دار ندارند، هرچند کشت آبان‌ماه با مقدار 9/218 کیلوگرم در هکتار مقدار بیشتری داشت. تأثیر رویشگاه بر عملکرد بذر مشخص نمود که بذر جمع‌آوری شده از رویشگاه خجیر با میزان 9/281 کیلوگرم در هکتار بیشترین مقدار را داشت و نسبت به نوشهر اختلاف معنی‌دار نشان داد. اثر متقابل تاریخ کشت و رویشگاه بر عملکرد بذر مشخص نمود که بذر رویشگاه خجیر در تاریخ کشت آبان و آذرماه با میزان 6/404 و 9/397 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین مقدار بوده و نسبت به سایر تیمارها اختلاف معنی‌دار بود. با توجه به نتایج بدست آمده از کشت انجام شده دو سال، ملاحظه می‌شود که کشت‌های پاییزه به‌دلیل داشتن طول دوره رشد طولانی نسبت به کشت بهاره از عملکرد بیولوژیک و عملکرد بذر بالاتری برخوردار بودند. همچنین بین سه رویشگاه، بذرهای جمع‌آوری شده از خجیر نسبت به نوشهر و چالوس عملکرد بیولوژیک و عملکرد بذر بالاتری داشتند.
