به‌زراعی و به‌نژادی
مجید رجائی؛ مهدی خیری
چکیده
سابقه و هدف: تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محیطی تأثیرگذار بر تولیدات کشاورزی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. کودهای آلی قادر به کاهش اثرات نامطلوب تنش خشکی در گیاهان هستند. مصرف کودهای آلی یکی از مهمترین راهکارها در مدیریت تغذیه گیاهان برای توسعه و گسترش کشاورزی پایدار در شرایط تنش خشکی است. بنابراین هدف از انجام این ...
بیشتر
سابقه و هدف: تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محیطی تأثیرگذار بر تولیدات کشاورزی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان است. کودهای آلی قادر به کاهش اثرات نامطلوب تنش خشکی در گیاهان هستند. مصرف کودهای آلی یکی از مهمترین راهکارها در مدیریت تغذیه گیاهان برای توسعه و گسترش کشاورزی پایدار در شرایط تنش خشکی است. بنابراین هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثر کودهای مختلف آلی در بستر کشت سیاهدانه و تاثیر آنها بر صفات فیزیولوژیک و عملکرد دانه این گیاه در رژیمهای مختلف آبیاری بود.مواد و روش‌ها: این آزمایش به صورت طرح پایه کاملا تصادفی با دو فاکتور و در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول آزمایش چهار رژیم آبیاری شامل 20 (شاهد)، 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبت از حد ظرفیت مزرعه بود. فاکتور دوم بسترهای کاشت حاوی مواد آلی مختلف با پنج درصد وزنی خاک گلدان شامل خاک معمولی (شاهد)، خاک معمولی+ بیوچار، خاک معمولی+ کمپوست، خاک معمولی+ ورمی‌کمپوست و خاک معمولی+ کود دامی بود. در هر گلدان شش کیلوگرم خاک قرار داده شد. ابتدا خاک مورد استفاده در آزمایش از الک دو میلی‌متری عبور داده و کودهای آلی به مقدار پنج درصد وزنی به طور دستی با خاک هر گلدان مخلوط شد. در تاریخ یک اسفند ماه بذرها در گلدان‌های پلاستیکی کشت شدند. در هر گلدان تعداد 15 بذر سیاهدانه کشت گردید. دو هفته پس از کاشت (مرحله سه برگی)، عمل تنک کردن گیاهچه‌ها صورت گرفت و تعداد 6 بوته در هر گلدان حفظ شد. بعد از کاشت بذرها، تمام گلدان‌ها به طور یکنواخت آبیاری شدند. پس از سبز شدن بوتههای سیاهدانه و در زمان چهار تا پنج برگی، آبیاری براساس 20، 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبت انجام شد. پاسخ های گیاهی اندازه‌گیری شده شامل غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگ، نشت یونی، محتوای نسبی آب برگ، غلظت مالون دی آلدهید، کلروفیل a و b برگ و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز بود. در نهایت تجزیه واریانس داده‌ها انجام و مقایسه میانگین‌ها با آزمون چند دامنه‌ای دانکن صورت گرفت.نتایج: نتایج نشان داد که افزایش تنش خشکی سبب کاهش محتوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگ شد. از سوی دیگر بیشترین محتوی این عناصر در شرایط خاک معمولی + ورمی‌کمپوست و یا کود دامی مشاهده شد. افزایش تنش خشکی سبب کاهش محتوی نسبی آب برگ شد، به‌طوری که آبیاری 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبت به ترتیب سبب کاهش معنیدار 7، 15 و 32 درصد محتوای نسبی آب برگ نسبت به آبیاری 20 درصد تخلیه رطوبت شدند. در رژیم 60 درصد تخلیه رطوبت، کاربرد کمپوست، ورمی‌کمپوست و کود دامی به ترتیب سبب کاهش معنیدار 11.8، 14.5 و 12.2 درصد نشت یونی نسبت به شاهد شدند. در آبیاری 80 درصد تخلیه رطوبت، تیمار حاوی کمپوست و ورمی‌کمپوست به ترتیب سبب کاهش معنیدار 15.2 و 17.8 درصد مالوندیآلدهید نسبت به شاهد شدند. در 20 و 60 درصد تخلیه رطوبت، بیشترین محتوای کلروفیل کل در شرایط خاک معمولی در تلفیق با ورمی‌کمپوست و در سطح پایین‌تر با کاربرد کود دامی و کمپوست بدست آمد. فعالیت آنزیم آنتی‌اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز با افزایش تنش خشکی روند افزایشی را نشان داد. در سطح تنش خشکی 80 درصد تخلیه رطوبت، وزن خشک اندام هوایی در کود دامی و ورمی‌کمپوست به ترتیب 46 و 56 درصد افزایش نسبت به شاهد نشان داد. در تنش خشکی 80 درصد تخلیه رطوبت، وزن دانه در کود دامی و ورمی‌کمپوست به ترتیب افزایش 26 و 32 درصد نسبت به شاهد داشت.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب تاثیر نامطلوب بر غلظت عناصر غذایی و صفات فیزیولوژیک سیاهدانه گردید. استفاده از خاک معمولی در تلفیق با ورمی‌کمپوست و یا کود دامی در افزایش مقدار رنگدانه‌های فتوسنتزی موثر بود و در نتیجه رشد گیاه را افزایش داد. در مقایسه با ورمی کمپوست و کود دامی، بیوچار و کمپوست نیز در سطح پایین‌تر توانستند عملکرد دانه را بهبود دهند. در مجموع کاربرد ورمی‌کمپوست و کود دامی برای کاشت گیاه سیاهدانه در شرایط مختلف رطوبت قابل توصیه می‌باشد.
زراعت و باغبانی
افسون رضایی علولو؛ عزیزاله خیری؛ محسن ثانی خانی؛ ملیحه یعقوبی
چکیده
سابقه و هدف: گل انگشتانه ارغوانی (Digitalis purpurea L.) شناخته‌شده‌ترین گونه از جنسDigitalis و گیاهی دوساله است که برگ‌های آن حاوی ماده مؤثره از نوع گلیکوزیدهای قلبی (0.3 تا 0.4 درصد) می‌باشد. گلیکوزیدهای استخراج شده از گل انگشتانه به عنوان داروهای طبیعی درمان بیماری‌های قلبی بوده که جایگزین شیمیایی نداشته و سالانه به فراوانی استفاده می‌شوند. ...
بیشتر
سابقه و هدف: گل انگشتانه ارغوانی (Digitalis purpurea L.) شناخته‌شده‌ترین گونه از جنسDigitalis و گیاهی دوساله است که برگ‌های آن حاوی ماده مؤثره از نوع گلیکوزیدهای قلبی (0.3 تا 0.4 درصد) می‌باشد. گلیکوزیدهای استخراج شده از گل انگشتانه به عنوان داروهای طبیعی درمان بیماری‌های قلبی بوده که جایگزین شیمیایی نداشته و سالانه به فراوانی استفاده می‌شوند. با توجه به اینکه در سال‌های اخیر برای افزایش متابولیت‌های ثانویه، کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی و کاربرد ترکیباتی ازجمله اسیدهای آمینه و نیز تنظیم‌کننده‌های رشد به عنوان جایگزین ترکیبات شیمیایی طرفداران زیادی پیدا کرده است، این تحقیق برای بررسی نحوه پاسخ بیوشیمیایی و رشدی گیاه D. purpurea به کاربرد خارجی اسید گلوتامیک و بنزیل آدنین در شرایط گلخانه‌ای، بررسی عملکرد این ترکیبات در بهبود خصوصیات مورفوفیزیولوژیک و افزایش عملکرد D. purpurea و نیز کاربرد آنها به جای استفاده از کودهای شیمیایی به لحاظ حفاظت از محیط‌زیست و تقویت کشاورزی پایدار انجام شده است.مواد و روش‌ها: به منظور ارزیابی اثر کاربرد برگی بنزیل‌آدنین و اسید گلوتامیک بر ویژگی‌های بیوشیمیایی و رشدی گیاه دارویی گل انگشتانه ارغوانی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1399 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه زنجان اجرا شد. دو سطح بنزیل‌آدنین (0.5 و 1 میلی‌مولار) و دو سطح اسید گلوتامیک (1 و 2 میلی‌مولار) به همراه شاهد (آب مقطر) به عنوان تیمارهای آزمایش به کار برده شدند. بذرها ابتدا در سینی نشا حاوی کوکوپیت و پیت‌ماس کشت گردیدند. سپس در مرحله چهار برگی 3 عدد نشا به گلدان‌های از جنس پلاستیک منتقل شدند. بستر کشت شامل ترکیبی از خاک مزرعه، کوکوپیت و پرلیت (به نسبت 1:1:3) بود. میانگین دمای روز و شب گلخانه در طول دوره آزمایش به ترتیب 25 و 18 درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی 80% تنظیم شد. در طول آزمایش گیاهچه‌ها هفته‌ای یکبار با 100 میلی‌لیتر محلول هوگلند کامل تغذیه شدند. بعد از انتقال نشاها به گلدان‌ها و استقرار کامل آنها در اواخر خردادماه، محلول‌پاشی با تیمارهای مذکور شروع شده و چهار مرتبه به صورت 10 روز یکبار انجام شد و 10 روز بعد از آخرین محلول‌پاشی، از برگها نمونه‌گیری و برای انجام آزمایش به آزمایشگاه منتقل شد. تجزیه داده‌های حاصل با استفاده از نرم‌افزارSAS نسخه 9 و مقایسه میانگین داده‌ها از طریق آزمون چند دامنه دانکن در سطح احتمال پنج درصد مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.نتایج: نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین مقدار کلروفیل کل (1.95 میلی‌گرم بر گرم وزن تر)، حداکثر میزان ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (36.02%) و بیشترین میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز برگها (1.14 یونیت بر میلی‌گرم پروتئین در دقیقه) با کاربرد تیمار یک میلی‌مولار بنزیل‌آدنین حاصل شد. حداکثر میزان کاروتنوئید کل (0.14 میلی‌گرم بر گرم وزن تر)، فنل کل (12.52 میلی‌گرم گالیک اسید بر گرم وزن تر)، فلاونوئید کل (معادل 2.86 میلی‌گرم کوئرستین بر گرم وزن تر) و نیتروژن کل برگها (1.46%) با کاربرد دو میلی‌مولار اسید گلوتامیک حاصل شد. تیمار یک میلی‌مولار اسید گلوتامیک بیشترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز (4.09 یونیت بر میلی‌گرم پروتئین در دقیقه)، وزن تر (123.51 گرم) و وزن خشک (47.38 گرم) را موجب شد.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، کاربرد برگی سطوح مختلف اسید گلوتامیک و بنزیل‌آدنین برای بهبود خصوصیات بیوشیمیایی و رشدی گیاه D. purpurea پیشنهاد می‌شود.
زراعت و باغبانی
احمد بخشی؛ وحید عبدوسی؛ مرضیه قنبری جهرمی
چکیده
سابقه و هدف: یکی از مهمترین عوامل اقلیمی که بر توزیع و پراکنش گیاهان سراسر جهان تاثیرگذار بوده و می‌تواند تغییرات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی و عملکردی در گیاه ایجاد کند، کمبود آب در دسترس گیاه در اثر تنش خشکی است. جلبکها به واسطه داشتن درصد بالای ترکیبات پلیمری است که قادرند مولکولهای آب را جذب نموده و به حالت ژلهای درآیند. ...
بیشتر
سابقه و هدف: یکی از مهمترین عوامل اقلیمی که بر توزیع و پراکنش گیاهان سراسر جهان تاثیرگذار بوده و می‌تواند تغییرات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی و عملکردی در گیاه ایجاد کند، کمبود آب در دسترس گیاه در اثر تنش خشکی است. جلبکها به واسطه داشتن درصد بالای ترکیبات پلیمری است که قادرند مولکولهای آب را جذب نموده و به حالت ژلهای درآیند. درصد بالای املاح و ترکیبات معدنی موجود در جلبکها که نیاز گیاهان به املاح را تأمین می‌کنند و سبب تحریک رشد و محصول گیاه، ایجاد مقاومت در برابر تنش‌های محیطی، افزایش جذب مواد مغذی از خاک و نیز افزایش صفات آنتی‌اکسیدانی می‌شوند. ترخون گیاهی است علفی که امروزه به عنوان طعمدهنده در صنایع غذایی و اسانس آن در کنسروسازی و عطرسازی کاربرد دارد. از آنجایی که عصاره جلبک دریایی می‌تواند با داشتن عناصر مورد نیاز گیاه و هورمونهای رشد بدون آسیب به طبیعت به عنوان کود زیستی جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی و مقاومت گیاهان به انواع تنش‌های محیطی شده و نقش مهمی در مدیریت تامین مواد غذایی سالم داشته باشد، تحقیق حاضر با هدف بررسی رشد و ویژگی‌های بیوشیمیایی گیاه ترخون در شرایط تنش خشکی انجام شده است.مواد و روش‌ها: تحقیق حاضر جهت بررسی رشد، خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی ترخون (Artemisia dracunculus L.) تحت تنش خشکی در چهار سطح (100، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و عصاره آبی جلبک دریایی سارگاسوم (عدم محلول‌پاشی (شاهد)، 1 و 2 گرم در لیتر)؛ در بهار سال 1402 در گلخانه‌ای واقع در دماوند به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. نشاهای چهار برگی گیاه ترخون از مزرعه آموزشی آموزشکده فنی و حرفهای دماوند تهیه و به گلدان‌های سه لیتری منتقل شدند. پس از استقرار گیاهچه‌ها (حدود 10 روز بعد) تنش خشکی به مدت 45 روز و محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی همزمان با شروع تنش خشکی هر دو هفته یکبار انجام شد. وضعیت رطوبتی گلدان‌ها به وسیله وزن کردن روزانه تمامی آنها مشخص گردید و بدین ترتیب نقصان رطوبتی گلدان‌ها با اضافه نمودن مقدار آب لازم به صورت روزانه و رساندن آنها به حد ظرفیت زراعی تیمار مربوطه جبران شد. نمونه‌‌برداری از گیاهان یک هفته تا 10 روز پس از اتمام تیماردهی زمانی که رشد رویشی گیاه کامل شد (ابتدای ورود به فاز زایشی) جهت اندازه‌گیری صفات مورفوفیزیولوژیکی شامل وزن تر و خشک بوته، ارتفاع و تعداد شاخه فرعی و فیتوشیمیایی شامل پرولین و کربوهیدرات محلول، فنول و فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و درصد و عملکرد اسانس صورت گرفت.نتایج: نتایج نشان داد در شرایط تنش خشکی 40 درصد ظرفیت زراعی (تنش خشکی شدید) و عدم کاربرد عصاره جلبک کاهش معنیدار صفات مورفوفیزیولوژیک گیاه (ارتفاع بوته، قطر ساقه اصلی، تعداد شاخه فرعی، وزن تر و خشک اندام هوایی، میزان رنگیزههای فتوسنتزی (کلروفیل a، b و کل) گیاه) مشاهده شد، استفاده از عصاره جلبک سبب کاهش اثر منفی تنش خشکی در ترخون شد. در تیمار 60 درصد ظرفیت زراعی (تنش خشکی ملایم) و عدم استفاده از عصاره جلبک بیشترین مقدار فنول کل (82 میلی‌گرم بر گرم اسید گالیک)، فلاونوئید کل (64.33 میلی‌گرم بر گرم کوئرستین)، فعالیت آنتی‌اکسیدانی (76 درصد) و درصد و عملکرد اسانس ترخون مشاهده گردید. تنش خشکی همچنین میزان آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی در گیاه ترخون را افزایش داد و به موجب آن سنتز کربوهیدرات محلول و پرولین نیز نسبت به شاهد افزایش یافت. از میان غلظت‌های جلبک دریایی، عصاره جلبک 2 گرم در لیتر اثر مثبت بیشتری بر صفات مورد مطالعه داشت.نتیجه گیری: نتایج کلی تحقیق نشان داد که گیاه ترخون نسبت به تنش خشکی خیلی مقاوم نبوده و کاهش عملکرد با افزایش شدت تنش کاملا مشهود بود. در شرایط تنش خشکی استفاده از عصاره جلبک به ویژه عصاره 2 گرم در لیتر داری اثر بهتری در تعدیل شدت تنش خشکی با بهبود شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و فیتوشیمیایی مانند مقدار فنول و فلاونوئید کل و میزان اسانس بوته ترخون شد. در بیشتر موارد اختلاف معنی‌داری بین 2 و 1 گرم در لیتر عصاره جلبک وجود داشت، بنابراین مقدار 2 گرم در لیتر عصاره جلبک در شرایط تنش خشکی پیشنهاد می‌گردد.
زراعت و باغبانی
زهرا بهارمست؛ معظم حسن پور اصیل؛ محمدباقر فرهنگی؛ امیر صحرارو
چکیده
سابقه و هدف: گل مغربی صورتی یکی از معروف‌ترین گونه‌های دارویی با ارزش اقتصادی بالا در جهان است که در ایران نیز به‌عنوان یک گیاه زینتی دارویی کاشته می‌شود. علاوه بر آن، روغن بذر آن در صنایع دارویی، صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود. کیفیت محصولات کشاورزی را می‌توان با استفاده از ریزمغذی‌ها و کودهای زیستی افزایش داد. از ...
بیشتر
سابقه و هدف: گل مغربی صورتی یکی از معروف‌ترین گونه‌های دارویی با ارزش اقتصادی بالا در جهان است که در ایران نیز به‌عنوان یک گیاه زینتی دارویی کاشته می‌شود. علاوه بر آن، روغن بذر آن در صنایع دارویی، صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود. کیفیت محصولات کشاورزی را می‌توان با استفاده از ریزمغذی‌ها و کودهای زیستی افزایش داد. از این رو، این مطالعه با هدف بررسی تأثیر کاربرد قارچ آربوسکولار مایکوریزا و محلول‌پاشی عنصر روی بر جذب مواد مغذی و ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی گل مغربی صورتی (Oenothera speciosa Nutt.) انجام شد.مواد و روش‌ها: این پژوهش در طی یک سال از مهر 1401 تا شهریور 1402 بر روی گل مغربی انجام شد. بدین منظور بذرهای گل مغربی ابتدا به مدت 120 روز در شرایط گلخانه در گلدان اندازه 10 کشت و بعد در زمان انتقال نشاء به گلدان اصلی با گونه مایکوریزا آربوسکولار Glomus intraradices تلقیح شدند و مایه‌زنی در دو سطح تلقیح و عدم تلقیح در زمان انتقال نشاء گلدان اصلی انجام گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا و محلول‌پاشی عنصر روی به شکل سولفات روی در سه سطح صفر (شاهد)، 3 و 5 میلی‌گرم در لیتر در سه تکرار در مرحله هشت برگی انجام شد. پیش از کاشت گیاه از مخلوط خاک مورد استفاده نمونه‌‌برداری شد و آزمایش فیزیکی و شیمیایی خاک شامل غلظت عنصرهای نیتروژن، پتاسیم، فسفر و کربن زیست‌توده انجام شد. صفات مورد بررسی شامل صفات مورفولوژیک (وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد گل در ساقه، قطر گل، طول دوره گلدهی، تعداد برگ، تعداد کپسول، تعداد بذر در کپسول، تعداد شاخه جانبی) و تعداد اسپور مایکوریزا در خاک و صفات فیزیولوژیک شامل کلروفیل‌های a، b و کل، کاروتنوئید، فنل و فلاونوئید و آنتی‌اکسیدان و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز در برگ ارزیابی شدند.نتایج: نتایج نشان داد که در تیمار محلول‌پاشی با سولفات روی 5 میلی‌گرم بر لیتر صفات تعداد گل در بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد بذر در بوته، عملکرد بذر، تعداد میانگره، تعداد ساقه فرعی و وزن تر و خشک اندام هوایی و صفات فیتوشیمیایی فلاونوئید، آنتی‌اکسیدان، کاتالاز و پراکسیداز و علاوه بر این عنصرهای فسفر، روی، بور، منگنز، آهن و مس در سطح احتمال 1% تفاوت معنی‌داری با هم داشتند. در کاروتنوئید و عنصرهای نیتروژن و پتاسیم در سطح احتمال 5% تفاوت معنی‌داری حاصل شد. اثر تیمار تلقیح با قارچ آربوسکولار مایکوریزا بر صفات تعداد گل در بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد بذر در بوته، عملکرد بذر، قطر گل، قطر ساقه، سطح برگ، تعداد برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی، ارتفاع گیاه و طول دوره گلدهی و علاوه بر این کلروفیل کل، فنل، فلاونوئید، آنتی‌اکسیدان و کاتالاز و عنصرهای نیتروژن، روی، بور، منگنز، آهن و مس در سطح احتمال 1% تفاوت معنی‌داری با هم داشتند. صفت تعداد ساقه فرعی، کاروتنوئید و پراکسیداز در سطح احتمال 5% معنیدار بود. اثر متقابل تیمارهای محلول‌پاشی با سولفات روی 5 میلی‌گرم بر لیتر و قارچ آربوسکولار مایکوریزا در صفت وزن تر اندام هوایی و کلروفیل کل در سطح احتمال 1% و تعداد گل و کلروفیل a و کاتالاز و عنصر روی در سطح احتمال 5% تفاوت معنی‌داری مشاهده شد. مقایسه بین تیمارها نشان داد تیمار محلول‌پاشی با سولفات روی 5 میلی‌گرم در لیتر همراه با تلقیح قارچ آربوسکولار مایکوریزا بیشترین تأثیر را بر افزایش میزان گلدهی، عملکرد بذر و ترکیبات فنلی و آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز داشت.نتیجه‌گیری: به‌طور کلی می‌توان نتیجه‌گیری کرد که در بین تیمارهای استفاده شده، تیمار محلول‌پاشی با سولفات روی (5 میلی‌گرم بر لیتر) همراه با قارچ آربوسکولار مایکوریزا می‌تواند با تأثیر بر فراهمی عناصر غذایی و افزایش رشد رویشی در حصول عملکرد بالای گل و بذر و افزایش میزان کلروفیل‌های a و کل، کاروتنوئید، فلاونوئید، آنتی‌اکسیدان، کاتالاز و پراکسیداز این گیاه با ارزش مؤثر باشد.
زراعت و باغبانی
عزیز حیاتی؛ محمد مهدی رحیمی؛ عبدالصمد کلیدری؛ سید ماشااله حسینی
چکیده
دانه گیاه سیاهدانه (Nigella sativa L.) در طب سنتی بسیاری از کشورها جهت پیشگیری و درمان بسیاری از اختلالات و بیماری‌ها از جمله سرفه، آسم، احتناق بینی، سردرد، دندان درد، کرم‌های روده‌ای، اختلالات قاعدگی، بیماری‌های گوارشی و ناتوانی جنسی مصرف می‌شود. به‌منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک و نانوکلات آهن در شرایط تنش خشکی بر محتوای اسمولیت‌های ...
بیشتر
دانه گیاه سیاهدانه (Nigella sativa L.) در طب سنتی بسیاری از کشورها جهت پیشگیری و درمان بسیاری از اختلالات و بیماری‌ها از جمله سرفه، آسم، احتناق بینی، سردرد، دندان درد، کرم‌های روده‌ای، اختلالات قاعدگی، بیماری‌های گوارشی و ناتوانی جنسی مصرف می‌شود. به‌منظور بررسی تأثیر اسید هیومیک و نانوکلات آهن در شرایط تنش خشکی بر محتوای اسمولیت‌های محافظت‌کننده اسمزی از جمله گلوکز، فروکتوز، ساکاروز، پرولین، سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز و پراکسیداز گیاه دارویی سیاهدانه، آزمایشی طی دو سال زراعی 97-98 و 98-99 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اقلید انجام شد. این آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تیمار در سه تکرار صورت گرفت. کرت اصلی شامل سه سطح آبیاری (50، 75 و 100 درصد آب قابل دسترس) و فاکتورهای فرعی شامل اسید هیومیک (صفر، 250 و500 میلی‌گرم در لیتر) و نانو کلات آهن (صفر، 1 و 2 گرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای آبیاری، اسید هیومیک و کلات آهن بر محتوای کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، گلوکز و پراکسیداز، اثر تیمارهای آبیاری بر محتوای پرولین و اثر تیمارهای آبیاری و اسید هیومیک بر محتوای ساکاروز و فروکتوز معنیدار بود. در تیمار 50 درصد تنش خشکی، محتوای تمام اسمولیت‌های محافظت‌کننده بالا رفت. در تیمار تنش خشکی 50 درصد، 500 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک و 2 گرم در لیتر نانو کلات آهن، بیشترین میزان گلوکز، فروکتوز و ساکاروز به‌دست آمد. به‌طور کلی بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از کود اسید هیومیک (500 میلی‌گرم در لیتر) و نانوکلات آهن (2 گرم در لیتر) به‌منظور کاهش اثرات تنش خشکی بر گیاه سیاهدانه پیشنهاد می‌گردد.
به‌زراعی و به‌نژادی
بهروز اسماعیل پور؛ مرتضی شیخعلی پور؛ موسی ترابی گیکلو
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.867.103.5.1578.1610شوری خاک در مناطق خشک و نیمه‌خشک یکی از مهمترین تنش‌های غیرزیستی محسوب می‌شود که بر رشد و عملکرد گیاهان دارویی اثر منفی دارد. به‌منظور مطالعه اثر محلول‌پاشی سطوح مختلف نانوذرات روی بر خصوصیات رشد، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و عملکرد اسانس بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) در شرایط تنش شوری، یک آزمایش ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.867.103.5.1578.1610شوری خاک در مناطق خشک و نیمه‌خشک یکی از مهمترین تنش‌های غیرزیستی محسوب می‌شود که بر رشد و عملکرد گیاهان دارویی اثر منفی دارد. به‌منظور مطالعه اثر محلول‌پاشی سطوح مختلف نانوذرات روی بر خصوصیات رشد، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و عملکرد اسانس بادرشبو (Dracocephalum moldavica L.) در شرایط تنش شوری، یک آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش شوری با غلظت‌های 0، 50، 100 و 150 میلی‌مولار کلریدسدیم و محلول‌پاشی با نانوذرات روی (0، 100 و 500 میلی‌گرم در لیتر) بودند. شاخص‌هایی مانند ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک بخش هوایی، کلروفیل، نشت غشاء، محتوای آب نسبی، پرولین، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، درصد و عملکرد اسانس در این آزمایش اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که شوری شاخص‌های ارتفاع گیاه، وزن تر و خشک اندام هوایی، کلروفیل و محتوای آب نسبی و عملکرد اسانس را به‌طور معنی‌داری کاهش داد و باعث افزایش میزان نشت غشاء و مقدار پرولین گردید. در حالی‌که محلول‌پاشی نانو روی از طریق افزایش رشد و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی از قبیل آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دسموتاز موجب کاهش آثار منفی تنش شوری گردید. بهترین اثر بهبوددهندگی نانو روی در شاخص‌های ارتفاع، وزن خشک ساقه، کلروفیل، نشت یونی، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و عملکرد اسانس متعلق به تیمار 500 میلی‌گرم در لیتر نانو روی بود. بنابراین استفاده از غلظت 500 میلی‌گرم در لیتر نانو روی به‌عنوان کاهش‌دهنده آثار منفی تنش شوری در بادرشبو پیشنهاد می‌گردد.
یارمحمد محرابی؛ محسن موحدی دهنوی؛ امین صالحی؛ رهام محتشمی؛ محمد حمیدیان
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1044.98.6.1576.1605 به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری تکمیلی و کودهای زیستی بر برخی صفات فیزیولوژیک عملکرد و درصد اسانس گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در سال زراعی ۹7-۹6 در مزرعه تحقیقات و آموزش کشاورزی یاسوج اجرا شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.1044.98.6.1576.1605 به‌منظور بررسی اثر سطوح مختلف آبیاری تکمیلی و کودهای زیستی بر برخی صفات فیزیولوژیک عملکرد و درصد اسانس گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی در سال زراعی ۹7-۹6 در مزرعه تحقیقات و آموزش کشاورزی یاسوج اجرا شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل آبیاری تکمیلی (دیم کامل، آبیاری تکمیلی در زمان 50% گلدهی و آبیاری تکمیلی در زمان شروع دانه‌بندی) و فاکتور فرعی شامل کود زیستی (بدون کود زیستی فسفره، میکوریزا گونه Glomus mosseae، کود زیستی فسفره و تلفیق میکوریزا و کود زیستی فسفره) بود. کاربرد آبیاری تکمیلی همراه با کود زیستی باعث افزایش کلروفیل کل، کاروتنوئید و کاهش مقدار پرولین شد. همچنین استفاده از کود زیستی فسفره باعث افزایش کاتالاز در گیاه گردید. اثر آبیاری تکمیلی و فسفر زیستی بر تعداد چتر در بوته، ارتفاع بوته، وزن هزاردانه و تعداد دانه در چتر معنیدار بود؛ بیشترین وزن هزاردانه (2.55 گرم)، عملکرد دانه (622.4 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد زیستی (1252 کیلوگرم در هکتار) و درصد اسانس (54.86%) مربوط به تیمار مایکوریزا همراه با کود زیستی فسفره بود. در مجموع نتایج حاصل نشان داد که استفاده از کود زیستی فسفره، مایکوریزا و آبیاری تکمیلی می‌تواند باعث بهبود صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اسانس زیره سبز در شرایط دیم شود.
علی راحمی کاریزکی؛ رسول رحیمی؛ عبدالطیف قلی زاده؛ ابراهیم غلامعلی پور علمداری؛ حسین صبوری؛ سیده حکیمه داودی
چکیده
به‌منظور بررسی اثرهای سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و نیتروکسین بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 94-1393 در گلخانه دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد. عامل اول تیمار کودی ورمی‌کمپوست در 6 سطح (صفر، 10%، 20%، 40%، 70% و 100% ورمی‌کمپوست) و عامل دوم کود ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثرهای سطوح مختلف ورمی‌کمپوست و نیتروکسین بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 94-1393 در گلخانه دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد. عامل اول تیمار کودی ورمی‌کمپوست در 6 سطح (صفر، 10%، 20%، 40%، 70% و 100% ورمی‌کمپوست) و عامل دوم کود بیولوژیکی نیتروکسین که شامل دو سطح تلقیح (25 میلی‌لیتر در هر کیلو خاک) و عدم تلقیح نیتروکسین بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر نیتروکسین، ورمی‌کمپوست و اثر متقابل آنها بر روی تمام صفات مورد مطالعه معنیدار بودند. در حالی که صفت فنل کل فقط در تیمار ورمی‌کمپوست معنیدار شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین میزان فنل کل، کلروفیل a و کلروفیل کل در تیمار 10% ورمی‌کمپوست با تلقیح نیتروکسین بدست آمد. در حالی که بیشترین مقدار کلروفیل b مربوط به تیمار 10% ورمی‌کمپوست بدون تلقیح نیتروکسین بود. بیشترین درصد نیتروژن در گیاه و میزان کاتالاز به‌ترتیب مربوط به تیمار 100% ورمی‌کمپوست با تلقیح نیتروکسین و 100% ورمی‌کمپوست بدون تلقیح نیتروکسین بدست آمد. بیشترین مقدار اسانس گل مربوط به تیمار 100% ورمی‌کمپوست با تلقیح نیتروکسین و کمترین مقدار مربوط به تیمار شاهد بدون تلقیح نیتروکسین بود. بیشترین مقدار اسانس گل مربوط به تیمار 100% ورمی‌کمپوست با تلقیح نیتروکسین و کمترین مقدار مربوط به تیمار شاهد بدون تلقیح نیتروکسین بدست آمد. با توجه به نتایج بدست‌آمده 100% و 70% ورمی‌کمپوست با تلقیح نیتروکسین را می‌توان به‌عنوان تیمار مناسب در تولید اسانس گیاه دارویی همیشه بهار پیشنهاد داد.
صدیقه فابریکی اورنگ؛ هانیه سادات شهاب زاده
چکیده
در این پژوهش اثرات سالیسیلیک اسید و متیل‌جاسمونات به‌عنوان دو القاءکننده بر فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی، رنگریزه‌های فتوسنتزیو فلاونوئید تحت تنش شوری در گیاه مامیران کبیر (Chelidonium majus L.) مطالعه شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در سال 1395 اجرا ...
بیشتر
در این پژوهش اثرات سالیسیلیک اسید و متیل‌جاسمونات به‌عنوان دو القاءکننده بر فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی، رنگریزه‌های فتوسنتزیو فلاونوئید تحت تنش شوری در گیاه مامیران کبیر (Chelidonium majus L.) مطالعه شد. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در سال 1395 اجرا گردید. سه فاکتور مورد مطالعه شامل هورمون در سه سطح بدون هورمون (آب مقطر)، متیل‌جاسمونات 100 میکرومولار و اسید سالیسیلیک 2 میلی‌مولار، شوری در دو سطح عدم شوری (آب شهری با هدایت الکتریکی 0.62 دسی‌زیمنس بر متر) و شوری با استفاده از 30 میلی‌مولار NaCl (3.36 دسی‌زیمنس بر متر) و فاکتور اندام گیاهی در سه سطح برگ، ساقه و ریشه بودند. الیسیتورها به‌صورت محلول‌پاشی و مخلوط با آبیاری به گیاهان اعمال شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات اصلی شوری، الیسیتور، بافت و اثرات متقابل بین آنها برای بیشتر صفات معنیدار بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین الیسیتورها نشان داد که متیل‌جاسمونات سبب افزایش کاروتنوئید، فلاونوئید و آنتوسیانین گردید. هر دو تیمار سالیسیلیک اسید و متیل‌جاسمونات باعث کاهش میزان و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و گایاکول پراکسیداز تحت تنش شوری شدند. در مقایسه میانگین اثرات متقابل سه جانبه، شوری+ سالیسیلیک اسید+ برگ بهترین ترکیب فاکتورها برای محتوای کلروفیل و کاروتنوئید (به‌ترتیب 68/1 و 54/0 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) بود. همچنین بیشترین میزان آنتوسیانین (OD.gr-1 FW 5.7) در ترکیب عدم شوری+ متیل‌جاسمونات+ برگ و بیشترین میزان فلاونوئید در ترکیب‌های فاکتوری شوری+ عدم هورمون (OD.gr-1 FW3.42)، عدم شوری+ سالیسیلیک اسید (OD.gr-1 FW3.27) و شوری+ متیل‌جاسمونات (OD.gr-1 FW3.2) در بافت برگ مشاهده شد. میزان پروتئین کل بر خلاف کاهش در تنش شوری+ بدون هورمون (43.35 میلی‌گرم بر گرم وزن تر)، در تیمارهای تنش شوری+ سالیسیلیک اسید و تنش شوری+ متیل‌جاسمونات (به‌ترتیب 72/56 و 27/53 میلی‌گرم بر گرم وزن تر) افزایش یافت. در جمع‌بندی کلی مشخص شد که با اعمال دو تیمار هورمونی مذکور تحت تنش شوری، مامیران نیاز کمتری به افزایش سیستم دفاعی آنتی‌اکسیدان داشته و قابلیت لازم را برای بهبود عملکرد زیست‌توده و نیز برخی از متابولیت‌های ثانویه خواهد داشت.
قادر حبیبی؛ پروین قربانزاده؛ معصومه عابدینی
چکیده
در این تحقیق، تأثیر کاربرد غلظت‌های مختلف سلنات سدیم (1/0، 1 و 10 میلی‌گرم بر لیتر) در محیط کشت هیدروپونیک و کاربرد برگی 10 میلی‌گرم بر لیتر این عنصر در شرایط مزرعه بر روی برخی از ویژگی‌های فیزیولوژیک گیاه بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) مورد مطالعه قرار گرفت. کاربرد سلنیوم در غلظت 10 میلی‌گرم بر لیتر باعث کاهش وزن خشک شاخساره و ریشه در شرایط ...
بیشتر
در این تحقیق، تأثیر کاربرد غلظت‌های مختلف سلنات سدیم (1/0، 1 و 10 میلی‌گرم بر لیتر) در محیط کشت هیدروپونیک و کاربرد برگی 10 میلی‌گرم بر لیتر این عنصر در شرایط مزرعه بر روی برخی از ویژگی‌های فیزیولوژیک گیاه بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) مورد مطالعه قرار گرفت. کاربرد سلنیوم در غلظت 10 میلی‌گرم بر لیتر باعث کاهش وزن خشک شاخساره و ریشه در شرایط کشت هیدروپونیک شد. مهار رشد در این غلظت از سلنیوم نشان داد که افزایش غلظت کلروفیل a و b و فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمار 10 میلی‌گرم بر لیتر سلنیوم نتوانستند مانع از افزایش مالون دی‌آلدئید به‌عنوان شاخص پراکسیداسیون غشاها در این گیاه شوند. ولی کاربرد غلظت‌های 1/0 و 1 میلی‌گرم بر لیتر سلنیوم در کشت هیدروپونیک نه تنها باعث اُفت رشد بادرنجبویه نشد، بلکه منجر به افزایش ذخیره سلنیوم در شاخساره شد. در مقایسه، نتایج آزمایش مزرعه نشان داد که همان غلظت 10 میلی‌گرم بر لیتر که در کاربرد ریشه‌ای در کشت هیدروپونیک باعث مهار رشد گردید، در کاربرد برگی توانست مقدار سلنیوم دانه و شاخساره و بیومس شاخساره را افزایش دهد. همچنین کاربرد برگی سلنیوم توانست باعث افزایش فعالیت آنزیم فنیل‌آلانین آمونیالیاز و افزایش غلظت فنل‌ها به‌عنوان ترکیب‌های آنتی‌اکسیدان، در برگها شود. نتایج این تحقیق نشان داد که محلول‌پاشی برگی سلنیوم در مقایسه با تغذیه ریشه‌ای آن از طریق کشت هیدروپونیک، رشد اندام هوایی، مقدار سلنیوم و فنل را در گیاه دارویی بادرنجبویه بیشتر بهبود می‌بخشد.
مهری عسکری؛ فریبا امینی؛ لیلا حسین‌پور
چکیده
تنش شوری یکی از تنش‌های عمده غیرزیستی است که اثرات زیان‌آوری بر تولید و کیفیت گیاهان می‌گذارد. آزمایشی به‌منظور بررسی اثرات کاربرد عنصر روی به‌عنوان تعدیل‌کننده تنش شوری بر آنتی‌اکسیدانت‌ها، پروتئین، اسیدآمینه پرولین و رشد گیاه دارویی پریوش (Catharanthus roseus (L.) G. Don.) در پاییز 1391 در دانشگاه اراک انجام شد. گیاهان 49 روزه با غلظت‌های ...
بیشتر
تنش شوری یکی از تنش‌های عمده غیرزیستی است که اثرات زیان‌آوری بر تولید و کیفیت گیاهان می‌گذارد. آزمایشی به‌منظور بررسی اثرات کاربرد عنصر روی به‌عنوان تعدیل‌کننده تنش شوری بر آنتی‌اکسیدانت‌ها، پروتئین، اسیدآمینه پرولین و رشد گیاه دارویی پریوش (Catharanthus roseus (L.) G. Don.) در پاییز 1391 در دانشگاه اراک انجام شد. گیاهان 49 روزه با غلظت‌های مختلف کلریدسدیم (0، 35، 70 و 100 میلی‌مولار) به تنهایی و همراه با غلظت‌های مختلف سولفات روی (0، 5 و 10 میکرومولار) به مدت 21 روز تیمار شدند. سپس درصد بازدارندگی رادیکال دی‌فنیل-2-پیکریل‌هیدرازیل DPPH، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز، مقدار پرولین و پروتئین و شاخص‌های رشد اندازه‌گیری شد. نتایج نشان دادند که کاربرد سولفات روی ارتفاع بخش هوایی، عمق ریشه، وزن تر و خشک ریشه و بخش هوایی را در همه تیمارهای شوری بهبود بخشید. در نتیجه تنش شوری، درصد بازدارندگی رادیکال DPPH، فعالیت سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز و نیز محتوای پرولین به‌ترتیب 5/348%، 6/475%، 7/172%، 200% و 364% افزایش یافت، ولی محتوای پروتئین 33% کاهش یافت. کاربرد روی محتوای پروتئین را در تیمارهای شوری تا 16% بهبود بخشید و محتوای پرولین را در آنها تا 36% کاهش داد. فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت در گیاهان تیمار شده با NaCl+Zn نسبت به آنهایی که تنها با NaCl یا Zn تیمار شده بودند به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. این نتایج از اثرات مثبت کاربرد عنصر روی بر سیستم دفاع آنتی‌اکسیدانتی پریوش تحت تنش شوری حمایت می‌کند. عنصر روی می‌تواند به‌عنوان پاک‌کننده گونه‌های اکسیژنی واکنش‌گر به‌منظور کاهش آسیب غشاهای زیستی تحت تنش شوری عمل کند.
فاروق سلیمانی؛ علیرضا پیرزاد
چکیده
بعضی از گیاهان زراعی از قابلیت مقاومت در برابر تنش‌های محیطی برخوردارند، به‌طوری که با مکانیزم عمل خود مانع از تولید بیشتر اکسیژن‌های رادیکال آزاد شده و یا با اکسیژن‌های رادیکال آزاد تولیدی مقابله می‌کنند. بر این اساس، به‌منظور بررسی اثر گونه‌های قارچی با رابطه میکوریزایی بر خصوصیات اکوفیزیولوژیکی گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.)، ...
بیشتر
بعضی از گیاهان زراعی از قابلیت مقاومت در برابر تنش‌های محیطی برخوردارند، به‌طوری که با مکانیزم عمل خود مانع از تولید بیشتر اکسیژن‌های رادیکال آزاد شده و یا با اکسیژن‌های رادیکال آزاد تولیدی مقابله می‌کنند. بر این اساس، به‌منظور بررسی اثر گونه‌های قارچی با رابطه میکوریزایی بر خصوصیات اکوفیزیولوژیکی گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.)، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 1391 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان‌غربی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل گونه‌های قارچ میکوریزا (Glomus mousseae، G. intraradicese، G. fasiculatum، G. claroideum، Acaulospora longula و شاهد بدون میکوریزا) و آبیاری در چهار سطح (آبیاری در 80، 70، 60 و 50 درصد ظرفیت زراعی) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که اثر آبیاری و میکوریزا بر میزان آنزیم آسکوربات پراکسیداز، و اثر متقابل بین آبیاری و میکوریزا روی درصد کلونیزاسیون، فعالیت کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز معنیدار بود. ترتیب بیشترین میزان آلودگی ریشه زوفا با G. mosseae، G. intraradices، G. fasiculatum، G. claroideum و A. longula در مقایسه با شاهد بود که با افزایش شدت تنش درصد کلونیزاسیون با همین ترتیب افزایش بیشتری داشت. بالاترین فعالیت سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز در برگ گیاهان تلقیح شده با G. mosseae،G. fasiculatum،G. fasiculatum و G. claroideum به‌ترتیب در ظرفیت‌های زراعی 50، 60، 50 و 50 بدست آمد. بیشترین میزان آسکوربات پراکسیداز هم متعلق به آبیاری در 50 درصد ظرفیت زراعی بود. به‌طور کلی نتایج این بررسی حکایت از آن داشت که گونه‌های میکوریزا با خنثی کردن اثرات رادیکال‌های آزاد، افزایش پایداری غشاء سلولی و میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت در تعدیل تنش کمبود آب مؤثر بودند.
مه‌لقا قربانلی؛ اعظم علی‌بابایی؛ مریم پیوندی
چکیده
گل راعی از گیاهان دارویی ارزشمند است، این گیاه در ایران دارای 17 گونه می‌باشد، اما تنها گونه با ارزش آن Perforatum است. این گیاه در معالجه افسردگی نقش اساسی دارد. در این تحقیق گیاه گل راعی (Hypericum perforatum L.) با غلظت‌های مختلف مولیبدن شامل (شاهد، 1/0، 4/0، 8/0، 6/1 Μµ) در محلول مغذی هوگلند pH 8/6 تیمار شدند و بعد از نمونه‌ها برای سنجش پارامترهای ...
بیشتر
گل راعی از گیاهان دارویی ارزشمند است، این گیاه در ایران دارای 17 گونه می‌باشد، اما تنها گونه با ارزش آن Perforatum است. این گیاه در معالجه افسردگی نقش اساسی دارد. در این تحقیق گیاه گل راعی (Hypericum perforatum L.) با غلظت‌های مختلف مولیبدن شامل (شاهد، 1/0، 4/0، 8/0، 6/1 Μµ) در محلول مغذی هوگلند pH 8/6 تیمار شدند و بعد از نمونه‌ها برای سنجش پارامترهای بیوشیمیایی استفاده شد. مولیبدن به طور معنی‌داری سبب افزایش مقدار پرولین گل راعی می‌شود. فعالیت‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز اندام هوایی در تمام تیمارهای مولیبدن افزایش یافته، ولی در ریشه فعالیت این آنزیم‌ها در غلظت‌های بالاتر کاهش یافته‌است. فعالیت پراکسیداز اندام هوایی با تیمار غلظت‌های مختلف مولیبدن بجز در غلظت 8/0 میکرومولار مولیبدن افزایش می‌یابد و در ریشه نیز افزایش فعالیت پراکسیداز دیده شده‌است، اما در غلظت‌های بالاتر کاهش یافته‌است. افزایش مقدار مالون دآلدئید در غلظت‌های بالای مولیبدن دیده می‌شود. به‌طوری که مقدار مولیبدن به نسبت افزایش غلظت مولیبدن تیمار شده بیشتر شده‌است. بنابراین تنش مولیبدن مقدار پرولین و آنزیم‌های پراکسیداز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز را افزایش می‌دهد و در غلظت‌های زیاد مولیبدن علائم سمّیت به‌صورت پراکسیداسیون لیپید ظاهر می‌شود. آنالیز داده‌ها از طریق نرم‌افزار رایانه‌ای spss و مقایسه میانگین‌ها با آزمون چند دامنه‌ای دانکن انجام شد. در هر بررسی از 3 تکرار استفاده شد.
نفیسه امیدپناه؛ علی مرادشاهی؛ زهرا اسرار
چکیده
گیاه دارویی مورخوش (Zhumeria majdae Rech.) از گذشته در طب سنتی جنوب ایران استفاده‌های بسیاری داشته‌است. اسانس‌های روغنی و عصاره‌‌های استخراج شده از اندام‌های مختلف گیاهان دارای اثرهای آللوپاتیک می‌باشند. در پژوهش حاضر، اثر آللوپاتیک غلظت‌های مختلف اسانس برگ گیاه مورخوش بر جوانه‌زنی، محتوای رنگدانه‌ای، فعالیت آنزیم‌های ...
بیشتر
گیاه دارویی مورخوش (Zhumeria majdae Rech.) از گذشته در طب سنتی جنوب ایران استفاده‌های بسیاری داشته‌است. اسانس‌های روغنی و عصاره‌‌های استخراج شده از اندام‌های مختلف گیاهان دارای اثرهای آللوپاتیک می‌باشند. در پژوهش حاضر، اثر آللوپاتیک غلظت‌های مختلف اسانس برگ گیاه مورخوش بر جوانه‌زنی، محتوای رنگدانه‌ای، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز و گویاکول پراکسیداز در ارقام زمستانه آذر 2 و سرداری گندم (Triticum sativum Lam.) بررسی گردید. رشد گیاهان در محیط کشت حاوی پرلیت و در گلخانه انجام شد. برای انجام تیمارها و آزمایشها از برگ گیاهچه‌های 10 روزه گندم استفاده گردید. غلظت‌های مختلف اسانس به کمک محلول 5/2% صمغ عربی تهیه گردید. از دو تیمار آب مقطر و صمغ عربی به‌عنوان تیمارهای شاهد استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دادند که درصد جوانه‌زنی، محتوای رنگدانه‌ای و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان گیاهانی که با محلول صمغ عربی تیمار شده بودند برابر با درصد جوانه‌زنی، محتوای رنگدانه‌ای و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در گیاهانی بود که با آب مقطر تیمار گردیده بودند. با افزایش غلظت اسانس، درصد جوانه‌زنی و محتوای کلروفیل در برگ گندم در هر دو رقم کاهش و میزان کاروتنوئید افزایش یافت. همچنین فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز و گویاکول پراکسیداز در حضور اسانس دستخوش روند افزایشی گردید. درنتیجه می‌توان بیان کرد که افزایش محتوا و فعالیت رنگدانه‌ها و آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان با پایین آوردن غلظت گونه‌های فعال اکسیژن از اثر آنها بر رشد و تکوین گیاه جلوگیری می‌نمایند.
مه‌لقا قربانلی؛ فریده احمدی؛ اعظم منفرد؛ غلامحسین بخشی‌خانیکی
چکیده
آسکوربات به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی اثرهای زیستی قابل‌توجهی بر روی رشد و نمو گیاهان دارد، ازجمله باعث افزایش تحمل گیاهان به تنش‌های محیطی می‌شود. در پژوهش حاضر اثر تنش شوری و برهم‌کنش آن با آسکوربات روی مقدار پرولین، آنزیم‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز و مالون دی‌آلدئید در گیاه زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، مورد بررسی ...
بیشتر
آسکوربات به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان قوی اثرهای زیستی قابل‌توجهی بر روی رشد و نمو گیاهان دارد، ازجمله باعث افزایش تحمل گیاهان به تنش‌های محیطی می‌شود. در پژوهش حاضر اثر تنش شوری و برهم‌کنش آن با آسکوربات روی مقدار پرولین، آنزیم‌های کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز و مالون دی‌آلدئید در گیاه زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان مورد مطالعه در گلدان‌های حاوی شن، رس و خاک برگ (به نسبت 1: 1: 1) کاشته شده و گیاهان سه هفته بعد از جوانه‌زنی تحت غلظت‌های مختلف کلریدسدیم (0، 25، 50، 75، 100، 125 میلی‌مولار) و آسکوربات (9 میلی‌مولار) قرار گرفتند. در گیاهان تحت تیمار شوری با افزایش غلظت‌های NaCl میزان پرولین، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و مالون دی‌آلدئید افزایش یافت و گیاهانی که همزمان تحت تأثیر کلریدسدیم و آسکوربات قرار گرفتند در میزان غلظت‌های یکسان NaCl میزان پرولین، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز افزایش بیشتری نشان دادند. مقدار افزایش مالون دی‌آلدئید کاهش معنی‌داری داشت که نشاندهنده اثر آسکوربات بر کاهش خسارت اکسیداتیو است.
