مهدی اسکندری
چکیده
تنش‌های محیطی و به‌ویژه تنش کم‌آبی یکی از موانع اصلی در تولید محصولات زراعی و باغی در بسیاری از نقاط دنیا به‌ویژه مناطق خشک و نیمه‌خشک همچون ایران محسوب می‌شوند. براسینواستروئیدها ترکیب‌های استروئیدی گیاهی با فعالیت گسترده بیولوژیکی هستند که توانایی افزایش عملکرد گیاهان را از طریق تغییرات متابولیسمی گیاه و حفاظت ...
بیشتر
تنش‌های محیطی و به‌ویژه تنش کم‌آبی یکی از موانع اصلی در تولید محصولات زراعی و باغی در بسیاری از نقاط دنیا به‌ویژه مناطق خشک و نیمه‌خشک همچون ایران محسوب می‌شوند. براسینواستروئیدها ترکیب‌های استروئیدی گیاهی با فعالیت گسترده بیولوژیکی هستند که توانایی افزایش عملکرد گیاهان را از طریق تغییرات متابولیسمی گیاه و حفاظت آنها در برابر تنش‌های محیطی به‌ویژه تنش خشکی را دارند. در یک پژوهش گلخانه‌ای در مرکز فنی و حرفه‌ای شهرستان ارسنجان، تأثیر سه سطح آبیاری در ظرفیت زراعی، تنش ملایم و تنش شدید و چهار غلظت ماده تنظیم‌کننده رشد گیاهی 28-هموبراسینولید، صفر، 10-10، 8-10 و 6-10 مولار بر برخی صفات گیاه دارویی مرزه گونه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست‌آمده نشان داد که کاهش آبیاری تأثیر معنی‌داری در کاهش پارامترهای رشد شامل وزن خشک و طول ریشه، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع گیاه و عملکرد کل اندام هوایی داشت. استفاده از غلظت 8-10 مولار 28-هموبراسینولید موجب افزایش معنی‌دار وزن خشک ریشه، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، ارتفاع گیاه و عملکرد کل مرزه شد. درصد اسانس با کاهش آبیاری، افزایش معنی‌داری را در سطح 1% نشان داد، به‌طوری که مقدار اسانس از 36/0% در تیمار آبیاری کامل، به 87/0% در تنش شدید و استفاده از 8-10 مولار هورمون رسید. به‌طور کلی نتایج حاصل از آزمایش نشان می‌دهد که استفاده از 28-هموبراسینولید از طریق تحریک و افزایش پارامترهای رشد، باعث افزایش عملکرد ماده خشک این گیاه شده و راهکار مناسبی برای مقابله با شرایط تنش آبی می‌باشد.
لیلی صفائی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ حسین زینلی؛ مهدی میرزا
چکیده
به‌منظور بررسی اثر مراحل مختلف برداشت بر عملکرد اندام هوایی، اسانس و ترکیب‌های اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.)، آزمایشی طی سال‌های 88-1386 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در استان اصفهان انجام شد و بهترین زمان برداشت گیاه از نظر بالاترین عملکرد اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس و میزان تیمول بررسی گردید. اندام ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر مراحل مختلف برداشت بر عملکرد اندام هوایی، اسانس و ترکیب‌های اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.)، آزمایشی طی سال‌های 88-1386 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در استان اصفهان انجام شد و بهترین زمان برداشت گیاه از نظر بالاترین عملکرد اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس و میزان تیمول بررسی گردید. اندام هوایی گیاه در چهار مرحله فنولوژیکی مختلف شامل: 1) مرحله آغاز گلدهی، 2) مرحله 50% گلدهی 3) مرحله گلدهی کامل و 4) مرحله بذردهی، برداشت و در هوای آزاد و در سایه خشک گردید. نتایج بدست آمده حکایت از اثر معنی‌دار مراحل مختلف برداشت بر کلیه صفات مورد مطالعه داشت. براساس میانگین صفات، بیشترین وزن خشک اندام هوایی و عملکرد اسانس در مرحله گلدهی کامل و بیشترین درصد اسانس در مرحله 50% گلدهی بدست آمد. اثر متقابل سال در مرحله برداشت مشخص نمود که در مجموع تیمار مربوط به مرحله گلدهی کامل سال دوم، بیشترین وزن خشک اندام هوایی و عملکرد اسانس را (به‌ترتیب معادل با 3083 و 61/68 کیلو‌گرم در هکتار) تولید نموده‌است. بیشترین درصد اسانس اندام هوایی در طی دو سال متعلق به مرحله 50% گلدهی بود و سال تأثیر معنی‌داری روی درصد اسانس نداشت. شش ترکیب بیشترین درصد اسانس را تشکیل دادند که در بین آنها تیمول ترکیب غالب در هر چهار مرحله برداشت بود. بیشترین مقدار تیمول در مرحله ابتدای گلدهی (9/85%) حاصل شد که نسبت به سایر مراحل برداشت اختلاف معنی‌داری را نشان داد. دومین ترکیب غالب اسانس کارواکرول بود که در مرحله بذردهی به حداکثر مقدار خود رسید و تفاوت معنی‌داری با سایر مراحل برداشت داشت. سه ترکیب پارا سیمن، 1،8-سینئول و گاما-ترپینن در مرحله 50% گلدهی، حداکثر مقدار را دارا بودند (به‌ترتیب 4/3، 4/1 و 8/1%) و بورنئول همانند کارواکرول در مرحله بذردهی بیشترین مقدار (53/2%) را نشان داد. در مجموع براساس نتایج بدست آمده بهترین زمان برداشت آویشن دنایی جهت رسیدن به حداکثر پتانسیل عملکرد اندام هوایی، عملکرد اسانس و عملکرد تیمول مرحله گلدهی کامل می‌باشد.
