عباس زارع‌زاده؛ علی میرحسینی؛ مهدی میرزا؛ زیبا جم‌زاد؛ محمدرضا عرب زاده
چکیده
آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) گیاهی دارویی، بوته‌ای و چندساله است که در برخی مناطق ایران ازجمله استان یزد به‌صورت خودرو رویش دارد. این تحقیق به‌منظور تعیین اکسشن(های) برتر آویشن کوهی کشت شده از لحاظ کمّیت و کیفیت اسانس در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد به اجرا درآمد. بذرهای 19 اکسشن ...
بیشتر
آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) گیاهی دارویی، بوته‌ای و چندساله است که در برخی مناطق ایران ازجمله استان یزد به‌صورت خودرو رویش دارد. این تحقیق به‌منظور تعیین اکسشن(های) برتر آویشن کوهی کشت شده از لحاظ کمّیت و کیفیت اسانس در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد به اجرا درآمد. بذرهای 19 اکسشن این گیاه جمع‌آوری شده از رویشگاه‌های طبیعی، در گلخانه کشت و نشاءهای حاصل به مزرعه منتقل شدند. در سال دوم سرشاخه‌های گیاه در مرحله 50% گلدهی برداشت و در سایه خشک گردیدند. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب انجام و پس از تعیین بازده اسانس اجزاء تشکیل‌دهنده اسانس شناسایی شدند. تجزیه خوشه‌ای براساس بازده ترکیب عمده تشکیل‌دهنده اسانس اکسشن‌ها را در سه گروه غنی از تیمول-پاراسیمن (TK2، TK6، TK13، TK16، TK18، TK19)، کارواکرول-تیمول (TK1، TK3، TK4، TK5، TK7، TK11، TK14، TK15، TK17) و ژرانیول-لینالول (TK8، TK9، TK10، TK12) را قرار داد. براساس نتایج این بررسی، اکسشن TK7 با منشأ استان آذربایجان‌غربی با 42/3% اسانس و میزان تولید اسانس 4/36 کیلوگرم در هر هکتار و 8/63% کارواکرول و اکسشن TK14 با منشأ استان تهران با 2/2% اسانس و میزان تولید اسانس 5/35 کیلوگرم در هر هکتار و 2/47% کارواکرول و تیمول و اکسشن TK5 با منشأ آذربایجان‌غربی با 4/2% اسانس و میزان تولید 3/38 کیلوگرم در هر هکتار اسانس و 57% تیمول و کارواکرول به‌عنوان اکسشن‌های برتر گونه Thymus kotschyanus معرفی شدند.
محمدعلی زارع چاهوکی؛ محبوبه عباسی
چکیده
هدف از این مطالعه مدل‌سازی مطلوبیت رویشگاه گونه Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen. با استفاده از روش تحلیل عاملی آشیان بوم‌شناختی بود. این مدل در نرم‌افزار Biomapper اجرا شد. لایه‌های اطلاعاتی بکار برده شده شامل نقشه حضور گونه و نقشه‌های متغیرهای خاکی (درصد سنگریزه، اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد آهک، ماده آلی، نیتروژن، پتاسیم، فسفر، عمق خاک، درصد ...
بیشتر
هدف از این مطالعه مدل‌سازی مطلوبیت رویشگاه گونه Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen. با استفاده از روش تحلیل عاملی آشیان بوم‌شناختی بود. این مدل در نرم‌افزار Biomapper اجرا شد. لایه‌های اطلاعاتی بکار برده شده شامل نقشه حضور گونه و نقشه‌های متغیرهای خاکی (درصد سنگریزه، اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد آهک، ماده آلی، نیتروژن، پتاسیم، فسفر، عمق خاک، درصد شن، رس و سیلت) و نقشه‌های متغیرهای توپوگرافی منطقه (شیب، جهت و ارتفاع) بودند. صحت مدل با استفاده از شاخص بویس مقدار 89% بدست آمد؛ این نشان میدهد که دقت نتایج مدل بالاست. ضریب کاپای بدستآمده از بررسی میزان تطابق نقشه پیشبینی با واقعیت زمینی 73/0 بدست آمد که در سطح خوب می‌باشد. همچنین، نتایج نشان داد که گونه T. kotschyanus خاکهایی بامیزان اسیدیته 8-5/7، هدایت الکتریکی 25/0-20/0 دسیزیمنس بر متر و میزان آهک کمتر از 5/21% را ترجیح میدهد. همچنین رویشگاه مطلوب این گونه در ارتفاع بیش از 2000 متر از سطح دریا و در دامنههای شمالی و شرقی قرار دارد. بهعلاوه اینکه نتایج این بررسی نشان داد که گونه T. kotschyanus، گونهای تخصصی در منطقه مورد مطالعه است که دارای آشیان بوم‌شناختی بهنسبت محدودی است و تمایل به زندگی را در شرایط رویشگاهی خاص خودش دارد.
شیرین کاوه؛ حسین زینلی؛ لیلی صفایی؛ حسن مداح عارفی؛ سمیه افلاکیان
چکیده
آویشن یکی از مهمترین گیاهان دارویی ایران است که به‌دلیل داشتن دو ترکیب تیمول و کارواکرول دارای خواص دارویی ضد میکروبی، ضد باکتریایی و ضد نفخ می‌باشد. در این تحقیق 13 جمعیت آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) و 9 ژنوتیپ آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)، جمع‌آوری شده از نقاط مختلف ایران، در ایستگاه شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و ...
بیشتر
آویشن یکی از مهمترین گیاهان دارویی ایران است که به‌دلیل داشتن دو ترکیب تیمول و کارواکرول دارای خواص دارویی ضد میکروبی، ضد باکتریایی و ضد نفخ می‌باشد. در این تحقیق 13 جمعیت آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) و 9 ژنوتیپ آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)، جمع‌آوری شده از نقاط مختلف ایران، در ایستگاه شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. صفات مورد مطالعه در طول فصل رشد عبارت بودند از: طول گل، طول غنچه، وزن سنبله، ارتفاع ساقه، سطح برگ، طول و عرض برگ، بزرگترین و کوچکترین قطر تاج پوشش، تعداد گل در سنبله، طول سنبله، مرحله شروع گلدهی، 50% و 100% گلدهی، عملکرد تر و خشک بوته و درصد اسانس. همچنین درصد تیمول و کارواکرول با استفاده از روشهای GC و GC/MS محاسبه گردید. نتایج حاصل از مقایسه میانگین صفات نشان داد که تنوع ژنتیکی کافی برای کلیه صفات اندازه‌گیری شده وجود داشت. در این تحقیق بالاترین میزان تولید در گونه آویشن باغی بدست آمد و ژنوتیپ آویشن باغی استان اصفهان با میزان تولید 2200 کیلوگرم در هر هکتار بالاترین مقدار را به خود اختصاص داد. بیشترین میزان تولید ماده خشک آویشن کوهی نیز متعلق به جمعیت آذربایجان‌غربی با تولید 1640 کیلوگرم در هکتار بود. درصد اسانس آویشن کوهی از 42/0% تا 17/2% و در آویشن باغی از 42/0% تا 75/1% متغیر بدست آمد. درصد ترکیب تیمول در آویشن کوهی از 63/4% تا 52/74% و درصد کارواکرول از 3% تا 24/78% و در آویشن باغی درصد تیمول از 53/32% تا 75/79% و درصد کارواکرول از 74/5% تا 16/53% متغیر بود. تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌های مورد بررسی را در 4 گروه مجزا قرار داد. گروه اول، دوره رشدی طولانی‌تری داشتند. گروه دوم، دارای عرض برگ، طول غنچه و وزن سنبله بالاتری بودند. گروه سوم، از عرض برگ و درصد تیمول نسبتاً بالا و تعداد سنبله بالا برخوردار بودند؛ درنهایت گروه چهارم، از نظر درصد اسانس، درصد تیمول و همچنین عملکرد تر و خشک اندام هوایی نسبت به سایر گروه‌ها برتری داشتند. در مجموع نتایج بدست آمده حکایت از وجود پتانسیل ژنتیکی مناسبی از لحاظ کلیه صفات در ژرم‌پلاسم آویشن مورد مطالعه داشت که می‌توان از آن در برنامه‌های اصلاحی حداکثر استفاده را بعمل آورد.
هدی اکرمی؛ سعید محرمی‌پور؛ سهراب ایمانی
چکیده
سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات (Callosobruchus maculates F.) یکی از آفات مهم محصولات انباری پس از برداشت محصول می‌باشد. به‌طوری که بذرهای آسیب‌دیده برای تغذیه انسان و دام و حتی برای کشت در مزرعه نامناسب خواهند بود. در نتیجه برای کنترل این آفت در انبارها، اسانس‌های گیاهی به‌عنوان جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مورد توجه هستند. بنابراین در این تحقیق ...
بیشتر
سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات (Callosobruchus maculates F.) یکی از آفات مهم محصولات انباری پس از برداشت محصول می‌باشد. به‌طوری که بذرهای آسیب‌دیده برای تغذیه انسان و دام و حتی برای کشت در مزرعه نامناسب خواهند بود. در نتیجه برای کنترل این آفت در انبارها، اسانس‌های گیاهی به‌عنوان جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مورد توجه هستند. بنابراین در این تحقیق اثر بازدارندگی تخم‌ریزی و دورکنندگی اسانس گیاه آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) و پونه (Mentha longifolia L.) روی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات مورد بررسی قرار گرفت. این گیاهان از اطراف تهران جمع‌آوری شدند. اسانس‌های گیاهی با استفاده از روش تقطیر با آب به مدت 3 ساعت اسانس‌گیری شدند. آزمایش در شرایط دمایی 1±27 درجه سانتیگراد و رطوبت 5±65% در تاریکی انجام شد. اسانس‌های مورد مطالعه بهطور معنیداری موجب کاهش تخم‌ریزی آفت شدند. به‌طوری که 500 میکرولیتر از محلول ppm1800 اسانس آویشن کوهی و پونه بهترتیب موجب 36/86% و 64/87% بازدارندگی تخم‌ریزی در حشرات کامل سوسک چهار نقطه‌ای شدند. همچنین اسانس‌های مذکور دارای اثر دورکنندگی روی حشره کامل بوده و در غلظت ppm800 برای آویشن کوهی 33/73% و برای پونه 90% بدست آمد.
