اثرات بیولوژیک اسانسها و عصارهها
عباسعلی زمینی؛ رضا طاعتی؛ محمدرضا رضایی ارده؛ علیرضا نجفی خواه
چکیده
سابقه و هدف: گیاهان دارویی تأثیر بسیار سالمتری در قیاس با داروهای شیمیایی داشته و بهعلت داشتن مواد مؤثره گوناگون میتوانند در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها کاربرد داشته باشند. تاسماهی ایرانی یا قرهبرون یکی از باارزشترین گونههای ماهیان خاویاری دریای خزر است که بهعنوان گونه مناسب پرورشی به مزارع پرورش ماهیان خاویاری ...
بیشتر
سابقه و هدف: گیاهان دارویی تأثیر بسیار سالمتری در قیاس با داروهای شیمیایی داشته و بهعلت داشتن مواد مؤثره گوناگون میتوانند در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماریها کاربرد داشته باشند. تاسماهی ایرانی یا قرهبرون یکی از باارزشترین گونههای ماهیان خاویاری دریای خزر است که بهعنوان گونه مناسب پرورشی به مزارع پرورش ماهیان خاویاری معرفیشده و بخشی از گلههای مولدین پرورشی را در ایران تشکیل میدهد. این گونه به دلیل کوتاهتر بودن دوره تولید خاویار در مقایسه با گونه فیلماهی از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف از این تحقیق، مقایسه عملکرد عصارههای هیدروالکلی اکالیپتوس و سیر در کاهش بار قارچی و باکتریایی تخم تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) طی دوره انکوباسیون بود.مواد و روشها: در ابتدا، از مولدین نر و ماده تاسماهی ایرانی پس از طی شدن مراحل تکثیر مصنوعی اسپرم و تخمک کافی استحصال شد. پس از لقاح، تخمها توسط ترازوی دیجیتال توزین شده و تعداد تخم بهازای گرم، وزن کل تخمها در سینی و تعداد نهایی تخمهای ذخیرهسازی شده در انکوباتور محاسبه گردید. با توجه به اختصاص سه سینی برای هر تیمار، تعداد تخمهای ذخیرهسازی شده برای هر تیمار 15000 عدد و تعداد کل تخمهای ذخیرهسازی شده برای 5 تیمار 75000 عدد بود. عصارههای هیدروالکلی (حلال اتانول 70%) اکالیپتوس (ظاهر: شفاف، رنگ: قهوهای و pH=5.02) و سیر (ظاهر: شفاف، رنگ: قهوهای روشن و pH=6.49) تهیه شدند. پنج تیمار آزمایشی شامل شاهد (فاقد عصاره)، اکالیپتوس50 میلیگرم در لیتر، اکالیپتوس 100 میلیگرم در لیتر، سیر50 میلیگرم در لیتر و 100 میلیگرم در لیتر در سه تکرار به روش حمام کوتاهمدت طی سه مرحله (روز) طراحی شدند. در پایان سه مرحله ضدعفونی، نمونهبرداری از تخمها بهصورت تصادفی و از هر تکرار برای شمارش کل باکتریایی و قارچی اجرا گردید.نتایج: اختلاف معنیداری در فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب مانند pH، اکسیژن محلول و درجه حرارت طی مراحل ضدعفونی تخمها مشاهده نشد (P>0.05). نتایج نشان داد که تیمارهای حاوی عصارههای هیدروالکلی اکالیپتوس و سیر در سطوح 50 و 100 میلیگرم در لیتر، شمارش کل باکتریایی و قارچی کمتری را نسبت به تیمار شاهد نشان دادند (P<0.05) ولی عصاره اکالیپتوس در غلظت 100 میلیگرم در لیتر عملکرد بسیار بهتری نسبت به بقیه تیمارهای آزمایشی ثبت کرد (P<0.05). در شاخصهای انکوباسیون از قبیل درصد تفریخ و تعداد لاروهای سالم، اختلاف معنیدار آماری در چهار تیمار حاوی عصارههای هیدروالکلی سیر و اکالیپتوس (50 و 100 میلیگرم در لیتر) با تیمار شاهد مشاهده شد (P<0.05). براساس آزمون دانکن، میانگین درصد تفریخ و تعداد لاروهای سالم در تیمار عصاره اکالیپتوس 100 میلیگرم در لیتر بیشتر از سایر تیمارهای مورد مطالعه بود (P<0.05). درصد تفریخ تخم در تیمارهای 100 میلیگرم در لیتر سیر و 50 میلیگرم در لیتر اکالیپتوس باهم برابر بودند.نتیجهگیری: در طول تحقیق، تغییری در شکل ظاهری لاروها مشاهده نشد که این مسئله میتواند بهعنوان بیخطر بودن عصارههای گیاهی مطرح شود. فاکتورهای متنوعی از قبیل نوع و ترکیبات موجود در گیاه، میزان غلظت مورد استفاده، نوع میکروارگانیسم، میزان pH و دمای محیط قادرند بر ظرفیت ضدمیکروبی عصارهها و ترکیبات گیاهی تأثیرگذار باشند. با توجه به یافتههای حاصل، میتوان بیان کرد که عصارههای هیدروالکلی سیر و اکالیپتوس نقش بسیار تعیینکنندهای در کاهش آلودگی قارچی و باکتریایی تخم تاسماهی ایرانی طی دوره انکوباسیون داشتند.
اثرات بیولوژیک اسانسها و عصارهها
مریم عجم حسنی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.300.106.2.1578.41تأثیرات کشندگی و فیزیولوژیکی متابولیتهای ثانویه گیاهی بر طیف وسیعی از حشرات آفت ثابت شده است. این ترکیبها ضمن داشتن اثر مستقیم بر آفت هدف، برای انسان و محیط زیست کم خطر هستند و این موضوع سبب مزیت آنها بر ترکیبهای شیمیایی شده است. در این تحقیق تأثیر کشندگی عصارههای اتانولی آنغوزه (Ferula ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.300.106.2.1578.41تأثیرات کشندگی و فیزیولوژیکی متابولیتهای ثانویه گیاهی بر طیف وسیعی از حشرات آفت ثابت شده است. این ترکیبها ضمن داشتن اثر مستقیم بر آفت هدف، برای انسان و محیط زیست کم خطر هستند و این موضوع سبب مزیت آنها بر ترکیبهای شیمیایی شده است. در این تحقیق تأثیر کشندگی عصارههای اتانولی آنغوزه (Ferula assa-foetida L. و بهلیمو (Aloysia citrodora Palau) بر لاروهای سن سوم Ephestia kuehniella تعیین شد. میزان مرگ و میر لاروها با افزایش غلظت عصارهها ارتباط مستقیم داشت. فعالیت بعضی آنزیمهای گوارشی لوله گوارش و تغییرات هموسیتها نیز در لاروهای سن سوم تیمار شده با عصارهها بررسی شد. ابتدا غلظت زیرکشنده عصارههای اتانولی گیاهان محاسبه شد. سپس لاروها از غذای آلوده شده با غلظت کشنده 25% (LC25) عصارهها (ppm40 برای آنغوزه و ppm30 برای بهلیمو) تغذیه کردند. گروه شاهد شامل لاروهایی بود که از آرد آلوده با اتانول رقیق شده تغذیه کردند. نتایج نشان داد که هر دو عصاره سبب کاهش معنیدار فعالیت آنزیمهای تریپسین و کیموتریپسین شدند. عصاره آنغوزه فعالیت آنزیمهای لیپاز و بتا گلوکوزیداز را نسبت به شاهد بهشدت کاهش داد ولی تأثیر عصاره بهلیمو بر فعالیت این دو آنزیم با شاهد در یک گروه آماری قرار گرفت. عصارهها بر فعالیت آنزیم آلفا گلوکوزیداز تأثیر چندانی نداشتند. فعالیت ایمنی لاروها نیز متأثر از هر دو عصاره با تغییرات تعداد سلولهای خونی تحریک شد. تعداد کل سلولها و گرانولوسیتهای همولنف در تیمار با هر دو عصاره با گذشت 12 ساعت از تغذیه افزایش معنیداری نشان داد ولی تا زمان 24 ساعت بهتدریج کاهش یافت اما همچنان از گروه شاهد بالاتر بود. پلاسموتوسیتها در تیمار بهلیمو پس از 12 ساعت افزایش چشمگیری نشان دادند ولی در مورد تیمار آنغوزه این افزایش پس از گذشت 24 ساعت بسیار معنیدار بود. شناخت اثرات متقابل عصارههای گیاهی با خصوصیات فیزیولوژیکی حشره مانند فیزیولوژی سیستمهای گوارش و گردش خون میتواند به امکانسنجی استفاده مناسبتر از این عوامل در کنترل آفت هدف منجر شده و در برنامههای مدیریت آفات بکار گرفته شود.
سمانه صالحی؛ محمود محمدی شریف؛ علیرضا هادیزاده
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.565.96.4.1575.1610 بررسی کارایی ترکیبهای گیاهی برای کنترل آفات، یکی از پژوهشهای رو به گسترش در بیشتر سیستمهای کشاورزی است. در این پژوهش کارایی عصاره آبی و اتانولی چهار گیاه آقطی (Sambucus ebulus L.)، گزنه (Urtica dioica L.)، تمشک (Rubus fruticosus Boiss.) و سرخس عقابی (Pteridium aquilinum (L.) Kuhn) روی مادههای بالغ کنه تارتن دو نقطهای (Tetranychus ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.565.96.4.1575.1610 بررسی کارایی ترکیبهای گیاهی برای کنترل آفات، یکی از پژوهشهای رو به گسترش در بیشتر سیستمهای کشاورزی است. در این پژوهش کارایی عصاره آبی و اتانولی چهار گیاه آقطی (Sambucus ebulus L.)، گزنه (Urtica dioica L.)، تمشک (Rubus fruticosus Boiss.) و سرخس عقابی (Pteridium aquilinum (L.) Kuhn) روی مادههای بالغ کنه تارتن دو نقطهای (Tetranychus urticae) که یکی از مهمترین آفتهای محصولات کشاورزی و گلخانهای میباشد، بررسی شد. آزمایشها شامل اثر کشندگی و دوام آن و اثر بازدارندگی تخمگذاری بودند. عصاره آبی تمشک اثر کشندگی روی این آفت نداشت و میزان مرگ و میر ناشی از عصاره آبی سه گیاه دیگر از 9.2 تا 49.8 درصد متغیر بود. مقدار LC50 عصارههای اتانولی آقطی، گزنه، سرخس عقابی و تمشک برای کنههای ماده بالغ بهترتیب 0.54، 0.82، 0.72 و mg/cm2 0.76 برآورد شد. در بررسی دوام کشندگی عصارههای اتانولی مشخص شد که عصاره گزنه تا 48 ساعت دوام بالایی داشت، بعد از آن بهترتیب عصارههای تمشک، آقطی و سرخس عقابی قرار گرفتند. کاهش تخمگذاری در کنههای تیمار شده با عصاره اتانولی تمشک (92.98% در بالاترین غلظت) بیش از سایر عصارهها بود. نتایج این تحقیق نشان داد که عصارههای اتانولی کارایی مناسبی داشته و بررسی اثر کنترلی آنها در شرایط مزرعهای، دادههای کاربردی باارزشی در اختیار خواهد گذاشت.