زراعت و باغبانی
رویا رستمی؛ بهروز اسماعیل پور؛ سید احمد حسینی؛ قباد سلیمی؛ علیرضا اطمینان
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات قارچهای میکوریز بر خصوصیات رشد، فیزیولوژی و عملکرد اسانس گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) در شرایط تنش سرب، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف فلز سنگین سرب (0، 200 و ppm400) و تلقیح با قارچ میکوریزا (بدون تلقیح، ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات قارچهای میکوریز بر خصوصیات رشد، فیزیولوژی و عملکرد اسانس گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) در شرایط تنش سرب، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1397 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف فلز سنگین سرب (0، 200 و ppm400) و تلقیح با قارچ میکوریزا (بدون تلقیح، تلقیح با Funneliformis mosseae و Claroideoglomus etunicatum) بودند. نتایج نشان داد که در مقایسه با شاهد، با افزایش غلظت سرب در خاک ارتفاع گیاه (40.56%)، تعداد برگ (36.09)، درصد وزن خشک ساقه (43.50%)، درصد اسانس (40%) و ثبات غشای سلولی (16.14%) در گیاه بهطور معنیداری کاهش یافتند در حالیکه میزان پرولین (51.72%) و فعالیت کاتالاز (45%) برگ افزایش یافتند. تلقیح گیاه آویشن با قارچ میکوریزا در افزایش شاخصهای رویشی در حضور عنصر سنگین سرب مؤثر بود بهطوری که هر دو گونه قارچ F. mosseae و C. etunicatum تعداد برگ را بهترتیب 66.20 و 9.55% نسبت به شاهد افزایش دادند. همچنین، تلقیح با قارچ F. mosseae در شرایط تنش شدید سرب (ppm400)، میزان پرولین برگ (11.49%)، فعالیت آنزیم پراکسیداز (8.8%)، کلروفیل b (21%)، کلروفیل کل (70.43%)، کاروتنوئید (19.6%) و درصد اسانس (55%) را نسبت به شاهد افزایش داد. بهطور کلی، هر دو گونه قارچ میکوریزا در رفع اثرات سمّیت سرب مؤثر بودند و F. mosseae از عملکرد بهتری بهویژه در مورد صفات مورفولوژیک و عملکرد اسانس برخوردار بود. با توجه به اثرات منفی عناصر سنگین در سلامت انسان، توصیه استفاده از قارچهای میکوریزی برای کاهش جذب فلزات سنگین در گیاهان باید با رعایت بیشتر همه جوانب ازجمله نوع گونه قارچ و گیاه و حجم و نوع آلودگی صورت گیرد.
محمود دژم؛ رضا عطاالهی؛ صدیقه سادات خالقی
چکیده
سالانه مقادیر بسیار زیادی علفکش شیمیایی برای کنترل علفهای هرز در جهان مورد استفاده قرار میگیرد. مشکلات ناشی از استفاده از این علفکشها سبب جستجوی راههایی مناسبتر برای مدیریت علفهای هرز گردیده است. برخی گیاهان ازجمله گیاه اکالیپتوس دارای خاصیت دگرآسیبی هستند که میتوانند برای مدیریت علفهای هرز در تولید علفکشهای ...
بیشتر
سالانه مقادیر بسیار زیادی علفکش شیمیایی برای کنترل علفهای هرز در جهان مورد استفاده قرار میگیرد. مشکلات ناشی از استفاده از این علفکشها سبب جستجوی راههایی مناسبتر برای مدیریت علفهای هرز گردیده است. برخی گیاهان ازجمله گیاه اکالیپتوس دارای خاصیت دگرآسیبی هستند که میتوانند برای مدیریت علفهای هرز در تولید علفکشهای طبیعی مورد استفاده قرار گیرند. بر این اساس، این پژوهش بهمنظور استفاده از عصارههای برگ اکالیپتوس (Eucalyptus globules Labill.) در کنترل علف هرز عروسک پشت پرده (Physalis alkekengi L.) انجام شد. در این آزمایش از 5 نوع حلال آب، متانول، استون، اتیل استات و بنزن برای عصارهگیری استفاده شد و تأثیر هر عصاره در 5 غلظت 0، 1.25، 2.5، 5 و 10 گرم در لیتر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در تمام عصارهها با افزایش غلظت عصاره، شدت بازدارندگی از جوانهزنی بذر و رشد گیاهچه بیشتر شد. از میان عصارهها، عصارههای متانولی و بنزنی بیشترین اثر دگرآسیبی و عصارههای آبی و استونی کمترین اثر را داشتند. طبق نتایج، عصاره متانولی دارای اثر بازدارندگی شدیدی بر جوانهزنی و رشد گیاهچه علف هرز عروسک پشت پرده بود. بهطوریکه کمترین درصد جوانهزنی (54.33%) و کندترین سرعت جوانهزنی (1.24 جوانه در روز) مربوط به عصاره متانولی بود. بنابراین امکان استفاده از عصاره متانولی با غلظتهای 5 و 10 گرم در لیتر در کنترل علف هرز عروسک پشت پرده وجود دارد. عصاره بنزنی نیز در غلظتهای بالا اگرچه اثر بازدارندگی شدیدی بر جوانهزنی نداشت اما بهشدت در کاهش رشد گیاهچه مؤثر بود که میتواند در برنامه مدیریت طبیعی کنترل علف هرز عروسک پشت پرده مورد توجه قرار گیرد.
فرزانه نجفی؛ صدیقه مهرابیان؛ رمضانعلی خاورینژاد؛ یلدا قربانی
چکیده
در این پژوهش اثر غلظتهای مختلف کلرور سدیم (0، 15،30، 45، 60، 75 و 100 میلیمولار) بر برخی از پارامترهای فیزیولوژیکی و خواص ضدباکتریایی گیاه شوید (Anethum graveolens L.) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. گیاهکهای 10 روزه، به گلدانهای حاوی ماسهی شسته شده منتقل شده و توسط محلول غذایی آبیاری گردیدند. سپس تیماردهی ...
بیشتر
در این پژوهش اثر غلظتهای مختلف کلرور سدیم (0، 15،30، 45، 60، 75 و 100 میلیمولار) بر برخی از پارامترهای فیزیولوژیکی و خواص ضدباکتریایی گیاه شوید (Anethum graveolens L.) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. گیاهکهای 10 روزه، به گلدانهای حاوی ماسهی شسته شده منتقل شده و توسط محلول غذایی آبیاری گردیدند. سپس تیماردهی گیاهان آغاز شد و بعد از طی دوره زمانی لازم، گیاهان برای انجام آنالیزها برداشت شدند. بهمنظور بررسی خواص آنتیباکتریال نیز گیاهان تا مرحله میوهدهی و رسیدن میوهها در گلدانها تحت تأثیر تیمارها قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که محتوای پرولین در تمامی تیمارها در مقایسه با نمونه شاهد افزایش داشتهاست. نتایج حاصل از بررسیهای انجام شده بر میزان کلروفیلهای a، b و کاروتنوئیدها نشان داد که میزان رنگیزهها در غلظتهای بالای کلرور سدیم کاهش مییابد. همچنین بررسی پارامترهای رشد نیز حکایت از آن داشت که پارامترهای رشد در گیاه شوید بهصورت معنیدار تحت تأثیر تنش شوری قرار میگیرند و در غلظتهای بالای شوری کاهش نشان میدهند. بررسی خواص ضدباکتریایی عصارههای گیاهان تیماردهی شده نشان داد که در بیشتر موارد همراه با افزایش غلظت عصاره میوه، قطر هاله عدم رشد نیز افزایش پیدا کردهاست و در غلظتهای بالای کلرور سدیم، اثر ضدباکتریایی عصاره قابلتوجه بودهاست. البته انتخاب روش و حلال مناسب برای عصارهگیری بهمنظور بدست آوردن فعالیت بالای آنتیباکتریال مهم است.
غزال مرغاییزاده؛ محمدحسین قرینه؛ قدرتالله فتحی؛ علیرضا ابدالی؛ منصور فربد
چکیده
پرایمینگ بذر شامل روشهای بسیار سادهایست که میتواند در جوانهزنی بهتر و استقرار مطلوب گیاهچه مؤثر باشد. از روشهای بیوفیزیکی و پرایمینگ بذر، میتوان به تیمار بذرها توسط امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی اشاره کرد. بهمنظور بررسی تأثیر امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی بر جوانهزنی، رشد و عملکرد گیاه زنیان (Curum copticum Carum copticum ...
بیشتر
پرایمینگ بذر شامل روشهای بسیار سادهایست که میتواند در جوانهزنی بهتر و استقرار مطلوب گیاهچه مؤثر باشد. از روشهای بیوفیزیکی و پرایمینگ بذر، میتوان به تیمار بذرها توسط امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی اشاره کرد. بهمنظور بررسی تأثیر امواج فراصوتی و میدان مغناطیسی بر جوانهزنی، رشد و عملکرد گیاه زنیان (Curum copticum Carum copticum (L.) C. B. Clarke)، در شرایط آزمایشگاه و همچنین افزایش درصد و سرعت جوانهزنی بذرها تحت تأثیر این دو تیمار و افزایش مقاومت گیاه به تنشهای محیطی و افزایش مقاومت به بیماریها و آفات، این پژوهش در سال 1389 انجام شد. تیمار مربوط به امواج فراصوتی با فرکانس 22 کیلوهرتز در 2 زمان 2 و 5 دقیقه (U2، U3) و تیمار مربوط به میدان مغناطیسی با شدت 5000 گوس در 3 زمان 15، 30 و 45 دقیقه (M4، M3، M2) در دمای 30 درجه سانتیگراد اعمال شد. البته تیمار شاهد (در این تیمار میدان مغناطیسی و امواج فراصوتی اعمال نشد و M1 و U1 بهترتیب عدم اعمال میدان مغناطیسی و امواج فراصوتی هستند) نیز در نظر گرفته شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با 4 تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که با اعمال تیمارهای میدان مغناطیسی و امواج فراصوتی جوانهزنی و ویگور بذرها بهبود و عملکرد نهایی گیاه زنیان تحت تأثیر تیمارها افزایش یافت. بنابراین به نظر میرسد که میدان مغناطیسی اعمال شده در زمان 30 دقیقه و در مواردی 45 دقیقه و امواج فراصوتی با زمان 5 دقیقه بیشترین تأثیر را بر گیاهان داشتهاست. تیمارها فقط در مورد شاخص سطح برگ و وزن هزاردانه میانگین را کاهش داده بودند. البته با وجود حساسیت بالای گیاه به بیماریها و آفات، هیچگونه اثری از بیماری و آفت در مزرعه دیده نشد.
اروجعلی خرسندی؛ عباس حسنی؛ فاطمه سفیدکن؛ حبیب شیرزاد؛ علیرضا خرسندی
چکیده
شوری خاک و آب از عوامل کاهشدهندهی رشد و عملکرد بسیاری از محصولات کشاورزی در ایران میباشد. آگاستاکه (Agastache foeniculum kuntz.) گیاهی علفی، چندساله و معطر متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) است. از مواد موثرۀ این گیاه در صنایع غذایی، داروسازی، آرایشی و بهداشتی و همچنین در بستنیسازی استفاده میشود. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر شوری بر رشد، عملکرد ...
بیشتر
شوری خاک و آب از عوامل کاهشدهندهی رشد و عملکرد بسیاری از محصولات کشاورزی در ایران میباشد. آگاستاکه (Agastache foeniculum kuntz.) گیاهی علفی، چندساله و معطر متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) است. از مواد موثرۀ این گیاه در صنایع غذایی، داروسازی، آرایشی و بهداشتی و همچنین در بستنیسازی استفاده میشود. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر شوری بر رشد، عملکرد و میزان اسانس انجام گردید. این بررسی به صورت یک آزمایش گلدانی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار سطوح شوری شامل صفر (شاهد)، 25، 50، 75، 100 و 125 میلیمول در لیتر کلرور سدیم و چهار تکرار در گلخانه انجام شد و برخی عاملهای رشدی، عملکرد و میزان اسانس اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری اثر معنیداری بر عاملهای اندازهگیری شده دارد. با افزایش سطح شوری، ارتفاع بوته، تعداد و طول شاخههای جانبی، قطر ساقه، فواصل میانگرهها، تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک برگ و ساقه، عملکرد پیکر رویشی تر و خشک در گلدان و میزان اسانس در گلدان کاهش یافت. در اجزاء متشکلهی اسانس ترکیبهایی نظیر بتا-پینن، میرسن، انیسآلدئید و بتا-بوربونن افزایش و بهعکس مقدار لینالول و متیلکاویکول کاهش یافت. همچنین در سطح شوری 100 و 125 میلیمولار کلرور سدیم بوتهها قبل از به گل رفتن از بین رفتند.
کیوان بابایی؛ مجید امینی دهقی؛ سید علیمحمد مدرس ثانوی؛ رضا جباری
چکیده
تنش کمبود آب بهطور دائم یا موقت، در رشد و توزیع پوشش طبیعی گیاهان و در عملیات کشت، بیشتر از عوامل محیطی محدودکننده است. آویشن (Thymus vulgaris L.) از مهمترین گیاهان خانواده نعناع است و مصارف دارویی دارد. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر رشد، عملکرد و انباشت متابولیتهای سازگاری (پرولین) و مواد مؤثره آویشن (تیمول)، آزمایشی در شرایط کنترل شده گلخانه ...
بیشتر
تنش کمبود آب بهطور دائم یا موقت، در رشد و توزیع پوشش طبیعی گیاهان و در عملیات کشت، بیشتر از عوامل محیطی محدودکننده است. آویشن (Thymus vulgaris L.) از مهمترین گیاهان خانواده نعناع است و مصارف دارویی دارد. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر رشد، عملکرد و انباشت متابولیتهای سازگاری (پرولین) و مواد مؤثره آویشن (تیمول)، آزمایشی در شرایط کنترل شده گلخانه در قالب بلوک کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار در سال 1385 انجام شد. سطوح مختلف تنش خشکی شامل شرایط 100% ظرفیت مزرعهای (شاهد یا بدون تنش)، 85% ظرفیت مزرعهای (تنش ملایم)، 70% ظرفیت مزرعهای (تنش متوسط)، 55% ظرفیت مزرعهای (تنش شدید) بود. نتایج تجزیههای آماری نشان داد که تنش خشکی اثر معنیداری بر پارامترهای رشدی، عملکرد اندام رویشی و انباشت پرولین و درصد تیمول داشت. با افزایش تنش خشکی ارتفاع بوته، تعداد ساقه جانبی، وزن خشک و وزن تر اندام رویشی، حجم ریشه، وزن تر و خشک ریشه و طول ریشه کاهش نشان داد. درصد تیمول و میزان پرولین افزایش یافت. (در 55% ظرفیت مزرعهای (تنش شدید) میزان پرولین و درصد تیمول افزایش یافتند). البته عملکرد مورفولوژیک با متابولیتهای ثانویه پرولین و تیمول رابطه عکس را با تغییرات تنش خشکی نشان داد.
