بهزراعی و بهنژادی
عبدالله جوانمرد؛ موسی جمالی؛ محمدرضا مرشدلو؛ مجتبی نورآئین؛ مصطفی امانی ماچیانی
چکیده
سابقه و هدف: امروزه، استفاده از کودهای سبز در سیستمهای کشاورزی پایدار بدلیل تأثیر مثبت آنها در افزایش سلامت و حاصلخیزی خاک و بهبود کمّیت و کیفیت عملکرد گیاهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. نتایج مطالعات قبلی نشاندهنده این است که کشت مخلوط گیاهان و استفاده از آنها بهعنوان کود سبز نقش مؤثری در بهبود عملکرد کمّی و کیفی گیاهان دارد. ...
بیشتر
سابقه و هدف: امروزه، استفاده از کودهای سبز در سیستمهای کشاورزی پایدار بدلیل تأثیر مثبت آنها در افزایش سلامت و حاصلخیزی خاک و بهبود کمّیت و کیفیت عملکرد گیاهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. نتایج مطالعات قبلی نشاندهنده این است که کشت مخلوط گیاهان و استفاده از آنها بهعنوان کود سبز نقش مؤثری در بهبود عملکرد کمّی و کیفی گیاهان دارد. علاوه بر استفاده از کودهای سبز، کاربرد کودهای آلی (ورمیکمپوست) و زیستی (قارچ آربوسکولار میکوریزا) هم میتواند اثر مثبتی بر عملکرد و کیفیت گیاهان داشته باشد. با توجه به اثرهای منفی کودهای شیمیایی بر کیفیت گیاهان دارویی و معطر، بهبود ویژگیهای کمّی و کیفی این گیاهان بهویژه در شرایط کمنهاده به یک چالش بزرگ در بخش کشاورزی تبدیل شده است. ازاینرو، پژوهشی با هدف بررسی اثر کودهای سبز (بهصورت کشت خالص و مخلوط)، آلی و زیستی بر عملکرد ماده خشک، کمّیت و کیفیت اسانس نعناع فلفلی انجام شد.مواد و روشها: آزمایش بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال 1401 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کاربرد کود سبز (کشت خالص ماشک گلخوشهای، کشت خالص جو، کشت مخلوط 25% ماشک+ 75% جو، 50% ماشک+ 50% جو و 75% ماشک+ 25% جو)، کود زیستی (قارچ آربوسکولار میکوریزا)، ورمیکمپوست (10 تن در هکتار) و عدم مصرف کود بهعنوان تیمار شاهد بودند. قبل از برداشت، نمونهبرداری از 10 بوته بهصورت تصادفی برای اندازهگیری صفات مورفولوژی از قبیل ارتفاع بوته، تعداد گره در بوته، تعداد برگ و تعداد شاخه جانبی در بوته انجام گردید. پس از آن، برداشت از خطوط میانی با حذف اثرهای حاشیهای در سطحی معادل 3.2 مترمربع انجام شد. استخراج اسانس به روش تقطیر با آب با استفاده از دستگاه کلونجر (مدل فارماکوپه بریتانیا) انجام شد. برای شناسایی ترکیبهای اسانس از دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل شده به طیفسنجی جرمی (GC-MS) مدل Agilent 5977A و دستگاه کروماتوگرافی گازی مدل Agilent 7990B با آشکارساز یونیزاسیون شعلهای (FID) استفاده شد. در نهایت بعد از اطمینان از نرمال بودن دادهها، تجزیه واریانس دادهها با استفاده از نرمافزار آماریSAS ورژن 9.4 و رسم نمودارها با نرمافزار Excel انجام گردید. همچنین، مقایسه میانگین دادهها با استفاده از آزمون LSD در سطح احتمال 5% انجام شد. نتایج: نتایج نشان داد بیشترین نیتروژن (18.05 گرم بر کیلوگرم) و پتاسیم (18.25 گرم بر کیلوگرم) در برگ نعناع فلفلی با کاربرد کود سبز 50% ماشک+ 50% جو بدست آمد. در حالی که بالاترین میزان فسفر نعناع فلفلی (1.75 گرم بر کیلوگرم) با کاربرد قارچ میکوریزا بدست آمد. همچنین بیشترین عملکرد ماده خشک نعناع فلفلی (292.67 گرم در متر مربع) به کاربرد کود سبز 50% ماشک+ 50% جو مربوط بود که با کاربرد قارچ میکوریزا تفاوت معنیداری نداشت. علاوه بر این، بالاترین میزان درصد (1.84%) و عملکرد اسانس نعناع فلفلی (5.39 گرم در متر مربع) به تیمار کود سبز 50% ماشک+ 50% جو تعلق داشت. آنالیز شیمیایی اسانس نشان داد که ترکیبات غالب موجود در اسانس نعناع فلفلی بهترتیب شامل منتول (38.1-32.7%)، منتون (21.4-18.3%) و 1،8-سینئول (6.1-5.2%) بودند. بالاترین میزان منتول و سینئول با کاربرد کود سبز 50% ماشک+ 50% جو بدست آمد.نتیجهگیری: بهطور کلی، نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که کاربرد کود سبز مخلوط 50% ماشک+ 50% جو به بهبود کمّیت و کیفیت اسانس (ترکیبات غالب اسانس از قبیل منتول و منتون) نعناع فلفلی منجر گردید.
عبدالله جوانمرد؛ سروه سعادی مقدم؛ مصطفی امانی ماچیانی؛ مجتبی نورآئین؛ محمد رضا مرشدلو
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.609.102.4.1576.1605 بهمنظور بررسی اثر کاربرد تلفیقی قارچ میکوریزی و کود شیمیایی بر صفات کمّی و کیفی گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia iberica Benth.)، آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در سال 1395 اجرا شد. تیمارها شامل 100% کود شیمیایی مرسوم (250 و 150 کیلوگرم در هکتار ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.609.102.4.1576.1605 بهمنظور بررسی اثر کاربرد تلفیقی قارچ میکوریزی و کود شیمیایی بر صفات کمّی و کیفی گیاه دارویی بالنگو (Lallemantia iberica Benth.)، آزمایشی بهصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در سال 1395 اجرا شد. تیمارها شامل 100% کود شیمیایی مرسوم (250 و 150 کیلوگرم در هکتار اوره و سوپرفسفاتتریپل)، Glomus mossae، Glomus intraradices، 50% کود شیمیایی+ G. mossae، 50% کود شیمیایی+ G. intraradices و 50% کود شیمیایی+ G. mossae+ G. intraradicesبودند. نتایج نشان داد که بیشترین (802.8 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (463.5 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه و بیشترین (4064%) و کمترین (25.85%) شاخص برداشت بهترتیب با کاربرد تلفیقی 50% کود شیمیایی + G. mossae+ G. intraradices و کاربرد انفرادی G. intraradices بدست آمد. علاوهبراین، بیشترین میزان (9.18%) و عملکرد موسیلاژ (73.75 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد تلفیقی 50% کود شیمیایی+ G. mossae+ G. intraradices مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان ترکیبهای اصلی موسیلاژ (گلوکورونیک اسید، گالاکتورونیک اسید، آرابینوز، رافینوز، گالاکتوز، گلوکز، زایلوز و رامنوز) در تیمار 50% کود شیمیایی+ G. mossae+ G. intraradices بدست آمد. براساس تجزیه خوشهای، تیمارهای مورد ارزیابی در 3 گروه مجزا قرار گرفتند. بهطور کلی، کاربرد 50% کود شیمیایی+ G. mossae+ G. intraradices ضمن کاهش مصرف کودهای شیمیایی باعث بهبود عملکرد کمّی و کیفی گیاه بالنگو شد.
امید میرزایی چشمه گچی؛ یوسف نصیری؛ عزت اله اسفندیاری؛ مجتبی نورآئین
چکیده
ویتامینها بسیاری از فرایندهای متابولیکی و بیولوژیکی گیاه را تحت تأثیر قرار میدهند و در سنتز آنزیمها، اسیدهای نوکلئیک و پروتئینها بهعنوان کوآنزیم در مسیرهای متابولیک آنها شرکت میکنند. بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی تیامین بر رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در سال 1394 بهصورت ...
بیشتر
ویتامینها بسیاری از فرایندهای متابولیکی و بیولوژیکی گیاه را تحت تأثیر قرار میدهند و در سنتز آنزیمها، اسیدهای نوکلئیک و پروتئینها بهعنوان کوآنزیم در مسیرهای متابولیک آنها شرکت میکنند. بهمنظور بررسی اثر محلولپاشی تیامین بر رشد، عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی در سال 1394 بهصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. تیمارها شامل محلولپاشی با تیامین در سه سطح صفر (آب مقطر)، 50 و 100 میکرومول بر لیتر و مراحل محلولپاشی در چهار سطح ساقهدهی، گلدهی، دانهبندی و هر سه مرحله بودند. نتایج نشان داد که اثر تیامین بر تمام صفات مورد ارزیابی معنیدار شد. بهطوری که غلظت 50 میکرومول بر لیتر تیامین بیشترین اثر افزایشی را بر تعداد ساقههای فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک، عملکرد دانه و عملکرد اسانس داشت و غلظت 100 میکرومول بر لیتر بیشترین اثر افزایشی را بر ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک و درصد اسانس نسبت به شاهد داشت. اثر مراحل محلولپاشی بر تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک و وزن هزاردانه معنیدار شد و بیشترین مقادیر آنها با محلولپاشی تیامین در هر سه مرحله (ساقهدهی، گلدهی، دانهبندی) بدست آمد. اثرهای متقابل تیمارهای مورد ارزیابی بر هیچ یک از صفات معنیدار نشد. بهطور کلی، نتایج این آزمایش نشان داد که محلولپاشی گیاه رازیانه با غلظتهای 50 و 100 میکرومول در لیتر تیامین در مراحل ساقهدهی، گلدهی و دانهبندی میتواند باعث بهبود عملکرد دانه و عملکرد اسانس گیاه رازیانه شود.
