منا راعی؛ منصور امیدی؛ سپیده ترابی؛ مهدیه خدایاری
چکیده
نانوذرات به علت داشتن ویژگی‌های انحصاری بیولوژیکی و فیزیکوشیمیایی، ورود گسترده‌ای به دنیای بیولوژی و کشاورزی داشته‌اند. نانوذرات نقره (Nano-Ag) در حال حاضر بالاترین سطح استفاده در نانوتکنولوژی را به خود اختصاص داده‌است. نانوذره دی‌اکسیدتیتانیوم (Nano-TiO2) به‌عنوان یکی از نانوبلورهای نیمه‌هادی اکسیدفلزی، جایگاه ویژه‌ای در ...
بیشتر
نانوذرات به علت داشتن ویژگی‌های انحصاری بیولوژیکی و فیزیکوشیمیایی، ورود گسترده‌ای به دنیای بیولوژی و کشاورزی داشته‌اند. نانوذرات نقره (Nano-Ag) در حال حاضر بالاترین سطح استفاده در نانوتکنولوژی را به خود اختصاص داده‌است. نانوذره دی‌اکسیدتیتانیوم (Nano-TiO2) به‌عنوان یکی از نانوبلورهای نیمه‌هادی اکسیدفلزی، جایگاه ویژه‌ای در جهان صنعتی امروز یافته است. در این مطالعه از این دو نانوذره ارزشمند در کشت سلولی آلوئه‌ورا استفاده شد. دست‌ورزی محیط‌های کشت سلولی با استفاده از الیسیتورهای غیرزیستی یکی از راهکارهای مهم برای افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه ارزشمند است. آلوئین به‌عنوان مهمترین متابولیت ثانویه موجود در آلوئه‌ورا یک ترکیب آنتراکینونی بوده که دارای خواص ضدمالاریایی، ضدقارچی، ضدباکتریایی و ضدویروسی می‌باشد. با توجه به کاربردهای فراوان این ماده در صنایع مختلف در این تحقیق از نانوالیسیتورها به‌منظور افزایش آلوئین در کشت سوسپانسیون سلولی آلوئه‌ورا استفاده شد و نتایج آن در پنج بازه زمانی مختلف توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارکرد عالی (HPLC) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نانو نقره طی 48 ساعت پس از اعمال تیمار باعث افزایش آلوئین به میزان 7/43% شده، سپس این میزان تا رسیدن به سطح کنترل کاهش یافت. نانو دی‌اکسیدتیتانیوم نیز در 48 ساعت اولیه موجب افزایش میزان آلوئین به میزان 6/11% شده اما پس از آن میزان تولید آلوئین کاهش یافت، به‌طوری که در 168 ساعت پس از اعمال تیمار به میزان 8/8% نسبت به کنترل کاهش نشان داد. با توجه به نتایج حاصل می‌توان گفت که وجود نانوالیسیتورها می‌تواند بر تنظیم مسیر تولیدی آلوئین در گیاه آلوئه‌ورا مؤثر باشد.
سام شمسیان؛ منصور امیدی؛ سپیده ترابی
چکیده
صبر‌زرد (Aloe vera L.) یکی از گیاهان با ارزش در صنایع دارویی، آرایشی، بهداشتی و غذایی محسوب می‌شود. باتوجه به نیاز روزافزون به این گیاه تحقیقات گسترده‌ای بر کشت درون شیشه‌ای آن انجام شده است. تکثیر درون شیشه‌ای این گیاه روشی مناسب و کار‌آمد برای تکثیر انبوه و همچنین استفاده از متابولیت‌های ثانویه می‌باشد. در این تحقیق بهترین روش ...
بیشتر
صبر‌زرد (Aloe vera L.) یکی از گیاهان با ارزش در صنایع دارویی، آرایشی، بهداشتی و غذایی محسوب می‌شود. باتوجه به نیاز روزافزون به این گیاه تحقیقات گسترده‌ای بر کشت درون شیشه‌ای آن انجام شده است. تکثیر درون شیشه‌ای این گیاه روشی مناسب و کار‌آمد برای تکثیر انبوه و همچنین استفاده از متابولیت‌های ثانویه می‌باشد. در این تحقیق بهترین روش سترونسازی ریزنمونه‌های برگرفته از گیاهچه‌های آلوئه‌ورا و اثر تنظیم‌کننده‌های رشد BAP، NAA و زغال فعال مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی (CRD)، 3 تکرار و 5 تیمار طراحی شد. BAP با غلظت‌های 5 و 4 میلی‌گرم در لیتر وNAA 2/0 میلی‌گرم در لیتر و زغال فعال 2 گرم در لیتر در محیط کشت MS برای القا جوانههای جانبی از گیاهچه مورد مطالعه قرار گرفت. بهترین پروتکل، قارچکش کاربندازیم 1% (20 دقیقه)، الکل 70% (30 ثانیه)، هیپوکلرید سدیم 5/2% (20 دقیقه)، کلرید جیوه 1/0% (10 دقیقه) بود و همچنین محیط کشت MS به همراه 5 میلی‌گرم در لیتر BAP و 2 گرم در لیتر زغال فعال بهترین محیط برای القاء جوانه جانبی شناخته شد. جوانههای بدستآمده در محیط کشت MS حاوی 2/0 میلی‌گرم در لیترNAA ریشهدار شدند و 85% پاجوشهای بدستآمده پس از طی مرحله سازگاری در گلخانه زنده ماندند.
منصور قربانپور؛ ناصر مجنون‌حسینی؛ شمسعلی رضازاده؛ منصور امیدی؛ کاظم خاوازی؛ مهرناز حاتمی؛ رضا غفارزادگان
چکیده
این مطالعه با هدف تأثیر تنش کم‌آبی (تخلیه آب تا 30، 60 و 90 درصد ظرفیت مزرعه‌ای به‌ترتیب تنش خفیف، متوسط و شدید) و نیتروژن (براساس 0، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بر رشد، محتوی کلروفیل، اختصاص زیست‌توده، محتوی نسبی آب برگ، محتوی و عملکرد تروپان آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین ریشه و شاخساره گیاه بذرالبنج (Hyoscyamus niger L.) انجام ...
بیشتر
این مطالعه با هدف تأثیر تنش کم‌آبی (تخلیه آب تا 30، 60 و 90 درصد ظرفیت مزرعه‌ای به‌ترتیب تنش خفیف، متوسط و شدید) و نیتروژن (براساس 0، 75، 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بر رشد، محتوی کلروفیل، اختصاص زیست‌توده، محتوی نسبی آب برگ، محتوی و عملکرد تروپان آلکالوئیدهای هیوسیامین و اسکوپولامین ریشه و شاخساره گیاه بذرالبنج (Hyoscyamus niger L.) انجام شد. استخراج آلکالوئیدها به روش اختصاصی و به‌وسیله حلال‌های مختلفی صورت گرفت و شناسایی آنها براساس مقایسه زمان بازداری دستگاه کروماتوگرافی گازی با داده‌های طیف جرمی و استانداردهای مربوطه هیوسیامین و اسکوپولامین انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین محتوی هیوسیامین (281/0% ماده خشک) و اسکوپولامین در ریشه (232/0%) و همچنین بیشترین محتوی هیوسیامین (937/0%) و اسکوپولامین در شاخساره (416/0%) در تیمار 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط تنش کم‌آبی شدید مشاهده گردید. همچنین بیشترین آلکالوئید کل (52/20 میلی‌گرم در گیاه) در تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط تنش خفیف کم‌آبی و کمترین آن (95/8 میلی‌گرم در گیاه) در تیمار 225 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شرایط تنش کم‌آبی شدید حاصل شد. نتایج این تحقیق حکایت از آن داشت که گیاه بذرالبنج در تیمار تنش کم‌آبی متوسط به همراه کود نیتروژن به میزان 150 کیلوگرم در هکتار علاوه بر اینکه دارای مقادیر مناسبی از محتوی و عملکرد هر دو آلکالوئید می‌باشد، بلکه بیشترین میزان اسکوپولامین را نیز که نشان از کیفیت آلکالوئید است داراست.
منصور امیدی؛ بهارک بهجت ساسان؛ محمدرضا نقوی؛ سپیده کلاته جاری؛ علیرضا اطمینان
چکیده
سرخدار (Taxus baccata L.) گیاهی رو به انقراض و دارای زادآوری طبیعی بسیار اندک است. اهمیت مضاعف سرخدار به‌واسطه تولید تاکسول می‌باشد که مؤثرترین دارو برای درمان انواع سرطان‌ها شناخته شده است. هدف از این آزمایش بررسی محیط‌های کشت، غلظت‌های مختلف هورمون‌ها و ریزنمونه‌های مختلف سرخدار جهت تولید کالوس به‌عنوان یکی از منابع مهم تولید تاکسول ...
بیشتر
سرخدار (Taxus baccata L.) گیاهی رو به انقراض و دارای زادآوری طبیعی بسیار اندک است. اهمیت مضاعف سرخدار به‌واسطه تولید تاکسول می‌باشد که مؤثرترین دارو برای درمان انواع سرطان‌ها شناخته شده است. هدف از این آزمایش بررسی محیط‌های کشت، غلظت‌های مختلف هورمون‌ها و ریزنمونه‌های مختلف سرخدار جهت تولید کالوس به‌عنوان یکی از منابع مهم تولید تاکسول می‌باشد. آزمایش به روش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. سه فاکتور شامل ریزنمونه (ساقه و برگ)، محیط کشت MS پایه و 4 محیط MS تغییریافته در میزان نمک‌ها، میزان نیتروژن (KNO3 و NH4NO3) و گلوتامین و فاکتور سوم ترکیبهای هورمونی اکسین NAA و 2,4-D در 4 سطح و سیتوکینین Kin در 3 سطح در ترکیب با هم استفاده شد. در مرحله دوم آزمایش از محیط کشت ½ MS با 3 میلی‌گرم در لیتر Kin + 4/0 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D استفاده گردید. بیشترین درصد تشکیل کالوس (67/96%) در تیمار هورمونی 2,4-D در غلظت 1 میلی‌گرم در لیتر و Kin در غلظت 1 میلی‌گرم در لیتر در محیط کشت H با استفاده از جداکشت ساقه بدست آمد. بیشترین اندازه کالوس (mm267/80) در تیمار هورمونی 2 میلی‌گرم در لیتر NAA به همراه 2/0 میلی‌گرم در لیتر Kin در محیط کشت F در قطعه جداکشت برگ از بین تیمارهای بکار برده شده، مشاهده شد. همچنین، کالوس‌های حاصل از ساقه فقط دارای سلول‌های مریستمی بودند. براساس نتایج بدست آمده گلوتامین تأثیر بسزایی در القای کالوس و همچنین در تحریک رشد کالوس داشت. همچنین غلظت‌های کم تنظیم‌کننده‌های رشد نسبت به غلظت‌های بالای تنظیم‌کننده‌های رشد بر دو صفت کالزایی و اندازه کالوس تأثیر بیشتری داشتند.
فروغ منتظری؛ منصور امیدی؛ نیکنوش ایمانی
چکیده
گیاه ارزشمند دارویی باریجه (Ferula gummosa Boiss.) از خانواده چتریان، بومی ایران و در حال انقراض می‌باشد که به دلیل رفتار باردهی سالانه (منوکارپیک) و خواب طولانی بذر، تولید انبوه اقتصادی آن با مشکل جدی مواجه است. بنابراین اولین قدم برای اصلاح ژنتیکی این گیاه، توانایی تولید تعداد زیادی گیاهچه سترون با بنیه مناسب، در زمان کم، به منظور تهیه ریزنمونه‌هایی ...
بیشتر
گیاه ارزشمند دارویی باریجه (Ferula gummosa Boiss.) از خانواده چتریان، بومی ایران و در حال انقراض می‌باشد که به دلیل رفتار باردهی سالانه (منوکارپیک) و خواب طولانی بذر، تولید انبوه اقتصادی آن با مشکل جدی مواجه است. بنابراین اولین قدم برای اصلاح ژنتیکی این گیاه، توانایی تولید تعداد زیادی گیاهچه سترون با بنیه مناسب، در زمان کم، به منظور تهیه ریزنمونه‌هایی با بنیه مناسب می‌باشد. در این پژوهش، کشت درون شیشه‌ای جنین باریجه در محیط کشت MS رقیق شده (4/1)، طی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل فاکتورهای A در 2 سطح (کشت جنین به صورت افقی؛ و به صورت عمودی به‌طوری که نیمی از جنین درون محیط باشد و برگهای جنینی رو به بالا باشند) و B در 4 سطح (استفاده از 0، 5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر زغال فعال) با 3 تکرار انجام شد. صفات مختلف رشد به مدت 5 هفته اندازه‌گیری شدند. همچنین کشت بذر در 4 محیط آب مقطر، MS4/1 جامد، خاک و کاغذ صافی مرطوب بررسی شد. روشهای کشت جنین، توانستند گیاهچه‌های قویتر و بیشتری را در زمان کمتر، در مقایسه با روشهای کشت بذر تولید نمایند. درنهایت بهترین گزینه، استفاده از کشت جنین به صورت عمودی در محیط MS4/1 حاوی 5/0 گرم در لیتر زغال فعال بود. بدیهی است که استفاده از زغال فعال، شرایطی بسیار مشابه با رشد در محیط طبیعی را برای گیاه فراهم خواهد آورد.
پانته‌آ سرخیل؛ منصور امیدی؛ سید‌علی پیغمبری؛ سعید دوازده امامی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تیمارهای هورمونی بر کالزایی و باززایی در گیاه رازیانه، پنج ریزنمونه (برگ، هیپوکوتیل، مریستم انتهایی، ریشه و طوقه) انتخاب شد. بذر گیاه رازیانه بعد از استریل به محیط آب در لوله آزمایش روی پل کاغذی کشت و در دمایoC24 با 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی قرار داده شد و بعد از گذشت 15 روز که گیاه به ارتفاع حدود 10 سانتی‌متر رسید ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تیمارهای هورمونی بر کالزایی و باززایی در گیاه رازیانه، پنج ریزنمونه (برگ، هیپوکوتیل، مریستم انتهایی، ریشه و طوقه) انتخاب شد. بذر گیاه رازیانه بعد از استریل به محیط آب در لوله آزمایش روی پل کاغذی کشت و در دمایoC24 با 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی قرار داده شد و بعد از گذشت 15 روز که گیاه به ارتفاع حدود 10 سانتی‌متر رسید ریزنمونه‌ها تهیه شدند. القای کالوس با کشت ریزنمونه‌ها روی محیط MS½ با 9 تیمار هورمونی شامل هورمون 2,4-D (2، 4 و 8 میلی‌گرم در لیتر) و BAP (25/0، 5/0 و 1 میلی‌گرم در لیتر) تحت شرایط 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی و دمای oC24 انجام شد. اندازه کالوس، وزن کالوس و درصد کالزایی در هر یک از تیمارهای بکار رفته اندازه‌گیری شد. با درنظر گرفتن صفات فوق هورمونی 2 و 4 میلی‌گرم در لیتر 2,4-D و 25/0 و 5/0 میلی‌گرم در لیتر BAP بهترین ترکیبهای هورمونی و نیز هیپوکوتیل و مریستم انتهایی بهترین ریزنمونه‌ها شناخته شدند. در مرحله باززایی کالوس محیط MS½ با 9 ترکیب هورمونی یاد شده به همراه 2,4-D (2/0 میلی‌گرم در لیتر) و BAP (5/0، 2، 4، 15، 20 و 25 میلی‌گرم در لیتر) و TDZ (15 و 20 میکرولیتر) و محیط MS½ بدون هورمون در نظر گرفته شد که محیط MS ½ بدون هورمون بهترین محیط باززایی را نشان داد. به منظور مطالعه تولید اسانس در فاز کشت سوسپانسیون سلولی بهترین تیمار در فاز کالزایی انتخاب شد و کالوس به محیط سوسپانسیون سلولی به محیط کشت MS ½ شامل 2,4-D (2 میلی‌گرم در لیتر) و BAP (25/0 میلی‌گرم در لیتر) منتقل و در شرایط تاریکی در دمای oC24 روی شیکر با 100 دور در دقیقه قرار داده شدند. بعد از 4 هفته طیف‌نگاری جرمی انجام شد که تولید موادی همچون آلفا-پینن و لیمونن در محیط کشت بافت گزارش شد.
