ندا جوادیان؛ قاسم کریم‌زاده؛ مظفر شریفی؛ احمد معینی؛ ژاله تحصیلی
چکیده
کتان سفید (Linum album Kotschy ex Boiss.) گیاهی چندساله و دیپلوئید (26=x2=n2) و یکی از گونه‌های بومی ایران و از خانواده کتان (Linaceace) است که دارای ماده مؤثره پودوفیلوتوکسین می‌باشد. این ماده یک محصول طبیعی مهم دارویی است که به گروه شیمیایی لیگنان‌ها تعلق دارد. به‌عنوان یک پیش‌ماده برای سنتز داروهای ضدسرطانی استفاده می‌شود. تولید صنعتی این ...
بیشتر
کتان سفید (Linum album Kotschy ex Boiss.) گیاهی چندساله و دیپلوئید (26=x2=n2) و یکی از گونه‌های بومی ایران و از خانواده کتان (Linaceace) است که دارای ماده مؤثره پودوفیلوتوکسین می‌باشد. این ماده یک محصول طبیعی مهم دارویی است که به گروه شیمیایی لیگنان‌ها تعلق دارد. به‌عنوان یک پیش‌ماده برای سنتز داروهای ضدسرطانی استفاده می‌شود. تولید صنعتی این ترکیب به‌دلیل ساختار شیمیایی پیچیده، از لحاظ اقتصادی امکان‌پذیر نیست. بنابراین، از روش‌های مختلفی برای افزایش تولید پودوفیلوتوکسین در گیاه استفاده می‌شود. در این تحقیق، القای تتراپلوئیدی با استفاده از غلظتهای متفاوت اوریزالین 0، 15، 25 و µM 50 به مدت 24، 48، 72 و 96 ساعت روی جوانه جانبی این گیاه انجام شد. نتایج نشان داد درصد زنده‌مانی و تعداد تولید نوساقه در هر جوانه جانبی در این گیاه با افزایش غلظت‌ها و زمان‌های اوریزالین کاهش یافت. گیاهان تتراپلوئید به‌وسیله آنالیز فلوسایتومتری شناسایی شدند، همچنین مقدار C DNA2 برای گیاهان دیپلوئید و تتراپلوئید به‌ترتیب 34/4 و pg36/8 برآورد شد. بیشترین درصد بازدهی القای تتراپلوئیدی (19%) تحت تیمار اوریزالین در غلظت µM25 در 48 ساعت بدست آمد. القای تتراپلوئیدی باعث افزایش مقدار پودوفیلوتوکسین در برگ و ساقه تتراپلوئید نسبت به دیپلوئید خود به‌ترتیب 66/1 و 48/1 برابر شد. نتایج این تحقیق نشان داد که القای تتراپلوئیدی می‌تواند روش مؤثری برای افزایش این ماده ارزشمند در گیاه کتان سفید باشد.
منصور افشار محمدیان؛ فرشاد تشکری؛ مظفر شریفی
چکیده
Linum album Ky. ex Boiss.، یکی از گونه‌های انحصاری در ایران است که ترکیب‌های لیگنانی مهمی را ازجمله پودوفیلوتوکسین (PTOX) تولید می‌کند. این ترکیب پیش‌ساز سه نوع داروی مهم ضدسرطان به نام‌های تنیپوساید، اتوپوساید و اتوپوفوز می‌باشد. سنتز شیمیایی این ترکیب‌ها بسیار پیچیده است و از نظر تجاری تولید آن مقرون به‌صرفه نیست. در افزایش سنتز پودوفیلوتوکسین ...
بیشتر
Linum album Ky. ex Boiss.، یکی از گونه‌های انحصاری در ایران است که ترکیب‌های لیگنانی مهمی را ازجمله پودوفیلوتوکسین (PTOX) تولید می‌کند. این ترکیب پیش‌ساز سه نوع داروی مهم ضدسرطان به نام‌های تنیپوساید، اتوپوساید و اتوپوفوز می‌باشد. سنتز شیمیایی این ترکیب‌ها بسیار پیچیده است و از نظر تجاری تولید آن مقرون به‌صرفه نیست. در افزایش سنتز پودوفیلوتوکسین از راهبردهای گوناگونی مانند تغییر رژیم غذایی، بکار بردن الیسیتور، مهندسی ژنتیک و غیره استفاده می‌شود. بهینه‌سازی محیط کشت یکی از راهبردهای مهم در افزایش متابولیت‌های ثانویه در کشت سلولی است. با توجه به اهمیت زیاد پودوفیلوتوکسین به‌عنوان ترکیب پیش‌ساز سه نوع داروی مهم ضدسرطان، در این تحقیق تأثیر نسبت‌های مختلف آمونیوم و نیترات در محیط کشت بر رشد سلول‌ها و برخی متابولیت‌های ثانویه ازجمله تولید پودوفیلوتوکسین و فعالیت آنزیم کلیدی فنیل‌آلانین آمونیالیاز (PAL) بررسی شد. میزان رشد سلول‌ها در نسبت 2:1 نیترات به آمونیوم نسبت به تیمارهای دیگر افزایش معنی‌داری داشت. بیشترین میزان ترکیب‌های فنلی و فلاونوییدی در نمونه کنترل بدست آمد که کمترین میزان وزن تر را داشت و بیشترین مقدار فلاونول در نسبت 2:1 آمونیوم به نیترات مشاهده شد. بیشترین میزان سنتز پودوفیلوتوکسین در نسبت 3:1 آمونیوم به نیترات ایجاد شد. همچنین بیشترین میزان فعالیت آنزیم PAL به‌ترتیب در سه نمونه 2:1 و 3:1 نیترات به آمونیوم و 3:1 آمونیوم به نیترات ایجاد شد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که تغییر ترکیب محیط کشت یک فاکتور مؤثر در افزایش سنتز متابولیت‌های ثانویه در سلول‌های L. album بود.
فاطمه رؤف‌فرد؛ مظفر شریفی؛ رضا امیدبیگی؛ فاطمه سفیدکن؛ مهرداد بهمنش؛ نوراله احمدی
چکیده
تأثیر متیل‌جاسمونات بر فعالیت آنزیم‌های فنیل‌آلانین‌آمونیولیاز (PAL) و 4-کومارات‌کوآلیگاز (4CL)، مقدار فنل کل و مقدار پروتئین کل در گیاه دارویی آگاستاکه (Agastache foeniculum [Pursh] Kuntze) بررسی شد. آزمایش‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی و در شرایط هیدروپونیک انجام شد و گیاهان در معرض غلظتهای مختلف متیل‌جاسمونات (0، 1/0 و 1 میلی‌مولار) قرار گرفتند. ...
بیشتر
تأثیر متیل‌جاسمونات بر فعالیت آنزیم‌های فنیل‌آلانین‌آمونیولیاز (PAL) و 4-کومارات‌کوآلیگاز (4CL)، مقدار فنل کل و مقدار پروتئین کل در گیاه دارویی آگاستاکه (Agastache foeniculum [Pursh] Kuntze) بررسی شد. آزمایش‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی و در شرایط هیدروپونیک انجام شد و گیاهان در معرض غلظتهای مختلف متیل‌جاسمونات (0، 1/0 و 1 میلی‌مولار) قرار گرفتند. بعد از گذشت 24 ساعت از شروع تیمار، فعالیت آنزیم PAL در گیاهان تیمار شده با 1 میلی‌مولار متیل جاسمونات، در مقایسه با گیاهان تیمار شده با 1/0 میلی‌مولار متیل‌جاسمونات و گیاهان شاهد، بهطور معنی‌داری افزایش یافت. فعالیت آنزیم 4CL نیز بعد از گذشت 24 ساعت از تیمار با 1 میلی‌مولار متیل‌جاسمونات، در مقایسه با تیمار 1/0 میلی‌مولار متیل‌جاسمونات و تیمار شاهد، بهطور معنی‌داری افزایش یافت. با وجود این تیمارهای متیل‌جاسمونات هیچ اثر معنی‌داری بر مقدار فنل کل بعد از گذشت 8، 12 و 24 ساعت از تیمار در مقایسه با تیمارهای شاهد هر یک از زمان‌های یاد شده نداشتند. مقدار پروتئین کل با تیمارهای 1 یا 1/0 میلی‌مولار متیل‌جاسمونات بعد از گذشت 24 ساعت از تیمار در مقایسه با شاهد، بهطور معنی‌داری افزایش یافت.
مریم قنادنیا؛ رحیم حداد؛ فاطمه زرین‌کمر؛ مظفر شریفی
چکیده
در این تحقیق بیان ژن لیمونن سینتاز با استفاده از روش SQ-RT-PCR در اندام‌ها و مراحل رشد و نموی مختلف گیاه زیره سبز (Cuminum cyminum L.) بومی ایران بررسی شد. پس از کشت گیاهان و نمونه‌برداری از ریشه، ساقه و برگ (هر کدام یک مرحله) و گل‌ها (در چهار مرحله نموی)، نتایج مشخص کرد که این ژن در گل‌های بسیار کوچک (mm2>)، کوچک (mm4-3) و نیز بافت رویشی ساقه بیان شده، ...
بیشتر
در این تحقیق بیان ژن لیمونن سینتاز با استفاده از روش SQ-RT-PCR در اندام‌ها و مراحل رشد و نموی مختلف گیاه زیره سبز (Cuminum cyminum L.) بومی ایران بررسی شد. پس از کشت گیاهان و نمونه‌برداری از ریشه، ساقه و برگ (هر کدام یک مرحله) و گل‌ها (در چهار مرحله نموی)، نتایج مشخص کرد که این ژن در گل‌های بسیار کوچک (mm2>)، کوچک (mm4-3) و نیز بافت رویشی ساقه بیان شده، در حالیکه در ریشه، برگ و گل‌های با اندازه‌های متوسط (mm5-4) و بزرگتر از آن بیان نمی‌شود. حداکثر بیان ژن لیمونن سینتاز در ساقه بوده و پس از آن بیشترین بیان در گل‌های بسیار کوچک و بعد کوچک مشاهده شد. بیان ژن لیمونن سینتاز در جوانترین مراحل نموی گل‌ها زیاد بوده و به تدریج کاهش یافته و متوقف گردید. همچنین نتایج نشان داد که این ژن در مراحل مختلف رشد و نموی گیاهان کامل، از گیاهچه‌های دو برگی تا مرحله گلدهی بیان می‌شود. بیان ژن لیمونن سینتاز با ورود گیاهان به مرحله زایشی افزایش یافته که نشان‌دهنده بیان همزمان آن در اندام‌های رویشی و زایشی گیاه می‌باشد. نتایج حاصل از تعیین توالی جزیی ژن لیمونن سینتاز زیره سبز در این تحقیق، شباهت آن با برخی از گیاهان را بین 64-58% نشان داد. مطالعات آناتومیکی وجود کانال‌های ذخیره‌کننده روغن‌های فرّار در بافت میوه را مشخص کرد. در مجموع، نتایج حاصل از این پژوهش بیان بالای ژن لیمونن سینتاز در اندام‌های جوان زایشی مولد را تأیید نمود، در حالیکه بیان زیاد آن در بافت رویشی ساقه و کل دوره زندگی گیاه نیز قابل توجه بود.
معصومه پوراسماعیل؛ مظفر شریفی
دوره 19، شماره 2 ، مرداد 1382، ، صفحه 183-193
چکیده
زیره سیاه (Bunium Persicum)گیاهی از خانواده چتریان است که بذر آن به علت خواب به سختی جوانه می‌زند و به این دلیل در ایران کشت نمی‌شود. از آنجایی که بذر زیره سیاه خواص دارویی بسیاری دارد، برطرف کردن خواب آن از اهمیت ویژهای برخوردار می‌باشد. بررسی فنولوژی زیره سیاه نشان داده است که جوانه‌زنی بذر این گیاه در بهار صورت می‌پذیرد و نیاز به گذراندن ...
بیشتر
زیره سیاه (Bunium Persicum)گیاهی از خانواده چتریان است که بذر آن به علت خواب به سختی جوانه می‌زند و به این دلیل در ایران کشت نمی‌شود. از آنجایی که بذر زیره سیاه خواص دارویی بسیاری دارد، برطرف کردن خواب آن از اهمیت ویژهای برخوردار می‌باشد. بررسی فنولوژی زیره سیاه نشان داده است که جوانه‌زنی بذر این گیاه در بهار صورت می‌پذیرد و نیاز به گذراندن یک دورة به نسبت طولانی سرما پیش از جوانه زدن دارد، همچنین بررسی‌های قبلی نشان داده است که برخی غلظتهای هورمونهای گیاهی موجب رفع خواب زیره سیاه می‌شوند. در این پژوهش اثر پیش تیمار سرما به تنهایی و همراه با برخی تیمارهای هورمونی مؤثر در رفع خواب بذر زیره در برطرف کردن خواب بذرهای این گیاه مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر طول دوره پیش تیمار سرما بر رفع خواب و القای جوانه‌زنی و همچنین تاثیر متقابل پیش تیمار سرما و برخی تیمارهای هورمونی بر رفع خواب بذر زیره سیاه بوده است. برای بررسی اثر طول پیش تیمار سرما ، بذرها به مدت 0 ، 1 ، 2 ، 3 ، 4 ، 6 ، 8 یا10 هفته در یخچال ( °C 4 ) قرار داده شدند و سپس به شرایط عمومی مناسب برای جوانه زنی منتقل شدند و برای بررسی اثر پیش تیمار سرما و تیمارهای هورمونی ، بذرها پس از اینکه حداقل زمان سرمادهی لازم (4 هفته) را تجربه کردند در معرض غلظتهای 0 و 5- 10 مولار بنزیل آدنین یا کینتین قرار داده شدند. نتایج نشان داد که تیمار سرما برای القای جوانه زنی و رفع خواب بذر زیره سیاه لازم می باشد و افزایش زمان سرما دهی به افزایش درصد جوانه‌زنی منجر می‌شود به طوری که در تیمار سرمای 8 و 10 هفتهای 58درصد بذرها جوانه زدند، همچنین بررسی اثر متقابل پیش تیمار سرما و تیمار های هورمونی نشان داد که پیش تیمار سرما و بنزیل آدنین باعث تشدید اثرات یکدیگر شده به طوری که در حضور توأم این دو تیمار درصد جوانه زنی به 92.2 درصد رسید.
