به‌زراعی و به‌نژادی
عبدالکریم نگاری؛ مجید جامی الاحمدی؛ غلامرضا زمانی
چکیده
گیاهان دارویی یک منبع غنی و ارزشمند از متابولیت‌های ثانویه هستند که به شدت تحت تأثیر عوامل محیطی به‌ویژه تنش خشکی قرار می‌گیرند. در این راستا، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار روی گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) در گلخانه اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح تأمین رطوبت (40، 65 و 90 درصد ظرفیت زراعی ...
بیشتر
گیاهان دارویی یک منبع غنی و ارزشمند از متابولیت‌های ثانویه هستند که به شدت تحت تأثیر عوامل محیطی به‌ویژه تنش خشکی قرار می‌گیرند. در این راستا، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار روی گیاه آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) در گلخانه اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح تأمین رطوبت (40، 65 و 90 درصد ظرفیت زراعی خاک گلدان) و فاکتور فرعی سطوح الیسیتوری شامل 1) شاهد: عدم کاربرد الیسیتور، 2) 150 میکرومولار سیکلودکسترین، 3) 75 نانومولار کروناتین + 150 میکرومولار سیکلودکسترین، 4) 150 نانومولار کروناتین + 150 میکرومولار سیکلودکسترین، 5) 150میکرومولار متیل جاسمونات + 150 میکرومولار سیکلودکسترین و 6) 300 میکرومولار متیل جاسمونات + 150 میکرومولار سیکلودکسترین بودند. بجز درصد اسانس، بقیه صفات شامل محتوای پرولین برگ، نشت الکترولیت‌ها، محتوای نسبی آب، ارتفاع گیاه، قطر تاج پوشش، وزن تر و خشک سرشاخه، وزن خشک برگ و ساقه و وزن اسانس همبستگی بسیار معنی‌داری با یکدیگر داشتند. بیشترین میزان پرولین برگ از برهم‌کنش الیسیتورها (سطوح 4 و 6) و سطح تأمین رطوبت 40% ظرفیت زراعی (به‌ترتیب 3.88 و 3.94 میکرومول بر گرم وزن تازه برگ) بدست آمد. بیشترین مقدار برای ارتفاع گیاه (28.3 سانتی‌متر)، قطرتاج پوشش (17 سانتی‌متر) و محتوای نسبی آب (79%) در سطح تأمین رطوبت 90% ظرفیت زراعی مشاهده شد. بالاترین درصد اسانس در تیمار عدم کاربرد الیسیتور (2.67%) و بالاترین وزن اسانس در بوته (0.092 گرم در بوته) در تیمار عدم کاربرد الیسیتور در سطح تأمین رطوبت 65% ظرفیت زراعی بدست آمد. تنش ملایم باعث افزایش عملکرد اسانس و تیمارهای الیسیتوری باعث کاهش عملکرد اسانس شدند.
فاطمه میرزایی؛ محمد علی بهدانی؛ مجید جامی الاحمدی
چکیده
کدوی پوست کاغذی به‌دلیل کاربرد فراوان آن در صنایع داروسازی و پزشکی و به‌ویژه در درمان پروستات از اهمیت زیادی برخوردار است. به‌منظور تعیین تاریخ کاشت مناسب و ارزیابی اثر گوگرد بر عملکرد و اجزای عملکرد کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) مطالعه‌ای به‌صورت آزمایش فاکتوریل، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و دو فاکتور در مزرعه‌ای ...
بیشتر
کدوی پوست کاغذی به‌دلیل کاربرد فراوان آن در صنایع داروسازی و پزشکی و به‌ویژه در درمان پروستات از اهمیت زیادی برخوردار است. به‌منظور تعیین تاریخ کاشت مناسب و ارزیابی اثر گوگرد بر عملکرد و اجزای عملکرد کدوی پوست کاغذی (Cucurbita pepo L.) مطالعه‌ای به‌صورت آزمایش فاکتوریل، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و دو فاکتور در مزرعه‌ای در شهرستان خلیل‌آباد واقع در استان خراسان رضوی، در سال زراعی 1394-1393 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت در 3 سطح (اول، 10 و 20 اردیبهشت) و کاربرد گوگرد آلی گرانوله در 4 سطح (صفر، 150، 300 و 450 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر طول ساقه اصلی، تعداد شاخه جانبی، بیوماس کل، تعداد دانه در میوه، وزن دانه در میوه، وزن هزاردانه، عملکرد میوه و دانه در هکتار و درصد روغن معنی‌دار بود. با تأخیر در کاشت از اول اردیبهشت به 20 اردیبهشت، وزن هزاردانه 14% کاهش یافت. نتایج بهینه بودن تاریخ کاشت اول اردیبهشت را در بین تیمارهای تاریخ کاشت در بیشتر صفات مورد بررسی نشان داد. بالاترین طول ساقه اصلی، ضریب تبدیل گل و تعداد میوه در بوته مربوط به کاربرد 450 کیلوگرم گوگرد در هکتار بود. بالاترین عملکرد دانه در تیمار کاربرد 300 کیلوگرم گوگرد در هکتار مشاهده شد. نتایج نشان داد که کاربرد 300 و 450 کیلوگرم گوگرد در هکتار در تاریخ کشت اول در پارامترهای عملکرد میوه در هکتار، عملکرد دانه در هکتار و درصد روغن دارای مقادیر بیشتری نسبت به سایر تیمارها بود. نتایج بیانگر اثرهای سودمند کاربرد کودهای گوگردی به مقدار 300 یا 450 کیلوگرم در هکتار، برای گیاه کدوی پوست کاغذی در تاریخ اول اردیبهشت بود.
مهدیه عسکری؛ محمد علی بهدانی؛ سهیل پارسا؛ مجید جامی الاحمدی؛ سهراب محمودی
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثرات تنش خشکی و کود دامی بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد کمّی و کیفی دو گونه گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در دو سال زراعی 1394 و 1395 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی اثرات تنش خشکی و کود دامی بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد کمّی و کیفی دو گونه گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در دو سال زراعی 1394 و 1395 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح رطوبتی (100، 67 و 33 درصد ظرفیت زراعی)، گونه‌های آویشن (دنایی و باغی) و کود دامی (صفر و 30 تن در هکتار) بودند. تنش خشکی در هر دو سال زراعی موجب کاهش صفات هدایت روزنه‌ای، محتوی نسبی آب، میزان کلروفیل a و b و عملکرد کمّی و کیفی گردید، ضمن آنکه میزان کاروتنوئید تحت تأثیر تنش افزایش یافت. هر چند در شرایط تنش خشکی عملکرد کمّی و کیفی در گونه‌های آویشن کاهش پیدا کرد اما کاربرد 30 تن در هکتار کود دامی باعث افزایش عملکرد کمّی و کیفی شد. همچنین در بین دو گونه مورد آزمایش، گونه آویشن دنایی محتوی نسبی آب و عملکرد کمّی و کیفی (اسانس) بیشتری را در هر دو سال زراعی نسبت به گونه آویشن باغی داشت. با توجه به این نتایج می‌توان بیان کرد که گونه آویشن دنایی می‌تواند رشد موفقیت‌آمیزی در مناطق اقلیمی خشک و نیمه‌خشک داشته باشد و برای کاشت در این مناطق توصیه می‌گردد. همچنین نتایج این آزمایش نشان‌دهنده تفاوت معنی‌دار بین دو سال زراعی بود و در سال دوم میزان عملکرد کمّی و کیفی در هر دو گونه مورد مطالعه افزایش پیدا کرد.
