فاطمه حیدری؛ فرید شکاری؛ بابک عندلیبی؛ جلال صبا
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.704.96.4.1576.1610 به‌منظور بررسی اثر تنظیم‌‌کننده‌‌های رشد بر عملکرد و صفات زراعی زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل پرایم بنه‌ها با جیبرلیک اسید (250، 500 و 750 میکرومولار)، سالیسیلیک اسید (700، 1400 و ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.704.96.4.1576.1610 به‌منظور بررسی اثر تنظیم‌‌کننده‌‌های رشد بر عملکرد و صفات زراعی زعفران (Crocus sativus L.)، آزمایشی در قالب بلوکهای کامل تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل پرایم بنه‌ها با جیبرلیک اسید (250، 500 و 750 میکرومولار)، سالیسیلیک اسید (700، 1400 و 2100 میکرومولار)، پاکلوبوترازول (50، 100 و 150 میکرومولار) و کلرمکوات کلراید (500، 1000 و 1500 میکرومولار)، هیدروپرایم (آب‌مقطر) و یک تیمار بدون استفاده از تنظیم‌‌کننده‌‌های رشد (شاهد) بودند. در بین تیمارهای بکار برده شده تأثیر جیبرلیک اسید مشهودتر از سایر تنظیم‌‌کننده‌‌های رشد بود، به‌طوری که بیشترین میزان عملکرد خشک گل و کلاله در تیمار با جیبرلیک اسید و به‌ویژه در تیمار 500 میکرومولار جیبرلیک اسید مشاهده شد. کمترین عملکرد گل و کلاله مربوط به تیمار بنه‌ها با دو تنظیمکننده کلرومکوات کلراید و پاکلوبوترازول بودند. از سوی دیگر، کاربرد کلرمکوات کلراید و پاکلوبوترازول موجب گردید تا میزان رنگیزه‌های کلروفیل در مقایسه با دیگر تیمارها افزایش پیدا کند. در مقابل، استفاده از جیبرلیک اسید و سالیسیلیک اسید موجب کاهش کلروفیل شد. تیمار هیدروپرایم اختلاف معنی‌داری با شاهد نشان نداد. تیمار بنه‌ها با سالیسیلیک اسید موجب افزایش سافرانال (عطر) و کروسین (رنگ) کلاله‌های تولید گردید. بیشترین اثر روی پیکروکروسین (طعم) در تیمار با کلرمکوات کلراید حاصل شد.
اسماعیل زنگانی؛ سعید زهتاب سلماسی؛ بابک عندلیبی؛ عباسعلی زمانی
چکیده
به‌منظور بررسی اثرات سدیم نیتروپروساید بر افزایش تحمل به خشکی در ماریتیغال (Silybium marianum (L.) Gaertn.)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1393 انجام شد. در این آزمایش سدیم نیتروپروساید (SNP) در سه سطح صفر، 100 و 200 میکرومول در لیتر به‌عنوان فاکتور اصلی، تنش ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثرات سدیم نیتروپروساید بر افزایش تحمل به خشکی در ماریتیغال (Silybium marianum (L.) Gaertn.)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1393 انجام شد. در این آزمایش سدیم نیتروپروساید (SNP) در سه سطح صفر، 100 و 200 میکرومول در لیتر به‌عنوان فاکتور اصلی، تنش خشکی در سه سطح شاهد و قطع آبیاری از مرحله ساقه‌روی و گرده‌افشانی تا پایان دوره رشد به‌عنوان فاکتور فرعی و دو ژنوتیپ ماریتیغال (مجاری و ساری) به‌عنوان فاکتور فرعی فرعی در نظر گرفته شدند. با افزایش شدت خشکی سرعت فتوسنتز برگ حدود 45% نسبت به شاهد در هر دو ژنوتیپ کاهش معنی‌داری نشان داد، در صورتی‌که با کاربرد 100 میکرومولار سدیم نیتروپروساید، فتوسنتز برگ تا حدود 80% و 100% به‌ترتیب در رقم مجاری و اکوتیپ ساری نسبت به عدم کاربرد آن در تنش ساقه‌روی افزایش معنی‌داری یافت. قطع آبیاری سبب کاهش معنی‌دار رنگریزه‌های فتوسنتزی در اکوتیپ ساری گردید، در صورتی‌که این کاهش در زمان تنش ساقه‌روی با کاربرد سدیم نیتروپروساید بهبود یافت. تنش خشکی در هر دو مرحله قطع آبیاری سبب کاهش عملکرد دانه در هر دو ژنوتیپ گردید، در حالی‌که با کاربرد خارجی 100 میکرومولار سدیم نیتروپروساید این کاهش به‌ویژه در اکوتیپ ساری جبران شد. همچنین قطع آبیاری عملکرد ماده مؤثره را کاهش داد ولی این کاهش به‌ویژه در مرحله تنش گرده‌افشانی با افزایش درصد سیلیمارین و عملکرد دانه تحت محلول‌پاشی با 100 میکرومولار SNP جبران گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که غلظت 100 میکرومولار سدیم نیتروپروساید در محافظت از گیاه ماریتیغال با افزایش شدت خشکی و کشت این گیاه در سیستم‌های کمبود آب مؤثر می‌باشد.
الهه وطن خواه؛ بهناز کلانتری؛ بابک عندلیبی
چکیده
جاسمونات‌ها ترکیب‌های مهم علامت‌دهنده در پاسخ‌های گیاهان به تنش‌های زیستی و غیرزیستی ازجمله نمو هستند. از طریق ارزیابی رشد، محتوای یونی و فنلی، کمّیت و کیفیت اسانس، نقش متیل‌جاسمونات (MeJA) در مقابله با تنش شوری القاء شده با NaCl در گیاه Mentha piperita L. بررسی گردید. برای این منظور، گیاهان 24 ساعت بعد از کاربرد برگی صفر، 60 و 120 میکرومولار MeJA، ...
بیشتر
جاسمونات‌ها ترکیب‌های مهم علامت‌دهنده در پاسخ‌های گیاهان به تنش‌های زیستی و غیرزیستی ازجمله نمو هستند. از طریق ارزیابی رشد، محتوای یونی و فنلی، کمّیت و کیفیت اسانس، نقش متیل‌جاسمونات (MeJA) در مقابله با تنش شوری القاء شده با NaCl در گیاه Mentha piperita L. بررسی گردید. برای این منظور، گیاهان 24 ساعت بعد از کاربرد برگی صفر، 60 و 120 میکرومولار MeJA، تحت غلظت‌های شوری 1.86 (شاهد)، 5، 7.5 و 10 دسی‌زیمنس بر متر به مدت 2 هفته قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش شوری وزن تر و خشک بخش‌های هوایی و غلظت‌های K+، Ca2+، Mg2+، نسبت K+/Na+ و ترکیب‌های فنلی را کاهش داد، در حالی‌که محتوای Na+ به‌طور معنی‌داری طی تنش شوری افزایش یافت. گرچه بازده اسانس با افزایش غلظت شوری افزایش یافت اما در غلظت شوری 10 دسی‌زیمنس بر متر کاهش یافت. اما کاربرد برون‌زای MeJA، محتوای K+، Ca2+، Mg2+، نسبت K+/Na+ و ترکیب‌های فنلی را افزایش داد، در حالی‌که میزان Na+ را در گیاهان تحت تنش شوری کاهش داد. به‌علاوه اینکه پیش‌تیمار با 60 میکرومولار MeJA، رشد و بازده اسانس را بهبود داد. بیشترین محتوای منتون و منتول در شوری 7.5 دسی‌زیمنس بر متر و غلظت 60 و 120 میکرومولار MeJA بدست آورده شد. به‌طور خلاصه، نتایج بدست آمده نشان داد که کاربرد MeJA می‌تواند تا حدی اثرات مضر تنش شوری را در M. piperita کاهش دهد.
سمیرا مرادی؛ مجید پوریوسف؛ بابک عندلیبی
چکیده
محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی یک روش مفید برای جذب سریع عناصر در گیاهان و جلوگیری از آلوده شدن خاک می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی (آهن و روی) بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ...
بیشتر
محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی یک روش مفید برای جذب سریع عناصر در گیاهان و جلوگیری از آلوده شدن خاک می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی با عناصر ریزمغذی (آهن و روی) بر عملکرد، اجزای عملکرد و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در بهار سال 1391 انجام شد. در این آزمایش محلول‌پاشی با آهن در چهار سطح (0، 1، 2 و 3 گرم در لیتر) و محلول‌پاشی با روی در سه سطح (0، 2 و 4 گرم در لیتر) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که بیشتر صفات مورد بررسی شامل وزن هزاردانه، عملکرد دانه، محتوا و عملکرد اسانس به‌طور معنی‌داری (05/0≥p) تحت تأثیر محلول‌پاشی با آهن و روی قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه (96/2637 کیلوگرم در هکتار) از محلول‌پاشی با آهن و روی به میزان 2 گرم در لیتر بدست آمد. همچنین بیشترین عملکرد اسانس (71/75 کیلوگرم در هکتار) و محتوای اسانس (88/2%) از محلول‌پاشی با آهن 3 گرم در لیتر و روی 2 گرم در لیتر بدست آمد و کمترین میزان صفات مذکور از تیمار شاهد حاصل شد.
فاطمه محتشمی؛ مجید پوریوسف؛ بابک عندلیبی؛ فرید شکاری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی و پیش‌تیمار با سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش خشکی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در بهار 1391 اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تنش خشکی در مرحله زایشی با ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی و پیش‌تیمار با سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه و اسانس رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط تنش خشکی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در بهار 1391 اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش تنش خشکی در مرحله زایشی با سطح شاهد (آبیاری کامل) در کرت‌های اصلی و سطوح مختلف محلول‌پاشی و پیش‌تیمار بذر با سالیسیلیک اسید شامل بذرهای خشک (بدون پیش‌تیمار)، پیش‌تیمار بذرها با غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید (صفر، 800 و 1600میکرومولار) و محلول‌پاشی با غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید (800 و 1600 میکرومولار) در کرت‌های فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشتر صفات مورد بررسی ازجمله تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزاردانه، تعداد چترک در چتر و عملکرد دانه و اسانس تحت تأثیر تنش خشکی در مقایسه با شاهد (آبیاری) به‌طور معنی‌داری کاهش یافتند. اما محتوای اسانس دانه افزایش یافت. به‌طوری که بیشترین عملکرد دانه (6/2925 کیلوگرم در هکتار) و اسانس (88/52 کیلوگرم در هکتار) از شاهد (آبیاری کامل) و کمترین میزان صفات مذکور در شرایط تنش خشکی حاصل شد. همچنین نتایج نشان داد که صفات مورد بررسی تحت تأثیر محلول‌پاشی و پرایم با سالیسیلیک اسید در مقایسه با بذر خشک به‌طور معنی‌داری افزایش یافتند. به‌طوری که بین پیش‌تیمار بذر با سالیسیلیک اسید 1600 میکرومولار و محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید 1600 میکرومولار تفاوت معنی‌داری از لحاظ عملکرد دانه و اسانس وجود نداشت، اما بیشترین عملکرد دانه (6/2579 کیلوگرم در هکتار) و اسانس (15/63 کیلوگرم در هکتار) از محلول‌پاشی با سالیسیلیک اسید 1600 میکرومولار و کمترین میزان صفات مذکور از بذرهای خشک (بدون پیش‌تیمار) بدست آمد.
