زراعت و باغبانی
نیلوفر رضایی؛ فاطمه سفیدکن؛ حسنعلی نقدی بادی
چکیده
تولید گیاهان دارویی مانند نعناعیان بطور چشمگیری در جهان در حال افزایش است. یکی از گیاهان مهم این خانواده، مرزه است که اهمیت آن به دلیل ترکیب تیمول و کارواکرول در اسانس آن می باشد. به منظور بررسی تأثیر تراکم کاشت و حاصلخیزی خاک بر صفات فیزیولوژیک و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی گیاه مرزه در شرایط دیم، آزمایشی به صورت کرت‌های ...
بیشتر
تولید گیاهان دارویی مانند نعناعیان بطور چشمگیری در جهان در حال افزایش است. یکی از گیاهان مهم این خانواده، مرزه است که اهمیت آن به دلیل ترکیب تیمول و کارواکرول در اسانس آن می باشد. به منظور بررسی تأثیر تراکم کاشت و حاصلخیزی خاک بر صفات فیزیولوژیک و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی گیاه مرزه در شرایط دیم، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده با دو فاکتور، کود به عنوان فاکتور اصلی، در سه سطح (شاهد، کود گاوی پوسیده به میزان 30 تن در هکتار و کاه فرآوری شده با سولفات آمونیوم به میزان10 تن در هکتار) و فاکتور فرعی تراکم بوته، در سه سطح 67/2 و 4 و 8 بوته مترمربع، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات همند آبسرد دماوند در سالهای 97-1396 و 98-1397 انجام شد. نتایج بیانگر تفاوت معنی‌دار تیمارها در صفات اندازه‌گیری شده بود. بیشترین میزان محتوای نسبی آب (67/87 درصد) و کمترین میزان نشت الکترولیت (19/47 درصد) در تیمار کود گاوی به میزان 30 تن در هکتار و در تراکم 67/2 بوته در مترمربع مشاهده شد. با افزایش تراکم، از میزان کلروفیل و محتوای نسبی آب کاسته شد و بر میزان پرولین، نشت یونی و مالون‌دی‌آلدئید افزوده شد. کود دامی و کاه غنی شده با سولفات آمونیوم، باعث افزایش میزان پرولین، کربوهیدرات‌های محلول، کلروفیل و محتوای نسبی آب و کاهش نشت یونی و شاخص مالون‌دی‌آلدئید شد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز و سوپرکسید‌‌دیسموتاز، در تیمار بدون کود و تراکم 8 بوته در مترمربع، و کمترین میزان آن، درتیمار کود آلی و تراکم 67/2 بوته در مترمربع، در شرایط دیم به‌‌دست‌‌آمد. افزایش فعالیت ایـن آنـزیم‌هـا برای خنثی‌کردن و پـاک‌سـازی گونـه‌هـای فعـال اکـسیژن تولید شده ناشی از تنش کـم‌آبـی، بـه‌عنـوان یـک مکانیـسم مقاومت در گیاهان شناخته شده است. براساس نتایج این پژوهش، می‌توان بیان داشت که مرزه توانایی رشد در شرایط دیم را دارا است و پتانسل لازم جهت افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی را در شرایط دیم دارد.
به‌زراعی و به‌نژادی
مریم مؤمنی؛ عبدالله قاسمی پیربلوطی؛ امیر موسوی؛ حسنعلی نقدی بادی
چکیده
سابقه و هدف: آویشن زوفایی (Thymbra spicata L.) گیاهی از تیره نعنائیان (Lamiaceae) منبعی غنی از ترکیب‌های معطر و اسانس است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر الیسیتورهای سالیسیلیک اسید و کیتوزان بر شاخص‌های رشدی و بیان ژن 1- دئوکسی گزیلولوز 5- فسفات ردوکتاز ایزومراز (DXR) در این گیاه تحت تأثیر سطوح مختلف آبیاری در راستای افزایش بهره‌وری این گیاه دارویی، ...
بیشتر
سابقه و هدف: آویشن زوفایی (Thymbra spicata L.) گیاهی از تیره نعنائیان (Lamiaceae) منبعی غنی از ترکیب‌های معطر و اسانس است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر الیسیتورهای سالیسیلیک اسید و کیتوزان بر شاخص‌های رشدی و بیان ژن 1- دئوکسی گزیلولوز 5- فسفات ردوکتاز ایزومراز (DXR) در این گیاه تحت تأثیر سطوح مختلف آبیاری در راستای افزایش بهره‌وری این گیاه دارویی، به صورت کشت گلدانی و در شرایط گلخانه‌ای در استان ایلام در سال 97-1396 انجام شد.مواد و روش‌ها: آزمایش مورد نظر به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آبیاری در سه سطح نرمال (A₁)، آبیاری 70% ظرفیت مزرعه (A₂)، آبیاری 40% ظرفیت مزرعه (A₃) و تیمار محلول‌پاشی در پنج سطح که شامل تیمار شاهد (B₁)، تیمارهای کیتوزان در غلظت‌های 5/0 گرم در لیتر (B₂) و 1 گرم در لیتر (B₃)، محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید در غلظت‌های 2.5 میلی‌مولار (B₄) و 5 میلی‌مولار (B₅) اعمال شد. محلول‌پاشی در مرحله 10 تا 12 برگی انجام شد. برای استفاده از الیسیتورهای کیتوزان و اسید سالیسیلیک، پودر آنها را در اسید استیک 5% حل کرده و بعد در آب مقطر با غلظت‌های مختلف محلول‌ها آماده شدند. سه ماه بعد از کاشت (بوته‌ها در ارتفاع 20-15 سانتی‌متری) اقدام به اعمال تیمارهای تنش آبی شد. برای اعمال الیسیتورها، همزمان با تیمار تنش آبی، طی سه نوبت به فواصل ده روزه، محلول‌پاشی انجام گردید. برای بررسی تغییرات بیان ژن DXR به‌عنوان یکی از ژن‌های کلیدی در مسیر بیوسنتز کارواکرول، از روش RT-PCR کمّی استفاده شد. در همین راستا، RNA تام از نمونه‌ها استخراج و کمّیت و خلوص آنها ارزیابی و تأیید شد. سپس cDNA سنتز و از آغازگرهای اختصاصی طراحی شده برای تکثیر توالی هدف استفاده شد. با استفاده از ژن مرجع GAPDH مربوط به آویشن زوفایی، میزان بیان ژن به روش سنجش نسبی بررسی شد. برای آنالیز داده‌ها از روش اختلاف در تغییرات چرخه آستانه (2-∆∆CT) و نرم‌افزار Relative Expression Software Tool (REST) استفاده گردید.نتایج: نتایج حاصل از جدول تجزیه واریانس نشان داد سطوح مختلف آبیاری بر همه شاخص‌های کمّی رشد شامل ارتفاع گیاه، طول ریشه، تعداد انشعابات اصلی شاخه، وزن‌تر و خشک ریشه، وزن‌تر برگ، وزن‌تر و خشک ساقه بجز وزن خشک برگ معنی‌دار بود (0.01>p). اثر متقابل کم‌آبیاری و محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و کیتوزان بر وزن تر ریشه، وزن تر برگ و وزن تر ساقه در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود. براساس همین نتایج، شاخص وزن خشک ساقه در تیمار اثر متقابل آبیاری و محلول‌پاشی در سطح احتمال 5% معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل تیمار آبیاری و محلول‌پاشی بر وزن خشک برگ، تعداد انشعابات اصلی بوته و طول ریشه معنی‌دار نبود. در این پژوهش، بیان ژن DXR بعد از اعمال دو غلظت مختلف کیتوزان (0.5 و 1 گرم بر لیتر) تغییرات چندانی از خود نشان نداد، در حالی که تیمار سالیسیلیک اسید با غلظت 2.5 میلی‌مولار در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود و سبب افزایش بیان ژن DXR شد. سطح رونوشت این ژن بعد از اعمال تیمار 5 میلی‌مولار این محلول به اندازه 29.72برابر افزایش پیدا کرد که در سطح 1% معنی‌دار بود. میزان کم‌آبیاری، بیان این ژن را کاهش داد.نتیجه‌گیری: نتایج بدست آمده نشان داد که بهترین نوع آبیاری، آبیاری نرمال بود تا گیاه آویشن زوفایی بتواند در شاخص‌های رشدی در وضعیت مطلوبی قرار گیرد. محلول‌پاشی کیتوزان در غلظت‌های مختلف اثر معنی‌داری بر وزن خشک، وزن تر و بیان ژن DXR نشان نداد؛ در حالی که اسید سالیسیلیک در افزایش شاخص‌های رشدی تأثیرگذار بود و بیان ژن DXR نیز همزمان در گونه مذکور در طی محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک افزایش پیدا کرد که می‌تواند حکایت از تأثیر مثبت این الیسیتور در افزایش عملکرد و سنتز مواد موثره ارزشمند ازجمله کارواکرول باشد.
فیتوشیمی (استخراج، شناسایی و اندازه گیری مواد موثره)
وحید عبدوسی؛ بهاره توکلی؛ علی مهرآفرین؛ حسنعلی نقدی بادی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.178.105.1.1576.1606به‌منظور ارزیابی صفات کمّی و کیفی گیاه خوشاریزه عطری (Echinophora platyloba DC.) تحت تأثیر روش‌های مختلف خشک کردن تحقیقی در قالب طرح کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1398 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل گیاه تازه، خشک کردن گیاه در سایه و آفتاب، آون 45، 55 و 65 درجه سلسیوس، آون خلأ 45، 55 و 65 درجه سلسیوس، میکروویو 200، ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1400.37.178.105.1.1576.1606به‌منظور ارزیابی صفات کمّی و کیفی گیاه خوشاریزه عطری (Echinophora platyloba DC.) تحت تأثیر روش‌های مختلف خشک کردن تحقیقی در قالب طرح کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1398 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل گیاه تازه، خشک کردن گیاه در سایه و آفتاب، آون 45، 55 و 65 درجه سلسیوس، آون خلأ 45، 55 و 65 درجه سلسیوس، میکروویو 200، 400 و 600 وات بودند. به این منظور بخش هوایی گیاه در خرداد ماه از ارتفاعات شهرستان تویسرکان جمع‌آوری شد و تحت تأثیر روش‌های مختلف خشک کردن قرار گرفت. اسانس‌گیری به‌وسیله دستگاه کلونجر انجام شد و بعد اجزای اسانس به‌وسیله دستگاه گازکروماتوگرافی جرمی مشخص شدند. یافتههای این تحقیق نشان داد که روش‌های مختلف خشک کردن گیاه خوشاریزه عطری تأثیر معنی‌داری بر درصد اسانس و تمامی اجزای اسانس داشت و روش میکروویو 400 وات دارای بیشترین میزان بازده اسانس بود، ولی روش مناسبی برای حفظ ترکیب‌های مؤثره در این گیاه نبود. روش خشک کردن در سایه با وجود طولانی بودن مدت زمان خشک کردن، مناسبترین روش در حفظ ترکیب‌های شیمیایی اسانس در گیاه خوشاریزه عطری بود. دامنه تغییرات درصد اسانس در این تحقیق بین 0.39-0.06% بود. طبق نتایج بدست آمده دامنه تغییرات عمده اسانس گیاه خوشاریزه عطری ازجمله ترانس بتا-اوسیمن 57.52-34.16%، آلفا-فلاندرن 16.52-8.87%، سیس اوسیمن 4.57-1.69%، بتا-فلاندرن 9.24-2.08%، پی‌سیمن 5.05-1.53%، بتا-پینن 1.94-0.73%، آلفا-پینن 5.15-1.83%، ولوتون 3.78-0.39%، ترانس کاروئول 1.92-0.38%، لینالول 3.57-0.72% و دی جرماکرن 4.91-1.67% بود.
سید میثم رضوی‌نیا؛ مجید آقاعلیخانی؛ حسنعلی نقدی بادی
چکیده
هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود آلی ورمی‌کمپوست و کود شیمیایی بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea (L.) Moench) بود. آزمایش در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت فاکتوریل دو عاملی با 12 تیمار در سه تکرار انجام شد. عامل کود شیمیایی در سه سطح C1 (بدون مصرف کود)، C2 (75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از ...
بیشتر
هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر مقادیر مختلف کود آلی ورمی‌کمپوست و کود شیمیایی بر عملکرد کمّی و کیفی گیاه سرخارگل (Echinacea purpurea (L.) Moench) بود. آزمایش در سال زراعی 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس به‌صورت فاکتوریل دو عاملی با 12 تیمار در سه تکرار انجام شد. عامل کود شیمیایی در سه سطح C1 (بدون مصرف کود)، C2 (75 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از منبع اوره + 3000 پی‌پی‌ام در هکتار کود مایع ریزمغذی) و C3 (150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از منبع اوره + 6000 پی‌پی‌ام در هکتار کود مایع ریزمغذی) و عامل کود آلی ورمی‌کمپوست در چهار سطح (0، 2، 4 و 6 تن در هکتار) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که کود ورمی‌کمپوست اثر معنی‌داری بر وزن خشک ساقه، گل، ریشه، عملکرد بیولوژیک، تعداد گل در بوته و سبزینگی برگ داشت. همچنین برهم‌کنش کود شیمیایی و کود ورمی‌کمپوست بر وزن خشک ریشه، وزن خشک 100 گل و ارتفاع بوته معنی‌دار گردید. بیشترین مقدار وزن خشک ساقه، گل، تعداد گل در بوته و ارتفاع بوته از کاربرد ترکیب تیماری ورمی‌کمپوست 4 تن در هکتار و بدون مصرف کود شیمیایی و بیشترین وزن خشک ریشه و عملکرد بیولوژیک به‌ترتیب از کاربرد 94/2 و 59/3 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بدست آمد. هیچ یک از صفات مورد مطالعه تحت تأثیر عامل کود شیمیایی قرار نگرفت. همچنین اثر هیچ‌کدام از عوامل آزمایش بر ترکیب‌های فنلی تام اندام‌های مختلف گیاه معنی‌دار نبود. با توجه به نتایج بدست آمده کاربرد کود آلی ورمی‌کمپوست به‌عنوان جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی در زراعت سرخارگل معرفی می‌شود.
اعظم‌السادات ریاضی؛ ناصر مجنون‌حسینی؛ حسنعلی نقدی‌بادی؛ محمدرضا نقوی؛ شمسعلی رضازاده
چکیده
ترکیب‌های هیپریسین و هیپرفورین به‌عنوان مواد مؤثره اصلی گیاه دارویی گل‌راعی (Hypericum perforatum L.) مطرح هستند. در این تحقیق، تنوع صفات فیتوشیمیایی 25 جمعیت گل راعی در رویشگاه‌های طبیعی ایران بررسی شد. نمونه‌برداری گیاهان به‌طور تصادفی در مرحله گلدهی کامل از استان‌های گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی، اردبیل، ...
بیشتر
ترکیب‌های هیپریسین و هیپرفورین به‌عنوان مواد مؤثره اصلی گیاه دارویی گل‌راعی (Hypericum perforatum L.) مطرح هستند. در این تحقیق، تنوع صفات فیتوشیمیایی 25 جمعیت گل راعی در رویشگاه‌های طبیعی ایران بررسی شد. نمونه‌برداری گیاهان به‌طور تصادفی در مرحله گلدهی کامل از استان‌های گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی، اردبیل، کردستان، همدان، کهگیلویه و بویراحمد، قزوین، زنجان، خراسان و تهران در بهار و تابستان سال 1389 انجام شد. نتایج نشان داد که در بین اندام‌های گل و برگ جمعیت‌ها از نظر میزان هیپریسین و هیپرفورین تفاوت معنی‌داری وجود داشت (05/0>p). گلها در مقایسه با برگ‌ها بیشترین میزان هیپریسین و هیپرفورین را داشتند. میزان هیپرفورین در هر دو اندام در مقایسه با میزان هیپریسین به‌طور معنی‌داری بالاتر بود. ضرایب همبستگی ساده بین صفات، همبستگی مثبت معنی‌دار بین هیپریسین برگ با تعداد غده تیره رنگ و روشن در برگ و تعداد غده روشن در واحد سطح برگ و هیپرفورین برگ با هیپریسین برگ را نشان داد. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، دو مؤلفه شناسایی شدند که در مجموع 66% از کل تنوع داده‌ها را توجیه نمودند. در تجزیه خوشه‌ای، جمعیت‌ها به سه گروه تقسیم شدند که با تنوع جغرافیایی آنها مطابقت نداشت. در کل نتایج نشان داد که تنوع بالایی بین جمعیت‌های گل‌راعی در رویشگاه‌های طبیعی ایران از نظر صفات فیتوشیمیایی وجود دارد که از این تنوع در برنامه‌های اصلاحی می‌توان استفاده کرد.
فریده شکاری؛ علی مهرآفرین؛ حسنعلی نقدی‌بادی؛ رضا حاجی‌آقایی
چکیده
استفاده از محرک‌های زیستی با هدف دستیابی به افزایش کیفیت و پایداری عملکرد از اهمیت زیادی برخودار است. به‌همین منظور آزمایشی در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی کرج در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 10 تیمار و 3 تکرار بر روی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago psyllium L.) اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محرک‌های ...
بیشتر
استفاده از محرک‌های زیستی با هدف دستیابی به افزایش کیفیت و پایداری عملکرد از اهمیت زیادی برخودار است. به‌همین منظور آزمایشی در سال زراعی 1390 در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی کرج در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 10 تیمار و 3 تکرار بر روی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago psyllium L.) اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل محرک‌های زیستی (کادوستیم، فسنوترن، هیومی‌فورته، آمینول‌فورته) در دو سطح 75/0 و 5/1 لیتر در هکتار، کود شیمیایی NPK (70 کیلوگرم در هکتار) و تیمار شاهد (بدون کاربرد محرک‌های زیستی و کود شیمیایی) بود. نتایج نشان داد که تیمارهای اعمال شده بر تعداد ساقه‌های جانبی، تعداد سنبله در بوته، تعداد بذر در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بذر و میزان موسیلاژ (p < 0.01)، ارتفاع بوته، عرض سنبله، تعداد بذر در سنبله و عملکرد خشک اندام هوایی (p < 0.05) اثر معنی‌داری داشت و بر طول سنبله اثر معنی‌داری را نشان ندادند. بیشترین ارتفاع بوته، تعداد ساقه‌های جانبی و عملکرد ماده خشک اندام هوایی در تیمار کادوستیم 5/1 لیتر در هکتار، بیشترین عرض سنبله و تعداد بذر در سنبله توسط تیمار فسنوترن 5/1 لیتر در هکتار حاصل شد. بالاترین وزن هزاردانه در تیمارهای کادوستیم و فسنوترن 5/1 لیتر در هکتار و بیشترین تعداد سنبله در بوته و بذر در بوته در تیمار کود کامل شیمیایی مشاهده شد. بیشترین و کمترین عملکرد دانه (445 و 149 کیلوگرم در هکتار) به‌ترتیب در تیمارهای فسنوترن و هیومی‌فورته 75/0 لیتر در هکتار و بیشترین و کمترین میزان موسیلاژ (86/27% و 26/21%) به‌ترتیب در تیمارهای آمینول‌فورته و کادوستیم 5/1 لیتر در هکتار مشاهده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که با مصرف محرک‌های زیستی می‌توان مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داد که حرکتی در راستای کشاورزی پایدار و کاهش آلودگی‌های زیستی می‌باشد.
مریم مکی‌زاده تفتی؛ رضا توکل افشاری؛ ناصر مجنون حسینی؛ حسنعلی نقدی بادی
دوره 24، شماره 3 ، آبان 1387، ، صفحه 253-262
چکیده
با توجه به اهمیت دارویی گیاه گاوزبان و فراوانی منابع آب و خاک شور در کشور، این تحقیق طی دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول با هدف تعیین حدود مقاومت به شوری و شناسایی مکانیزم آن اجرا شد و تیمارهای آزمایش شامل شوری در چهار سطح شاهد، 4، 8، و12 دسی‌زیمنس بر متر بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل صفات کمی (درصد سبز شدن، وزن خشک ریشه، گل‌آذین ...
بیشتر
با توجه به اهمیت دارویی گیاه گاوزبان و فراوانی منابع آب و خاک شور در کشور، این تحقیق طی دو آزمایش جداگانه اجرا گردید. آزمایش اول با هدف تعیین حدود مقاومت به شوری و شناسایی مکانیزم آن اجرا شد و تیمارهای آزمایش شامل شوری در چهار سطح شاهد، 4، 8، و12 دسی‌زیمنس بر متر بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل صفات کمی (درصد سبز شدن، وزن خشک ریشه، گل‌آذین و ساقه- برگ، ارتفاع، نسبت وزن اندام هوایی به ریشه، تعداد گل و تعداد برگ در هر بوته) و صفات کیفی (درصد موسیلاژ، خاکستر کل، سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم) در مرحله گلدهی کامل گیاه بود. نتایج نشان داد شوری، کاهش معنی‌داری در درصد سبز شدن بذرها، ارتفاع و تعداد گل ایجاد کرده و بر وزن خشک ریشه، ساقه- برگ و گل‌آذین، نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی و تعداد برگ تأثیر معنی‌داری ندارد. همچنین نتایج نشان داد شوری، کاهش معنی‌داری در میزان موسیلاژ، پتاسیم و کلسیم موجود در بافت گیاهی گیاه گاوزبان ایجاد کرده و سبب افزایش معنی‌داری در میزان سدیم، کلر و خاکستر کل بافت گیاهی گاوزبان می‌شود. آزمایش دوم به منظور بررسی میزان جذب املاح از خاک توسط گیاه گاوزبان انجام گرفت و تیمارهای آزمایش شامل زمان نمونه‌برداری از خاک (قبل و بعد از کشت گیاه) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل مقادیر یونهای سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم در خاک قبل و بعد از کشت گیاه گاوزبان بود. نتایج حاکی از کاهش معنی‌داری در میزان سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم موجود درخاک بعد از کشت گیاه گاوزبان می‌باشد. با توجه به عدم تأثیر شوری بر وزن خشک و سایر پارامترهای گیاه و با توجه به محتوای بالای سدیم، کلر و خاکستر کل در بافت گیاهی و همچنین کاهش محتوای یونهای سدیم، کلر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم در خاک، می‌توان گفت گاوزبان گیاهی مقاوم به شوری بوده که قادر به جذب این یونها از خاک می‌باشد و می‌توان از این گیاه برای خارج ساختن این یونها از خاک و اصلاح خاکهای شور و قلیا استفاده کرد.
مریم مکی‌زاده تفتی؛ رضا توکل‌افشاری؛ ناصر مجنون حسینی؛ حسنعلی نقدی بادی؛ علی مهدی زاده
دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 216-222
چکیده
گاوزبان (Borago officinalis L.) دارای خواص متعدد صنعتی، علوفه ای و دارویی می‌باشد. نظر به اهمیت این گیاه و مشکلات موجود در زمینه جوانه‌زنی آن، تحقیق حاضر در راستای تکنولوژی آبگیری بذر و به منظور بررسی تأثیر آماده‌سازی اسمزی (اسموپرایمینگ) بذرها بر درصد و میانگین روزهای جوانه‌زنی بذرهای گاوزبان به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا ...
بیشتر
گاوزبان (Borago officinalis L.) دارای خواص متعدد صنعتی، علوفه ای و دارویی می‌باشد. نظر به اهمیت این گیاه و مشکلات موجود در زمینه جوانه‌زنی آن، تحقیق حاضر در راستای تکنولوژی آبگیری بذر و به منظور بررسی تأثیر آماده‌سازی اسمزی (اسموپرایمینگ) بذرها بر درصد و میانگین روزهای جوانه‌زنی بذرهای گاوزبان به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید.تیمارهای آزمایش شامل پتانسیل اسمزی محلول پلی‌اتیلن‌گلیکول با چهار سطح (آب مقطر، 4- ، 8- و 12- بار) و طول دوره آماده‌سازی اسمزی بذر با سه سطح (24 ، 48 و72 ساعت) بود. نتایج نشان داد که تاثیر پتانسیل اسمزی محلول پلی‌اتیلن‌گلیکول بر درصد جوانه‌زنی و میانگین روزهای جوانه‌زنی بذرهای گاوزبان معنی‌دار بوده و بالاترین درصد جوانه‌زنی و کمترین میانگین روزهای جوانه‌زنی مربوط به پتانسیل اسمزی 8- بار می‌باشد. نتایج نشان داد طول دوره آماده‌سازی اسمزی بذر اثر معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی و میانگین روزهای جوانه‌زنی ندارد. همچنین اثر متقابل دو عامل پتانسیل اسمزی و طول دوره آماده‌سازی اسمزی نیز معنی‌دار نمی‌باشد که حاکی از واکنش یکسان توانهای اسمزی مختلف محلول پلی‌اتیلن‌گلیکول بر درصد و میانگین روزهای جوانه‌زنی،در زمانهای مختلف آماده‌سازی اسمزی می‌باشد.البته میانگین‌های اثرات متقابل پتانسیل‌های اسمزی مختلف و طول دوره آماده‌سازی اسمزی بذر،نشان داد که کمترین میانگین روزهای جوانه‌زنی و بیشترین درصد جوانه‌زنی در پتانسیل اسمزی 8- بار و به مدت 72 ساعت آماده‌سازی اسمزی بذر حاصل می‌گردد.
مریم مکی‌زاده تفتی؛ روزبه فرهودی؛ حسنعلی نقدی بادی؛ علی مهدی زاده
چکیده
در این تحقیق، به منظور تعیین مناسبترین تیمار جهت شکستن خواب بذرهای 3 گونه دارویی روناس، اکیناسه و مورد سه آزمایش جداگانه انجام شد. در آزمایش اول جهت شکستن خواب بذر روناس تیمارهای روشنایی به مدت 24 ساعت، اسید جیبرلیک 500 پی‌پی‌ام، خراش‌دهی پوسته بذر با سمباده، خراش‌دهی پوسته بذر با اسید سولفوریک 90 درصد به مدت 10، 15 و 20 دقیقه، خراش‌دهی ...
بیشتر
در این تحقیق، به منظور تعیین مناسبترین تیمار جهت شکستن خواب بذرهای 3 گونه دارویی روناس، اکیناسه و مورد سه آزمایش جداگانه انجام شد. در آزمایش اول جهت شکستن خواب بذر روناس تیمارهای روشنایی به مدت 24 ساعت، اسید جیبرلیک 500 پی‌پی‌ام، خراش‌دهی پوسته بذر با سمباده، خراش‌دهی پوسته بذر با اسید سولفوریک 90 درصد به مدت 10، 15 و 20 دقیقه، خراش‌دهی پوسته بذر با آب گرم 70 و 90 به مدت 5 و 10 دقیقه و سرمادهی بذر به مدت 2، 4 و 6 هفته اعمال گردید که نتایج نشان داد که بالاترین درصد جوانه‌زنی مربوط به تیمار اسید سولفوریک 90 درصد به مدت 15 دقیقه می باشد.از آنجا که مشکل خواب بذرهای روناس تحت تیمارهای خراش‌دهی پوسته توسط اسید سولفوریک رفع شد، می‌توان نتیجه گرفت خواب این بذرها از نوع فیزیکی بوده و ناشی از پوسته بذر می‌باشد.در آزمایش دوم به منظور شکستن خواب بذر اکیناسه، تیمارهای جیبرلیک اسید در دو غلظت 250 و 500 پی‌پی‌ام، نیترات پتاسیم، سرمادهی به مدت 4، 7 و 10 هفته، روشنایی به مدت 24 ساعت و تیمار تلفیقی جیبرلیک اسید 250 پی‌پی‌ام و سرمادهی به مدت 4 هفته اعمال گردید و بالاترین درصد جوانه‌زنی در تیمار تلفیقی کاربرد جیبرلیک اسید بر روی بذرهای سرمادهی شده حاصل شد. از آنجاکه بذرهای تحت تیمار سرما و جیبرلیک اسید که نوعی جایگزین سرما می باشد دارای بالاترین درصد جوانه زنی بودند، می توان گفت که خواب بذر از نوع فیزیولوژیک بوده و عامل دخیل در این خواب، نارس بودن جنین ،وجود عامل بازدارنده در بذر و یا هر دو عامل می‌باشد.در آزمایش سوم که به‌منظور شکستن خواب بذر گیاه مورد اجرا شد تیمارهای جیبرلیک اسید در دو غلظت 250 و500 پی‌پی‌ام ،سرمادهی به مدت 7 و 10 هفته و خراش‌دهی مکانیکی توسط کاغذ سنباده و شکاف دهی پوسته با تیغ اعمال گردید که در این آزمایش، بالاترین درصد جوانه زنی در تیمار شکاف دهی پوسته حاصل شد.افزایش جوانه زنی بذرهای گیاه مورد تحت تیمارهای خراش‌دهی پوسته بذر موید وجود مقاومت مکانیکی پوسته در مقابل خروج جوانه است و به عبارت دیگر، پوسته به عنوان یک مانع فیزیکی از طریق ممانعت از گسترش رویان و یا از طریق ایجاد محدودیت در جذب آب و شاید تبادلات گازی عمل می کند.
حسنعلی نقدی بادی؛ علی حقیری؛ مریم مکی زاده تفتی؛ مریم اهوازی؛ کامبیز بقالیان
چکیده
یکی از راهکارهای توسعه کشت گیاهان دارویی در هر منطقه، معرفی گونه‌های جدید می‌باشد. در این راستا، بذرهای تعدادی از گیاهان دارویی غیربومی ایران از مراکز تحقیقاتی خارج از کشور وارد و به منظور بررسی امکان تولید آنها، مراحل فنولوژی این گیاهان در شرایط آب و هوایی کرج طی سالهای 1383-1378 مورد ارزیابی قرار گرفت. البته، گونه‌ها با توجه ...
بیشتر
یکی از راهکارهای توسعه کشت گیاهان دارویی در هر منطقه، معرفی گونه‌های جدید می‌باشد. در این راستا، بذرهای تعدادی از گیاهان دارویی غیربومی ایران از مراکز تحقیقاتی خارج از کشور وارد و به منظور بررسی امکان تولید آنها، مراحل فنولوژی این گیاهان در شرایط آب و هوایی کرج طی سالهای 1383-1378 مورد ارزیابی قرار گرفت. البته، گونه‌ها با توجه به خواص درمانی و نوع ترکیب‌های مؤثره گیاه که در منابع علمی معتبر درج شده بود انتخاب شدند. برحسب ضرورت، بذرهای برخی گونه‌ها به روش غیر مستقیم در اواخر بهمن ماه هر سال در گلخانه کشت و نشاهای حاصل در بهار سال بعد به مزرعه اصلی منتقل شدند.همچنین، بذرهای سایر گونه ها به روش مستقیم در بهار هر سال در زمین اصلی کشت شدند. نتایج نشان داد که 33 گونه دارویی ارزشمند غیر بومی ایران، مراحل رشد و نمو خود را در منطقه به طور مطلوب طی نمودند که نشان دهنده امکان تولید آنها در شرایط آب و هوایی منطقه کرج می باشد. جالب آنکه، برخی از گونه‌های دارویی که در طب گیاهی از ارزش بالایی برخوردار هستند در منطقه مورد بررسی دارای رشد مطلوبی بودهاند نظیر Echinacea purpurea، Thymus vulgaris، Lavandula angustifolia ، Saponaria officinalis، Chrisanthemum cinerarifolium، Tanacetum parthenium، Valeriana officinalis و ...
