کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی؛ زهرا بهراد؛ مهدی میرزا؛ ولی‌الله مظفریان؛ رحمان آزادی؛ محمود نادری؛ مصطفی گلی‌پور؛ عاطفه بهمن‌زادگان؛ سعیده مشکی‌زاده؛ شاهرخ کریمی
چکیده
گونه Hypericum از جنس‌های مهم گیاهان دارویی محسوب می‌شود. در حال حاضر در ایران 17 گونه گیاه علفی، چندساله و درختچه‌ای هیپریکوم (گل‌راعی) وجود دارد که سه گونه آن انحصاری ایران هستند. این تحقیق جهت بررسی میزان ترکیب هیپریسین در 9 گونه گل‌راعی انجام شد. پس از جمع‌آوری و آماده‌سازی گیاه (جدا کردن گل و برگ) اقدام به تهیه عصاره آن در دو مرحله ...
بیشتر
گونه Hypericum از جنس‌های مهم گیاهان دارویی محسوب می‌شود. در حال حاضر در ایران 17 گونه گیاه علفی، چندساله و درختچه‌ای هیپریکوم (گل‌راعی) وجود دارد که سه گونه آن انحصاری ایران هستند. این تحقیق جهت بررسی میزان ترکیب هیپریسین در 9 گونه گل‌راعی انجام شد. پس از جمع‌آوری و آماده‌سازی گیاه (جدا کردن گل و برگ) اقدام به تهیه عصاره آن در دو مرحله با حلال‌های کلروفرم و متانول به‌وسیله دستگاه سوکسله گردید و بعد مواد استخراجی توسط دستگاه HPLC مورد بررسی قرار گرفتند. فاز متحرک شامل متانول 68%، اتیل‌استات 20% و سدیم هیدروسولفات (1/0 مول) 12% و فاز ثابت، C18 بود. دتکتور مورد استفاده UV بود که در 590 نانومتر تنظیم گردید. اندامهای مختلف گونه H. androsaemum L. به‌طورکلی فاقد ترکیب هیپریسین بودند. میزان ترکیب هیپریسین در عصاره گل گونه H. apricum Kar. & Kir. 061/0% و در عصاره برگ آن 005/0% بود. در عصاره گل H. armenum Jaub. & Spach، 003/0% هیپریسین وجود داشت. برای گونه H. asperulum Jaub. & Spach، میزان هیپریسین در عصاره گل 025/0%، برگ 004/0% و ساقه 003/0% بود. در عصاره گلهای گونه‌های H. hirsutum L. و H. linarioides Boss. 007/0% و H. vermiculare Boiss. & Hausskn. 005/0% هیپریسین وجود داشت. گونه H. tetrapterum Fries در عصاره گل 083/0%، برگ 014/0% و ساقه 001/0% هیپریسین داشت و گونه H. perforatum L. در عصاره گل حاوی 124/0%، برگ 028/0% و ساقه 003/0% هیپریسن بود.
بهلول عباس زاده؛ محمدحسن عصاره؛ محمدرضا اردکانی؛ فرزاد پاک نژاد؛ معصومه لایق حقیقی؛ سعیده مشکی زاده
چکیده
به منظور بررسی رابطه علّت و معلولی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و برخی عناصر گیاه دارویی کافوری (Camphorosma monspeliaca L.) در رویشگاه طبیعی، این تحقیق اجرا گردید. در این تحقیق گیاه کافوری از رویشگاه طبیعی در مرحله گلدهی کامل، با استفاده از 9 پلات نمونه‌برداری گردید. صفات مورفولوژیک از قبیل ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش، ...
بیشتر
به منظور بررسی رابطه علّت و معلولی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و برخی عناصر گیاه دارویی کافوری (Camphorosma monspeliaca L.) در رویشگاه طبیعی، این تحقیق اجرا گردید. در این تحقیق گیاه کافوری از رویشگاه طبیعی در مرحله گلدهی کامل، با استفاده از 9 پلات نمونه‌برداری گردید. صفات مورفولوژیک از قبیل ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش، عملکرد سرشاخه کل و سرشاخه گلدار 20 تا 40 گیاه اندازه‌گیری شد. کلروفیل، قندهای محلول، پرولین، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، کلر و آهن گیاهان هر پلات مختلف اندازه‌گیری شد. صفات مؤثر بر عملکرد سرشاخه و درصد اسانس از طریق همبستگی ساده صفات، تجزیه فاکتور، تجزیه گام‌به‌گام و تجزیه علّیت مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از همبستگی صفات نشان داد که سرشاخه کل با؛ تعداد پنجه (**96/0 =r)، قطر تاج پوشش 1 (**84/0 =r)، قطر تاج پوشش 2 (**86/0 =r)، سرشاخه گلدار (**79/0 =r)، کلروفیل کل 1 (*77/0 =r)، کلروفیل b (*67/0 =r) و آهن (**84/0 =r) همبستگی مثبت معنی‌دار داشت. سرشاخه کل با قندهای محلول (**80/0- =r)، پرولین (**88/0- =r)، کلسیم (*70/0- =r) و کلر (**94/0- =r) همبستگی منفی معنی‌دار نشان داد. عملکرد سرشاخه گلدار با تعداد پنجه، قطر تاج پوشش 1 و 2، درصد اسانس، کلروفیل کل 1 و آهن همبستگی مثبت معنی‌دار داشت. درصد اسانس با تعداد پنجه (**79/0 =r)، قـطر تاج پوشش 1 (*79/0 =r) و 2 (**83/0 =r)، عملکرد سرشاخه کل (*76/0 =r) و گلدار (**84/0 =r) و آهن (**86/0 =r) همبستگی مثبت معنی‌دار نشان داد. نتایج حاصل از تجزیه فاکتورها نشان داد که شاخص اول با مؤلفه‌های تعداد پنجه، قطر تاج پوشش 1 و 2، عملکرد اندام هوایی و سرشاخه گلدار، درصد اسانس و مقدار آهن موجود در پیکره رویشی، بیش از 55% تغییرات کل را توجیه نمودند. نتایج حاصل از تجزیه گام‌به‌گام صفات بر درصد اسانس به‌عنوان متغیر وابسته نشان داد که دو صفت آهن و عملکرد سرشاخه گلدار با ضریب تبیین 8048/0 وارد معادله شدند. نتایج حاصل از تجزیه علّیت نشان داد که آهن بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر درصد اسانس داشت. نتایج حاصل از تجزیه گام‌به‌گام صفات بر عملکرد سرشاخه کل به‌عنوان متغیر وابسته نشان داد که تعداد پنجه و ارتفاع گیاه وارد معادله شدند. نتایج حاصل از تجزیه علّیت نشان داد که تعداد پنجه بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد سرشاخه داشت.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی؛ سیدرضا طبایی‌عقدایی؛ محمود نادری حاجی باقرکندی؛ سعیده مشکی‌زاده
چکیده
در این تحقیق به استخراج تانن از گلاب، پسآب و تفاله گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) اقدام گردید. از 21 اکسشن گل‌محمدی جمع‌آوری شده از استانهای مختلف کشور و کشت شده در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اسانس، گلاب، تفاله و پسآب تهیه شد و بعد میزان تانن نمونه‌ها به روش رنگ‌سنجی فولین- دنیس و توسط دستگاه اسپکتروفتومتری مدل 340 Hitachi ...
بیشتر
در این تحقیق به استخراج تانن از گلاب، پسآب و تفاله گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) اقدام گردید. از 21 اکسشن گل‌محمدی جمع‌آوری شده از استانهای مختلف کشور و کشت شده در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اسانس، گلاب، تفاله و پسآب تهیه شد و بعد میزان تانن نمونه‌ها به روش رنگ‌سنجی فولین- دنیس و توسط دستگاه اسپکتروفتومتری مدل 340 Hitachi در طول موج 760 نانومتر اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که بالاترین میزان تانن در گلاب، به‌ترتیب در اکسشنهای خوزستان و ایلام (ppm 2163)، قم (ppm 1846)، گیلان (ppm 1432) و در پسآب به‌ترتیب در اکسشنهای زنجان (ppm 1919)، مازندران (ppm 1895)، قم، گیلان، لرستان و اصفهان 2 (ppm 1871) و در تفاله اکسشنهای گل یزد 1 (ppm 3432)، سیستان و بلوچستان (ppm 3139) و کهکیلویه و بویراحمد (ppm 2993) بدست آمد. بنابراین پیشنهاد میگردد با توجه به نیاز کشور و تولید مواد مذکور توسط افراد گلابگیر سنتی اقدام به جمع‌آوری و استخراج تانن از نمونه‌ها صورت بگیرد، که این خود از لحاظ اقتصادی برای تولیدکنندگان گلاب نیز مفید می‌باشد.
فاطمه سفیدکن؛ عاطفه بهمن‌زادگان؛ مصطفی گلی‌پور؛ ولی‌الله مظفریان؛ سعیده مشکی‌زاده
چکیده
جنس Bunium با نام فارسی زیره در ایران 14 گونه دارد. اغلب این گیاهان دارای غده زیرزمینی بوده و در دامنه‌های کوهستانی و اراضی زراعی می‌رویند. تنها گونه شناخته شده جنس زیره در ایران که جایگاه ارزشمندی در صادرات و صنایع داخلی دارد B. persicum است که اسانس آن حاوی کومین‌آلدئید و آلدئیدهای ترپینن می‌باشد. در این تحقیق به منظور تعیین نوع و درصد ترکیبهای ...
بیشتر
جنس Bunium با نام فارسی زیره در ایران 14 گونه دارد. اغلب این گیاهان دارای غده زیرزمینی بوده و در دامنه‌های کوهستانی و اراضی زراعی می‌رویند. تنها گونه شناخته شده جنس زیره در ایران که جایگاه ارزشمندی در صادرات و صنایع داخلی دارد B. persicum است که اسانس آن حاوی کومین‌آلدئید و آلدئیدهای ترپینن می‌باشد. در این تحقیق به منظور تعیین نوع و درصد ترکیبهای موجود در اسانس اندام هوایی و بذر B. cylindricum (Boiss.& Hohen.) Drude وB. rectangulum Boiss.& Hausskn.، این گیاهان از رویشگاه طبیعی خود جمع‌آوری شده و پس از خشک‌کردن در سایه، اسانس آنها به روش تقطیر با آب استخراج گردید. اجزای تشکیل‌دهنده اسانسها، با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل شده به طیفسنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. 17 ترکیب در اسانس اندام هوایی B. cylindricum شناسایی شد که اجزای اصلی جرماکرن D (2/31%)، دیل آپیول (9/26%)، ترانس-کاریوفیلن (1/11%)، جرماکرن B (1/7%) و ترپینولن (6/5%) بودند. همچنین 20 ترکیب مختلف در اسانس بذر B. cylindricum مورد شناسایی قرار گرفت. ترکیبهای عمده این اسانس دیل آپیول (8/25%)، ترانس-کاریوفیلن (4/15%)، گلوبولول (2/12%)، اسپاتولنول (2/7%) و جرماکرن D (6/6%) بودند. 7 ترکیب مختلف در اسانس گل B. rectangulum مورد شناسایی قرار گرفت که ترکیبهای عمده آن دیل آپیول (8/81%) و جرماکرن D (3/11%) بودند. همچنین 11 ترکیب در اسانس بذر B. rectangulum شناسایی شد که ترکیبهای اصلی دیل آپیول (3/63%)، جرماکرن D (4/22%) و ترانس-کاریوفیلن (1/5%) بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که گرچه اسانس هر دو این گونه‌ها حاوی مقادیر بالایی از ترکیبهای سسکوئی‌ترپنی است اما بین نوع و میزان این ترکیبها در اسانس دو گونه و همچنین اسانس اندامهای مختلف اختلافاتی وجود دارد.
فاطمه عسکری؛ شهلا احمدی؛ سعیده مشکی‌زاده؛ محمود نادری حاجی‌باقرکندی؛ عاطفه بهمن‌زادگان جهرمی
چکیده
گونه Pimpinella deveroides (Boiss.) Boiss. یکی از نُه گونه انحصاری جنس Pimpinella در ایران است و پراکندگی جغرافیایی آن در منطقه ایران و تورانی است. اندامهای هوایی گیاه در مراحل گلدهی و بذردهی در دو سال متوالی (1385 و 1386) از استان لرستان جمع‌آوری شده و از ساقه و برگ، گل‌آذین و بذر به صورت جداگانه به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری بعمل آمد. در سال 1385 بازده اسانس ...
بیشتر
گونه Pimpinella deveroides (Boiss.) Boiss. یکی از نُه گونه انحصاری جنس Pimpinella در ایران است و پراکندگی جغرافیایی آن در منطقه ایران و تورانی است. اندامهای هوایی گیاه در مراحل گلدهی و بذردهی در دو سال متوالی (1385 و 1386) از استان لرستان جمع‌آوری شده و از ساقه و برگ، گل‌آذین و بذر به صورت جداگانه به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری بعمل آمد. در سال 1385 بازده اسانس ساقه و برگ، گل‌آذین و بذر گونه P. deveroides به‌ترتیب 6/0%، 5/2% و 1/7% و در سال 1386 به همان ترتیب 3/1%، 4/2% و 5/7% بود. پس از تزریق اسانس به دستگاههای GC و GC/MS ترکیبهای اسانس شناسایی شدند. در اسانس تمام اندامهای گونه P. deveroides ترکیب اصلی پریگایجرن (pregeijerene) بین 5/35% تا 67% بود. ترکیب شاخص دیگر گایجرن (geijerene) بود که در اسانس اندامهای مختلف، بین 2/8% تا 1/14% متغیر بود. براساس نتایج این تحقیق گونه P. deveroidesبدلیل بالا بودندرصد اسانس بذر (5/7%) قابل توجه است.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی؛ محمدحسن عصاره؛ سیدرضا طبایی عقدایی؛ سعیده مشکی‌زاده
چکیده
دارویی هستند و برای مقابله با ویروسها و سلولهای سرطانی استفاده می‌شوند. هدف از این تحقیق، استخراج و اندازه‌گیری ترکیبهای فلاونوییدی کامفرول و کوئرستین در گلبرگ نمونه‌های مختلف گل‌محمدی کشت شده در باغ گیاه‌شناسی ایران (تهران) با منشأ مناطق غربی بود. پنج گرم نمونه تازه گل‌محمدی توسط دستگاه آسیاب برقی خرد و توسط مخلوط متانول و اسید ...
بیشتر
دارویی هستند و برای مقابله با ویروسها و سلولهای سرطانی استفاده می‌شوند. هدف از این تحقیق، استخراج و اندازه‌گیری ترکیبهای فلاونوییدی کامفرول و کوئرستین در گلبرگ نمونه‌های مختلف گل‌محمدی کشت شده در باغ گیاه‌شناسی ایران (تهران) با منشأ مناطق غربی بود. پنج گرم نمونه تازه گل‌محمدی توسط دستگاه آسیاب برقی خرد و توسط مخلوط متانول و اسید استیک (90:10) عصاره‌گیری شد. عصاره حاصل به 30 میلی‌لیتر حجم رسانده شده و جهت تجزیه به دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) تزریق شد. مقدار دو ترکیب کامفرول و کوئرستین در ده نمونه عصاره‌های گل‌محمدی تعیین شد. بیشترین میزان کامفرول در نمونه‌های کردستان (ppm 595)، قزوین (ppm 505)، آذربایجان‌غربی (ppm 484) و ایلام (ppm 483) بود و کمترین میزان در نمونه‌های کرمانشاه (ppm 74)، همدان (ppm 88) و لرستان (پل‌دختر) (ppm 252) وجود داشت. در رابطه با ترکیب کوئرستین، بالاترین میزان در نمونه‌های اردبیل (ppm 322)، آذربایجان‌غربی (ppm 312)، ایلام (ppm 302) و چهار محال بختیاری (ppm 239) بود و کمترین میزان در نمونه‌های لرستان (پل‌دختر) (ppm 77)، همدان (ppm 80)، کرمانشاه (ppm 117) و کهکیلویه و بویر احمد (گچساران) (ppm 158) بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده، بهترین اکسشن‌ها از نظر میزان ترکیبهای کامفرول و کوئرستین به‌ترتیب شامل آذربایجان‌غربی (ppm 484 و ppm 312)، ایلام (ppm 483 و ppm 302) و اردبیل (ppm 447 و ppm 322) بودند.
فاطمه عسکری؛ فاطمه سفیدکن؛ سعیده مشکی زاده
چکیده
جنس Pimpinella در ایران حدود 23 گونه دارد که بیشتر یکساله می‌باشند. گونه P. eriocarpaدر غرب و جنوب ایران پراکنش دارد. اندام هوایی و بذر گیاه در مرحله گلدهی و بذردهی از منطقه خجیر در شمال شرقی استان تهران جمع‌آوری گردید و پس از آماده‌سازی گیاه با روش تقطیر با آب4 (دستگاه کلونجر) اسانس‌گیری شد. بازده اسانس اندام هوایی 1.3% و بذر 5.7% (نسبت به وزن ...
بیشتر
جنس Pimpinella در ایران حدود 23 گونه دارد که بیشتر یکساله می‌باشند. گونه P. eriocarpaدر غرب و جنوب ایران پراکنش دارد. اندام هوایی و بذر گیاه در مرحله گلدهی و بذردهی از منطقه خجیر در شمال شرقی استان تهران جمع‌آوری گردید و پس از آماده‌سازی گیاه با روش تقطیر با آب4 (دستگاه کلونجر) اسانس‌گیری شد. بازده اسانس اندام هوایی 1.3% و بذر 5.7% (نسبت به وزن خشک) بود. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها به وسیله دستگاههای GC و GC/MS با محاسبه شاخصهای بازداری و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. در اسانس اندام هوایی 15 ترکیب و در اسانس بذر 8 ترکیب شناسایی شد. مهمترین ترکیبهای شناسایی شده در اسانس اندام هوایی پریگایجرن5 (59.9%)، لیمونن6 (17.6%) والمیسین7 (12.5%) بود. همچنین ترکیبهای مهم اسانس بذر، لیمونن (49.3%) و المیسین (44.5%) بود.
محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند؛ سیدرضا طبایی عقدائی؛ محمد مهدی برازنده؛ سعیده مشکی زاده
دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1382، ، صفحه 339-348
چکیده
گل محمدی با نام علمی Rosa damascena Mill. و از خانواده Rosaceae ، در مناطق مختلف ایران و جهان کشت می گردد. اسانس و گلاب استخراج شده از گل در صنایع عطرسازی، آرایشی و غذایی مصرف گسترده ای دارد. از آنجا که رویش گیاهان در مناطق مختلف تاثیر مهمی روی رشد گیاه و میزان مواد موثر آن خواهد داشت, از این رو در این تحقیق، استخراج اسانس از گل دو ژنوتیپ این ...
بیشتر
گل محمدی با نام علمی Rosa damascena Mill. و از خانواده Rosaceae ، در مناطق مختلف ایران و جهان کشت می گردد. اسانس و گلاب استخراج شده از گل در صنایع عطرسازی، آرایشی و غذایی مصرف گسترده ای دارد. از آنجا که رویش گیاهان در مناطق مختلف تاثیر مهمی روی رشد گیاه و میزان مواد موثر آن خواهد داشت, از این رو در این تحقیق، استخراج اسانس از گل دو ژنوتیپ این گونه از مناطق قمصر (کاشان) B188 و اسکو (آذربایجان شرقی) A6 به روش تقطیر با آب انجام گرفت، بعد اسانسهای آنها توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و طیفهای مورد شناسایی قرار گرفتند. ترکیبهای عمده در اسانس کاشان (قمصر) شامل : (%n-nonadecane (25.5% )، citronellol (17.7 و (% geraniol (13.3 و ترکیبهای عمده در نمونه آذربایجان شرقی (اسکو) شامل :(% citronellol (27)، geraniol (18.7 و ( %n - nonadecane (14.2 بدست آمد. نتایج این تحقیق شناسایی اکوتیپی مناسب از آذربایجان شرقی (اسکو) می باشد که با وجود کشت در شرایطی غیر از رویشگاه اصلی، در بعضی از ترکیبهای مهم دارای درصد بیشتری می باشد.
فاطمه عسگری؛ فاطمه سفیدکن؛ مهدی میرزا؛ سعیده مشکی زاده
دوره 19، شماره 3 ، آبان 1382، ، صفحه 239-254
چکیده
جنس Pimpinella در ایران حدود 20 گونه دارد که اغلب یکساله می باشند. از رایج ترین گونه های چند ساله P. aurea و P. tragium می باشند که تقریبا در سراسر مناطق معتدله سرد ایران پراکنده اند. یکی از گونه های بسیار معطراین جنس P. anisum است که ارزش صادراتی بسیاری دارد.یکی از اهداف این طرح بررسی سایر گونه های این جنس از جهت تولید اسانس است. گیاه P. aureaدر مرحله ...
بیشتر
جنس Pimpinella در ایران حدود 20 گونه دارد که اغلب یکساله می باشند. از رایج ترین گونه های چند ساله P. aurea و P. tragium می باشند که تقریبا در سراسر مناطق معتدله سرد ایران پراکنده اند. یکی از گونه های بسیار معطراین جنس P. anisum است که ارزش صادراتی بسیاری دارد.یکی از اهداف این طرح بررسی سایر گونه های این جنس از جهت تولید اسانس است. گیاه P. aureaدر مرحله گلدهی و بذردهی از دو منطقه ( فشم و توچال ) در استان تهران جمع آوری گردید و پس از آماده سازی گیاه با روش تقطیر با آب (کلونجر) اسانس گیری شد. بازده اسانس نمونه های بذر، گل و ساقه برگدار منطقه فشم، به ترتیب 1.97%، 1.54% و 0.44% و منطقه توچال 1.2%، 0.47% و 0.48% بود. در هر دو رویشگاه بازده اسانس بذر بیشترین و ساقه کمترین مقدار بود. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها به وسیله دستگاههای GC و GC/MS با محاسبه شاخصهای بازداری و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. در مجموع از نمونه های بذر، گل و ساقه منطقه فشم به ترتیب 8 ، 18 و 32 ترکیب و منطقه توچال به ترتیب 4، 20 و 34 ترکیب شناسایی شدند. مهمترین ترکیب شناسایی شده در اسانس بذر و گل هر دو رویشگاه بتابیزابولن بود. مهمترین ترکیبهای شناسایی شده در اسانس نمونه های بذر و گل منطقه فشم به ترتیب بتابیزابولن (50.8% و 29.5%) و ویریدیفلورول (37.0% و 32.5%) و اسانس ساقه برگدار لیمونن (18.3%)، ویریدیفلورول (12.8%)، آلفا-پینن (11.5%) و کسان (10.5%) بود. همچنین مهمترین ترکیبهای شناسایی شده در اسانس نمونه های منطقه توچال عبارتند از: اسانس بذر، بتابیزابولن (76.5%) و کاریوفیلن اکساید (21.4%)، اسانس گل بتابیزابولن (55.2%) و آلفازینجیبرن (8.7%) و اسانس ساقه برگدار بتابیزابولن (18.3%)، ژرانیل استات (14.7%)، ژرانیل2-متیل بوتیرات (9.0%) و لیمونن (7.3%).
فاطمه سفیدکن؛ سعیده مشکی زاده؛ شکوفه شهرزاد
دوره 18، شماره 1 ، اسفند 1381، ، صفحه 23-42
چکیده
سکویا درختی بسیار بزرگ و همیشه سبز است که ارتفاعی بین 45 تا 90 متر دارد. این درخت بومی سواحل اقیانوس آرام است که در ایران نیز کاشته شده است. سرشاخه‌های انتهایی مورد آزمایش از یکی از پایه‌های سکویا در نهالستان رضوانشهر در شهریورماه، جمع‌آوری شده است. ارتفاع این نمونه حدود 40 متر و سن آن حدود 30 سال بوده است. به منظور تهیه و تکثیر سرشاخه‌های ...
بیشتر
سکویا درختی بسیار بزرگ و همیشه سبز است که ارتفاعی بین 45 تا 90 متر دارد. این درخت بومی سواحل اقیانوس آرام است که در ایران نیز کاشته شده است. سرشاخه‌های انتهایی مورد آزمایش از یکی از پایه‌های سکویا در نهالستان رضوانشهر در شهریورماه، جمع‌آوری شده است. ارتفاع این نمونه حدود 40 متر و سن آن حدود 30 سال بوده است. به منظور تهیه و تکثیر سرشاخه‌های حاصل از کشت بافت، بخش انتهایی سرشاخه‌ها در اندازه‌های یک تا دو سانتیمتر، مورد کشت قرار گرفت. از برگهای جمع‌آوری شده از پایه اصلی و همچنین برگهای نمونه حاصل از کشت بافت، به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری به‌عمل آمده است. بعد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها با استفاده از کروماتوگرافی گازی تجزیه‌ای (Analytical GC) و گاز کروماتوگرافی کوپل شده با طیفسنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفت. تعداد 72 ترکیب در اسانس برگ سکویا، نمونه رویشگاه و تعداد 37 ترکیب در اسانس نمونه حاصل از کشت بافت، شناسایی شد. ترکیبهای عمده اسانس برگ نمونه رویشگاه، بتا- فلاندرن و لیمونن (13.30%)، آلفا- پینن (6.83%)، ترپینن- 4- ال (6.47%)، گاما- ترپینن (5.44%) و جرماکرن بی (4.14%) بود در حالی که در اسانس برگ نمونه حاصل از کشت بافت ترکیبهای آلفا- پینن (26.30%)، آلفا- ترپینیل استات (14.40%)، سابینن (13.60%)، گاما- ترپینن (7.10%)، جرماکرن‌دی (6.90%)، بتا- فلاندرن و لیمونن (6.60%) و پارا سیمن (5.00%) اجزای اصلی اسانس بود. با وجود اینکه این ترکیبها در هر دو اسانس وجود دارد، ولی درصد بالاتر برخی ترکیبهای مفید در اسانس نمونه کشت بافت، خواص مفیدتری به این اسانس می‌بخشد.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی؛ فاطمه عسگری؛ سعیده مشکی زاده
چکیده
گیاه بابونه .Matricaria chamomilla L یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که در صنایع دارویی و فراورده های آرایشی کاربردی فراوان دارد. گل بابونه در اوایل سال 1376 از 22 کیلومتری کازرون تهیه گردیده و به دو روش تقطیر با آب و تقطیر با بخار آب، اسانس گیری شده است، اسانسها با دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) مورد ...
بیشتر
گیاه بابونه .Matricaria chamomilla L یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که در صنایع دارویی و فراورده های آرایشی کاربردی فراوان دارد. گل بابونه در اوایل سال 1376 از 22 کیلومتری کازرون تهیه گردیده و به دو روش تقطیر با آب و تقطیر با بخار آب، اسانس گیری شده است، اسانسها با دستگاه های کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیفسنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفتند. از 93.39 درصد ترکیبهایی که در اسانس حاصل از روش تقطیر با آب مورد شناسایی قرار گرفتند عمده ترین ترکیبهای سزکوئی ترپنوییدی آن عبارتند از: (-)-a-Biabolol (56.86 درصد)، trans-transs-Farnesol (15.64 درصد)، cis-b-Farnesene (7.12 درصد)، Guaiazulene (4.24 درصد) و Chamazulene (2.18 درصد) که در مجموع 86.04 درصد از کل اسانس را تشکیل می دهند. در روش تقطیر با بخار آب نیز از 95.61 درصد ترکیبهای شناسایی شده در اسانس عمده ترین ترکیبهای آن به قرار ذیل می باشند: a-Bisabolol (51.72 درصد)، trans-trans-Farnesol (15.33 درصد)، Guaiazulene (10.51 درصد)، cis-b-Farnesene (9.48 درصد) و Chamazulene (3.69 درصد) که در مجموع 90.73 درصد از کل اسانس را تشکیل می دهند. بنابراین برای تولید بیشتر ترکیب a-Bisabolol میتوان از روش تقطیر با آب استفاده کرد. چون مقدار ترکیب a-Bisabolol در اسانس بابونه زیاد است، و این ترکیب به دلیل توانایی بالقوه ضد التهابی از ترکیبهای مهم دارویی است می توان از اسانس بابونه در صنایع دارویی و فراورده های آرایشی-بهداشتی استفاده نمود.
