رضا شاهحسینی؛ محمد مقدم؛ داود کیانی؛ روحاله منصوری
چکیده
رزماری (Rosmarinus officinalis L.) گیاهی چندساله، دارویی، معطر و متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. این گیاه بهدلیل تنوع کاربرد در طراحی فضای سبز و همچنین استفاده مواد مؤثره آن در صنایع مختلف نظیر دارویی، آرایشی- بهداشتی و غذایی مورد توجه بسیار واقع شدهاست. این تحقیق بهصورت دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملاً تصادفی بهمنظور بررسی اثر غلظتهای ...
بیشتر
رزماری (Rosmarinus officinalis L.) گیاهی چندساله، دارویی، معطر و متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. این گیاه بهدلیل تنوع کاربرد در طراحی فضای سبز و همچنین استفاده مواد مؤثره آن در صنایع مختلف نظیر دارویی، آرایشی- بهداشتی و غذایی مورد توجه بسیار واقع شدهاست. این تحقیق بهصورت دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملاً تصادفی بهمنظور بررسی اثر غلظتهای مختلف (0، 1000، 2000، 3000، 4000 و 5000 mgl-1) تنظیمکنندههای رشد ایندولبوتیریکاسید (IBA) و نفتالیناستیکاسید (NAA) در چهار تکرار بر ریشهزایی قلمههای نیمهخشبی گیاه رزماری انجام شد. قلمههای تیمار شده در زیر سیستم مهپاش نگهداری و درصد و کیفیت ریشهزایی قلمهها پس از گذشت 70 روز ارزیابی گردید. اثر سطوح مختلف تنظیمکنندههای رشد مورد استفاده بر روی همه صفات مورد بررسی مؤثر (1%≤p) بود. نتایج نشان داد که در IBA غلظتهای بیشتر و NAA غلظتهای کمتر موجب افزایش ریشهزایی و رشد قلمه رزماری گردیدند. در NAA با افزایش غلظت بیشتر از mgl-12000 میزان رشد در مقایسه با شاهد کاهش یافت. بیشترین درصد ریشهزایی مربوط به تیمار NAA mgl-11000 (84%) و IBA mgl-15000 (66%) بود. نتایج حاصل از ارزیابی صفات کیفی در قلمهها (تعداد، قطر، طول و وزن تر و خشک ریشههای تولیدی، وزن و طول گیاهچه حاصل، وزن تر و خشک ساقه و برگ) نشان داد که بهترین کیفیت قلمههای تولیدی مربوط به تیمار mgl-14000 IBA بود.
علیاکبر زارع؛ محمدجعفر ملکوتی؛ حسینعلی بهرامی؛ فاطمه سفیدکن؛ رضا شاهحسینی
چکیده
بهلیمو (Lippia citriodora H. B. et K.) از گیاهان دارویی ارزشمندی است که اسانس بهعنوان عمدهترین ترکیب شیمیایی آن دارای ترکیبهای مؤثرهای نظیر نرال و ژرانیال بوده و بهصورت خام و فرآوری شده کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی دارد. در گیاهان دارویی تغذیه متناسب و بهینه با استفاده از نهادههای شیمیایی و زیستی تأثیر چشمگیری ...
بیشتر
بهلیمو (Lippia citriodora H. B. et K.) از گیاهان دارویی ارزشمندی است که اسانس بهعنوان عمدهترین ترکیب شیمیایی آن دارای ترکیبهای مؤثرهای نظیر نرال و ژرانیال بوده و بهصورت خام و فرآوری شده کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی دارد. در گیاهان دارویی تغذیه متناسب و بهینه با استفاده از نهادههای شیمیایی و زیستی تأثیر چشمگیری بر عملکرد و شاخصهای فیتوشیمیایی مرتبط با عملکرد دارد. این پژوهش با هدف بررسی اثر مصرف متعادل کود (کوددهی براساس نتایج آزمون خاک) و پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و ترکیبهای شیمیایی گیاه بهلیمو در قالب بلوکهای کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار بشرح: T1: بدون کوددهی (شاهد)، T2: کوددهی براساس عرف زارع، T3: کوددهی براساس مصرف متعادل کود یا همان تجزیه خاک، T4: کود زیستی، T5: تیمار دوم + کود زیستی، T6: تیمار سوم + کود زیستی و T7: تیمار سوم + کود زیستی + پلیمر سوپرجاذب در دانشگاه تربیت مدرس در شرایط گلخانه انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که بین تیمارها از لحاظ کلیه پارامترها در سطح 1% اختلاف معنیدار وجود داشت. کمترین و بیشترین عملکرد تر گیاه بهترتیب مربوط به تیمارهای شاهد (6410 کیلوگرم در هکتار) و تیمار مصرف متعادل کود + کود زیستی + پلیمر سوپرجاذب (15435 کیلوگرم در هکتار) بود. به همین روال حداقل و حداکثر عملکرد برگ خشک در تیمارهای شاهد (702 کیلوگرم در هکتار) و تیمار مصرف متعادل کود + کود زیستی + پلیمر سوپرجاذب (1503 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. البته کمترین و بیشترین میزان اسانس در تیمارهای شاهد (4/7 کیلوگرم در هکتار) و تیمار مصرف متعادل کود + کود زیستی (5/20 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. از نظر مجموع ترکیبهای اصلی ژرانیال و نرال تیمارهای شاهد و مصرف متعادل کود + کود زیستی بهترتیب با کسب مقادیر 2/41% و 27/52%، کمترین و بیشترین میزان را به خود اختصاص دادند.
رضا شاهحسینی؛ علیرضا بابائی؛ مسعود میرمعصومی؛ رضا امیدبیگی
چکیده
عناب (Ziziphus jujuba Mill.) یکی از گیاهان دارویی حاوی موسیلاژ است که در زمینههای دارویی، پزشکی، بهداشتی و صنعتی کاربرد دارد. در ارزیابی گیاهان دارویی، متابولیتهای ثانویه میتوانند بهعنوان یک نشانگر ارزشمند مفید واقع شوند. در این آزمایش بهینهسازی روش استخراج موسیلاژ بر مبنای روش Karawya و Patumi و مقایسه مقدار موسیلاژ در اکوتیپهای ...
بیشتر
عناب (Ziziphus jujuba Mill.) یکی از گیاهان دارویی حاوی موسیلاژ است که در زمینههای دارویی، پزشکی، بهداشتی و صنعتی کاربرد دارد. در ارزیابی گیاهان دارویی، متابولیتهای ثانویه میتوانند بهعنوان یک نشانگر ارزشمند مفید واقع شوند. در این آزمایش بهینهسازی روش استخراج موسیلاژ بر مبنای روش Karawya و Patumi و مقایسه مقدار موسیلاژ در اکوتیپهای مختلف عناب مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور تعداد 25 اکوتیپ عناب از نقاط مختلف کشور جمعآوری گردید. پژوهش در دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه ژنتیک و فیزیولوژی گیاهی دانشگاه تهران در سالهای 1388 و 1389 اجرا شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که روش استخراج گرم، روش مناسبتری برای استخراج موسیلاژ میباشد. همچنین نتایج نشان داد که بین اکوتیپها از لحاظ مقدار موسیلاژ استحصالی اختلاف معنیدار وجود دارد. البته دامنه تغییرات موسیلاژ بین اکوتیپها از 96/28% تا 58/11% تبیین گردید. اکوتیپهای کاسوا از قم و کلاله از مازندران دارای بیشترین میزان موسیلاژ بودند. بهطور کلی، نتایج این پژوهش علاوه بر انتخاب بهترین اکوتیپها برای مصارف دارویی، میتواند زمینه مناسبی برای بهنژادی این گیاه دارویی ارزشمند فراهم کند.
سیدرضی کریمی؛ رضا شاهحسینی؛ سعید ذاکری
چکیده
گیاه دارویی بهلیمو با نام علمی Lippia citriodora H. B. et K. متعلق به خانواده Verbenaceae میباشد که مواد مؤثره آن دارای اثرهای آرامبخشی، ضدتشنج، برطرفکننده تپش قلب، ضداسهال و ضدمیکروبی میباشد. خشک کردن اصولی و دقیق گیاهان دارویی به منظور کاهش رطوبت، افزایش ماندگاری و افزایش کمّی و کیفی مواد مؤثره آنها امری اجتنابناپذیر است. در این ...
بیشتر
گیاه دارویی بهلیمو با نام علمی Lippia citriodora H. B. et K. متعلق به خانواده Verbenaceae میباشد که مواد مؤثره آن دارای اثرهای آرامبخشی، ضدتشنج، برطرفکننده تپش قلب، ضداسهال و ضدمیکروبی میباشد. خشک کردن اصولی و دقیق گیاهان دارویی به منظور کاهش رطوبت، افزایش ماندگاری و افزایش کمّی و کیفی مواد مؤثره آنها امری اجتنابناپذیر است. در این تحقیق از خشککن هوای گرم برای خشک کردن برگ گیاه بهلیمو با استفاده از درجه حرارتهای (30، 40 و 50 درجه سلسیوس) و سرعتهای مختلف جریان هوا (m/s5/0، 1 و 5/1) برای رسیدن به میزان رطوبت 15% استفاده گردید. پس از فرایند خشک شدن نمونهها اسانس آنها توسط دستگاه کلونجر استحصال گردید. نتایج نشان داد که دو تیمار دما و سرعت هوا و اثر متقابل آنها بر زمان خشک شدن، دارای اثر معنیدار بود. مقایسه میانگین تیمار دما، اختلاف معنیداری بین دمای ˚C40 و ˚C50 از نظر مدت زمان خشک شدن نشان نداد. اما با افزایش دما اثر سرعت ناچیز شد. بهترین تیمار از نظر کمترین زمان خشک شدن مربوط به دمای ˚C40 و سرعت m/s1 میباشد. سطوح دمایی مختلف اثری معنیدار بر میزان اسانس داشته، بهطوری که بیشترین مقدار اسانس مربوط به دمای ˚C30 و کمترین مقدار آن مربوط به دمای ˚C40 بود. سرعت هوای داغ نیز اثر معنیداری را بر میزان اسانس نشان داد، بهطوریکه در سرعت m/s5/0 بیشترین مقدار اسانس حاصل شد. نتایج حاصل از بررسی اثرهای متقابل نشان داد که حداکثر اسانس مربوط به دمای ˚C 50 و سرعت m/s5/0 بود. در نهایت 7 مدل ریاضی خشک کردن لایههای نازک برای شرایط مختلف خشک شدن، از نظر R2، SSE و RMSE مقایسه شدند که بهترین مدل برای خشک کردن گیاه بهلیمو مدل Modified Page بود.
