فاطمه حمزه وی؛ سعید محرمی پور؛ علی اصغر طالبی
چکیده
شپشه آرد (Tribolium confusum Jacquelin du Val)، شپشه گندم (Sitophilus granarius L.) و شپشه دندانه‌دار (Oryzaephilus surinamensis L.) از مهمترین آفات انباری محسوب می‌شوند، به همین منظور اثر دورکنندگی اسانس اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) و شیشه‌شورCallistemon viminalis (Gaertn) روی حشرات فوق مورد بررسی قرار گرفت. استخراج اسانس از برگ‌های خشک اکالیپتوسو شیشه‌شور با استفاده از دستگاه کلونجر ...
بیشتر
شپشه آرد (Tribolium confusum Jacquelin du Val)، شپشه گندم (Sitophilus granarius L.) و شپشه دندانه‌دار (Oryzaephilus surinamensis L.) از مهمترین آفات انباری محسوب می‌شوند، به همین منظور اثر دورکنندگی اسانس اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh) و شیشه‌شورCallistemon viminalis (Gaertn) روی حشرات فوق مورد بررسی قرار گرفت. استخراج اسانس از برگ‌های خشک اکالیپتوسو شیشه‌شور با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب انجام شد. برای بررسی قدرت دورکنندگی اسانسها از بویایی‌سنج Y شکل استفاده شد. غلظتهای 4 تا 10 میکرولیتر از هر اسانس در 50 میکرولیتر از استون روی 2 گرم گندم در بازوی تیمار بویایی‌سنج بکار برده شد. بالاترین میزان دورکنندگی اسانس اکالیپتوس و شیشه‌شور در غلظتهای مورد استفاده به‌ترتیب 90% و 70% برای شپشه آرد، 60% و 35% برای شپشه گندم و برای شپشه دندانه‌دار 60% و 53% مشاهده شد. اسانسها روی شپشه آرد اثر دورکنندگی بیشتری نسبت به شپشه گندم و شپشه دندانه‌دار داشتند. در غلظت 71/35 میکرولیتر بر لیتر هوا دوام یا نیمه عمر اسانس اکالیپتوس (79/3 روز) و شیشه‌شور (34/4 روز) روی شپشه آرد بدست آمد که اختلاف معنی‌داری با هم نداشتند، اما روی شپشه گندم دوام اسانس اکالیپتوس (40/4 روز) به‌طور معنی‌داری بیشتر از اسانس شیشه‌شور (15/2 روز) بود. این نتایج نشان می‌دهد که اسانسهای فوق در محیط‌های سربسته با وجودی که در غلظتهای پایین اثر دورکنندگی قابل توجهی دارند اما این ترکیبها بسیار کم دوام بوده و با سرعت بیشتری تجزیه می‌شوند.
وحید قاسمی؛ سعید محرمی‌پور؛ غلامحسین طهماسبی
چکیده
کنه واروا (Varroa destructor Anderson and Trueman)، مهمترین انگل خارجی زنبور عسل اروپایی (Apis mellifera L.)، به‌حساب می‌آید. با توجه به گستردگی زنبور عسل اروپایی در سرتاسر دنیا، این کنه توانسته نگرانی زیادی را در بین زنبورداران به‌وجود آورد و موجب تهدید صنعت زنبورداری گردد. هدف از انجام تحقیق حاضر، محاسبه مدت زمان لازم برای ایجاد مرگ و میر 50% (LT50) در جمعیت ...
بیشتر
کنه واروا (Varroa destructor Anderson and Trueman)، مهمترین انگل خارجی زنبور عسل اروپایی (Apis mellifera L.)، به‌حساب می‌آید. با توجه به گستردگی زنبور عسل اروپایی در سرتاسر دنیا، این کنه توانسته نگرانی زیادی را در بین زنبورداران به‌وجود آورد و موجب تهدید صنعت زنبورداری گردد. هدف از انجام تحقیق حاضر، محاسبه مدت زمان لازم برای ایجاد مرگ و میر 50% (LT50) در جمعیت کنه واروا و زنبور عسل پس از شروع اسانس‌دهی با اسانس پونه کوهی (Mentha longifolia L.) می‌باشد. بدین منظور، کنه واروا و زنبور عسل اروپایی با چهار غلظت 87/1، 5/2، 12/3 و 75/3 میکرولیتر بر لیتر هوا از اسانس پونه کوهی در پتری‌دیش‌هایی به حجم 800 میلی‌لیتر تیمار شدند. میزان مرگ و میر کنه واروا و زنبور عسل هر دو ساعت یک‌بار، بدون باز شدن درب پتری‌دیش‌ها و تا زمان مرگ و میر کامل آنها به ثبت رسید. نتایج حاصل نشان داد که مقادیر LT50 محاسبه شده برای کنه واروا در غلظتهای 87/1، 5/2، 12/3 و 75/3 میکرولیتر بر لیتر هوا به‌ترتیب 12/10، 11/8، 26/7 و 21/6 ساعت و برای زنبور عسل اروپایی 83/19، 56/19، 72/15 و 68/13 ساعت می‌باشد. این نتایج بیانگر سمّیت به‌مراتب شدیدتر اسانس پونه کوهی علیه کنه واروا در مقایسه با زنبور عسل اروپایی می‌باشد. بنابراین با تنظیم غلظت اسانس و زمان اسانس‌دهی، می‌توان از اسانس پونه کوهی به‌منظور کنترل کنه واروا استفاده کرد.
فرامرز حریری‌مقدم؛ سعید محرمی‌پور؛ فاطمه سفیدکن
چکیده
کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch) یکی از پلی‌فاژترین آفات شناخته شده محصولات کشاورزی دنیا به حساب می‌آید. با توجه به اثرهای نامطلوب استفاده از سموم شیمیایی نظیر بروز مقاومت در کنه‌های گیاهی، این تحقیق به منظور معرفی ترکیب‌های جایگزین کم‌خطر برای محیط زیست انجام شد. به همین منظور در پژوهش حاضر اثر دورکنندگی و دوام اسانس گیاهان ...
بیشتر
کنه تارتن دولکه‌ای (Tetranychus urticae Koch) یکی از پلی‌فاژترین آفات شناخته شده محصولات کشاورزی دنیا به حساب می‌آید. با توجه به اثرهای نامطلوب استفاده از سموم شیمیایی نظیر بروز مقاومت در کنه‌های گیاهی، این تحقیق به منظور معرفی ترکیب‌های جایگزین کم‌خطر برای محیط زیست انجام شد. به همین منظور در پژوهش حاضر اثر دورکنندگی و دوام اسانس گیاهان Eucalyptus salmonophloia F. Muell و Eucalyptus kingsmillii (Mauden) Maiden & Blakely روی کنه‌های ماده بالغ تارتن دولکه‌ای در شرایط دمایی 5/0±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±50 درصد و طول دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. اسانسها به روش تقطیر با آب، توسط دستگاه کلونجر استخراج شدند. با توجه به فرمول شاخص دورکنندگی، مشخص شد که هر دو اسانس گیاهی E. salmonophloia و E. kingsmillii از 4 غلظت استفاده شده تنها در 2 غلظت دورکننده بوده و در 2 غلظت دیگر بی‌اثر می‌باشند، به‌طورکلی می‌توان نتیجه گرفت که اسانس دو گیاه E. salmonophloia و E. kingsmillii در غلظتهای مختلف از نظر دورکنندگی با یکدیگر اختلاف معنی‌داری ندارند. به هر حال، در آزمایش بررسی دوام سمیت تنفسی اسانسها روی ماده بالغ کنه تارتن دولکه‌ای مشخص شد که اسانس حاصل از دو گیاه E. salmonophloia و E. kingsmillii با توجه به حدود اطمینان 95% LT50، با یکدیگر اختلاف معنی‌داری ندارند. بنابراین نتایج این پژوهش نشان داد که گونه‌های اکالیپتوس اثر دورکنندگی و دوام خوبی روی کنه تارتن دولکه‌ای دارند، اما تحقیقات بیشتری برای کاربردی کردن این ترکیبها احساس می‌شود.
زهرا رفیعی کرهرودی؛ سعید محرمی‌پور؛ حسین فرازمند؛ جواد کریم‌زاده اصفهانی
چکیده
بازدارندگی تخم‌ریزی و اثر تخم‌کشی اسانس 18 گیاه دارویی روی شب‌پره هندی (Plodia interpunctella (Hübner)) بررسی شد. برای بررسی اثر بازدارندگی تخم‌ریزی، تعداد تخم‌های گذاشته شده در مدت چهار روز توسط یک جفت شب‌پره که در معرض اسانس قرار گرفته بودند شمارش شد. همچنین تخم‌های یک روزه تحت تأثیر سه غلظت 3، 12 و 24 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا قرار داده شد ...
بیشتر
بازدارندگی تخم‌ریزی و اثر تخم‌کشی اسانس 18 گیاه دارویی روی شب‌پره هندی (Plodia interpunctella (Hübner)) بررسی شد. برای بررسی اثر بازدارندگی تخم‌ریزی، تعداد تخم‌های گذاشته شده در مدت چهار روز توسط یک جفت شب‌پره که در معرض اسانس قرار گرفته بودند شمارش شد. همچنین تخم‌های یک روزه تحت تأثیر سه غلظت 3، 12 و 24 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا قرار داده شد و 96 ساعت بعد درصد تفریخ آنها محاسبه گردید. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که همه اسانسها دارای خاصیت بازدارندگی تخم‌ریزی بودند. از میان اسانسهای مورد بررسی 14 نوع اسانس ازجمله دارچین بیش از 80% بازدارندگی از تخم‌ریزی داشتند که میان آنها اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. اما اسانس گیاهان رزماری، شوید، ترخون و بومادران گل‌زرد به‌ترتیب با 33/28، 50/32، 18/36 و 55 درصد کاهش تخم‌ریزی، کمترین میزان بازدارندگی از تخم‌ریزی را داشتند. اسانس گیاهان آویشن برگ‌باریک و دارچین بیشترین تلفات را در تخم شب‌پره هندی ایجاد کردند. همچنین با افزایش غلظت اسانسها مرگ و میر تخم‌ها افزایش یافت. این نتایج نشان داد که اسانس دارچین و آویشن برگ‌باریک دارای پتانسیل بالایی در جلوگیری از تخم‌ریزی و نیز اثر تخم‌کشی می‌باشند. آنها می‌توانند ترکیب‌های مناسبی جهت کنترل این آفت در انبارها محسوب شوند.
اکرم تقی‌زاده ساروکلایی؛ سعید محرمی‌پور
چکیده
امروزه استفاده از اسانسهای گیاهی برای جایگزینی حشره‌کش‌های مصنوعی به‌ویژه در خصوص آفات انباری غلات و حبوبات مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus (F.) یکی از آفات مهم حبوبات محسوب می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر بازدارندگی تخم‌ریزی و دوام اسانسهای گیاهی آویشن ایرانی (Thymus persicus (Roniger ex Reach F.)) ...
بیشتر
امروزه استفاده از اسانسهای گیاهی برای جایگزینی حشره‌کش‌های مصنوعی به‌ویژه در خصوص آفات انباری غلات و حبوبات مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات Callosobruchus maculatus (F.) یکی از آفات مهم حبوبات محسوب می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر بازدارندگی تخم‌ریزی و دوام اسانسهای گیاهی آویشن ایرانی (Thymus persicus (Roniger ex Reach F.)) در مقایسه با جاشیر کوتوله (Prangos acaulis (Dc.) Bornm) بر سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات می‌باشد که در دمای 1±27 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±60 درصد و در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. درصد بازدارندگی در 6 غلظت (360 تا 7140 پیپیام) و در 5 تکرار مطالعه شد. نتایج نشان داد که درصد بازدارندگی تخم‌ریزی در هر دو اسانس با افزایش غلظت افزایش یافت که این میزان در اسانس جاشیر کوتوله بیشتر بوده است. سرعت مرگ و میر 50% حشرات کامل ((LT50 در غلظتهای مختلف توسط اسانس جاشیر کوتوله به‌طور معنی‌داری از اسانس آویشن ایرانی بیشتر بود. همچنین سمیت تنفسی اسانس آویشن ایرانی نسبت به جاشیر کوتوله بر سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات دوام بیشتری داشت. این یافتهها بیانگر تأثیر بالای اسانسهای فوق بر سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات می‌باشد.
هدی اکرمی؛ سعید محرمی‌پور؛ سهراب ایمانی
چکیده
سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات (Callosobruchus maculates F.) یکی از آفات مهم محصولات انباری پس از برداشت محصول می‌باشد. به‌طوری که بذرهای آسیب‌دیده برای تغذیه انسان و دام و حتی برای کشت در مزرعه نامناسب خواهند بود. در نتیجه برای کنترل این آفت در انبارها، اسانسهای گیاهی به‌عنوان جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مورد توجه هستند. بنابراین در این تحقیق ...
بیشتر
سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات (Callosobruchus maculates F.) یکی از آفات مهم محصولات انباری پس از برداشت محصول می‌باشد. به‌طوری که بذرهای آسیب‌دیده برای تغذیه انسان و دام و حتی برای کشت در مزرعه نامناسب خواهند بود. در نتیجه برای کنترل این آفت در انبارها، اسانسهای گیاهی به‌عنوان جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مورد توجه هستند. بنابراین در این تحقیق اثر بازدارندگی تخم‌ریزی و دورکنندگی اسانس گیاه آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen.) و پونه (Mentha longifolia L.) روی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات مورد بررسی قرار گرفت. این گیاهان از اطراف تهران جمعآوری شدند. اسانسهای گیاهی با استفاده از روش تقطیر با آب به مدت 3 ساعت اسانسگیری شدند. آزمایش در شرایط دمایی 1±27 درجه سانتیگراد و رطوبت 5±65% در تاریکی انجام شد. اسانسهای مورد مطالعه به‌طور معنی‌داری موجب کاهش تخم‌ریزی آفت شدند. به‌طوری که 500 میکرولیتر از محلول ppm1800 اسانس آویشن کوهی و پونه به‌ترتیب موجب 36/86% و 64/87% بازدارندگی تخم‌ریزی در حشرات کامل سوسک چهار نقطه‌ای شدند. همچنین اسانسهای مذکور دارای اثر دورکنندگی روی حشره کامل بوده و در غلظت ppm800 برای آویشن کوهی 33/73% و برای پونه 90% بدست آمد.
مریم نگهبان؛ سعید محرمی‌پور
دوره 23، شماره 2 ، مرداد 1386، ، صفحه 146-156
چکیده
با توجه به خسارت بالای آفات انباری و اثر سوء سموم شیمیایی، استفاده از ترکیبها و اسانسهای گیاهی بهترین وسیله برای کنترل آفات انباری محسوب می‌شوند. در این تحقیق اثرات اسانسهای دو گونه Artemisia sieberi Besser و Artemisia scoparia Waldst et Kit روی بازدارندگی تخم‌ریزی، تفریخ تخم و مرگ ومیر لاروهای سن اول سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات مورد بررسی قرار گرفت. ...
بیشتر
با توجه به خسارت بالای آفات انباری و اثر سوء سموم شیمیایی، استفاده از ترکیبها و اسانسهای گیاهی بهترین وسیله برای کنترل آفات انباری محسوب می‌شوند. در این تحقیق اثرات اسانسهای دو گونه Artemisia sieberi Besser و Artemisia scoparia Waldst et Kit روی بازدارندگی تخم‌ریزی، تفریخ تخم و مرگ ومیر لاروهای سن اول سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در شرایط دمایی 1± 27 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. از هر اسانس گیاهی غلظتهای مختلف در 5 تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. با افزایش غلظت اسانسها تأثیر آنها روی بازدارندگی تخم‌ریزی، کاهش تفریخ تخم و مرگ و میر لاروهای سن اول آفت افزایش یافت. همچنین در غلظت 14/0 میکرولیتر بر گرم غذا اسانس A. sieberi و A. scoparia باعث بازدارندگی کامل تخم‌ریزی سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات شدند. همچنین در بالاترین غلظت اسانسها (86/2 میکرولیتر بر لیتر هوا) باعث صددرصد مرگ و میر لارو سن اول شدند. گرچه اثر بازدارندگی تخم‌ریزی اسانس A. scoparia از A. sieberi بیشتر بوده است، اما اسانس این دو گیاه از نظر اثرات تخم‌کشی و لارو‌کشی اختلاف معنی‌داری با هم نداشته‌اند. مقادیر LC50 محاسبه شده برای تفریخ تخم و مرگ و میر لارو سن اول A. scoparia به ترتیب 11/1 و 06/1 میکرولیتر بر لیتر هوا بوده است که اختلاف معنی‌داری با A. sieberi ندارد. با توجه به خاصیت حشره‌کشی شدید هر دو گونه اسانس روی سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات، استفاده از اسانس این گیاهان به عنوان یک حشره‌کش کم خطر و یا به عنوان الگویی برای ساخت حشره‌کش‌های جدید برای کنترل آفت انباری توصیه می‌شود.
مریم نگهبان؛ سعید محرمی‌پور
دوره 23، شماره 1 ، اردیبهشت 1386، ، صفحه 13-22
چکیده
در این تحقیق کارآیی اسانس گیاهان دارویی Artemisiasieberi Besser و Artemisia scoparia Waldst. & Kit روی شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst) مورد ارزیابی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، کارایی تبدیل غذای خورده شده و شاخص بازدارندگی تغذیه برای اندازه‌گیری شاخص‌های تغذیه طراحی شد. تیمارها به روش دیسک آردی در شرایط کنترل شده در دمای 1±27 درجه سانتیگراد با رطوبت ...
بیشتر
در این تحقیق کارآیی اسانس گیاهان دارویی Artemisiasieberi Besser و Artemisia scoparia Waldst. & Kit روی شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst) مورد ارزیابی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، کارایی تبدیل غذای خورده شده و شاخص بازدارندگی تغذیه برای اندازه‌گیری شاخص‌های تغذیه طراحی شد. تیمارها به روش دیسک آردی در شرایط کنترل شده در دمای 1±27 درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی 70-60 درصد و در شرایط تاریکی ارزیابی شدند. پس از استخراج اسانس از هر دو گونه درمنه، به همراه شاهد، غلظتهای 1/0، 5/0، 75/0، 1، 5/1 و 2 میکرولیتر بر دیسکهای آردی اضافه شد، سپس تعداد 10 حشره کامل شپشه آرد روی هر تیمار قرار داده شد. پس از گذشت سه روز از شروع آزمایش، مقدار غذای خورده شده و افزایش وزن حشره اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که اسانس گیاه A.sieberi Besser دارای تأثیر بالایی بوده و نرخ رشد نسبی و نرخ مصرف نسبی حشرات کامل را به طور معنی‌داری کاهش داده است. هم چنین اسانس A.sieberi Besser کارآیی تبدیل غذای خورده شده را در مقایسه با گیاه Waldst. & Kit A. scoparia به طور معنی‌داری کاهش داده است. اسانس A.sieberi Besser به طور معنی‌داری نسبت به اسانس Waldst. & Kit A. scoparia دارای تأثیر بیشتری روی شاخص بازدارندگی تغذیه می‌باشد.
مریم نگهبان؛ سعید محرمی پور
دوره 22، شماره 4 ، بهمن 1385، ، صفحه 293-302
چکیده
در این تحقیق اثرات دورکنندگی و دوام اسانس گیاه درمنه Artemisia sieberi Besser روی حشرات کامل سه گونه آفت انباری شامل سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات، Callosobrachus maculatus F.، شپشه برنج Sitophilus oryzae L. و شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst) در شرایط دمایی 1± 27 درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. اسانسها به روش تقطیر با آب استخراج شدند. ...
بیشتر
در این تحقیق اثرات دورکنندگی و دوام اسانس گیاه درمنه Artemisia sieberi Besser روی حشرات کامل سه گونه آفت انباری شامل سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات، Callosobrachus maculatus F.، شپشه برنج Sitophilus oryzae L. و شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst) در شرایط دمایی 1± 27 درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. اسانسها به روش تقطیر با آب استخراج شدند. با توجه به LT50 محاسبه شده، سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات در مقایسه با شپشه برنج و شپشه آرد حساسیت بیشتری از خود نشان داده و سریعتر تلف شدند. همچنین دوام سمیت تنفسی یا نیمه عمر اسانس در سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات به طور معنی‌داری نسبت به شپشه برنج و شپشه آرد بیشتر بود. اما اثرات دورکنندگی اسانس درمنه به طور معنی‌داری روی حشرات کامل شپشه آرد بیشتر از شپشه برنج و سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات بود. نتایج بدست آمده کارایی اسانس A. sieberi را برای کنترل آفات انباری به اثبات رساند.
