زراعت و باغبانی
بابک بحرینی نژاد؛ فاطمه سفیدکن؛ محمدحسین لباسچی؛ زهرا جابرالانصار
چکیده
سابقه و هدف: آگاهی از تغییرات کمّی و کیفی گیاهان دارویی در طول زمان یکی از مهمترین اهداف مدیریت کشاورزی است. گیاه مرزه موتیکا با نام علمی Satureja mutica Fisch. & C.A. Mey. یکی از گونه‌های دارویی ارزشمند است که به‌صورت خودرو در ایران رویش دارد. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر تغییرات ویژگیهای رویشی، عملکرد، اسانس و ترکیبات ...
بیشتر
سابقه و هدف: آگاهی از تغییرات کمّی و کیفی گیاهان دارویی در طول زمان یکی از مهمترین اهداف مدیریت کشاورزی است. گیاه مرزه موتیکا با نام علمی Satureja mutica Fisch. & C.A. Mey. یکی از گونه‌های دارویی ارزشمند است که به‌صورت خودرو در ایران رویش دارد. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر بسترهای مختلف کاشت بر تغییرات ویژگیهای رویشی، عملکرد، اسانس و ترکیبات آن در طول سالهای مختلف رویش در گونه مرزه موتیکا در شرایط دیم اجرا شد.مواد و روش‌ها: آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به مدت سه سال (1399-1397) در شرایط دیم شهرستان فریدونشهر-استان اصفهان انجام شد. بستر کاشت به‌عنوان پلات اصلی شامل کود گاوی (30 تن در هکتار)، کاه گندم (10 تن در هکتار) و شاهد (بدون کود گاوی و کاه گندم) بود. کشت نشاء پس از آماده‌سازی مزرعه در کف جوی‌های ایجاد شده به فاصله 50×50 سانتی‌متر از یکدیگر انجام شد. در طول فصل رشد و در زمان 50% گلدهی صفات مورد بررسی شامل وزن خشک کل گیاه، وزن خشک برگ و ساقه، ارتفاع گیاه، قطر بوته، مساحت تاج‌پوشش برای هر بوته و تاج‌پوشش در هر مترمربع زمین و تعداد ساقه در هر بوته اندازه‌گیری شد. برای اسانس‌گیری، سرشاخه گلدار گیاهان در مرحله گلدهی کامل برداشت شد و پس از خشک شدن در سایه به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری گردید. پس از تعیین بازده اسانس براساس وزن خشک گیاه، اسانس‌ها به‌وسیله کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی در آزمایشگاه فیتوشیمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور تجزیه و شناسایی گردید. برای انجام محاسبات آماری از برنامه رایانه‌ای SAS و برای مقایسه میانگینها از آزمون LSD استفاده شد.نتایج: تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثرهای بستر، سال و اثرهای متقابل آنها بر روی صفات اندازه‌گیری شده در بسیاری از موارد معنی‌دار بود. نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر ارتفاع گیاه، قطر بوته، تاج‌پوشش و تعداد ساقه در هر بوته در سال نخست در تیمار کود حیوانی و در سال پایانی در تیمار شاهد دیده شد. بیشترین مقادیر وزن خشک کل و برگ، عملکرد اسانس و بازده اسانس به‌ترتیب با 1427، 891 و 42 کیلوگرم در هکتار و 4.67% در سال سوم در تیمار بستر شاهد مشاهده شد. مهمترین ترکیبات شناسایی شده تیمول، کارواکرول، پارا-سیمن و گاما-ترپینن بودند. مقادیر هریک از این ترکیبات تحت تأثیر اثرهای بستر و سال رویش قرار گرفت. به‌طوری که در مورد پارا-سیمن بیشترین مقدار بدست آمده در سال اول در تیمار کاه بود. بیشترین مقادیر گاما-ترپینن در هر سه تیمار بستر کشت در سال آخر رویش مشاهده شد. مرزه موتیکا دارای مقادیر قابل توجهی تیمول بود و روند تغییرات در بین تیمارهای بستر و در طول سالهای رویش بسیار اندک بود. بیشترین مقادیر کارواکرول در تیمار کاه و کود حیوانی در سال دوم رویش بود. نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که مهمترین صفات تأثیرگذار بر عملکرد اسانس شامل وزن خشک کل، برگ و ساقه و بازده اسانس بودند. از سوی دیگر، تغییرات تیمول با پارا-سیمن و کارواکرول با گاما-ترپینن با یکدیگر نسبت معکوس داشتند.نتیجه‌گیری: در مجموع، برای تولید مرزه موتیکا در شرایط دیم و مشابه با این پژوهش اگرچه بکارگیری کودهای دامی و کاه بر تولید عملکرد محصول و اسانس آن طی سالهای اول و دوم تأثیرگذار بودند اما در سال سوم این اثرگذاری کاهش یافت و تیمار شاهد نسبت به تیمارهای کاه و کود برتری داشت.
زراعت و باغبانی
جبرائیل ملکی؛ ابراهیم شریفی عاشور آبادی؛ مهدی میرزا؛ حسین حیدری شریف آباد؛ محمدحسین لباسچی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر روشهای حاصلخیزی خاک بر عملکرد اقتصادی و اجزای اسانس سیاهدانه (Nigella sativa L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف کودهای شیمیایی NPK، کود دامی، تلفیق کودهای NPK با کود دامی و همچنین تلفیق کودهای شیمیایی و دامی همراه با تلقیح کود زیستی آزوریزوبیوم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر روشهای حاصلخیزی خاک بر عملکرد اقتصادی و اجزای اسانس سیاهدانه (Nigella sativa L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح مختلف کودهای شیمیایی NPK، کود دامی، تلفیق کودهای NPK با کود دامی و همچنین تلفیق کودهای شیمیایی و دامی همراه با تلقیح کود زیستی آزوریزوبیوم در مقایسه با تیمار شاهد بود. صفات عملکرد دانه، عملکرد اندام هوایی و درصد، عملکرد و ترکیب اسانس بررسی شدند. نتایج نشان داد، بیشترین عملکرد دانه (1270.43 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن+ 32 کیلوگرم در هکتار فسفر+ 40 کیلوگرم در هکتار پتاسیم+30 تن در هکتار کود دامی به‌دست آمد. بیشترین درصد (0.25%) و عملکرد اسانس (2.8 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن+ 32 کیلوگرم در هکتار فسفر+ 40 کیلوگرم در هکتار پتاسیم+ 30 تن در هکتار کود دامی+ آزوریزوبیوم و بیشترین درصد تیموکینون (14.9%) در تیمار 30 تن در هکتار کود دامی بدست آمدند. به‌طور کلی تیمارهای تلفیقی و زیستی، بیشترین تأثیر مثبت را بر عملکرد دانه و درصد اسانس سیاهدانه داشتند. استفاده از منابع کودی مناسب، نه تنها موجب افزایش عملکرد، مقدار اسانس و ترکیب تیموکینون در سیاهدانه شد بلکه پیامدهای ناشی از مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی را کاهش داد. استفاده از روشهای کوددهی تلفیقی گامی موثر جهت دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار است.
زراعت و باغبانی
برزو یوسفی؛ محمد حسین لباسچی؛ فاطمه سفیدکن؛ هوشمند صفری
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تراکم کاشت و کودهای آلی بر صفات عملکردی گونه مرزه سنبله‌ای (Satureja spicigera (K.Koch) Boiss.) در شرایط دیم کرمانشاه، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سالهای زراعی 1399-1396 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، انجام شد. کود (کود گاوی پوسیده، کاه غنی شده و خاک زراعی ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تراکم کاشت و کودهای آلی بر صفات عملکردی گونه مرزه سنبله‌ای (Satureja spicigera (K.Koch) Boiss.) در شرایط دیم کرمانشاه، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سالهای زراعی 1399-1396 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، انجام شد. کود (کود گاوی پوسیده، کاه غنی شده و خاک زراعی مزرعه (شاهد)) و تراکم (2.66، 4 و 8 بوته در مترمربع) به‌ترتیب عامل اصلی و فرعی بودند. برای داشتن تراکم‌های موردنظر، گیاهان با فاصله 50 سانتی‌متر بین ردیفها و 25، 50 و 75 سانتی‌متر روی ردیفها کشت شدند. نتایج نشان داد که صفات قطر، ارتفاع، سطح تاج پوشش، وزن تر و خشک تک بوته، عملکرد تر و خشک در هکتار و عملکرد اسانس بین سال‌ها، تراکم‌ها و تیمارهای کودی مختلف، تفاوت معنی‌دار داشتند. بیشترین عملکرد تر (3639.3 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کود گاوی پوسیده و تراکم زیاد کاشت و بیشترین عملکرد خشک (2105 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (72.59 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کاه غنی شده و تراکم کاشت زیاد بدست آمدند. نتایج نشان داد که بهترین تیمار کودی و تراکم برای گونه مرزه سنبله‌ای، کاه غنی شده با سولفات آمونیوم و تراکم کاشت 8 بوته در مترمربع بود.
زراعت و باغبانی
برزو یوسفی؛ فاطمه سفیدکن؛ مهدی میرزا؛ محمد حسین لباسچی
چکیده
مرزه موتیکا (Satureja mutica Fisch. & C. A. Mey.) یکی از گونه‌های مرزه بومی ایران است که به دلیل میزان بالای اسانس و ترکیب فنلی تیمول بسیار موردتوجه قرار گرفته است. تعیین مناسب‌ترین و بهترین تراکم کاشت و همچنین حاصلخیزی خاک اهمیت زیادی در افزایش عملکرد کمّی و کیفی تولید گیاهان دارویی دارد. در این تحقیق بهمنظور بررسی اثر تراکم گیاهی و تغذیه ...
بیشتر
مرزه موتیکا (Satureja mutica Fisch. & C. A. Mey.) یکی از گونه‌های مرزه بومی ایران است که به دلیل میزان بالای اسانس و ترکیب فنلی تیمول بسیار موردتوجه قرار گرفته است. تعیین مناسب‌ترین و بهترین تراکم کاشت و همچنین حاصلخیزی خاک اهمیت زیادی در افزایش عملکرد کمّی و کیفی تولید گیاهان دارویی دارد. در این تحقیق بهمنظور بررسی اثر تراکم گیاهی و تغذیه با کودهای آلی بر عملکرد کمّی و کیفی اسانس مرزه موتیکا در شرایط دیم، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در سالهای زراعی 1396– 1399 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی استان کرمانشاه انجام شد. عامل اصلی شامل 3 تیمار کودی و عامل فرعی 3 تراکم (2.66، 4 و 8 بوته در مترمربع) در ردیف‌هایی با فاصله 50 سانتی‌متر و با 3 فاصله کاشت (25، 50 و 75 سانتی‌متر) بودند. اندام هوایی گیاهان در زمان گلدهی کامل برداشت و به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. بازده اسانس بر حسب وزن خشک گیاه محاسبه و ترکیبهای شیمیایی آن با استفاده از کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. نتایج نشان داد که بازده و ترکیبهای شیمیایی اسانس بین سال‌ها تفاوتی نشان ندادند. بین تیمارهای کودی برای بازده و عملکرد اسانس و ترکیبهای تیمول و کارواکرول و سایر ترکیبهای شیمیایی اسانس در سطح 1% تفاوت معنی‌دار وجود داشت. بین تراکم‌های کاشت فقط برای عملکرد اسانس تفاوت معنی‌دار وجود داشت. تیمول با تیمار کاه غنی شده ودر مرحله بعدی با کود گاوی پوسیده رابطه مثبتی داشت و بیشترین مقدار آن (53.2%) در تیمار کاه غنی شده مشاهده شد. کارواکرول با تیمار کود دامی پوسیده ارتباط مثبت داشت و بیشترین مقدار آن (9.2%) در این تیمار بدست آمد.
زراعت و باغبانی
جبرائیل ملکی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ مهدی میرزا؛ حسین حیدری شریف آباد؛ محمدحسین لباسچی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.958.104.6.1578.41بهمنظور بررسی تأثیر روشهای حاصلخیزی خاک بر عملکرد کمّی و روغن گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) آزمایشی به‌صورت بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سطوح مختلف کودهای شیمیایی NPK، سطوح مختلف کود دامی، تلفیق کودهای NPK با کود دامی، تلفیق کودهای شیمیایی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.958.104.6.1578.41بهمنظور بررسی تأثیر روشهای حاصلخیزی خاک بر عملکرد کمّی و روغن گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) آزمایشی به‌صورت بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل سطوح مختلف کودهای شیمیایی NPK، سطوح مختلف کود دامی، تلفیق کودهای NPK با کود دامی، تلفیق کودهای شیمیایی و دامی همراه با تلقیح کود زیستی آزوریزوبیوم بود. نتایج نشان داد که با تغذیه گیاه، ارتفاع بوته، وزن خشک بوته، تعداد شاخه جانبی، شاخص سطح برگ، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، عملکرد دانه، عملکرد زیست توده، محتوای نسبی آب برگ، درصد روغن و عملکرد روغن افزایش پیدا کرد. در روش تغذیه شیمیایی، بالاترین خصوصیات کمّی و کیفی مربوط به کاربرد 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، 96 کیلوگرم در هکتار فسفر و 120 کیلوگرم در هکتار پتاسیم بود. در تغذیه گیاهی با کود دامی از کاربرد 20 تن در هکتار کود دامی استفاده شد. در تغذیه گیاه به روش تلفیق کود شیمیایی و دامی تیمار 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، 32 کیلوگرم فسفر و 40 کیلوگرم پتاسیم همراه با 30 تن در هکتار کود دامی بهترین تیمار بود. در تغذیه گیاهی به روش تلفیق شیمیایی، دامی و زیستی تیمار 30 تن در هکتار کود دامی همراه با آزوریزوبیوم در حضور 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، 32 کیلوگرم فسفر و 40 کیلوگرم پتاسیم مناسب‌ترین تیمار مشاهده گردید. به‌طور کلی تیمار 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن، 32 کیلوگرم فسفر و 40 کیلوگرم پتاسیم همراه با 30 تن در هکتار کود دامی در کنار آزوریزوبیوم بیشترین تأثیر مثبت را در بهبود عملکرد و میزان روغن سیاهدانه داشت که از کمترین میزان کود شیمیایی برخوردار بود.
محمدحسین لباسچی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ مریم مکی‌زاده تفتی؛ امیرحسین طالب‌پور؛ جمال حسنی؛ خلیل کریم‌زاده اصل؛ سمانه اسدی صنم
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.527.95.3.1575.1585 بهمنظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد کمّی و کیفی آویشن کرک‌آلود (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak.) در شرایط دیم آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سه منطقه دیم کشور و طی دو سال اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تراکم (فواصل روی ردیف 25، 35 و 50 سانتی‌متر، به‌ترتیب برابر 8، ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.527.95.3.1575.1585 بهمنظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد کمّی و کیفی آویشن کرک‌آلود (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak.) در شرایط دیم آزمایش مزرعه‌ای در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سه منطقه دیم کشور و طی دو سال اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تراکم (فواصل روی ردیف 25، 35 و 50 سانتی‌متر، به‌ترتیب برابر 8، 6 و 4 بوته در مترمربع)، زمان (سال اول و دوم پس از کشت) و مکان (آذربایجانشرقی، کردستان و تهران (دماوند)) بود. صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع، قطر تاج پوشش، عملکرد ماده خشک اندام هوایی، بازده اسانس و عملکرد اسانس در مرحله گلدهی کامل بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر تراکم، مکان و زمان و اثر متقابل آنها بر کلیه صفات معنی‌دار بود. نتایج نشان دادند که بیشترین عملکرد ماده خشک (1147 کیلوگرم در هکتار) در سالهای اول و دوم در تهران در تراکم 8 بوته در مترمربع بدست آمد. کردستان با 2.25% و آذربایجانشرقی با 0.43% به‌ترتیب بالاترین و پایین‌ترین درصد اسانس را داشتند. در بررسی اثر متقابل تراکم در مکان بر تغییرات عملکرد اسانس بیشترین عملکرد اسانس در کردستان و دماوند و در تراکم 8 بوته در مترمربع به‌ترتیب به میزان 21.73 و 17.88 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. آویشن کرک‌آلود در تراکم‌های بالا تولید بیشتر ماده خشک و عملکرد اسانس را نشان داد که این موضوع نشان‌دهنده استقرار و سازگاری آویشن کرک‌آلود در مناطق مختلف دیم کشور به‌ویژه منطقه دیم‌خیز دماوند و کردستان است.
سید رضا طبائی عقدایی؛ ملیحه ابوترابی نجف‌آبادی؛ محمدحسین لباسچی؛ اکبر نجفی آشتیانی؛ علی اشرف جعفری؛ فاطمه سفیدکن؛ لیلا میرجانی
چکیده
با هدف ارزیابی تولید سرشاخه گلدار و بازده اسانس اکسشن‌های گونه‌های دارویی Satureja spicigera (C. Koch) Boiss. (Spic1, Spic2, Spic3) و S. sahendica Bornm. (Sah1, Sah2, Sah3, Sah4, Sah5, Sah6) آزمایشی بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط دیم منطقه دماوند در سال 1393 اجرا شد. تجزیه واریانس اختلاف معنی‌داری (P<0.01) را بین دو گونه از نظر صفات مورد بررسی ...
بیشتر
با هدف ارزیابی تولید سرشاخه گلدار و بازده اسانس اکسشن‌های گونه‌های دارویی Satureja spicigera (C. Koch) Boiss. (Spic1, Spic2, Spic3) و S. sahendica Bornm. (Sah1, Sah2, Sah3, Sah4, Sah5, Sah6) آزمایشی بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط دیم منطقه دماوند در سال 1393 اجرا شد. تجزیه واریانس اختلاف معنی‌داری (P<0.01) را بین دو گونه از نظر صفات مورد بررسی نشان داد. براساس مقایسه میانگینها، میزان ماده خشک بوته در گونه S. spicigera (108.50 گرم) نسبت به S. sahendica (25.82) بیشتر بود. همچنین، بیشترین تولید سرشاخه خشک در اکسشن Spic2 (183.5 گرم در بوته) از گونه S. spicigera و اکسشن Sah2 (45.51 گرم در بوته) از گونه S. sahendica بدست آمد. گونه S. spicigera با میانگین 2.65% در مقایسه با گونه S. sahendica (1.34%)، بازده اسانس بیشتری داشت و Spic2 با بیشترین بازده (2.90%) و عملکرد (36.10 کیلوگرم در هکتار) اسانس، مناسب‌ترین اکسشن گونه S. spicigera برای کشت در شرایط دیم دماوند خواهد بود. با توجه به میانگین قطر تاج پوشش کمتر (32.19 سانتی‌متر) در S. sahendica نسبت به S. spicigera (54.90 سانتی‌متر)، استفاده از تراکم بیشتر و افزایش عملکرد سرشاخه و اسانس در مرزه سهندی امکانپذیر می‌باشد. از طرفی، زودرسی S. sahendica زمینه لازم را برای تعداد چین بیشتر فراهم مینماید. همچنین، با مقایسه درون گونهای برای میزان سرشاخه گلدار، ارتفاع و قطر تاج پوشش بیشتر گیاه و روز تا گلدهی کمتر (زودرسی) به‌عنوان شاخصهای انتخاب، می‌توان اکسشن Sah2 را به‌عنوان ژنوتیپ برتر مرزه سهندی برای بهرهبرداری در شرایط دیم دماوند و یا اقلیمهای مشابه پیشنهاد کرد.
محمدحسین لباسچی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ مریم مکی زاده تفتی؛ سمانه اسدی صنم؛ خلیل کریم زاده اصل
چکیده
بهمنظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد کمّی و کیفی سه گونه آویشن در شرایط دیم استان‌های تهران (دماوند)، کردستان و کرمانشاه آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه سال (1388، 1389 و 1390) و در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه گونه (T. vulgaris L.، T.daenensis Celak. و T. kotschyanus Boiss. & Hohen.) و سه تراکم ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد کمّی و کیفی سه گونه آویشن در شرایط دیم استان‌های تهران (دماوند)، کردستان و کرمانشاه آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه سال (1388، 1389 و 1390) و در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه گونه (T. vulgaris L.، T.daenensis Celak. و T. kotschyanus Boiss. & Hohen.) و سه تراکم (8، 6 و 4 بوته در مترمربع) بودند که به‌ترتیب در کرتهای اصلی و فرعی در نظر گرفته شدند. ویژگیهای اندازه‌گیری شده شامل عملکرد ماده خشک اندام هوایی، بازده اسانس، عملکرد اسانس و ترکیبهای موجود در اسانس بود. نتایج نشان داد که برهم‌کنش چهارگانه تراکم، گونه، سال و استان بر مقدار ماده خشک معنی‌دار بود که مقدار آن از 75 تا 5172 کیلوگرم در هکتار در تیمارها و سال های مختلف بدست آمد. بیشترین عملکرد ماده خشک در تراکم 6 بوته در مترمربع گونه T. daenensis در سال سوم آزمایش در کرمانشاه مشاهده شد. بیشترین عملکرد اسانس در تراکم 8 بوته در مترمربع گونه T. daenensis در سال دوم در کرمانشاه بدست آمد. بیشترین مقدار تیمول (80.3%) متعلق به گونه T.daenensis در دماوند و در تراکم متوسط در سال سوم آزمایش بود. در کل، ظرفیت بالای تولید T. daenensis در استان‌های مورد آزمایش، نشان از سازگاری و عملکرد اقتصادی این گونه بومی و باارزش داشت.
ابوالفضل کاظمی‌نسب؛ مهرداد یارنیا؛ محمدحسین لباسچی؛ بهرام میرشکار؛ فرهاد رجالی
چکیده
تأثیر ورمی‌کمپوست و کودهای زیستی محرک رشد، بر ترکیبهای اسانس بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) در شرایط مختلف آبیاری در آزمایشی به‌صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح (۶۰ و 100% ظرفیت زراعی)، ورمی‌کمپوست در سه ...
بیشتر
تأثیر ورمی‌کمپوست و کودهای زیستی محرک رشد، بر ترکیبهای اسانس بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) در شرایط مختلف آبیاری در آزمایشی به‌صورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در دو سطح (۶۰ و 100% ظرفیت زراعی)، ورمی‌کمپوست در سه سطح (0، 5 و 10 تن در هکتار) و کودهای زیستی محرک رشد گیاه در چهار سطح (سودوموناس فلورسنت، ازتوباکتر + آزوسپیریلیوم، ازتوباکتر + آزوسپیریلیوم + سودوموناس فلورسنت و شاهد) بود. ترکیبهای مورد بررسی شامل سیترونلال، نرال، ژرانیال، بتا-کاریوفیلن و متیل سیترونلات بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل آبیاری×ورمی‌کمپوست بر سیترونلال در سطح 1% و بر ژرانیال و متیل سیترونلات در سطح 5% معنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که تحت تنش خشکی (۶۰% ظرفیت زراعی) بیشترین مقدار سیترونلال، ژرانیال، نرال و بتا-کاریوفیلن تحت تنش خشکی (۶۰% ظرفیت زراعی) و کمترین میزان این ترکیب‌ها در شرایط بدون تنش خشکی (100% ظرفیت زراعی) بدست آمد. اما بیشترین میزان متیل سیترونلات در 100% ظرفیت زراعی و کمترین مقدار آن تحت تنش خشکی مشاهده شد. همچنین، بیشترین مقدار سیترونلال (7/47%) با مصرف 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست و کمترین میزان آن (45%) در تیمار شاهد حاصل گردید. بیشترین مقدار بتا-کاریوفیلن (6%) نیز با مصرف 5 تن در هکتار ورمی‌کمپوست بدست آمد. مقایسه میانگین اثر کودهای زیستی نشان داد که تلقیح ازتوباکتر + آزوسپیریلیوم + سودوموناس فلورسنت بیشترین سیترونلال (2/47%) و بتا-کاریوفیلن (9/5%) و کمترین سیترونلال (6/45%) و بتا-کاریوفیلن (1/5%) مربوط به تیمار شاهد بود. تنش خشکی باعث افزایش ترکیبهای اسانس شد. اثر ورمی‌کمپوست تنها بر سیترونلال تأثیر داشت. باکتریهای محرک رشد نیز تنها بر سیترونلال و بتا-کاریوفیلن اثر مثبت داشتند.
ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ حسن روحی‌پور؛ محمدحسن عصاره؛ سیدرضا طبایی عقدائی؛ محمدحسین لباسچی؛ بهروز نادری
چکیده
بهمنظور تعیین نیاز آبی گل محمدی (Rosa damascena Mill.)، آزمایشی در سال 1391 با استفاده از لایسیمترهای تحقیقاتی مرکز تحقیقات البرز، واقع در جنوب شهرستان کرج انجام شد. بدین منظور از لایسیمترهای زهکشدار که در آن یک گیاه بالغ از گل محمدی قرار داشت، استفاده گردید. لایسیمترهای مشابه‌ای نیز به کشت گیاه مرجع یونجه و همچنین بدون گیاه و دارای ...
بیشتر
بهمنظور تعیین نیاز آبی گل محمدی (Rosa damascena Mill.)، آزمایشی در سال 1391 با استفاده از لایسیمترهای تحقیقاتی مرکز تحقیقات البرز، واقع در جنوب شهرستان کرج انجام شد. بدین منظور از لایسیمترهای زهکشدار که در آن یک گیاه بالغ از گل محمدی قرار داشت، استفاده گردید. لایسیمترهای مشابه‌ای نیز به کشت گیاه مرجع یونجه و همچنین بدون گیاه و دارای خاک اختصاص داده شد. آبیاری کلیه لایسیمترها، براساس نمونه‌برداری و اندازه‌گیری وزن تر و خشک نمونه خاک بود و به‌نحوی تنظیم گردید که در حد ظرفیت زراعی باشد. میزان آب ورودی از طریق حجمی اعمال شد و آب خارج شده از هر لایسیمتر نیز در مخازن جداگانه جمع‌آوری و اندازه‌گیری شد. ویژگیهای مورد مطالعه شامل میزان تبخیر و تعرق گل محمدی و گیاه مرجع یونجه بود. ضرایب گیاهی گل محمدی در طول دوره رشد گیاه از نسبت تبخیر و تعرق گل محمدی به گیاه مرجع یونجه بدست آمد. بهمنظور مقایسه روشهای مستقیم و غیرمستقیم در برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع، از روشهای محاسباتی بلینی کریدل و پنمن مانتیث اصلاح شده توسط فائو استفاده گردید. طبق نتایج بدست آمده، میزان کارایی مصرف آب گل محمدی 18/2 گرم در لیتر و نسبت تعرق برابر با 46/0 لیتر محاسبه شد. میزان تبخیر و تعرق گل محمدی از اول فروردین‌ماه تا اتمام گلدهی با دریافت 820 درجه روز رشد معادل 5/111 میلی‌متر برآورد شد. میزان تبخیر و تعرق گل محمدی تا انتهای دوره رشد با دریافت 3740 درجه روز رشد، معادل 1147 میلی‌متر بود. میزان تبخیر و تعرق گیاه مرجع، با استفاده از لایسیمتر 1247 میلی‌متر تعیین شد، که پس از دریافت حرارتی معادل 8/3832 درجه روز رشد قابل مشاهده بود. این در حالیست که در روشهای محاسباتی مانند بلینی کریدل و پنمن مانتیث اصلاح شده توسط فائو، میزان تبخیر و تعرق گیاه مرجع به‌ترتیب 1392 و 7/1159 میلی‌متر برآورد شد. به بیان دیگر در روشهای لایسیمتری و محاسباتی برآورد مشابهی از تبخیر و تعرق گیاه مرجع ارائه گردید.
سید مظفر مهدی‌زاده؛ ابوالفضل زارعی؛ هوشنگ لطف‌الهیان؛ فرهاد میرزائی؛ محمدحسین لباسچی؛ محسن حاجی‌محمدی
چکیده
بهمنظور بررسی اثرات سطوح مختلف ژل آلوئه‌ورا، پروبیوتیک و آنتی‌بیوتیک بر روی عملکرد، پاسخ ایمنی و خصوصیات کیفی تخم‌مرغ مرغ‌های تخم‌گذار، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش جیره‌ی آزمایشی و چهار تکرار و هر تکرار 12 قطعه، جمعاً بر روی 288 قطعه مرغ تخم‌گذار سویه‌ی های‌‌لاین در سن 29 هفتگی به‌مدت 84 روز با جیره‌های متوازن اجرا ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرات سطوح مختلف ژل آلوئه‌ورا، پروبیوتیک و آنتی‌بیوتیک بر روی عملکرد، پاسخ ایمنی و خصوصیات کیفی تخم‌مرغ مرغ‌های تخم‌گذار، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش جیره‌ی آزمایشی و چهار تکرار و هر تکرار 12 قطعه، جمعاً بر روی 288 قطعه مرغ تخم‌گذار سویه‌ی های‌‌لاین در سن 29 هفتگی به‌مدت 84 روز با جیره‌های متوازن اجرا شد. جیره‌های آزمایشی به‌ترتیب: 1- جیره‌ی شاهد (بدون افزودنی)، 2- جیره‌ی شاهد + آنتی‌بیوتیک (ویرجینیامایسین) 80 میلی‌گرم/کیلوگرم خوراک، 3- جیره‌ی شاهد + 5/1% ژل آلوئه‌ورا، 4- جیره‌ی شاهد + 3% ژل آلوئه‌ورا، 5- جیره‌ی شاهد + 05/0% پروبیوتیک و 6- جیره‌ی شاهد + 1/0% پروبیوتیک بودند. نتایج نشان داد، اثر سطوح مختلف ژل آلوئه‌ورا و پروبیوتیک بر روی ضریب تبدیل غذایی، درصد تولید و وزن توده‌ی تخم‌مرغ در کل دوره معنی‌دار بود (05/0 > p). بهترین ضریب تبدیل غذایی مربوط به جیره‌ی آزمایشی حاوی پروبیوتیک بوده که در مقایسه با سایر گروه‌های آزمایشی و گروه شاهد تفاوت معنی‌داری بین آنها مشاهده گردید (05/0 > p). در جیره‌های آزمایشی بر روی خصوصیات کیفی تخم‌مرغ (وزن پوسته، استحکام پوسته، رنگ زرده، واحدها، وزن مخصوص تخم‌مرغ و ضخامت پوسته) در مقایسه با گروه شاهد از نظر آماری اختلاف معنی‌داری مشاهده نگردید. جیره‌ی آزمایشی حاوی 1/0% پروبیوتیک در مقایسه با سایر گروه‌های آزمایشی سبب کاهش کلسترول خون گردید (05/0 > p). در تیتر آنتی‌بادی علیه گلبول قرمز گوسفند (SRBC)، تیتر آنتی‌بادی علیه بیماری نیوکاسل، ایمنوگلوبیولین‌های IgM و IgG با گروه شاهد اختلاف معنی‌داری مشاهده گردید (05/0 > p). بالاترین تیتر آنتی‌بادی علیه گلبول قرمز گوسفند (SRBC) مربوط به گروه آزمایشی پروبیوتیک بوده، در صورتی‌که بالاترین تیتر آنتی‌بادی بر علیه نیوکاسل مربوط به گروه آزمایشی ژل آلوئه‌ورا بوده که در مقایسه با سایر گروه‌های آزمایشی و گروه شاهد تفاوت معنی‌دار بود (05/0 > p). جیره‌ی آزمایشی حاوی 1/0% پروبیوتیک در مقایسه با گروه شاهد سبب کاهش کلسترول خون گردید (05/0 > p).
مهران محمدپور؛ عظیم قاسم‌‌نژاد؛ محمدحسین لباسچی؛ بهلول عباسزاده؛ محمد آزاد‌بخت
چکیده
مرزه با نام علمی (Satureja hortensis L.) گیاهی علفی و یکساله از خانواده Labiatae بومی جنوب اروپا، آناتولی، قفقاز، عراق و غرب ایران بوده و امروزه در اغلب دنیا کشت می‌گردد. بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بر صفات مورفولوژیک مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی به‌صورت طرح اسپلیت‌پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تاریخ کاشت (22 فروردین، ...
بیشتر
مرزه با نام علمی (Satureja hortensis L.) گیاهی علفی و یکساله از خانواده Labiatae بومی جنوب اروپا، آناتولی، قفقاز، عراق و غرب ایران بوده و امروزه در اغلب دنیا کشت می‌گردد. بهمنظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بر صفات مورفولوژیک مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی به‌صورت طرح اسپلیت‌پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تاریخ کاشت (22 فروردین، 2 و 13 اردیبهشت) به‌عنوان عامل اصلی و سه تراکم (35 × 15، 35 × 25، 35 × 35 سانتی‌متر) به‌عنوان عامل فرعی در سه تکرار در سال 89 در دانشگاه کشاورزی ساری انجام شد. گیاهان در مرحله گلدهی کامل بررسی شدند. اثر تاریخ کاشت و تراکم بر اغلب صفات مورفولوژیک مرزه معنی‌دار شد. نتایج مقایسه میانگین تاریخ کاشت نشان داد که تاریخ کاشت اول بیشترین ارتفاع گیاه (3/52 سانتی‌متر)، قطر ساقه (8/8 میلی‌متر)، تعداد گره (81/17)، تعداد ساقه فرعی (22/23)، قطر ریشه (12/9 میلی‌متر) و وزن خشک ریشه (76/2 گرم بر بوته) بود. تأخیر در تاریخ کاشت به‌طور معنی‌داری باعث افزایش وزن خشک اندام هوایی شد. به‌طوری که بیشترین مقدار آن (1/3023 و 9/2663 کیلوگرم در هکتار) از تاریخ‌های کاشت سوم و دوم بدست آمد. نتایج مقایسه میانگین تراکم‌ها نشان داد که تراکم سوم (کمترین تراکم) بیشترین قطر ریشه (33/9 میلی‌متر) و وزن خشک ریشه (56/2 گرم بر بوته) را داشت. به‌علاوه اینکه تراکم‌های سوم و دوم بیشترین ارتفاع گیاه (03/53 و 09/51 سانتی‌متر)، قطر ساقه (92/7 و 4/7 میلی‌متر)، تعداد گره (06/17 و 32/16) و تعداد ساقه فرعی (94/21 و 79/21) بود. اثر تراکم بر وزن خشک اندام هوایی معنی‌دار نشد. البته نتایج بدست‌آمده نشان داد که خصوصیات مورفولوژیک مرزه که اغلب از اجزای عملکرد پیکر رویشی محسوب می‌شوند، تحت تأثیر تیمارهای زراعی قرار داشته و با مدیریت صحیح می‌توان عملکرد رویشی را افزایش داد.
رضا طاهری؛ محمدحسین لباسچی؛ عبدالرسول ذاکرین؛ محمد بختیاری رمضانی؛ امیر برجیان؛ مریم مکی‌زاده تفتی
چکیده
بهمنظور بررسی عملکرد و بازده اسانس چهار گونه آویشن محلی و خارجی با تراکم‌های مختلف در شرایط دیم آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد (دماوند) در سال 1390 انجام شد. چهار گونه آویشن (Thymus daenensis، T. pubescens، T. kotschyanus و T. vulgaris) به‌عنوان عامل اصلی و تراکم شامل فاصله‌های ...
بیشتر
بهمنظور بررسی عملکرد و بازده اسانس چهار گونه آویشن محلی و خارجی با تراکم‌های مختلف در شرایط دیم آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد (دماوند) در سال 1390 انجام شد. چهار گونه آویشن (Thymus daenensis، T. pubescens، T. kotschyanus و T. vulgaris) به‌عنوان عامل اصلی و تراکم شامل فاصله‌های روی ردیف 25، 35 و 50 سانتی‌متر به‌عنوان عامل فرعی محسوب شد. صفات اندازه‌گیری شده شامل ارتفاع، تعداد ساقه هوایی، طول ریشه، قطر تاج پوشش، وزن خشک ریشه، عملکرد تر و خشک اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس بود. نتایج حکایت از تفاوت معنی‌دار گونه‌ها در صفات اندازه‌گیری شده داشت. در میان صفات اندازه‌گیری شده اثر تراکم تنها بر تعداد ساقه هوایی، قطر تاج پوشش، عملکرد تر اندام هوایی و وزن خشک ریشه معنی‌دار شد. بررسی اثر متقابل گونه و تراکم نشان داد بالاترین عملکرد ماده خشک (2206 کیلوگرم در هکتار) مربوط به گونه T. kotschyanus در فاصله کشت 25 سانتی‌متر و کمترین مقدار (7/554کیلوگرم در هکتار) مربوط به گونه T. vulgaris در فاصله کشت 50 سانتی‌متر بود. بالاترین بازده اسانس (1/2%) در گونه T. kotschyanus با فاصله کشت 25 سانتی‌متر و بالاترین عملکرد اسانس در گونه T. daenensis با فاصله کشت 25 سانتی‌متر مشاهده شد.
مریم نیک‌نژاد؛ محمدحسین لباسچی؛ کامکار جایمند؛ فیروزه حاتمی
چکیده
مدیریت مصرف کود یکی از عوامل اصلی در کشت موفقیت‌آمیز گیاهان دارویی است. استفاده از کودهای سازگار با طبیعت و مناسب برای رشد بهینه‌ی گیاه می‌تواند اثرهای مطلوبی بر شاخصهای کمّی و کیفی گیاه داشته باشد. بهمنظور بررسی تأثیر کودهای ارگانیک و شیمیایی بر میزان و ترکیبهای اسانس گیاه دارویی بابونه (Matricaria chamomilla L.)، ...
بیشتر
مدیریت مصرف کود یکی از عوامل اصلی در کشت موفقیت‌آمیز گیاهان دارویی است. استفاده از کودهای سازگار با طبیعت و مناسب برای رشد بهینه‌ی گیاه می‌تواند اثرهای مطلوبی بر شاخصهای کمّی و کیفی گیاه داشته باشد. بهمنظور بررسی تأثیر کودهای ارگانیک و شیمیایی بر میزان و ترکیبهای اسانس گیاه دارویی بابونه (Matricaria chamomilla L.)، آزمایشی به‌صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 اجرا شد. تیمارها شامل کود شیمیایی فسفات آمونیوم به‌میزان 150 کیلوگرم در هکتار، کود آلی (گاوی) به‌میزان 24 تن در هکتار، کمپوست حاصل از بقایای گیاهی به‌میزان 24 تن در هکتار، مخلوط کودهای آلی و شیمیایی به‌میزان 12 تن کود آلی و 75 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی و ورمی‌کمپوست به‌میزان 7500 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد که اعمال تیمار کودی مخلوط )آلی و شیمیایی) بیشترین اثر را در افزایش کمّی و کیفی صفات فیتوشیمیایی نسبت به سایر تیمارها داشت. نتایج ترکیبهای اسانس بابونه نشان داد که بیشترین مقدار بازده اسانس (37/0%) و کامازولن (05/10%) به‌ازای مصرف کود مخلوط حاصل شد که نسبت به شاهد و سایر تیمارها اختلاف معنی‌دار داشتند. تیمار کود مخلوط موجب افزایش در بیشتر ترکیبهای دیگر بابونه نسبت به سایر تیمارهای کودی گردید.
مرتضی حمیسی؛ فاطمه سفیدکن؛ محمد نصری؛ محمدحسین لباسچی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن، فسفر و کود دامی بر عملکرد کمّی و کیفی اسانس گیاه دارویی بابونه کبیر (Tanacetum parthenium L.)، طرح آزمایشی فاکتوریل (سه عاملی) بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور واقع در غرب تهران (پیکان‌شهر) به اجرا درآمد. تیمارهای مورد بررسی شامل ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن، فسفر و کود دامی بر عملکرد کمّی و کیفی اسانس گیاه دارویی بابونه کبیر (Tanacetum parthenium L.)، طرح آزمایشی فاکتوریل (سه عاملی) بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور واقع در غرب تهران (پیکان‌شهر) به اجرا درآمد. تیمارهای مورد بررسی شامل مقادیر مختلف کود نیتروژن از منبع اوره در سه سطح (60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار)، کود فسفره از منبع سوپرفسفات تریپل در دو سطح (60 و 80 کیلوگرم در هکتار) و کود گاوی در سه سطح (0، 15 و 30 تن در هکتار) بودند. در مرحله تشکیل غنچه، پیکر رویشی گیاهان برداشت شده و ضمن محاسبه عملکرد، اسانس از اندامهای هوایی به روش تقطیر با آب استخراج شده و با دستگاههای GC و GC/MS مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج بدست‌آمده نشان داد که اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد پیکر رویشی، درصد و عملکرد اسانس در سطح 1% معنی‌دار بود. همچنین، کود نیتروژن بر درصد کریزانتنیل‌استات و سانتولینا‌تری‌اِن موجود در اسانس در سطح 5% تأثیر معنی‌دار داشت. کود فسفره بر درصد کریزانتنیل‌استات اسانس در سطح 5% تأثیر معنی‌دار داشت. کود گاوی نیز بر درصد اسانس در سطح 1% و بر عملکرد پیکر رویشی و اسانس، درصد کامفور، کامفن و سانتولینا‌تری‌اِن در سطح 5% تأثیر معنی‌دار داشت. اثر متقابل کودهای نیتروژن و دامی بر عملکرد پیکر رویشی در سطح 5% معنی‌دار بود. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بیشترین درصد و عملکرد اسانس مربوط به تیمار مصرف 60 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار بود که به‌ترتیب برابر 32/0% و 19 کیلوگرم اسانس در هکتار بود. در صورتی که بیشترین عملکرد پیکر رویشی در تیمار 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل گردید. همچنین استفاده از کود دامی منجر به افزایش درصد و عملکرد اسانس نسبت به شاهد گردید. بررسی نتایج حاصل از طیف‌های GC و GC/MS در تیمارهای مختلف، حکایت از آن دارد که کاربرد مقادیر مختلف کود دامی بر درصد ترکیبهای عمده اسانس مؤثر می‌باشد.
ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ حسن روحی‌پور؛ محمدحسن عصاره؛ محمدحسین لباسچی؛ بهلول عباسزاده؛ بهروز نادری؛ مهدی رضایی سرخوش
چکیده
به منظور تعیین نیاز آبی گیاه دارویی بومادران (Achillea millefolium L.)، آزمایشی در سالهای 87-1386 در مجتمع تحقیقاتی البرز، واقع در جنوب شهرستان کرج انجام شد. در این آزمایش، ابتدا نیاز آبی گیاه مرجع یونجه (ETo) با استفاده از معادله پنمن مانتیس تعیین شد و سپس با توجه به نیاز آبی یونجه و با استفاده از لایسمترهای زهکشدار، نیاز آبی گیاه دارویی ...
بیشتر
به منظور تعیین نیاز آبی گیاه دارویی بومادران (Achillea millefolium L.)، آزمایشی در سالهای 87-1386 در مجتمع تحقیقاتی البرز، واقع در جنوب شهرستان کرج انجام شد. در این آزمایش، ابتدا نیاز آبی گیاه مرجع یونجه (ETo) با استفاده از معادله پنمن مانتیس تعیین شد و سپس با توجه به نیاز آبی یونجه و با استفاده از لایسمترهای زهکشدار، نیاز آبی گیاه دارویی بومادران محاسبه گردید. براساس نتایج بدست آمده، ضرایب گیاهی مراحل چهارگانه رشد بومادران که شامل رشد اولیه (Initial)، مرحله توسعه گیاه (Development)، مرحله میانی (Middle) و مرحله انتهای رشد (Late ) که درمورد گیاه بومادران تا مرحله برداشت اقتصادی بود، به‌ترتیب برابر با 16/0، 45/0، 05/1 و 81/0 برآورد شد. طبق نتایج بدست آمده در ایستگاه تحقیقات البرز کرج، مقدار خالص آب آبیاری مورد نیاز در دوره رشد اقتصادی گیاه بومادران معادل 72/149 میلی‌متر برآورد گردید که نشان‌دهنده امکان کشت دیم این گیاه در مناطق مساعد کشور است.
زهرا نعمتی لفمجانی؛ سیدرضا طبایی‌عقدایی؛ محمدحسین لباسچی؛ علی‌اشرف جعفری؛ اکبر نجفی آشتیانی؛ مرتضی دانشخواه
چکیده
به منظور بررسی تنوع و رابطه بین عملکرد گل و اجزاء آن، تعداد 12 ژنوتیپ گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) از نقاط مختلف کشور در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در محل ایستگاه تحقیقاتی همند آبسرد دماوند کشت و برای عملکرد گل و اجزاء عملکرد در سه کشت آبی (شاهد)، دیم و دیم همراه با مالچ مورد بررسی قرار گرفتند. در طی دوره گلدهی، تعداد گل، وزن ...
بیشتر
به منظور بررسی تنوع و رابطه بین عملکرد گل و اجزاء آن، تعداد 12 ژنوتیپ گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) از نقاط مختلف کشور در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در محل ایستگاه تحقیقاتی همند آبسرد دماوند کشت و برای عملکرد گل و اجزاء عملکرد در سه کشت آبی (شاهد)، دیم و دیم همراه با مالچ مورد بررسی قرار گرفتند. در طی دوره گلدهی، تعداد گل، وزن گل، درصد ماده خشک گل، نسبت وزن گلبرگ به گل کامل، ارتفاع بوته و محیط بوته (تاج‌پوشش) یادداشت‌برداری شدند. پس از جمع‌آوری داده‌ها تجزیه همبستگی، رگرسیون و علیت انجام شد. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که عملکرد گل در هر سه شرایط با وزن تر گلبرگ همبستگی مثبت و معنی‌دار داشت. با استفاده از تجزیه رگرسیونی گام به گام سهم هریک از صفات مؤثر در عملکرد گل مشخص گردید. در شرایط دیم صفات تعداد گل در پایه، نسبت وزن گلبرگ به گل کامل، اسانس در هکتار و درصد اسانس با ضریب تبیین 7/91%، در شرایط آبی وزن تر گلبرگ، نسبت وزن تر گلبرگ به گل کامل و محیط بوته با ضریب تبیین 6/ 98% و در شرایط کشت همرا با مالچ، عملکرد اسانس، درصد اسانس، ارتفاع بوته، نسبت وزن گلبرگ به گل کامل و تعداد گل با ضریب تبیین 6/90% بیشترین تغییرات عملکرد گل را توجیه نمودند. براساس نتایج تجزیه علیت، وزن تر گلبرگ در هر سه شرایط کشت بیشترین تأثیر مستقیم بر روی عملکرد گل داشت و چون مقدار و جهت آن با اثر کل (ضریب همبستگی) تقریباً یکسان بود، به‌عنوان مهمترین صفت در افزایش عملکرد گل‌محمدی شناخته شد. صفات تعداد گل در هکتار، عملکرد اسانس در هکتار، ارتفاع بوته و محیط بوته اگرچه به‌طور مستقیم در افزایش عملکرد نقش نداشتند ولی به‌طور غیرمستقیم از طریق افزایش وزن تر گلبرگ در افزایش عملکرد گل‌محمدی نقش مهمی داشتند. بنابراین، می‌توان از آنها به‌عنوان شاخصی برای انتخاب در جهت بهبود عملکرد گل استفاده نمود.
محمدکاظم سلطانی گردفرامرزی؛ حشمت امیدی؛ حسن حبیبی؛ محمدحسین لباسچی؛ عباس زارع‌زاده
چکیده
به منظور ارزیابی اثر ماده گلیسین بتایین بر ارقام گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamomila L.) در شرایط تنش خشکی آزمایشی در سال زراعی 88-1387 به‌صورت طرح اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه مجتمع آموزش جهاد کشاورزی یزد انجام شد. سطوح مختلف تنش خشکی به‌عنوان فاکتور اصلی شامل 1- تنش کم (آبیاری بعد از 60 میلی‌متر ...
بیشتر
به منظور ارزیابی اثر ماده گلیسین بتایین بر ارقام گیاه دارویی بابونه آلمانی (Matricaria chamomila L.) در شرایط تنش خشکی آزمایشی در سال زراعی 88-1387 به‌صورت طرح اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه مجتمع آموزش جهاد کشاورزی یزد انجام شد. سطوح مختلف تنش خشکی به‌عنوان فاکتور اصلی شامل 1- تنش کم (آبیاری بعد از 60 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک) 2- تنش متوسط (آبیاری بعد از 120 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک) 3- تنش زیاد (آبیاری بعد از 180 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک) و فاکتور فرعی شامل محلولپاشی گلیسین بتایین (بدون محلول پاشی، 2 و 4 کیلوگرم در هکتار) و ارقام (توده اصفهانی و اصلاحشده مجاری) بود. در این آزمایش، ارتفاع بوته، تعداد شاخه گلدهنده، تعداد گل در بوته، عملکرد گل خشک و محتوی رطوبت نسبی مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که افزایش تنش خشکی باعث کاهش ارتفاع بوته، تعداد شاخه گلدهنده، تعداد گل در بوته، عملکرد گل خشک و محتوی رطوبت نسبی گردید، محلولپاشی 2 کیلوگرم در هکتار گلیسین بتایین در شرایط تنش خشکی از نظر صفات اندازه‌گیری بهتر از بقیه بود. بنابراین بین ارقام اختلاف معنی‌داری در صفات مورد بررسی مشاهده نشد.
محمدحسین لباسچی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ محمد بختیاری رمضانی
چکیده
سطوح وسیع دیم‌زارهای کم‌بازده کشور، لزوم انتخاب و کشت گیاهان مناسب و سازگار با شرایط دیم را برای تولید بیشتر، ایجاد پوشش گیاهی و جلوگیری از فرسایش، آشکار می‌سازد. در این آزمایش سازگاری و عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط دیم منطقة دماوند، در طی سالهای 1382 تا 1386بررسی شد. این تحقیق در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
سطوح وسیع دیم‌زارهای کم‌بازده کشور، لزوم انتخاب و کشت گیاهان مناسب و سازگار با شرایط دیم را برای تولید بیشتر، ایجاد پوشش گیاهی و جلوگیری از فرسایش، آشکار می‌سازد. در این آزمایش سازگاری و عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط دیم منطقة دماوند، در طی سالهای 1382 تا 1386بررسی شد. این تحقیق در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با 3 تراکم بوته در واحد سطح در 4 تکرار اجرا شد. نتایج حاصل از اجرای تیمارهای تراکم در سالهای مختلف، حکایت از تفاوت اثر تیمارهای مختلف تراکم در صفات ماده خشک، دانه، ارتفاع گیاه، وزن دانه در بوته و وزن هزاردانه در سال سوم آزمایش داشت. میزان تولید ماده خشک کل رازیانه به‌ترتیب در سالهای، اول و دوم و سوم به 1229، 772 و 2079 و عملکرد دانه نیز به همین روند به‌ترتیب به 611، 280 و 712 کیلوگرم در هکتار رسید. در این آزمایش برخی صفات مانند وزن هزاردانه و شاخص برداشت در سال اول دارای بیشترین مقادیر بود، ولی بیشترین مقادیر ماده خشک، عملکرد دانه، ارتفاع بوته و وزن دانه در بوته، در سال سوم بدست آمد. در نهایت رازیانه می‌تواند به‌عنوان گیاه دارویی مقاوم و سازگار با شرایط دیم‌زارهای مشابه منطقة دماوند (مناطق سرد) مورد ملاحظه قرار گیرد.
ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ محمدحسین لباسچی؛ ابوالقاسم متین؛ بهروز نادری؛ مهدی رضایی؛ مصطفی گلی‌پور؛ کامبیز علیزاده انارکی؛ بهاره الهوردی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر آبیاری و کشت دیم بر شاخصهای فیزیولوژیک رشد، آزمایشی در سالهای 85-1384 در ایستگاه تحقیقات البرز، واقع در جنوب شهرستان کرج انجام شد. در این تحقیق از گیاه دارویی بومادران (Achillea millefolium L.) استفاده شد. در سال اول آزمایش و پس از استقرار گیاه، آبیاری انجام نشد. پس از قطع آبیاری، وضعیت زنده‌مانی گیاهان در کرتهای آزمایشی و ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر آبیاری و کشت دیم بر شاخصهای فیزیولوژیک رشد، آزمایشی در سالهای 85-1384 در ایستگاه تحقیقات البرز، واقع در جنوب شهرستان کرج انجام شد. در این تحقیق از گیاه دارویی بومادران (Achillea millefolium L.) استفاده شد. در سال اول آزمایش و پس از استقرار گیاه، آبیاری انجام نشد. پس از قطع آبیاری، وضعیت زنده‌مانی گیاهان در کرتهای آزمایشی و شرایط بدون آبیاری آزمون شد و نسبت به تعیین شاخصهای فیزیولوژیک رشد اقدام شد. در سال دوم آزمایش، تأثیر مقادیر مختلف آب آبیاری بر شاخصهای فیزیولوژیک رشد گیاه مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارها شامل آبیاری کامل (بدون تنش آبی) و همچنین اجرای عملیات آبیاری براساس 30 (تنش ملایم)، 60 (تنش متوسط) و 90 (تنش شدید) میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A بود که در مقایسه با تیمار بدون آبیاری به‌عنوان شاهد مورد بررسی قرار گرفتند. زمان اعمال تیمارها از ابتدای رشد و پس از استقرار گیاه، تا انتهای دوره رشد در مزرعه بود. به این منظور، پس از رسیدن به سطح تبخیر هر کدام از مقادیر ذکر شده از تشتک تبخیر، بلافاصله به‌وسیله کنتور نسبت به افزایش رطوبت خاک تا حد ظرفیت زراعی اقدام شد. همچنین میزان رطوبت موجود در خاک، با استفاده از توزین نمونه‌های تر و خشک خاک در هر کدام از کرتهای آزمایشی نیز اندازه‌گیری شد. در این بررسی، شاخصهای فیزیولوژیک رشد ازجمله تولید ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد نسبی و سرعت رشد محصول تعیین شد. طبق نتایج حاصل، در سال اول آزمایش و در شرایط دیم، میزان تجمع ماده خشک تا میزان 2250 درجه روز رشد یا GDD افزایش یافت و از این مرحله به بعد کاهش نشان داد. در سال دوم آزمایش، میزان رشد مجدد گیاه در شرایط دیم به‌طور محسوسی کاهش یافت و خشک شد. با استفاده از مقادیر مختلف آبیاری و با افزایش رطوبت خاک از تنش شدید تا تنش ملایم، میزان تجمع ماده خشک و شاخص سطح برگ افزایش یافت. در تمام تیمارهای تنش آبی در حدود 3000 درجه روز رشد، کاهش و سیر نزولی رشد مشاهده شد. طبق نتایج بدست آمده تیمار مربوط به تنش ملایم بیشترین کارایی را نشان داد.
سیدعلیرضا ولدآبادی؛ محمدحسین لباسچی؛ حسین علی‌آبادی فراهانی
چکیده
هدف از آنالیز شاخصهای فیزیولوژیک رشد، تفسیر و تشریح چگونگی پاسخ گیاهان به یک وضعیت محیطی معین است. به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریز آربوسکولار (AMF)، کود P2O5 و دور آبیاری بر شاخصهای فیزیولوژیک رشد گشنیز، تحقیق حاضر در سال 1385 در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام شد. آزمایش مزرعه‌ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل ...
بیشتر
هدف از آنالیز شاخصهای فیزیولوژیک رشد، تفسیر و تشریح چگونگی پاسخ گیاهان به یک وضعیت محیطی معین است. به منظور بررسی تأثیر قارچ میکوریز آربوسکولار (AMF)، کود P2O5 و دور آبیاری بر شاخصهای فیزیولوژیک رشد گشنیز، تحقیق حاضر در سال 1385 در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام شد. آزمایش مزرعه‌ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزی (Glomus hoi)، مقادیر صفر، 16 و 32 کیلوگرم در هکتار کود P2O5 (سوپر فسفات تریپل) و دو سطح دور آبیاری که آبیاری بعد از 30 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر (شرایط بدون تنش خشکی) و آبیاری بعد از 60 میلی‌متر تبخیر (شرایط تنش خشکی) بودند. نتایج هفت مرحله نمونه‌برداری نشان داد که کاربرد قارچ میکوریزی، 32 کیلوگرم کود P2O5 در هکتار و شرایط بدون تنش، ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد نسبی، سرعت جذب خالص و سرعت رشد محصول را افزایش داد، ضمن آنکه این صفات در شرایط تنش بشدت کاهش یافتند. همچنین نتایج این بررسی نشان داد که قارچ میکوریزی با برقراری همزیستی با ریشة گشنیز، توانست جذب فسفر را افزایش دهد. این امر می‌تواند مصرف کودهای فسفره در مزارع را کاهش دهد بدون آن که عملکرد کمی و کیفی گیاه کاهش پیدا کند.
محمدحسین لباسچی؛ محمد بختیاری رمضانی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی
دوره 24، شماره 4 ، بهمن 1387، ، صفحه 444-454
چکیده
بهمنظور بررسی اثرهای تراکم بوته بر شاخصهای رشد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در شرایط دیم دماوند، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد (دماوند) با بارندگی 315 میلی‌متر در سال زراعی 83-82 به اجرا درآمد. این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تیمار و 5 تکرار انجام شد. در این تحقیق اثر تراکم‌های 14، 20 و 29 بوته در متر مربع، بر شاخصهای ...
بیشتر
بهمنظور بررسی اثرهای تراکم بوته بر شاخصهای رشد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در شرایط دیم دماوند، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد (دماوند) با بارندگی 315 میلی‌متر در سال زراعی 83-82 به اجرا درآمد. این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تیمار و 5 تکرار انجام شد. در این تحقیق اثر تراکم‌های 14، 20 و 29 بوته در متر مربع، بر شاخصهای رشد، Relative growth rate (RGR)، Crop growth rate (RGR)، Drymatter (DM) و Leaf area index (LAI) گلرنگ رقم اصلاح شده IL111 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیشترین ماده خشک و شاخص سطح برگ به‌ترتیب 684 گرم در متر مربع و 3/1 مربوط به تراکم 29 بوته در متر مربع بود. همچنین تیمار تراکم زیاد، دارای شاخصهای DM، LAI و CGR بالا در اوایل و اوسط رشد و افت سریع شاخص سرعت رشد نسبی در اواخر رشد نسبت به سایر تیمارها بود. از طرفی بالاترین سرعتهای رشد نسبی و محصول در تراکم پایین بدست آمد. توانایی رشد گلرنگ به‌عنوان یک گیاه صنعتی و دارویی با شاخصهای رشد متعارف، در شرایط دیم دماوند با بارندگی متوسط و پراکنش نسبتاً مناسب، قابل توجه می‌باشد.
محمد‌علی درّی؛ سیدعلی حسینی (حبیب)؛ محمدحسین لباسچی
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، ، صفحه 117-125
چکیده
آگاهی از وضعیت تغییرات میزان هیپریسین در طبیعت به شناخت نیازهای گیاه علف چای (Hypericum perforatum L.) در شرایط زراعی کمک می‌کند. با توجه به پراکنش گیاه علف چای از ارتفاع صفر تا بیش از 2000 متر در زیستگاه طبیعی استان گلستان دو منطقه توسکاستان در شرق و درازنو در غرب گرگان برای بررسی میزان هیپریسین در رویشگاه طبیعی انتخاب شدند. برای نمونه‌برداری ...
بیشتر
آگاهی از وضعیت تغییرات میزان هیپریسین در طبیعت به شناخت نیازهای گیاه علف چای (Hypericum perforatum L.) در شرایط زراعی کمک می‌کند. با توجه به پراکنش گیاه علف چای از ارتفاع صفر تا بیش از 2000 متر در زیستگاه طبیعی استان گلستان دو منطقه توسکاستان در شرق و درازنو در غرب گرگان برای بررسی میزان هیپریسین در رویشگاه طبیعی انتخاب شدند. برای نمونه‌برداری از گیاهان، ابتدا از پایین‌ترین سطح ارتفاعی تا بالاترین نقطه‌ای که این گیاه در این دو منطقه رؤیت شد هفت طبقه ارتفاعی (متر) تعریف شد که عبارتند از: 1) 450-150، 2) 750-450، 3) 1050-750، 4)1350-1050، 5) 1650-1350، 6) 1950-1650 و 7) 2250-1950 متر. نمونه‌های گیاهی در اوایل گلدهی از 25-20 سانتی‌متر انتهای سرشاخه گلدار برداشت شدند. با استفاده از فرمول g K×/ 100× E = C و میزان جذب در طول موج 590 نانومتر در دستگاه اسپکتروفتومتر، میزان هیپریسین هر نمونه تعیین گردید. اگرچه میزان هیپریسین با تغییرات ارتفاع در دو منطقه تغییرات داشته است، اما تنها در درازنو این تغییرات با ارتفاع همبستگی مثبت دارد. بالاترین میزان هیپریسین استخراج شده برای توسکاستان در طبقه ارتفاعی750-450، معادل 26/0میلی‌گرم برگرم ماده خشک و برای درازنو در طبقه ارتفاعی2250-1950، برابر 25/0میلی‌گرم بر گرم ماده خشک بدست آمد که نشان می‌دهد در هر یک از مناطق مورد مطالعه یک حد ارتفاعی وجود دارد که برای رشد این گیاه مناسب و بالاترین میزان تولید هیپریسین را دارد.
بهلول عباسزاده؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ محمدحسین لباسچی؛ محمود نادری حاجی‌باقر کندی؛ فوزیه مقدمی
چکیده
در این تحقیق تأثیر تنش خشکی بر ویژگیهای فیزیولوژیک گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.)، در سال 1385 در شرایط مزرعه در شهرستان کرج مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار با منظور نمودن تیمارهای 1T (بدون تنش)، 2T (80% ظرفیت زراعی)، 3T (60% ظرفیت زراعی)، 4T (40% ظرفیت زراعی) و 5T (20% ظرفیت زراعی) اجرا گردید. تأثیر تنش خشکی ...
بیشتر
در این تحقیق تأثیر تنش خشکی بر ویژگیهای فیزیولوژیک گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.)، در سال 1385 در شرایط مزرعه در شهرستان کرج مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار با منظور نمودن تیمارهای 1T (بدون تنش)، 2T (80% ظرفیت زراعی)، 3T (60% ظرفیت زراعی)، 4T (40% ظرفیت زراعی) و 5T (20% ظرفیت زراعی) اجرا گردید. تأثیر تنش خشکی بر کلروفیل a، کلروفیل b، پرولین، قندهای محلول، RWC، بازده و عملکرد اسانس در سطح یک درصد معنی‌دار بود. تأثیر تنش خشکی بر کلروفیل کل در سطح پنج درصد معنی‌دار بود. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بیشترین میزان کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل به‌ترتیب با میانگین 921/1، 197/1، 283/2 میلی‌گرم در لیتر مربوط به تیمارهای 1T (شاهد)، 5T (FC%20) و 1T (شاهد) بود. بیشترین تجمع پرولین با میانگین 112/2 میلی‌گرم در لیتر مربوط به تیمار 5T (FC%20) بود. بالاترین مقدار قند محلول با میانگین 545/2 میلی‌گرم در لیتر متعلق به تیمار 3T (FC%60) بود. حداکثر RWC با میانگین 369/93 درصد مربوط به تیمار 1T (بدون تنش) می‌باشد. نتایج این بررسی نشان داد که گیاه برای مقاومت به خشکی مقدار پرولین و قندهای محلول را افزایش می‌دهد. همچنین برای تولید بالاترین میزان اسانس از گیاه بادرنجبویه می‌توان از تنش متوسط (FC%60) استفاده کرد.
حسین علی‌آبادی فراهانی؛ محمدحسین لباسچی؛ امیرحسین شیرانی‌راد؛ سیدعلیرضا ولدآبادی؛ آیدین حمیدی؛ علی علیزاده سهزابی
دوره 23، شماره 3 ، آبان 1386، ، صفحه 405-415
چکیده
به منظور بررسی تأثیر قارچ Glomus hoi، سطوح مختلف فسفر و تنش خشکی بر تعدادی از صفات فیزیولوژیکی گشنیز (Coriandrum sativum L.)؛ این تحقیق در سال 1385 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج، وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام گرفت. آزمایش مزرعه‌ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر قارچ Glomus hoi، سطوح مختلف فسفر و تنش خشکی بر تعدادی از صفات فیزیولوژیکی گشنیز (Coriandrum sativum L.)؛ این تحقیق در سال 1385 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج، وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام گرفت. آزمایش مزرعه‌ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل دو سطح تنش خشکی که آبیاری بعد از 30 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر (شرایط بدون تنش) و آبیاری بعد از 60 میلی‌متر تبخیر (شرایط تنش خشکی) و همچنین کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزا، مقادیر صفر، 35 و 70 کیلوگرم در هکتار کود فسفر بودند. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر بازده مصرف آب، میزان آب نسبی و میزان تجمع پرولین در سطح 1 درصد معنی‌دار بود. بیشترین بازده مصرف آب با 449/0 کیلوگرم بر متر مکعب و میزان تجمع پرولین با 767/6 میکرومول بر میلی‌لیتر در شرایط تنش و بیشترین میزان آب نسبی با 6/90 درصد در شرایط بدون تنش بدست آمدند. همچنین نتایج نشان داد که اثر میکوریزا و فسفر بر بازده مصرف آب در سطح 5 درصد معنی‌دار بود. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین بازده مصرف آب به ترتیب با 397/0 و 4/0 کیلوگرم بر متر مکعب از کاربرد میکوریزا و 70 کیلوگرم فسفر در هکتار بدست آمد. تأثیر میکوریزا و فسفر بر میزان آب نسبی و میزان تجمع پرولین معنی‌دار نبود. نتایج این آزمایش نشان داد که بازده مصرف آب و میزان پرولین در شرایط تنش خشکی افزایش یافتند، اما میزان آب نسبی در این چنین شرایطی کاهش یافت.
