دوره 28، شماره 3 ، آبان 1391
رضا اشرفی؛ عبداله نجفی؛ مراد شعبان؛ مجتبی فتحی
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی پروتئین‌های ذخیره‌ای دانه هفت گونه مختلف Papaver از مناطق مختلف استان اردبیل با روش SDS-PAGE انجام شد. اطلاعات حاصل از امتیازدهی نوارهای پروتئین‌ها در مجموع 20 مکان را در گونه‌ها شناسایی کرد. بیشترین تعداد نوار مربوط به گونه‌های P. rhoeas و P. bracteatum با 17 نوار بود. کمترین تعداد نوار مربوط به گونه‌های P. argemone ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی پروتئین‌های ذخیره‌ای دانه هفت گونه مختلف Papaver از مناطق مختلف استان اردبیل با روش SDS-PAGE انجام شد. اطلاعات حاصل از امتیازدهی نوارهای پروتئین‌ها در مجموع 20 مکان را در گونه‌ها شناسایی کرد. بیشترین تعداد نوار مربوط به گونه‌های P. rhoeas و P. bracteatum با 17 نوار بود. کمترین تعداد نوار مربوط به گونه‌های P. argemone وp. somniferum با 13 نوار پروتئینی بود. تجزیه خوشهای براساس ماتریس تشابه جاکارد، گونه‌های مختلف را در چهار گروه قرار داد. در گروه اول، P. somniferum؛ گروه دوم، P. oreintale، P. bracteatum، P. lasiotrix و P. rhoeas؛ گروه سوم، P. dubium و در گروه چهارم، P. argemone قرار گرفت. گونه‌های مختلف از نظر صفات مورفولوژیک (رنگ و شکل گلبرگ، رنگ و اندازه بذر و ارتفاع گیاه) تنوع خوبی نشان دادند که براساس تجزیه خوشهای گونه‌های مورد بررسی در سه گروه جدا قرار گرفتند. آزمون مانتل برای تعیین ارتباط بین داده‌های مورفولوژیک و پروتئین‌های ذخیره‌ای دانه انجام شد. این آزمون همبستگی معنی‌داری را بین این دو گروه از دادهها نشان نداد که احتمالاً میتواند به دلیل تعداد کم صفات مورفولوژیک و کم بودن تعداد نشانگر مولکولی باشد.
مرتضی حمیسی؛ فاطمه سفیدکن؛ محمد نصری؛ محمدحسین لباسچی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن، فسفر و کود دامی بر عملکرد کمّی و کیفی اسانس گیاه دارویی بابونه کبیر (Tanacetum parthenium L.)، طرح آزمایشی فاکتوریل (سه عاملی) بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور واقع در غرب تهران (پیکان‌شهر) به اجرا درآمد. تیمارهای مورد بررسی شامل ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن، فسفر و کود دامی بر عملکرد کمّی و کیفی اسانس گیاه دارویی بابونه کبیر (Tanacetum parthenium L.)، طرح آزمایشی فاکتوریل (سه عاملی) بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور واقع در غرب تهران (پیکان‌شهر) به اجرا درآمد. تیمارهای مورد بررسی شامل مقادیر مختلف کود نیتروژن از منبع اوره در سه سطح (60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار)، کود فسفره از منبع سوپرفسفات تریپل در دو سطح (60 و 80 کیلوگرم در هکتار) و کود گاوی در سه سطح (0، 15 و 30 تن در هکتار) بودند. در مرحله تشکیل غنچه، پیکر رویشی گیاهان برداشت شده و ضمن محاسبه عملکرد، اسانس از اندامهای هوایی به روش تقطیر با آب استخراج شده و با دستگاههای GC و GC/MS مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج بدست‌آمده نشان داد که اثر سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد پیکر رویشی، درصد و عملکرد اسانس در سطح 1% معنی‌دار بود. همچنین، کود نیتروژن بر درصد کریزانتنیل‌استات و سانتولینا‌تری‌اِن موجود در اسانس در سطح 5% تأثیر معنی‌دار داشت. کود فسفره بر درصد کریزانتنیل‌استات اسانس در سطح 5% تأثیر معنی‌دار داشت. کود گاوی نیز بر درصد اسانس در سطح 1% و بر عملکرد پیکر رویشی و اسانس، درصد کامفور، کامفن و سانتولینا‌تری‌اِن در سطح 5% تأثیر معنی‌دار داشت. اثر متقابل کودهای نیتروژن و دامی بر عملکرد پیکر رویشی در سطح 5% معنی‌دار بود. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بیشترین درصد و عملکرد اسانس مربوط به تیمار مصرف 60 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار بود که به‌ترتیب برابر 32/0% و 19 کیلوگرم اسانس در هکتار بود. در صورتی که بیشترین عملکرد پیکر رویشی در تیمار 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل گردید. همچنین استفاده از کود دامی منجر به افزایش درصد و عملکرد اسانس نسبت به شاهد گردید. بررسی نتایج حاصل از طیف‌های GC و GC/MS در تیمارهای مختلف، حکایت از آن دارد که کاربرد مقادیر مختلف کود دامی بر درصد ترکیب‌های عمده اسانس مؤثر می‌باشد.
مرتضی علیرضایی نغندر؛ حسین آرویی؛ شمسعلی رضازاده؛ محمود شور؛ رحیم تقی‌زاد فرید
چکیده
جنس کلشیکوم (Colchicum L.) به علت تولید کلشی‌سین شناخته شده است و چندین گونه از آن در نقاط مختلف ایران به صورت خودرو رشد می‌کنند. سطوح کلشی‌سین در طی رشد و نمو و در گونه‌های مختلف، متغیر است. به منظور تعیین میزان کلشی‌سین و درصد وزن خشک، طی مراحل مختلف نموی در دو گونه سورنجان بومی ایران (Colchicum kotschyi Boiss. و C. robustum Stefanov)، کورم‌ها و بذرهای ...
بیشتر
جنس کلشیکوم (Colchicum L.) به علت تولید کلشی‌سین شناخته شده است و چندین گونه از آن در نقاط مختلف ایران به صورت خودرو رشد می‌کنند. سطوح کلشی‌سین در طی رشد و نمو و در گونه‌های مختلف، متغیر است. به منظور تعیین میزان کلشی‌سین و درصد وزن خشک، طی مراحل مختلف نموی در دو گونه سورنجان بومی ایران (Colchicum kotschyi Boiss. و C. robustum Stefanov)، کورم‌ها و بذرهای هر دو گونه طی فصول مختلف (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) در سالهای 1389- 1388 از عرصه جمع‌آوری شدند و میزان کلشی‌سین به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه‌گیری شد. بیشترین میزان کلشی‌سین کورم در هر دو گونه در برداشت پاییزه (در زمانی نزدیک به آغاز فعالیت ریشه) با میزان w/w 077/0% و w/w 049/0% به‌ترتیب در C. kotschyi و C. robustum مشاهده شد. کمترین میزان کلشی‌سین کورم در C. kotschyi در برداشت تابستان (قبل از شروع گلدهی) و در C. robustum در برداشت زمستان (همزمان با گلدهی و شروع رشد رویشی) به‌ترتیب با میزان w/w 0058/0% و w/w 0075/0% وزن خشک بدست آمد. میزان کلشی‌سین بذر در C. robustum و C. kotschyi، به‌ترتیب w/w 128/0% و w/w 0462/0% وزن خشک بدست آمد. بیشترین و کمترین درصد وزن خشک کورم در هر دو گونه به‌ترتیب در برداشت تابستان و زمستان حاصل شد.
مریم توانا؛ مجید عزیزی؛ محمد فارسی؛ فاطمه بانشی
چکیده
این تحقیق به منظور معرفی محیط کشت غوطهور مطلوب، جهت تولید بهینه بیومس میسلیومی و پلی‌ساکارید برون سلولی قارچ دارویی Ganoderma lucidum انجام گردید. اثر منابع مختلف کربن (قند گلوکز، قند لاکتوز و قند مالتوز)، غلظت منابع کربن (40، 50 و 60 گرم بر لیتر) و pH (5/3، 5/4 و 5/5) بر تولید میسلیوم و پلی‌ساکارید برون سلولی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشها به ...
بیشتر
این تحقیق به منظور معرفی محیط کشت غوطهور مطلوب، جهت تولید بهینه بیومس میسلیومی و پلی‌ساکارید برون سلولی قارچ دارویی Ganoderma lucidum انجام گردید. اثر منابع مختلف کربن (قند گلوکز، قند لاکتوز و قند مالتوز)، غلظت منابع کربن (40، 50 و 60 گرم بر لیتر) و pH (5/3، 5/4 و 5/5) بر تولید میسلیوم و پلی‌ساکارید برون سلولی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشها به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به اجرا در آمد. نتایج بدست آمده نشان داد که بیشترین تولید بیومس میسلیومی برابر با 588/8 گرم وزن خشک میسلیوم بر لیتر (g DW/l 588/8)، توسط قند مالتوز و کمترین بیومس میسلیومی توسط قند گلوکز برابر با g DW/l 953/4 بدست آمد. همچنین در بین منابع کربن، قند مالتوز با تولید g/l 551/1 بیشترین تولید پلی‌ساکارید را داشته است و کمترین تولید پلی‌ساکارید توسط قند لاکتوز با g/l 41/1 بدست آمد. بین غلظتهای مختلف کربن بکار برده شده و همچنین pH محیط کشت از لحاظ تولید بیومس میسلیوم و پلی‌ساکارید اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. در پایان، با مقایسه ترکیب‌های مختلف بستر کشت غوطهور قارچ گانودرما مشخص شد که بهترین ترکیب برای تولید بیومس میسلیومی، قند مالتوز با غلظت 50 گرم در لیتر و 5/4=pH و بهترین ترکیب برای تولید پلی‌ساکارید برون سلولی، قند مالتوز با غلظت 40 گرم در لیتر و 5/3=pH می‌باشد.
محمدتقی درزی؛ محمدرضا حاج سیدهادی؛ فرهاد رجالی
چکیده
به منظور بررسی اثر کودهای آلی و زیستی بر برخی ویژگی‌های مورفولوژیک و عملکرد گشنیز (Coriandrum sativum L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در ایستگاه تحقیقات همند دماوند وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در سال زراعی 1389 به اجرا درآمد. عوامل مورد بررسی شامل کود دامی در چهار سطح ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر کودهای آلی و زیستی بر برخی ویژگی‌های مورفولوژیک و عملکرد گشنیز (Coriandrum sativum L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار در ایستگاه تحقیقات همند دماوند وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در سال زراعی 1389 به اجرا درآمد. عوامل مورد بررسی شامل کود دامی در چهار سطح (5، 10، 15 و 20 تن در هکتار) و باکتریهای محرک رشد در سه سطح (تلقیح با ازتوباکتر، تلقیح با آزوسپیریلوم و تلقیح توأم با ازتوباکتر و آزوسپیریلوم) بود. علاوه بر این مقایسه‌ای نیز بین این تیمارها با یک تیمار شاهد (بدون دریافت کود) به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سیزده تیمار و سه تکرار انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین تعداد چتر در بوته (2/38 چتر)، وزن هزاردانه (40/4 گرم) و عملکرد دانه (7/1587 کیلوگرم در هکتار) با مصرف 15 تن کود دامی حاصل گردید. تلقیح بذر با باکتریهای محرک رشد تأثیر معنی‌داری بر وزن هزاردانه نداشت ولی اثر معنی‌داری روی سایر صفات داشت، به‌طوری که بیشترین تعداد چتر در بوته در دو تیمار تلقیح با ازتوباکتر (7/34 چتر) و تلقیح با آزوسپیریلوم (1/34 چتر) و عملکرد دانه (8/1517 کیلوگرم در هکتار) در تلقیح با آزوسپیریلوم بدست آمد. اثر متقابل در بین عاملها بر روی تعداد چتر در بوته و وزن هزاردانه، معنی‌دار گردید. مقایسه میانگین‌ها بیانگر آن بود که از نظر تعداد چتر در بوته تیمار شامل مصرف 15 تن کود دامی و تلقیح توأم با ازتوباکتر و آزوسپیریلوم و نیز از نظر وزن هزاردانه و عملکرد دانه، تیمار مصرف 20 تن کود دامی و همراه با تلقیح با آزوسپیریلوم برتری محسوسی در مقایسه با تیمار شاهد داشتند.
امید حیدرپور؛ محمدکاظم سوری؛ احمد استاجی؛ محمّدتقی عبادی
چکیده
انجدان رومی (Levisticum officinale Koch.) گیاهی چند ساله از تیره چتریان (Apiaceae) بوده که در بسیاری از کشورهای دنیا به منظور استفاده از مواد مؤثره آن جهت معالجه بیماری سنگ کلیه و مجاری ادرار به‌طور وسیع کشت می‌شود. به منظور بررسی اسانس موجود در گلها و میوه‌های انجدان رومی، این آزمایش در سال 1389 با گیاهان کشت شده در منطقه زردبند واقع در شمال تهران انجام ...
بیشتر
انجدان رومی (Levisticum officinale Koch.) گیاهی چند ساله از تیره چتریان (Apiaceae) بوده که در بسیاری از کشورهای دنیا به منظور استفاده از مواد مؤثره آن جهت معالجه بیماری سنگ کلیه و مجاری ادرار به‌طور وسیع کشت می‌شود. به منظور بررسی اسانس موجود در گلها و میوه‌های انجدان رومی، این آزمایش در سال 1389 با گیاهان کشت شده در منطقه زردبند واقع در شمال تهران انجام شد. نمونه گل در مرحله گلدهی کامل و نمونه میوه در دو مرحله نارس و رسیدگی کامل جمع‌آوری شدند و پس از خشک شدن در سایه و در دمای 25 درجه سانتی‌گراد، استخراج اسانس به روش تقطیر با آب (دستگاه کلونجر) به مدت سه ساعت انجام گردید. بازده متوسط تولید اسانس (w/w نسبت به وزن خشک) در گل، میوه نارس و میوه رسیده انجدان رومی به‌ترتیب 6/0%، 8/1% و 8/2% تعیین گردید. جهت شناسایی اجزای اسانس از دستگاههای گاز کروماتوگراف (GC) و گاز کروماتوگراف متصل شده به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) استفاده گردید. همچنین نتایج آنالیز اسانس‌ها نشان داد که در اسانس گل 18 ترکیب و در اسانس میوه نارس و میوه رسیده 19 ترکیب وجود دارد که از بین آنها، سه ترکیب لیگوستیلید Z (4/52%)، بتا-فلاندرن (6/26%) و آلفا-ترپینیل استات (4/10%) در گل، بتا-فلاندرن (8/47%)، لیگوستیلید Z (5/38%) و آلفا-ترپینیل استات (6/3%) در میوه نارس و لیگوستیلید Z (1/35%)، بتا-فلاندرن (4/34%) و آلفا-ترپینیل استات (2/4 %) در میوه رسیده بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده بودند. به‌طور کلی می‌توان بیان داشت که درصد و اجزای اسانس در اندامهای مختلف این گیاه با یکدیگر متفاوت است و بالاترین عملکرد مربوط به اسانس میوه رسیده می‌باشد.
مهناز باقرلو؛ رضا حیدری؛ رشید جامعی؛ صابر قادرپور
چکیده
گیاهان جنس Allium منبع مهمی از ترکیب‌های فنولی و فلاونوئیدی رژیم غذایی هستند. پلی‌فنول‌ها فعالیت اصلی آنتی‌اکسیدانی را در گیاهان انجام می‌دهند. ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی ترکیب‌های فنولی به‌علت قابلیت احیاء‌کنندگی آنها می‌باشد. این مطالعه برای شناسایی و تعیین مقدار ترکیب‌های فنولی تانیک اسید، 8-هیدروکسی کوئینولین، ...
بیشتر
گیاهان جنس Allium منبع مهمی از ترکیب‌های فنولی و فلاونوئیدی رژیم غذایی هستند. پلی‌فنول‌ها فعالیت اصلی آنتی‌اکسیدانی را در گیاهان انجام می‌دهند. ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی ترکیب‌های فنولی به‌علت قابلیت احیاء‌کنندگی آنها می‌باشد. این مطالعه برای شناسایی و تعیین مقدار ترکیب‌های فنولی تانیک اسید، 8-هیدروکسی کوئینولین، وانیلیک اسید، کافئیک اسید، سالسیلیک اسید و 1- نفتول موجود در بخش خوراکی دو واریته پیاز ایرانی (Allium cepa L.) با نامهای پیاز قرمز آذرشهر و پیاز سفید نیشابور و اندازه‌گیری فعالیت آنتی‌اکسیدانی آنها طراحی شده است. از پودر پیازها توسط متانول آبکی 50% و اسید کلریدریک 2/1 مولار، عصاره تهیه شد و توسط HPLC، فنولها شناسایی و مقدار آنها تعیین شد و میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی آنها با استفاده از رادیکال DPPH اندازه‌گیری شد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ترکیب‌های فنولی مورد نظر در بخش خوراکی دو واریته پیاز ایرانی شناسایی و اندازه‌گیری شد. نتایج نشان دادند که مقدار ترکیب‌های فنولی در واریتههای مختلف پیاز متفاوت هستند و حداکثر مقدار آن در پیاز قرمز مشاهده شد. همچنین فعالیت آنتی‌اکسیدانی موجود در پیاز قرمز بیشتر از پیاز سفید مشاهده شد.
سمیه شاهوردی؛ فاطمه سفیدکن؛ زیبا جمزاد؛ طاهر نژادستاری
چکیده
گونه Origanum Strobilaceum Mobayen & Ghahreman گیاهی از خانواده نعنا و متعلق به جنس Origanum است. در این تحقیق برای اولین بار، اسانس این گونه از نظر کمّی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور سرشاخه گلدار گیاه مذکور از استان مازندران، جاده جنت رودبار جمع‌آوری گردید. پس از خشک کردن در سایه با روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. سپس اجزای تشکیل‌دهنده ...
بیشتر
گونه Origanum Strobilaceum Mobayen & Ghahreman گیاهی از خانواده نعنا و متعلق به جنس Origanum است. در این تحقیق برای اولین بار، اسانس این گونه از نظر کمّی و کیفی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور سرشاخه گلدار گیاه مذکور از استان مازندران، جاده جنت رودبار جمع‌آوری گردید. پس از خشک کردن در سایه با روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد. سپس اجزای تشکیل‌دهنده اسانس با استفاده از دستگاههای GC و GC/MS مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. 29 ترکیب در اسانس شناسایی شدند که 3/97% اسانس را تشکیل میدادند. عمدهترین اجزای اسانس پارا-سیمن (25%)، ترانس کاریوفیلن (4/14%)، تیمول (6/9%)، کارواکرول (3/5%) و کومینآلدئید (1/5%) می‌باشند. اسانس این گونه از نظر نوع ترکیب‌های تشکیل‌دهنده با اسانس گونه O. vulgare که اجزای اصلی آن فنولهای تیمول و کارواکرول و نیز جرماکرن D و کاریوفیلن هستند، مشابهتها و تفاوتهایی دارد.
حسین نجف‌زاده ورزی؛ مصطفی سبزواری زاده؛ رضا حاج‌حسینی؛ غلامحسین خواجه
چکیده
رابدومیولیز آسیب عضلات اسکلتی است و موجب آزاد شدن محتویات سلول عضلانی ازجمله میوگلوبین می‌شود. میوگلوبینوری موجب نارسایی حاد کلیوی میوگلوبینوریک به‌دلیل واکنشهای اکسیداتیو می‌شود. در این مطالعه، اثر سیلیمارین و ویتامین C (به‌عنوان آنتی‌اکسیدانهای طبیعی) در کاهش سمّیت کلیوی ناشی از میوگلوبینوری به دنبال تزریق گلیسرول ...
بیشتر
رابدومیولیز آسیب عضلات اسکلتی است و موجب آزاد شدن محتویات سلول عضلانی ازجمله میوگلوبین می‌شود. میوگلوبینوری موجب نارسایی حاد کلیوی میوگلوبینوریک به‌دلیل واکنشهای اکسیداتیو می‌شود. در این مطالعه، اثر سیلیمارین و ویتامین C (به‌عنوان آنتی‌اکسیدانهای طبیعی) در کاهش سمّیت کلیوی ناشی از میوگلوبینوری به دنبال تزریق گلیسرول در موش صحرایی مقایسه شد. مطالعه در 7 گروه از رت‌ها به شرح زیر انجام شد؛ گروه 1: شاهد، گروه 2: دریافت کننده گلیسرول، گروه3: دریافت کننده گلیسرول + سیلیمارین تزریقی، گروه 4: دریافت کننده گلیسرول + سیلیمارین و ویتامین C تزریقی، گروه 5: دریافت کننده گلیسرول + ویتامین c تزریقی، گروه 6: دریافت کننده گلیسرول + سیلیمارین خوراکی و گروه 7: دریافت کننده گلیسرول + ویتامین C خوراکی. بیست و چهار ساعت بعد از تزریق گلیسرول رت‌ها بیهوش و خونگیری شده و سرم جدا گردید. فاکتورهای BUN، کراتینین، سدیم و پتاسیم سرم به‌عنوان شاخص‌های سرمی عملکرد کلیه‌ها و مقدار سرمی آنزیم کراتین کیناز و گاما گلوتامیل ترانسفراز و میوگلوبین سرم با کیت اندازه‌گیری شد. مطالعه حاضر نشان داد که گلیسرول موجب آسیب عضلات اسکلتی شده، به‌طوری که مقدار میوگلوبین را به‌طور معنی‌داری افزایش داد. این افزایش با تزریق ویتامین C کنترل گردید. تغییر سایر فاکتورهای سرمی به‌وسیله ویتامین C در مقایسه با سیلیمارین بهتر کنترل شد. نارسایی کلیوی میوگلوبینوریک فوق با مداخله استرس اکسیدایتو ایجاد می‌شود، به‌طوری که مصرف تزریقی ویتامین C اثر پیشگیری کننده مفیدی داشت. در حالی‌که سیلیمارین به تنهایی تأثیری بر آسیب عضلانی و سمّیت کلیوی نداشت، اما ترکیب ویتامین C و سیلیمارین اثر قابل‌ملاحظه و معنی‌داری داشته است.
ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ حسن روحی‌پور؛ محمدحسن عصاره؛ محمدحسین لباسچی؛ بهلول عباس‌زاده؛ بهروز نادری؛ مهدی رضایی سرخوش
چکیده
به منظور تعیین نیاز آبی گیاه دارویی بومادران (Achillea millefolium L.)، آزمایشی در سالهای 87-1386 در مجتمع تحقیقاتی البرز، واقع در جنوب شهرستان کرج انجام شد. در این آزمایش، ابتدا نیاز آبی گیاه مرجع یونجه (ETo) با استفاده از معادله پنمن مانتیس تعیین شد و سپس با توجه به نیاز آبی یونجه و با استفاده از لایسمترهای زه‌کش‌دار، نیاز آبی گیاه دارویی ...
بیشتر
به منظور تعیین نیاز آبی گیاه دارویی بومادران (Achillea millefolium L.)، آزمایشی در سالهای 87-1386 در مجتمع تحقیقاتی البرز، واقع در جنوب شهرستان کرج انجام شد. در این آزمایش، ابتدا نیاز آبی گیاه مرجع یونجه (ETo) با استفاده از معادله پنمن مانتیس تعیین شد و سپس با توجه به نیاز آبی یونجه و با استفاده از لایسمترهای زه‌کش‌دار، نیاز آبی گیاه دارویی بومادران محاسبه گردید. براساس نتایج بدست آمده، ضرایب گیاهی مراحل چهارگانه رشد بومادران که شامل رشد اولیه (Initial)، مرحله توسعه گیاه (Development)، مرحله میانی (Middle) و مرحله انتهای رشد (Late ) که درمورد گیاه بومادران تا مرحله برداشت اقتصادی بود، به‌ترتیب برابر با 16/0، 45/0، 05/1 و 81/0 برآورد شد. طبق نتایج بدست آمده در ایستگاه تحقیقات البرز کرج، مقدار خالص آب آبیاری مورد نیاز در دوره رشد اقتصادی گیاه بومادران معادل 72/149 میلی‌متر برآورد گردید که نشان‌دهنده امکان کشت دیم این گیاه در مناطق مساعد کشور است.
سید غلامرضا موسوی؛ محمدجواد ثقه‌الاسلامی؛ الهام انصاری‌نیا؛ حامد جوادی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و بازده مصرف آب در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 1388 به صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این تحقیق دور آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 60، 120 و180 میلی‌متر تبخیر ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و بازده مصرف آب در گیاه همیشه‌بهار (Calendula officinalis L.) آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال 1388 به صورت کرت‌های خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در این تحقیق دور آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 60، 120 و180 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر) به‌عنوان فاکتور اصلی و مقادیر نیتروژن در چهار سطح (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به‌عنوان فاکتور فرعی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر دور آبیاری بر عملکرد دانه و اجزای آن، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، بازده مصرف آب برای تولید دانه و بیوماس و تعداد و عملکرد خشک گل در سطح 1% معنی‌دار بود. با افزایش دور آبیاری از 60 به 180 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر، تعداد دانه در طبق، تعداد طبق در متر مربع، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، تعداد و عملکرد خشک گل در واحد سطح به‌ترتیب 6/26، 5/49، 6/39، 3/79، 6/65 و 72 درصد کاهش یافت. بیشترین عملکرد بیولوژیک و وزن طبق بذری نیز مربوط به دور آبیاری 60 میلی‌متر تبخیر تجمعی بود، ولی بیشترین بازده مصرف آب در دور آبیاری پس از 120 میلی‌متر تبخیر تجمعی بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که اثر مقدار کود نیتروژن مصرفی بر تمامی صفات بجز شاخص برداشت و تعداد طبق در متر مربع در سطح 1% معنی‌دار بود، به‌طوری که افزایش مقدار کود مصرفی نیتروژن باعث افزایش معنی‌دار صفات گردید. اثر متقابل دور آبیاری و کود نیتروژن صفات مورد مطالعه را تحت تأثیر قرار نداد. به‌طور کلی، براساس نتایج این تحقیق و با در نظر گرفتن بازده مصرف آب، تیمار آبیاری پس از 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر و کاربرد 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای دستیابی به عملکرد دانه قابل قبول در شرایط این آزمایش پیشنهاد می‌شود.
الهام احسانی؛ کامبیز اکبری نوقابی؛ مریم تیموری؛ مهدیس ابراهیم‌زاده؛ علیرضا خادم
چکیده
استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها و در نتیجه افزایش روزافزون مقاومت باکتریها به آنها، باعث شده تا نیاز به ترکیب‌ها و داروهای جدید بیش از پیش احساس شود. برای تولید داروهای جدید منابع مختلف به‌ویژه گیاهان، مورد توجه محققان می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس و اثر ضدباکتریایی اسانس برگ و ...
بیشتر
استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها و در نتیجه افزایش روزافزون مقاومت باکتریها به آنها، باعث شده تا نیاز به ترکیب‌ها و داروهای جدید بیش از پیش احساس شود. برای تولید داروهای جدید منابع مختلف به‌ویژه گیاهان، مورد توجه محققان می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس و اثر ضدباکتریایی اسانس برگ و میوه Juniperus horizontalis Moench است. برای این کار، برگ و میوه Juniperus horizontalis در زمستان از باغ ملی گیاه‌شناسی ایران واقع در مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور جمع‌آری و اسانس آن به روش تقطیر با آب تهیه شد. ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس با دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شد. اثر ضدباکتریایی اسانس‌های حاصل با استفاده از روش دیسک پلیت در مقابل 13 گونه باکتریایی سنجیده شد. حداقل غلظت بازدارنده (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) اسانس‌ها با روش microdilution اندازه‌گیری شد. نتایج آنالیز اسانس نشان داد که سابینن (38%-2/30%) و لیمونن (8/27%-3/26%) دو ترکیب عمده تشکیل‌دهنده اسانس برگ و میوه هستد. سومین ترکیب عمده در اسانس برگ بورنیل استات (7/10%) و در اسانس میوه میرسن (6/22%) بود. نتایج بررسی ضدمیکروبی نشان‌دهنده اثر ضدباکتریایی قابل توجه اسانس برگ در مقابل 12 گونه باکتری از 13 گونه باکتری مورد مطالعه بود و تنها سیتروباکتر فروندی در برابر این اسانس مقاوم بود. اما اسانس میوه اثر ضدباکتریایی ضعیفی از خود فقط در برابر 4 باکتری از 13 باکتری نشان داد.
بهلول عباس زاده؛ محمدحسن عصاره؛ محمدرضا اردکانی؛ فرزاد پاک نژاد؛ معصومه لایق حقیقی؛ سعیده مشکی زاده
چکیده
به منظور بررسی رابطه علّت و معلولی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و برخی عناصر گیاه دارویی کافوری (Camphorosma monspeliaca L.) در رویشگاه طبیعی، این تحقیق اجرا گردید. در این تحقیق گیاه کافوری از رویشگاه طبیعی در مرحله گلدهی کامل، با استفاده از 9 پلات نمونه‌برداری گردید. صفات مورفولوژیک از قبیل ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش، ...
بیشتر
به منظور بررسی رابطه علّت و معلولی صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و برخی عناصر گیاه دارویی کافوری (Camphorosma monspeliaca L.) در رویشگاه طبیعی، این تحقیق اجرا گردید. در این تحقیق گیاه کافوری از رویشگاه طبیعی در مرحله گلدهی کامل، با استفاده از 9 پلات نمونه‌برداری گردید. صفات مورفولوژیک از قبیل ارتفاع گیاه، تعداد پنجه، قطر بزرگ و کوچک تاج پوشش، عملکرد سرشاخه کل و سرشاخه گلدار 20 تا 40 گیاه اندازه‌گیری شد. کلروفیل، قندهای محلول، پرولین، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، کلر و آهن گیاهان هر پلات مختلف اندازه‌گیری شد. صفات مؤثر بر عملکرد سرشاخه و درصد اسانس از طریق همبستگی ساده صفات، تجزیه فاکتور، تجزیه گام‌به‌گام و تجزیه علّیت مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از همبستگی صفات نشان داد که سرشاخه کل با؛ تعداد پنجه (**96/0 =r)، قطر تاج پوشش 1 (**84/0 =r)، قطر تاج پوشش 2 (**86/0 =r)، سرشاخه گلدار (**79/0 =r)، کلروفیل کل 1 (*77/0 =r)، کلروفیل b (*67/0 =r) و آهن (**84/0 =r) همبستگی مثبت معنی‌دار داشت. سرشاخه کل با قندهای محلول (**80/0- =r)، پرولین (**88/0- =r)، کلسیم (*70/0- =r) و کلر (**94/0- =r) همبستگی منفی معنی‌دار نشان داد. عملکرد سرشاخه گلدار با تعداد پنجه، قطر تاج پوشش 1 و 2، درصد اسانس، کلروفیل کل 1 و آهن همبستگی مثبت معنی‌دار داشت. درصد اسانس با تعداد پنجه (**79/0 =r)، قـطر تاج پوشش 1 (*79/0 =r) و 2 (**83/0 =r)، عملکرد سرشاخه کل (*76/0 =r) و گلدار (**84/0 =r) و آهن (**86/0 =r) همبستگی مثبت معنی‌دار نشان داد. نتایج حاصل از تجزیه فاکتورها نشان داد که شاخص اول با مؤلفه‌های تعداد پنجه، قطر تاج پوشش 1 و 2، عملکرد اندام هوایی و سرشاخه گلدار، درصد اسانس و مقدار آهن موجود در پیکره رویشی، بیش از 55% تغییرات کل را توجیه نمودند. نتایج حاصل از تجزیه گام‌به‌گام صفات بر درصد اسانس به‌عنوان متغیر وابسته نشان داد که دو صفت آهن و عملکرد سرشاخه گلدار با ضریب تبیین 8048/0 وارد معادله شدند. نتایج حاصل از تجزیه علّیت نشان داد که آهن بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر درصد اسانس داشت. نتایج حاصل از تجزیه گام‌به‌گام صفات بر عملکرد سرشاخه کل به‌عنوان متغیر وابسته نشان داد که تعداد پنجه و ارتفاع گیاه وارد معادله شدند. نتایج حاصل از تجزیه علّیت نشان داد که تعداد پنجه بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد سرشاخه داشت.
اسلام ذوالفقاری؛ ابراهیم عادلی؛ ولی‌اله مظفریان؛ ساسان بابایی؛ قاسم حبیبی بی‌بالان
چکیده
گیاهان بومی و اندمیک، ذخایر توارثی گیاهی هر منطقه محسوب می‌شوند و به دلیل دارا بودن صفات مرفولوژیکی مطلوب، مقاومت به آفات و امراض و سازگاری به شرایط اکولوژیک از اهمیت خاصی برخوردارند. این تحقیق با هدف شناسایی گیاهان دارویی از فلور ارسباران، حوضه مردانقم چای و مطالعه دانش بومی مردم محلی مرتبط با گیاهان دارویی و عوامل مؤثر بر آن، ...
بیشتر
گیاهان بومی و اندمیک، ذخایر توارثی گیاهی هر منطقه محسوب می‌شوند و به دلیل دارا بودن صفات مرفولوژیکی مطلوب، مقاومت به آفات و امراض و سازگاری به شرایط اکولوژیک از اهمیت خاصی برخوردارند. این تحقیق با هدف شناسایی گیاهان دارویی از فلور ارسباران، حوضه مردانقم چای و مطالعه دانش بومی مردم محلی مرتبط با گیاهان دارویی و عوامل مؤثر بر آن، انجام شده است. برای دستیابی به این هدف، پس از شناسایی فلور منطقه و تفکیک گیاهان دارویی، به جمع‌آوری اطلاعات با ارائه پرسشنامه، به صورت تصادفی از جمعیت بالای 20 سال به تعداد 180 نمونه، پرداخته شد. نتایج نشان داد که 30% از فلور منطقه شامل گیاهان دارویی باارزش است که متعلق به 56 جنس و 30 خانواده گیاهی می‌باشد و با توجه به برداشت گیاهان برای مقاصد دارویی توسط مردم محلی، خانواده‌های Labiatae، Compositae، Rosaceae، Urticaceae، Umbellifereae و Grossulariaceae به‌ترتیب دارای بیشترین مصرف در منطقه می‌باشند. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از پرسشنامه‌ها در نرم‌افزار SPSS، با آزمون ناپارامتری kruskal-Wallis و ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که از میان فاکتورهای مؤثر بر میزان شناخت گیاهان دارویی موجود در منطقه، رابطه بین شناخت و دسترسی به خانه بهداشت جهت درمان در روستا معنی‌دار است (05/0 =P). یعنی دسترسی به پزشک، بر میزان آشنایی مردم محلی با گیاهان دارویی، مؤثر بوده است و همچنین رابطه آن با میزان دسترسی جنگل‌نشینان به شهرهای اطراف جهت معالجه نیز معنی‌دار است (01/0 =P)، یعنی محدودیت تردد، بر میزان شناخت گیاهان دارویی توسط جنگل‌نشینان، اثرگزار بوده است، ولی رابطه بین شناخت گیاهان دارویی با سن و سطح تحصیلات افراد و میزان مصرف داروهای شیمیایی معنی‌دار نیست. یعنی سن و سطح تحصیلات افراد محلی و میزان مصرف داروهای شیمیایی در شناخت گیاهان دارویی تأثیری نداشته است (05/0 =P).
مطلب حسین‌پور؛ حسن حبیبی؛ محمدحسین فتوکیان
چکیده
به منظور بررسی و تأثیر نوع و مقدار نیتروژن بر رشد، عملکرد و تولید متابولیت‌های ثانویه گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.) یک آزمایش مزرعه‌ای در شهرستان مهاباد در سال 1388 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل با 2 عامل نیتروژن شیمیایی (اوره 46%) در 3 سطح (صفر، 60 و 120 کیلوگرم در هکتار) و نیتروژن زیستی ازتوباکتر (نیتروکسین) در 3 سطح (صفر، 3 و 6 لیتر ...
بیشتر
به منظور بررسی و تأثیر نوع و مقدار نیتروژن بر رشد، عملکرد و تولید متابولیت‌های ثانویه گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.) یک آزمایش مزرعه‌ای در شهرستان مهاباد در سال 1388 اجرا شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل با 2 عامل نیتروژن شیمیایی (اوره 46%) در 3 سطح (صفر، 60 و 120 کیلوگرم در هکتار) و نیتروژن زیستی ازتوباکتر (نیتروکسین) در 3 سطح (صفر، 3 و 6 لیتر در هکتار) بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر نیتروژن زیستی و شیمیایی بر تعداد چترک بارور در هر چتر، عملکرد دانه، عملکرد اسانس، عملکرد زیست‌توده، شاخص برداشت دانه و شاخص برداشت اسانس معنی‌دار شد. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که بیشترین چترک به تعداد 1/13 و کمترین آن به تعداد 2/12 با چترک‌های بارور در هر چتر به‌ترتیب با تیمار 3 لیتر در هکتار نیتروکسین و تیمار شاهد (بدون کود) بدست آمد. بالاترین عملکرد دانه به میزان 8/872 کیلوگرم در هکتار از تیمار 3 لیتر در هکتار نیتروکسین و 60 کیلوگرم نیتروژن شیمیایی در هکتار و پایین‌ترین عملکرد دانه به میزان 3/478 کیلوگرم در هکتار از تیمار شاهد حاصل شد. با توجه به روند عملکرد دانه و محتوای اسانس، بیشترین عملکرد اسانس (14/115 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد 3 لیتر در هکتار نیتروکسین و با 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن شیمیایی حاصل شد و پایین‌ترین عملکرد اسانس (35/55 کیلوگرم در هکتار) از تیمار شاهد (بدون کاربرد کود نیتروکسین و نیتروژن شیمیایی) بدست آمد.
ابومسلم بیدشکی؛ محمدجواد آروین؛ کبری مقصودی
چکیده
تنش خشکی مهمترین عاملی است که در بیشتر مراحل رشد گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه‌خشک باعث محدودیت در رشد و دستیابی به عملکرد بالا می‌گردد. مشکل عمده‌ای که کشاورزان ایران در رابطه با زراعت سیر (Allium sativum L.) با آن مواجه هستند، بازده تولید و عملکرد بسیار پایین آن است. در یک مطالعه مزرعه‌ای، تأثیر مصرف تنظیم‌کننده رشد ایندول بوتیریک ...
بیشتر
تنش خشکی مهمترین عاملی است که در بیشتر مراحل رشد گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه‌خشک باعث محدودیت در رشد و دستیابی به عملکرد بالا می‌گردد. مشکل عمده‌ای که کشاورزان ایران در رابطه با زراعت سیر (Allium sativum L.) با آن مواجه هستند، بازده تولید و عملکرد بسیار پایین آن است. در یک مطالعه مزرعه‌ای، تأثیر مصرف تنظیم‌کننده رشد ایندول بوتیریک اسید (IBA) در دو سطح (0 و 100 پی‌پی‌ام) به‌صورت محلول‌پاشی در 30 روز پس از کاشت بر رشد و میزان ماده مؤثره آلیسین در گیاه سیر در شرایط تنش کم‌آبی (آبیاری معمولی و کاهش 40% آب آبیاری)، در منطقه جیرفت و در سال 1389، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مطالعه گردید. نتایج نشان داد که تنش کم‌آبی باعث کاهش معنی‌دار کلروفیل a، b و کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، آنتوسیانین، سطح برگ، عملکرد آلیسین، عملکرد پیاز، وزن تر بوته و وزن تر ریشه و همچنین سبب افزایش نشت یونی گردید، ولی تأثیر معنی‌داری بر درصد آلیسین نداشت. در مقابل IBA در شرایط عدم تنش کم‌آبی باعث افزایش معنی‌دار کلیه عوامل اندازه‌گیری شده و کاهش نشت یونی و میزان آنتوسیانین گردید، ولی در شرایط تنش کم‌آبی تأثیری بر عملکرد کمّی و کیفی محصول نداشت. در شرایط عدم تنش، IBA باعث افزایش وزن تر بوته به میزان 30%، افزایش عملکرد پیاز به میزان 19% و افزایش مقدار آلیسین به میزان 25% گردید.
