همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی تهران و دانشجوی دکترای زراعت دانشگاه تبریز،

2 دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی، دانشگاه تربیت مدرس

3 مربی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر

چکیده

این تحقیق با هدف بررسی اثر آللوپاتیک عصاره آبی گیاه دارویی سداب (Ruta graveolens L.) بر جوانه‌زنی بذر 3 گونه علف هرز تاج‌خروس، خاکشیر و خرفه به‌صورت آزمایشگاهی و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره‌های آبی گیاه سداب در 6 غلظت 5/0، 1، 5/2، 5، 10، 15 درصد و آب مقطر (شاهد) بود. نتایج نشان داد جوانه‌زنی بذر تاج‌خروس تحت عصاره‌هایی با غلظت 5% به بالا متوقف می‌شود. غلظت 5/2% عصاره گیاه سداب سرعت جوانه‌زنی بذر تاج‌خروس را به‌طور معنی‌داری (59/2 بذر در روز) کاهش می‌دهد. همچنین غلظتهای بیشتر از 1% عصاره گیاه سداب طول ریشه‌چه و ساقه‌چه تاج‌خروس را به‌طور معنی‌داری نسبت به شاهد کاهش می‌دهد. نتایج نشان داد درصد جوانه‌زنی بذر خرفه تحت غلظتهای مختلف عصاره گیاه دارویی سداب به‌طور معنی‌داری کاهش می‌یابد، به‌طوری که غلظت 5/0% عصاره گیاه سداب درصد جوانه‌زنی بذر خرفه را به میزان 67/40% و غلظت 1% عصاره گیاه سداب درصد جوانه‌زنی بذر خرفه را به میزان 34/75% نسبت به شاهد کاهش می‌دهد. غلظتهای مختلف عصاره گیاه دارویی سداب کاهش معنی‌داری در سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه‌چه و ساقه‌چه بذر خرفه ایجاد می‌کند. نتایج نشان داد جوانه‌زنی بذر خاکشیر تحت عصاره‌هایی با غلظت 5/2% به بالا متوقف می‌شود. نتایج سرعت جوانه‌زنی بذر خاکشیر نشان می‌دهد که با افزایش غلظت عصاره گیاه سداب از 5/0% به 1% سرعت جوانه‌زنی بذر خاکشیر به‌طور معنی‌داری از 91/5 بذر در روز به 97/2 بذر در روز کاهش می‌یابد. همچنین غلظتهای مختلف عصاره گیاه دارویی سداب تأثیر معنی‌داری بر طول ریشه‌چه خاکشیر دارد. بررسی نتایج نشان می‌دهد عصاره گیاه سداب دارای اثر آللوپاتیکی قوی بوده و از جوانه‌زنی بذر علفهای هرز تاج‌خروس، خاکشیر و خرفه جلوگیری می‌نماید که این امر می‌تواند در تولید علف‌کش‌هایی با منشأ طبیعی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

- حجازی، ا.ا.، 1379. آللوپاتی (خود مسمومی و دگر مسمومی: اثرات متقابل موجودات نسبت به یکدیگر). انتشارات دانشگاه تهران، 324 صفحه.

- میقانی، ف.، 1382. آللوپاتی (دگر آسیبی)، از مفهوم تا کاربرد. انتشارات پرتو واقعه، 256 صفحه.
- Aliotta, G. and Cafiero, G., 1999. Biological properties of Ruta graveolens and its potential use in sustainable agricultural systems. 551-563, In: Dakshiny K.M.M. and Foy C.L., (eds.), Principles and Practice in Plant Ecology. CRC Press Boca Raton FL., 608p.
- Anaya, A.L., 1999. Allelopathic bacteria and their impact on higher plants. Critical Review in Plant Science, 18(6): 697-739.
- Hale, A.L., Meepagala, K.M., Oliva, A., Aliotta, G. and Duke, S.O., 2004. Phytotoxins from the leaves of Ruta graveolens. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 52: 3345-3349.
- Hartman, H., Kester, D. and Davis, F., 1990. Plant propagation. Prentice Hall Inc, New Jersey, 647p.
- Hogetsu, T., Shibaoka, H. and Shimokoriyama, M., 1974. Involvement of cellulose synthesis in actions of gibberellin and kinetin on cell expansion. Gibberellin-coumarin and kinetin-coumarin interactions on stem elongation. Plant and Cell Physiology, 15: 265-272.
- Inam, B. and Hussain, F., 1989. Cannabis sativa L. is allelopathic. Pakistan Journal of Scientific and Industrial Research, 32(9): 617-620.
- Inderjit, K. and Foy, C.L., 1999. Nature of interference mechanisms of mugwort (Artemisia vulgaris). Weed Technology, 13: 176-182.
- Kohli, R.K., Singh, H.P. and Batish, D.R., 2001.Allelopathy in agro ecosystems. Food Products Press, USA, 447p.
- Lee, D.L., Prisbylla, M.P., Cromartie, T.H., Dagarin, D.P., Howard, S.W., Provan, W.M., Ellis, M.K., Fraser, T. and Mutter L.C., 1997. The discovery and structural requirements of inhibitors of p-hydroxyphenylpyruvate dioxygenase. Weed Science, 45(5): 601-609.
- Lydon, J., Teasdale, J.R. and Chen, P.K., 1997. Allelopathic activity of annual worm wood (Artemisia annua) and the role of artemisinin. Weed Science, 45: 807-811.
- Narwal, S.S. and Tauro, P., 1996. Allelopathy in pests management for sustainable agriculture. Preceding of the International Conference on Allelopathy, Vol. I, New Delhi, India, 5 Septembe: 67-76.
- Oliva, A., Aliotta, G., Cafiero, G., Michela Corsaro, M., Conti, S. and Melchionna, G., 2001. Cyto-physiological events during radish germination in the presence of a Ruta graveolens L. infusion. Plant Biosystems, 135(3): 263-270.
- Oliva, A., Lahoz, E., Contillo, R. and Aliotta, G., 2002. Effects of Ruta graveolens leaves on soil characteristics and on seed germination and early seedling growth of four crop species. Annals Applied Biology, 141: 87-91. 
- Owens, L.D., 1973. Herbicidal potential of rhizobiotoxine.Weed Science, 21: 63-66.
- Pandy, D.K., 1996. Phytotoxicity of sesquiterpene lactone parthenin on aquatic weeds. Journal of Chemical Ecology, 22: 151-160.
- Qasem, J.R., 1995. Allelopathic effect of some arable land weeds on wheat (Triticum durum L.): A survey. Dirasat, 22B(4): 81-97.
- Sharma, V. and Nathawat, G.S., 1987. Allelopainic effect of Argemon mexicana L. on species of Triticum,Brassica,Raphanus and Pennisetum.Current Science, 59(2): 427-428.
- Vansumere, C.F., Cottenic, J., De Greef, J. and Kint, J., 1971. Biochemical studies in relation to the possible germination regulatory occurring coumarin and phenolics. Phytochemistry, 4: 165-221.