همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

2 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

3 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

4 مربی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

5 مربی، پژوهشکده گیاهان دارویی، جهاد دانشگاهی، تهران

6 کارشناس ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان

چکیده

به منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته مختلف بر مقدار و ترکیبهای اسانس گیاه سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis L.)، این آزمایش در سالهای 1385-1384، در مزرعه آزمایشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران انجام شد. آزمایش به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. عامل اصلی زمان کاشت، در سه سطح 20 مرداد، 10 و 30 شهریور و عامل فرعی تراکم کاشت، در سه سطح 40000، 80000 و 120000 بوته در هکتار بود. بذرهای سنبل‌الطیب از واحد تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شهید بهشتی تهیه شد. پس از استخراج اسانس از ریشه خشک شده به روش تقطیر با آب، ترکیبهای آن توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) مورد شناسایی قرار گرفت. تعداد 81 ترکیب در اسانس سنبل‌الطیب شناسایی شد. در میان همه این ترکیبها، بورنیل استات، والرنال، کامفن و والرانون بیشترین درصد را در میان دیگر ترکیبهای اسانس دارا بودند. با توجه به نتایج، تیمارهای تاریخ کاشت و تراکم بوته، در سطح 1 درصد تأثیر معنی‌داری بر مقدار اسانس و ترکیبهای بورنیل استات، والرنال، کامفن و والرانون داشت و اثر متقابل تاریخ کاشت و تراکم بوته در سطح 5 درصد بر صفت درصد اسانس، معنی‌دار بود. نتایج نهایی این آزمایش نشان داد که بیشترین مقدار اسانس و ترکیبهای بورنیل استات، والرنال، کامفن و والرانون از تیمار تاریخ کاشت 30 شهریور و تراکم 40000 بوته در هکتار حاصل شد.

کلیدواژه‌ها

- امیدبیگی، ر.، 1379. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد سوم، انتشارات آستان قدس رضوی، 397 صفحه.
- کاظمی، ف.، 1373. زیره سبز در آذربایجان شرقی. انتشارات سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی، 16 صفحه.
- Aliabadi Farahani, H., Lebaschi, M.H., Shiranirad, A.H., Valadabadi, A.R. and Daneshian, J., 2008. Effect of arbuscular mycorrhizal fungi, different levels of phosphorus and drought stress on water use efficiency, relative water content and praline accumulation rate of Coriander (Coriandrum sativum L.). Journal of Medicinal Plants Research, 2(6): 125-131.
- Barnes, J., Anderson, L.A. and Philipson, J.D., 2002. Herbal medicines. A Guide Healthcare Professionals. 2nd ed. Pharmaceutical Press, London, Chicago, 656p.
- Bomme, U., 1984. Kulturanleitung mr baldrian. merkbldtter mr pflanzenbau (German- instruction for the cultivation of valerian). Heilund Gerwazpflanzen, 222p.
- Bos, R., 1997. Analytical and phytochemical studies on valerian and valerian based preparations. Vereniged nederlandse publication, Netherland, 184p.
- Bos, R., Hendriks, H., Prass, N., Stojanova, A.S. and Georgiev, E.V., 2000. Essential oil composition of Valeriana officinalis ssp collina cultivated in Bulgaria. Journal of Essential Oil Research, 12: 313-316.
- Chul Lee, J., Hoi Kin, Y., Hyun Choi, Y. and Jin Ahn, C., 1996. Agronomic factor affecting root yield and essential oil content of Valeriana Fauriei Var. dasycarpa hara and Valerian officinalis L. in korea. Journal of Acta Horticulture, 426: 525-536.
- Davies, N.W., 1998. Gas chromatographic retention time index of monoterpenes and sesquiterpenes on mehyl silicon and cabowax 20 M Phases. Journal of Chromatography, 87(2): 503-506.
- Douglas, J., Foollett, J.M., Douglas, H. and Heaney, A.J., 1995. The effect of plant density on the production of valerian root. Journal of Acta Horticulture, 426: 375-379.
- European Pharmacopoeia., 2005. 5th ed. Council of Europe, Strasbourg, 2: 2667-2668.
- Franz, C.H., 1983. Nutrient and water management for medicinal and aromatic plants. Journal of Acta Horticulture, 132: 205-215.
- Granicher, F., Christen, P. and Kapetanidis, I., 1995. Essential oil from normal and hairy roots of Valeriana officinnalis Var. Sambusifolia. Phytochemistry, 40(5): 1421-1424.
- Hobbs, C., 1989. Valerian. A literature review. Herbalgram, 21: 19-34.
- Letchamo, W., Ward, W., Heard, B. and Heard, D., 2004. Essential oil of Valeriana officinalis cultivars and their antimicrobial activity as influenced by harvesting time under commercial organic cultivation. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 52: 3915-3919.
- Mert, A. and Ayanoglu, F., 2002. The effect of different plant density on yield, yield component and quality of Artemisia annua. Journal of Haworth Press, 48(2): 413-418.
- Morton, J.F., 1977. Major medicinal plants, botany, culture and uses, Charls C. Thomas Publisher, Bannerstone House, 431p.
- Palevich, D., 1987. Recent advance in the cultivation of medicinal plants. Journal of Acta Horticulture, 208: 29-34.
- Petropoulos, S.A., Daferera, D., Akoumianakis, C.A., Passam, H.C. and Polissiou, M.G., 2004. The effect of sowing date and growth stage on the essential oil composition of three types of parsely (Petroselinum crispum). Journal of the Science of Food and Agriculture, 84(12): 1606-1610.
- Raal, A., Orav, A., Arak, E. and Kailas, T., 2007. Variation in the composition of the essential oil of Valeriana officinli L. root from Estonia. Journal of chemical Sciences, (2): 67- 4.
- Schittenhelm, S., 2001. Effect of sowing date on performance of root chicory. European Journal of Agronomy, 15(3): 209-220.
- Yanli, L., Craker, L.E. and Ptter, T., 1997. Effect of light level on essential oil production of sage and thyme. Horticulture, 67: 797-802.