نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد اصلاح نباتات، عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
2 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
3 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
4 عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
چکیده
به منظور مطالعه پینه‌زایی، جنین‌زایی بدنی و باززایی گیاه شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، آزمایشی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1387 انجام شد. در این مطالعه از دو محیط کشت پایه MS و B5، چهار ریزنمونه ساقه، برگچه حاوی دمبرگ، جنین و هیپوکوتیل و 5 نوع هورمون شامل: 2,4-D (در سه سطح)، Kin (در چهار سطح)، NAA (در چهار سطح)، BAP (در چهار سطح) و IBA (در سه سطح) استفاده شد. نتایج نشان داد در بررسی اثر متقابل دو هورمون 2,4-D و Kin، محیط حاوی 2 میلی‌گرم بر لیتر 2,4-D و 5/0 میلی‌گرم بر لیتر Kin، بهترین ترکیب هورمونی جهت القاء پینه در هر دو محیط کشت B5 و MS است. بهترین ریزنمونه‌ها از نظر بیشترین وزن کالوس القایی در محیط MS، جنین و در محیط B5، برگچه حاوی دمبرگ و جنین بود. در مطالعه جنین‌زایی بدنی، ترکیب هورمونی شامل 5/0 میلی‌گرم بر لیتر NAA و 5/2 میلی‌گرم بر لیتر BAP، با بالاترین درصد جنین‌زایی، به‌عنوان ترکیب برتر در هر دو محیط کشت شناخته شد. از بین ریزنمونه‌ها، ریزنمونه جنین، بیشترین میزان جنین‌زایی را نشان داد. باززایی از طریق جنین‌زایی بدنی و تنها در ریزنمونه جنین مشاهده شد. ترکیب هورمونی شامل 5/0 میلی‌گرم بر لیتر NAA و 5/1 میلی‌گرم بر لیتر BAP، بهترین ترکیب هورمونی جهت القاء اندام هوایی در هر دو محیط کشت بود. نتایج نشان داد که مناسبترین ترکیب هورمونی جهت القاء ریشه در محیط کشت MS، محیط حاوی 1 میلی‌گرم بر لیتر هورمون IBA بود.
کلیدواژه‌ها
)