نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا رفیعی کرهرودی ¹
• سعید محرمی‌پور ²
• حسین فرازمند ³
• جواد کریم‌زاده اصفهانی ⁴

¹ استادیار، گروه حشره‌شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک

² دانشیار، گروه حشره‌شناسی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

³ استادیار مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی ایران، تهران

⁴ استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، اصفهان

چکیده

بازدارندگی تخم‌ریزی و اثر تخم‌کشی اسانس 18 گیاه دارویی روی شب‌پره هندی (Plodia interpunctella (Hübner)) بررسی شد. برای بررسی اثر بازدارندگی تخم‌ریزی، تعداد تخم‌های گذاشته شده در مدت چهار روز توسط یک جفت شب‌پره که در معرض اسانس قرار گرفته بودند شمارش شد. همچنین تخم‌های یک روزه تحت تأثیر سه غلظت 3، 12 و 24 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا قرار داده شد و 96 ساعت بعد درصد تفریخ آنها محاسبه گردید. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که همه اسانس‌ها دارای خاصیت بازدارندگی تخم‌ریزی بودند. از میان اسانس‌های مورد بررسی 14 نوع اسانس ازجمله دارچین بیش از 80% بازدارندگی از تخم‌ریزی داشتند که میان آنها اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. اما اسانس گیاهان رزماری، شوید، ترخون و بومادران گل‌زرد به‌ترتیب با 33/28، 50/32، 18/36 و 55 درصد کاهش تخم‌ریزی، کمترین میزان بازدارندگی از تخم‌ریزی را داشتند. اسانس گیاهان آویشن برگ‌باریک و دارچین بیشترین تلفات را در تخم شب‌پره هندی ایجاد کردند. همچنین با افزایش غلظت اسانس‌ها مرگ و میر تخم‌ها افزایش یافت. این نتایج نشان داد که اسانس دارچین و آویشن برگ‌باریک دارای پتانسیل بالایی در جلوگیری از تخم‌ریزی و نیز اثر تخم‌کشی می‌باشند. آنها می‌توانند ترکیب‌های مناسبی جهت کنترل این آفت در انبارها محسوب شوند.

کلیدواژه‌ها

• اسانس
• گیاهان دارویی
• تخم‌کشی
• شب‌پره هندی