همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناس ارشد، گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرری

2 دانشیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر تراکم و کشت مخلوط گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) و منداب (Eruca sativa L.) بر عملکرد و نسبت برابری زمین، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری واقع در 30 کیلومتری جنوب شهرستان تهران انجام شد. این آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل تراکم بوته در سه سطح 40، 20 و 16 بوته در مترمربع به‌عنوان عامل اصلی و آرایش در خطوط کشت در 6 سطح، شامل کشت خالص گلرنگ (CCCCCCCC)، کشت خالص منداب (EEEEEEEE) و همچنین کشت مخلوط آنها به‌صورت CCCCEEEE، ECCCEEEC، CCEECCEE و CECECECE به‌عنوان عامل فرعی بود. ویژگی‌های مورد مطالعه شامل عملکرد، اجزای عملکرد و نسبت برابری زمین بود. نتایج نشان داد که در منداب، بیشترین عملکرد ماده خشک اندام هوایی و همچنین دانه به‌ترتیب معادل 1035 و 246 گرم در مترمربع از تراکم 40 بوته در مترمربع و آرایش CCCCEEEE بدست آمد. در گلرنگ نیز، بیشترین عملکرد ماده خشک اندام هوایی و دانه به‌ترتیب برابر با 1050 و 268 گرم در مترمربع بود که در تراکم 40 بوته در مترمربع از آرایش CCCCEEEE مشاهده شد. به‌طور کلی در ارزیابی سیستم کشت مخلوط مشخص گردید که در تولید ماده خشک اندام هوایی و دانه، بالاترین نسبت برابری زمین مربوط به تراکم بالا از آرایش CCCCEEEE و به‌ترتیب معادل 41/1 و 48/1 بود که بیانگر سودمندی کشت مخلوط نسبت به کشت خالص هر کدام از گونه‌ها به تنهایی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

- امیدی،ا.م. و جاویدفر، ف.،1390. گیاه روغنی گلرنگ. انتشارات نشر آموزش کشاورزی، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، 128 صفحه.
- امیدی تبریزی، ا.ح. و احمدی، ر.، 1379. مروری بر تحقیقات به‌نژادی و به‌زراعی گلرنگ در جهان و ایران. زیتون، 142: 18-14.
- برادران، ر. و زینالی خانقاه، ح.، 1375. بررسی رابطه ژنتیکی عملکرد و محتوی روغن با صفات زراعی مهم در گلرنگ از طریق تجزیه علّیت. چکیده مقالات چهارمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، 7-4 شهریور: 131.
- راشد محصل، م.ح. و بهدانی، م.، 1373. بررسی اثر رقم و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گلرنگ. علوم و صنایع کشاورزی. 8(2): 124-110.
- زینلی، ا.، 1378. گلرنگ، شناخت، تولید و مصرف. انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 144 صفحه.
- کوچکی، ع.ر.، نصیری محلاتی، م.، جهان‌بین، غ.ح. و زارع فیض‌آبادی، ا.، 1383. تنوع واریته‌های گیاهان زراعی. بیابان، 9(1): 67-49.
- شیرانی راد، ا.، 1373. بررسی اثرتاریخ کاشت و تراکم بوته بر روند رشد و صفات زراعی دو رقم کلزا. پایان نامة کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه تربیت مدرس.
- شریفی عاشورآبادی، ا. و مظاهری، د.، 1375. ارزیابی کشت مخلوط دو رقم سورگوم در مقایسه با کشت خالص آنها به منظور تولید علوفه. چهارمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، 7-4 شهریور: 193.
- مظاهری، د.، 1373. زراعت مخلوط. انتشارات دانشگاه تهران، 262 صفحه.
- نژادشاملو، ع.ر.، 1375. بررسی خصوصیات موفولوژیکی، فیزیولوژیکی و عملکرد ارقام بهاره در اصفهان.پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ازاد اسلامی، واحد خوراسگان.
-  Ali, N., Javidfar, F., Yazdi J. and Mirza, M.Y., 2003.R elationship among yield cpmonents and selection cariteria for yield improvement in winter rapeseed (Brassica napus L.). Pakistan Journal of Botany, 35(2):167-174.
- Deokar, A.B., Girase, P.D. and Kable, L.B., 1974. Pattern of growth, flowering and yield attributes in safflower. Maharashtra Vidnyan Mandir Patrika, 9: 98-103.
- Gliessman, S.R., 1998. Agroecology: Ecological Processes in Sustainable Agriculture. CRC Press, 357p.
- Hoof, D.J. and Mederski, H.J., 1962. Effect of equidistant corn plant spacing of yield. Agronomy Journal, 59(5): 295-297.
- Ikeda, T., 1992. Soybean planting patterns in relation to yield and yield components. American Society of Agronomy, 84(6): 923-926.
- Joseph, K.D.S.M., Alley, M.M., Bronn, D.E. and Gravelle, W.D., 1985. Row spacing and seeding rate effects on yield and yield components of winter wheat. Agronomy Journal, 77(2): 211-214.
- Johnson, B.L. and Hanson, B.K., 2003. Row-spacing interactions on spring canola performance in the Northern Great Plains. Agronomy Journal, 95(3): 703-708.
- Karimi, M.M. and Siddique, K.H.M., 1991. Crop growth and relative growth rates of old and modern wheat cultivars. Australian journal of agricultural research, 42: 13-20.
- Mead, R. and Willey, R.W., 1980. The concept of ‘Land Equivalent Ratio’ and advantages in yields from intercropping. Experimental Agriculture, 16(3): 217-228.
- Morrison, M.J., McVetty, P.B.E. and Scarth, R., 1991. Effect of altering plant density on growth characteristics of summer rape. Canadian Journal of Plant Science, 70(1): 139-149.
- Park, S.E., Benjamin, L.R. and Watkinson, A.R., 2002. Comparing biological productivity in cropping systems: a competition approach. Journal of Applied Ecology, 39(3): 416-426.
- Reedy, M.N. and Ramanatha Chetty, C.K., 1984. Staple land equivalent ratio from assessing yield advantage from intercropping. Experemental Agriculture, 20: 171-177.