نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
2 استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
3 استادیار، گروه فارماکوگنوزی و داروسازی، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج
4 کارشناس ارشد، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج
چکیده
جنس کلشیکوم (Colchicum L.) به علت تولید کلشی‌سین شناخته شده است و چندین گونه از آن در نقاط مختلف ایران به صورت خودرو رشد می‌کنند. سطوح کلشی‌سین در طی رشد و نمو و در گونه‌های مختلف، متغیر است. به منظور تعیین میزان کلشی‌سین و درصد وزن خشک، طی مراحل مختلف نموی در دو گونه سورنجان بومی ایران (Colchicum kotschyi Boiss. و C. robustum Stefanov)، کورم‌ها و بذرهای هر دو گونه طی فصول مختلف (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) در سالهای 1389- 1388 از عرصه جمع‌آوری شدند و میزان کلشی‌سین به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه‌گیری شد. بیشترین میزان کلشی‌سین کورم در هر دو گونه در برداشت پاییزه (در زمانی نزدیک به آغاز فعالیت ریشه) با میزان w/w 077/0% و w/w 049/0% به‌ترتیب در C. kotschyi و C. robustum مشاهده شد. کمترین میزان کلشی‌سین کورم در C. kotschyi در برداشت تابستان (قبل از شروع گلدهی) و در C. robustum در برداشت زمستان (همزمان با گلدهی و شروع رشد رویشی) به‌ترتیب با میزان w/w 0058/0% و w/w 0075/0% وزن خشک بدست آمد. میزان کلشی‌سین بذر در C. robustum و C. kotschyi، به‌ترتیب w/w 128/0% و w/w 0462/0% وزن خشک بدست آمد. بیشترین و کمترین درصد وزن خشک کورم در هر دو گونه به‌ترتیب در برداشت تابستان و زمستان حاصل شد.
کلیدواژه‌ها
)