همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 دانشیار، گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 استاد، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، واحد شهرقدس، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرقدس، ایران

4 استادیار، گروه زیست‌شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جهرم، جهرم، ایران

چکیده

شناسه دیجیتال (DOR):


98.1000/1735-0905.1398.35.927.98.6.1578.1607





جاشیر (Prangos) گیاهی دارویی متعلق به تیره چتریان است که 15 گونه از آن در ایران وجود دارد. به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی بین 80 جمعیت متعلق به هفت گونه P. hausslmechtii، P.lophoptera، P. corymbosa، P. uloptera، P. acaulis، P. platychloena و P. ferulacea در شش استان لرستان، اصفهان، فارس، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و چهار‌محال و بختیاری صفات مورفولوژیکی این گیاهان در مرحله گلدهی مطالعه شد. بدین‌منظور 10 نمونه گیاهی از هر رویشگاه انتخاب و 22 صفت کمّی بررسی شد. شاخص‌های آماری برای صفات مورد بررسی محاسبه و ضریب تغییرات فنوتیپی نیز به‌عنوان معیاری از تنوع ژنتیکی تعیین شدند. نتایج حاصل از این تحقیق، تنوع ژنتیکی قابل توجهی را در درون و بین گونه‌ها نشان داد. تجزیه واریانس داده‌ها اختلاف معنی‌داری را بین جمعیت‌ها (P<0.01) از نظر برخی صفات مورد مطالعه نشان داد که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بین جمعیت‌های مورد مطالعه بود. بیشترین ضریب تغییرات در صفات تعداد ساقه فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد چتر در ساقه اصلی، قطر چتر ساقه اصلی، اندازه سوزنک برگ، عرض برگ، قطر ساقه اصلی و قطر انشعاب فرعی مشاهده شد که بیانگر وجود تنوع بالا در صفات مورد بررسی بود. ضرایب همبستگی بین صفات در گونه‌های مختلف متفاوت و مرتبط با ساختار ژنومی آنها بود. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی 9 مؤلفه نخست در مجموع 79.98% از تغییرات موجود را در صفات ارزیابی شده توجیه کردند. براساس تجزیه خوشه‌ای، 80 جمعیت مورد مطالعه در چهار گروه قرار گرفتند. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه‌ای نشان داد که صفات مورفولوژیکی اندازه‌گیری شده قادر به تمایز برخی گونه‌ها بودند. به‌طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که سطح بالایی از تنوع ژنتیکی در گونه‌های مختلف جنس جاشیر وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

- Aflakian, S., Zeinali, H., Maddah Arefy, H., Enteshary, Sh. and Kaveh, Sh., 2012. Study of yield and yield components in 11 ecotype of Thymus daenensis celak. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 28: 187-197.
- Aghai, M.J., Shahab, M.R., Zeinali, H. and Taleie, A., 2003. Genetic diversity and geographical distribution in Iranian lentil accessions. Iranian Journal of Crop Science, 6: 402-414.
- Aghaei Noroozloo, Y., Mirjalili, M.H., Nazeri, V. and Moshrefi Araghi, A., 2015. Evaluation of some ecological factors, morphological traits and essential oil productivity of Stachys lavandulifolia Vahl. in four provinces of Iran. Iranian Journal of Medical and Aromatic Plant Research, 30(6): 985-998.
- Azarkish, P., Moghadam, M., Khakdan, F. and Ghasemi Pirbaloti, A., 2018. Variability in morphological traits, total phenolic contents and antioxidant activity in different populations from three species of Prangos from Fars, Kohklouye and Boyerahmad provinces. Eco-phytochemical Journal of Medicinal Plants, 6(3): 1-20.
- Azarkish, P., Moghaddam, M., Vaezi, J., Ghasemi Pirbalouti, A. and Davarynejad, Gh., 2016. Genetic diversity of different ecotypes of horse mint (Mentha longifolia) in southwest of Iran using morphological traits. Seed and Plant Improvment Journal, 32(3): 311-329.
- Babalar, M., Khoshsokhan, F., Fattahi Moghaddam, M.R. and Pourmeidani, A., 2013. An evaluation of the morphological diversity and oil content in some populations of (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen). Iranian Journal of Horticultural Science, 44: 119-128.
- Coskun, B., Gulsen, N. and Umucalilar, H.D., 2004. The nutritive value of Prangos ferulacea. Grass and Forage Science, 59(1): 9-15.
- Ebrahimi, A., Naghavi, M.R., Sabokdast, M., Moradi Sarabshelli, A. and Ghaderdan, K., 2013. Evaluation of genetic diversity of Iranian wild barley (Hordeum sp.) and landraces using morphological characters. Iranian Journal of Rangelands and Forests Plant Breeding and Genetic Research, 21(1): 56-67.
- Fattahi, B., Nazeri, V. and Kalantari, S., 2014. Evaluation of different ecotypes of Salvia reuterana Bioss. in Iran. Journal of Crop Production and Processing, 4: 133-148.
- Fazeli, F., Najafi Zarini, H., Arefrad, M. and Mirabadi, A.Z., 2015. Assessment of relation of morphological traits with seed yield and their diversity in M4 generation of soybean mutant lines [Glycine max (L.) Merrill] through factor analysis. Journal of Crop Breeding, 7: 47-56.
- Izadpanah, M., Seyedian, S.E. and Salehi Shanjani, P., 2016. Assessment of agro-morphological diversity among populations of Achillea nobilis L. and Achillea aleppica DC. in Iran. Journal of Plant Research, 21(1): 56-67.
- Jahani, M., Nematzadeh, G. and Mohammadi Nejad, G., 2015. Evaluation of agronomic traits associated with grain yield in rice (Oryza sativa) using regression and path analysis. Journal of Crop Breeding, 7: 115-122.
- Kafash-Farkhad, N., Asadi-Samani, M. and Khaledifar, B., 2013. A review on secondary metabolites and pharmacological effects of Prangos ferulacea (L.) Lindl. Journal of Shahrekord University of Medical Sciences, 15(3): 98-108
- Kazerooni, T., Mousavizadeh, K., Abdollahee, A., Sarkarian, M. and Sattar, A., 2006. Abortifacient effect of Prangos ferulacia on pregnant rats. Contraception, 73(5): 554-556.
- Kundi, A.H.K., Wazir, F.K., Ghafoor, A. and Wazir, Z.D.K., 1989. Morphological characteristics, yield and yield components of different cultivars Ber (Zizyphus jujuba Mill.). Sarhad Journal of Agriculture, 5(1): 53-57.
- Mehdikhani, H., 2006. Study of morphological and molecular diversity in chamomile. M.Sc. Thesis, College of Agriculture, Zabol University, Zabol.
- Mehrafarin, A., Mighani, F., Baghestani, M. A. and Mirhadi, M.J., 2008. Evaluation of biodiversity of field bindweed population in Varamin (Iran). Rostaniha, 9(1): 100-112.
- Moghaddam, M., Omidbeaigi, R., Saleimi, A. and Naghavi, M.R., 2013. Assessment of genetic diversity among Iranian populations of basil (Ocimum spp.) using morphological traits. Iranian Journal of Horticultural Science, 44(3): 227-243.
- Mohammadi, S.A. and Prasanna, B.M., 2003. Analysis of genetic diversity in crop plants: Salient statistical tools and considerations. Crop Science, 43: 1235-1248.
- Mozaffarian, V., 2008. Flora of Iran Umbelliferae Family. Research Institute of Forests and Rangelands Pubication, Tehran, 596p.
- Nadernejad, N. and Pourseidy, Sh., 2003. Numerical taxonomy some populations Iranian cumin in Bunium, Cuminum and Carum genus based on morphological traits and cytological. Pajouhesh and Sazandegi, 16(1): 10-15.
- Pejmanmeher, M., Hasani, M.A. and Fakertabatabei, S.M., 2008. Genetic diversity some population of cumin to Kerman with RAPD markers. Iranian Journal of Horticultural Science, 39(1): 57-65.
- Pouresmael, M., Ghanavati, F. and Beizaie, E., 2012. Interspecific variation of morphological traits in Lens nigricans, L. ervoides and L. odemensis Wild Lentil Species. Seed and Plant Improvment Journal, 28(4): 545-562.
- Rechinger, K.H., 1979. Flora Iranica (NO. 139). Akademische Druck-u. Verlagsanstalt Graz. Austria. 468p.
- Sajjadi, S.E. and Mehregan, I., 2003. Chemical composition of of the essential oil of Prangos asperula Boiss. subsp. haussknechtii (Boiss.) Herrnst. et Heyn fruits. Daru Journal of Pharmaceutical Science, 11: 79-81.
- Schlichting, C.D., 2002. Phenotypic integration and environ-mental change. Bioscience, 39: 460-464.
- Sultana, T., Ghafoor, A. and Ashraf, M., 2005. Genetic divergence in lentil germplasm for botanical descriptors in relation with geographic origin. Pakistan Journal of Botany, 37: 61-69.
- Tabaei-Aghdaei, S., Babaei, A., Khosh-Khui, M., Kamkar, J., Rezaei, M.B., Assareh, M.S. and Naghavi, M.R., 2007. Morphological and oil content variations amongst Damask rose (Rosa damascene Mill.) landraces from different regions of Iran. Scientica Horticulturae, 113: 44-48.
- Yousefi, M., Nazeri, V. and Mirza, M., 2013. Study on some ecological characteristics, morphological traits and essential oil yield of Salvia leriifolia Benth. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 29(1): 157-175.
- Zeinali, H., Arzani, A. and Razmjo, K., 2004. Morphological and essential oil content diversity of Iranian mints (Mentha spp). Iranian Journal of Science and Technology, 28(1): 1-9.