همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

2 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

3 دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

چکیده

این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر فواصل کاشت بر عملکرد شاخص‌های مورفولوژیک و میزان اسانس دو اکوتیپ از گیاه دارویی زوفایی (Thymbra spicata L.) در شرایط زراعی طی دو سال زراعی 1395 و 1396، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا گردید. تیمارها شامل سه فاصله کاشت روی ردیف (20، 30 و 45 سانتی‌متر) و دو اکوتیپ (ملکشاهی و سومار) بودند. نتایج حاصل از بررسی مرکب داده‌ها نشان داد که فواصل کاشت و اکوتیپ‌های کاشته شده بر بسیاری از صفات ازجمله عملکرد ماده خشک برگ و بوته، درصد و عملکرد اسانس تولیدی، شاخص سطح برگ، تعداد شاخه فرعی، تعداد گل در بوته و ارتفاع تأثیر معنی‌دار داشت. مقایسه میانگین اثرات ساده و متقابل صفات نشان داد که با افزایش فاصله کاشت بین بوته‌ها تا سطح 30 سانتی‌متر عملکرد ماده خشک بوته، شاخص سطح برگ، تعداد شاخه فرعی و قطر تاج پوشش در گیاه افزایش یافت و با توجه به همبستگی مثبت این صفات با عملکرد اسانس درنهایت بیشترین عملکرد اسانس تولیدی در این تیمار مشاهده گردید. در میان دو اکوتیپ نیز اکوتیپ ملکشاهی از نظر عملکرد ماده خشک برگ و بوته، درصد و عملکرد اسانس تعداد شاخه فرعی، قطر تاج پوشش و سطح برگ‌ بر اکوتیپ سومار برتری داشت. نتایج حاصل شده از کاشت دوساله گیاه زوفایی نشان داد که بیشترین عملکرد ماده خشک بوته، شاخص سطح برگ، تعداد شاخه فرعی، قطر تاج پوشش، طول گل‌آذین و درصد اسانس در سال دوم کاشت در تیمار فاصله روی ردیف 30 سانتی‌متر و اکوتیپ ملکشاهی بدست آمد.

کلیدواژه‌ها

- Abbaszadeh, B., Sharifi Ashourabadi, E, Lebaschi, M.H., Naderi hajibagher Kandy, M. and Moghadami, F., 2008. The effect of drought stress on proline contents, soluble sugars, chlorophyll and relative water contents of balm (Melissa officinalis L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 23(4): 504-513.
- Aflatuni, A., 2005. The yield and essential oil content of mint (Mentha spp.) in northen sotrothnia. Academic dissertation to be presented with the assent of the faculty of science, University of Oulu, Finland.
- Akbarinia, A., Sharifi Ashoorabadi, E. and Mirza, M., 2010. Study on drug yield and essential oil content and composition of T. lancifolius Celak. under cultivated condition. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 26(2): 205-212.
- Al-Ramamneh, E. D., 2009. Plant growth strategies of Thymus vulgaris L. in response to population density. Industrial Crop and Products, 30: 389-394.
- Ameri, F., Vahabi, M.R., Khatoon abadi, A. and Andalibi, L., 2013. On the relevance of medicinal plants consumers in Iran: investigating statistics for consumers, states of consumption, informative and source area. Journal of Teb & Tazkiyeh, 22(3): 37-81.
- Arabasi, O. and Bayram, E., 2004. The effect of nitrogen fertilization and different plant densities on some agronomic and technologic characteristic of basil (Ocimum basilicum L.). Journal of Agronomy, 3(4): 255-262.
- Ardakani, M.R., Abbaszadeh, B., Sharifi Ashourabadi, E., Lebaschi, M.H. and Packnejad, F., 2008. The effect of water deficit on quantitative and qualitative characters of balm (Melissa officinalis L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 23(2): 251-261.
- Asadi, M., Cheraghi, J., Pilevariyan, A., Mehrabi, A. and Ebrahimi Vosta Kalaee, S., 2012. Effect of alcoholic extract of Thymbra Spicata on blood lipid profile in compared with lovastatin in male rats. Journal of Babol University of Medical Sciences, 14(5): 42-48.
- Baydar, H., Sagdic, O., Ozkan, G. and Karadogan, T., 2004. Antibacterial activity and composition of essential oils from Origanum, Thymbra and Satureja species with commercial importance in Turkey. Food Control, 15: 169-172.
- Board, J.E., Harville, B.G. and Saxton, A.M., 1990. Narrow-row seed yield enhancement in determinate soybean. Agronomy Journal, 82: 64-68.
- Ghasemi Pirbalouti, A., Bahmani, M. and Avijgan, M., 2009. Anti-candida activity of some of the Iranian medicinal plants. Electronic Journal of Biology, 5(4): 85-88.
- Heidari, F., Zehtab-Salmasi, S., Javanshir, A., Aliari, H. and Dadpour, M.R., 2008 The Effect of plant density on yield and production of essential oil of peppermint (Mentha piperita L.). Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources, 12(45): 501-509.
- Inan, M., Kirpik, M., Kaya, D.A. and Kirici, S., 2011. Effect of harvest time on essential oil composition of Thymbra spicata L. growing in flora of Adlyaman. Advances in Environmental Biology, 5(2): 356-358.
- Khorshidi, J., Tabatabaei, M.F. and Omidbaigi, R., 2009. Effect of densities of planting on yield and essential oil components of fennel (Foeniculum vulgare Mill. var. Soroksary). Journal of Agriculture Science, 1(1): 152-157.
- Kizil, S., 2010. Determination of essential oil variations of Thymbra spicata var. spicata L. naturally growing in the wild flora of east Mediterranean and southeastern Anatolia regions of Turkey. Industrial Crops and Products, 32: 593-600.
- Kizil, S., Toncer, O., Diraz, E. and Karaman, S., 2015. Variation of agronomical characteristics and essential oil components of zahter (Thymbra spicata L. var spicata) population in semi-arid climatic conditions. Field Crops, 20(2): 242-251.
- Larti, M., Ghasempour, S., Sharifi Ashoorabadi, E. and Alizadeh, B., 2013. The study of some ecological characteristics of Thymus kotschyanus Boiss. ET Hohen and Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak in west Azarbaijan. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 29(2): 424-412.
- Lebaschi, M.H., Sharifi Ashoorabadi, E. and Bakhtiari Ramezani; M., 2010. The effect of plant densities on yield of Foeniculum vulgaris Mill. under dry farming. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 26(1): 121-131.
- Moaveni, P., Aliabadi Farahani, H. and Maroufi, K., 2011. Effects of sowing date and planting density on quantity and quality features in Thyme (Thymus vulgaris L.). Advances in Environmental Biology, 5(7): 1706-1710.
- Moslem Arani, A., Naderi, M. and Mostafa Goldansaz, S., 2015. Effect of harvesting time on essential oil content and composition of Thymbra spicata. Journal of Medicinal Plants and By-products, 1: 51-55.
- Mozafarian, V., 1996. Flora of Ilam: Introducing Medicinal Plants of Ilam. Farhang Moaser Publication, 936p.
- Muchow, R.C., Sinclair, T.R. and Bennett, J.M., 1990. Temperature and solar radiation effect on potential maize yield across location. Agronomy Journal, 82: 338-343.
- Naghdi Badi, H., Yazdani, D., Mohammad Ali, S. and Nazari, F., 2004. Effect of spacing and harvesting time on herbage yield and quality/quantity of oil in Thymus vulgaris L. Industrial Crops and Product, 19: 231-236.
- Naghdi Badi, H., Yazdani, D., Nazari, F. and Mohammad Ali, S., 2003. Seasonal variation in oil yield and composition from Thymus vulgaris L. under different dense cultivation. Journal of Medicinal Plants, 1(5): 51-57.
- Najafi, F. and Rezvani Moghadam, P., 2002. Effect of Irrigation Regimes and plant densities on yield and agronomic characteristic of Isabgol (Plantago ovata). Agricultural Science and Technology, 16(2): 56-59.
- Nooshkam, A., Mumivand, H., Hadian, J., Alemardand, A. and Morshedloo, M.R., 2017. Drug yield and essential oil and carvacrol contents of two species of Satureja (S. khuzistanica Jamzad and S. rechingeri Jamzad) cultivated in two different locations. Journal of Applied Research on Medicinal and Aromatic Plants, 6: 126-130.
- Rastegar, M.A., 1993. Principal of Crop Production. Berahman publication, 467p.
- Sepahvand, A., Khademi, K., Astereki, H. and Mohammadian, A., 2016. Effects of density on yield and yield components of thyme (Thymus lancifolius Celak.) under dry farming conditions of Lorestan province. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 32(6): 998-997.
- Shalaby, A.S. and Razin, A.M., 1992. Dense cultivation and fertilization for higher yield of thyme (Thymus vulgaris L.). Journal of Agronomy and Crop Science, 168: 243-248.
- Tabrizi, L. and Koocheki, A., 2015. Medical plants ecology, production and sustainable utilization. University of Tehran Press, 441p.
- Taheri, R., Lebaschi, M.H., Zakerin, R., Bakhtiari Ramezani, M., Borjian, A. and Makkizadeh Tafti, M., 2013. Effects of plant densities on quantitative and qualitative characteristics of four Thymus species under dry farming condition of Damavand. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 29(3): 709-713.
- Todorovic, G., Jevdjovic, R. and Kostic, M., 2008. Effects of sowing densities and locations on common thyme (Thymus vulgaris L.). Poljoprivredne aktuelnosti, 1-2: 83-89.
- Toncer, O. and Kizil, S., 2005. Determination of yield and yield components in wild thyme (Thymbra spicata L. var. spicata) as influencedby development stages. Journal of Horticulture Science, 3(3): 100-103.
- Zarezadeh, A., Sefidkon, F., Tabaei aghdaei, R., Mirhosseini, A. and Arabzadeh, M.R., 2014. Variation in yield and yield components in cultivated accessions of Satureja macrantha in Yazd. Journal of Herbal Drugs, 4(3): 175-179.
- Zarezadeh, A., Tabaei aghdaei, R., Mirhosseini, A., Arabzadeh, M.R. and Mirjani, M., 2016. Variation in yield and yield components and adaptability of Satureja species in Yazd province. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 31(6): 931-944.