همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

2 عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

به منظور بهبود سیستم دیمکاری و امکان جایگزینی گیاهان کم بازده در اینگونه اراضی، از گیاه دارویی با ارزش و مقاوم رازیانه (Foeniculum vulgare) استفاده گردید. گیاه دارویی چند سالة رازیانه تحت شرایط دیم در طول هفت ماه، دوره رشد خود را کامل می کند و برای کشت دیم با بارندگی متوسط مناسب است ارزش رازیانه در فراورده های دارویی، غذایی، بهداشتی و پوشش گیاهی و حفاظت از خاک می باشد. از مهمترین ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس رازیانه ترانس آنتول است که بیشترین مقدار آن در بذر وجود دارد. این آزمایش با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تیمار کشت در جهت های شمالی، جنوبی و شرقی با شیب متوسط 50-55% با سه تکرار و در 3 سال در منطقه دماوند اجرا شد. هدف از این آزمایش ضمن امکان سنجی کشت دیم رازیانه در دیمزارهای کم بازده، برآورد عملکرد دانه بود. نتایج تجزیه واریانس حاکی از تفاوت معنی دار در تولید بذر بین جهت های شمالی و جنوبی بود. بیشترین عملکرد بذر درسال سوم آزمایش با 1527 کیلوگرم در هکتار در تیمار جهت شمالی بدست آمد و کمترین میزان بذر در سال اول با 196 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمارجهت جنوبی بود. متوسط عملکرد در طی 3 سال آزمایش با 1170 و 684 کیلوگرم در هکتار به ترتیب به جهت های شمالی و جنوبی تعلق داشت. نتایج عملکرد رازیانه در سالهای مختلف در منطقه دماوند نشان دهنده سازگاری این گیاه در شرایط دیم با بارندگی حدود 350 میلیمتر و سرمای نسبتا زیاد زمستان (20- درجه) در مناطق مرتفع دیمزارهای کشور می باشد. افزایش مقادیر عملکرد دانه در سالهای دوم و سوم مورد بررسی، نشان دهنده استقرار مطلوب و افزایش عملکرد رازیانه در این منطقة تیپ دیم می باشد.

کلیدواژه‌ها

- امیدبیگی، ر.، 1376. رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان دارویی(جلد دوم). انتشارات طراحان نشر،424 صفحه.
- امیدبیگی، ر. 1374. رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان دارویی، انتشارات فکرروز،283 صفحه.
- زرگری، ع.، 1367. گیاهان دارویی (جلد دوم). انتشارات دانشگاه تهران، 942 صفحه  .
- صمصام شریعت، ه.، 1368. تجزیه و شناسایی مواد دارویی گیاهی. انتشارات مشعل، 346 صفحه.
- شریفی عاشورآبادی، ا.، امین، غ.، میرزا، م. ورضوانی، م.، 1381. تاثیر سیستم‌های تغذیه گیاه (شیمیایی، تلفیقی و ارگانیک) بر کیفیت گیاه دارویی رازیانهFoeniculum vulgare) Mill.). پژوهش و سازندگی 56 و 57: 15.
- شریفی عاشورآبادی، ا.، نورمحمدی، ق.، متین، ا.، قلاوند، ا. و لباسچی، م.ح.، 1381. مقایسه  کارآیی  انرژی در روشهای مختلف حاصلخیزی (شیمیایی، تلفیقی و ارگانیک) خاک. پژوهش و سازندگی، 56 و 57: 15.
- شریفی عاشورآبادی، ا.، 1378. بررسی حاصلخیزی خاک در اکوسیستم‌های زراعی. رساله دکتری تخصصی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، 255 صفحه.
- کامرانی، ر.، 1376. ارزیابی عملکرد و شاخصهای رشد دو رقم سویا. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، 117 صفحه.
- Balbaa, S.I., 1983. Satisfying the requirements of medicinal plant cultivation. Acta Horticulture, 132: 73-84.
- Bernath, J., 1986. Production on ecology of secondary plants products, Herbs, spices and medicinal plants. vol. I. Oryxpress, Arizona, 185-234.
- Brantner, A., Kartnig, T. and Quehenberger, F., 1994. Comparative  phytochemical investigations of Hypericum perforatum L. and Hypericum  maculatum Crantz. Scientia Pharmaceutica, 62: 261-276.
-Briese, D.T., 1985. A survey to evaluate the longterm relationship between Chrysolina quadrigemina and it s host-weed St. John s wort in southeastern Australia. 6th International Symposium on Biological Control of Weed, pp. 691-708.
- Buter, B., Orlachio, C., Soldati, A. and Berger, K., 1998. Significance of Genetic and Environmental Aspects in the field cultivation of Hypericum perforatum . Planta Medica, 64: 431-437.
- Cosson, L., 1966. Influence De eclairement sur teneur en alcaloides des Daturas. Herba Hungarica, 5: 157-159.
- Duke, J.A., 1985. Kandbook of medicinal herbs.Boca Rato: CRC Press, USA.
- Foldesi, D., Svab, J. and Doby, S., 1968. Experimental results on advanced method of  the large scale cultivation of sweet fennel in Hungary Noveytermeles. 1: 59-68.
- Franz, Ch., 1983. Nutrient and water management for medicinal and aromatic plants. Acta Horticulture, 188: 21-27.
- Hornok, L., 1986. Effect of environmental factors on growth, yield and on the active principles of some spice plants. Acta Horticulture, 168: 169-176.
- Hornok, L., 1978. Gyogynovonyktermesztese es feldolgozasa mezogadasagi. Kiado, Budapest.
- Kartnig, T. and Heydel, B., 1993. Effects of visible and ultraviolet lights on the production of hypericin and flavonoids in cell cultures of Hypericum perforatum. Planta Medica, 59: 654-656.
- Kerekes, J., 1969. Medicinal producing. Mezogaz asagi kiado,Budapest.
- Marotti, M., Dellacecca, V., Piccaglia, R. and Glovanelli, E., 1993. Agronomic and chemical evaluation of three varieties of Foeniculum vulgare Mill. Acta horticulture. 331: 63-69.
- Omidbaigi, R. and Hornok, L., 1992. Effect of  N fertilization on the production of Fennel (Foeniculum  vulgare Mill). Acta Horticulture, 306: 249-257.
- Palovitch, D., 1987. Recent advances in the cultivation of medicind plants. Acta Horticulture, 208: 29-34.
- Saleh, M., 1972. Effect of light upon quantity and quality of Matricaria chammomilla. Harmazie, 27(9): 608-611.