همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

2 استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

3 استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

4 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

چکیده

به‌منظور ارزیابی اثرات تنش خشکی و کود دامی بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد کمّی و کیفی دو گونه گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در دو سال زراعی 1394 و 1395 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل سطوح رطوبتی (100، 67 و 33 درصد ظرفیت زراعی)، گونه‌های آویشن (دنایی و باغی) و کود دامی (صفر و 30 تن در هکتار) بودند. تنش خشکی در هر دو سال زراعی موجب کاهش صفات هدایت روزنه‌ای، محتوی نسبی آب، میزان کلروفیل a و b و عملکرد کمّی و کیفی گردید، ضمن آنکه میزان کاروتنوئید تحت تأثیر تنش افزایش یافت. هر چند در شرایط تنش خشکی عملکرد کمّی و کیفی در گونه‌های آویشن کاهش پیدا کرد اما کاربرد 30 تن در هکتار کود دامی باعث افزایش عملکرد کمّی و کیفی شد. همچنین در بین دو گونه مورد آزمایش، گونه آویشن دنایی محتوی نسبی آب و عملکرد کمّی و کیفی (اسانس) بیشتری را در هر دو سال زراعی نسبت به گونه آویشن باغی داشت. با توجه به این نتایج می‌توان بیان کرد که گونه آویشن دنایی می‌تواند رشد موفقیت‌آمیزی در مناطق اقلیمی خشک و نیمه‌خشک داشته باشد و برای کاشت در این مناطق توصیه می‌گردد. همچنین نتایج این آزمایش نشان‌دهنده تفاوت معنی‌دار بین دو سال زراعی بود و در سال دوم میزان عملکرد کمّی و کیفی در هر دو گونه مورد مطالعه افزایش پیدا کرد.

کلیدواژه‌ها

- Ahmadi, A. and Ceiocemardeh, A., 2004. Effect of drought stress on soluble carbohydrate, chlorophyll and Proline in four adopted wheat cultivars with various climate of Iran. Iranian Journal Agriculture Science, 35: 753-763.
- Albouchi, A., Bejaoui, Z. and El-Aouni, M.H., 2003. Influence d’un stress hydrique moderate and several croissance de jeunes plants de Casuarina glauca. Se´cheresse, 14: 137-142.
- Alyari, H., Shekari, F., Shekari, F.B. and Khoii, F.R., 2001. Effect of osmotic potential on growth of bean. Acta Horiculture, 644: 199-204.
- Ashraf, M. and Foolad, M.R., 2007. Roles of glycine betaine and proline in improvming plant abiotic stress resistance. Environmental and Experimental Botany, 59: 206-216.
- Askary, M., Behdani, M.A., Parsa, S., Jamialahmadi, M. and Mahmoodi, S., 2016. Assessment of changes in yield components, yield and some physiological traits of Thymus vulgaris L. and Thymus daenensis Celak under drought stress and application of manure. Environmental Stresses in Crop Science Journal, (Iranian, Accepted), Accepted for Publication.
- Bahreininejad, B., Razmjoo, J. and Mirza, M., 2013. Influence of water stress on morpho-physiological and phytochemical traits in Thymus daenensis. International Journal of Plant Production, 7(1): 151-166.
- Blaise, D., Singh, J.V., Bonde, A.N., Tekale, K.U. and Mayee, C.D., 2005. Effects of farmyard manure and fertilizers on yield, fiber quality and nutrient balance of rain fed cotton (Gossypium hirsutum). Bioresource Technology, 96: 345-349.
- Eman, E.A., Hendawi, S.T., Ezz El Din, A. and Omer, E.A., 2008. Effect of soil type and irrigation intervals on plant growth, essential oil yield and constituents of Thymus vulgaris plant. American-Eurasian Journal Agriculture and Environment Science, 4(4): 443-450.
- Farooq, M., Wahid. A., Kobayashi, N., Fujita, D. and Basra, S.M.A., 2009. Plant drought stress effects: Mechanisms and management. Agronomy for Sustainable Development, 29: 185-212.
- Fateh, H., Siosemardeh, A., Karimpoor, M. and Sharafi, S., 2012. Effect of drought stress on photosynthesis and physiological characteristics of barley. International Journal Farming and Allied Science, 1(2): 33-41.
- Fischer, R.A., Rees, D., Sayer, K.D., Lu, Z.M., Candon, A.G. and Saavedra, A.L., 1998. Wheat yield progress associated with higher stomatal conductance and photosynthesis rate and cooler canopies. Crop Science, 38: 1467-1475.
- Ghasemi Pirbalouti, A., Hashemi, M. and Taherian Ghahfarokhi, F., 2013. Essential oil and chemical compositions of wild and cultivated Thymus daenensis Celak and Thymus vulgaris L. Industrial Crops and Products, 48: 43-48.
-Ghosh, P.K., Ajay, K.K., Bandyopadhyay, M.C., Manna, K.G., Mandal, A.K. and Hati, K.M. 2004. Comprative effectivence of cattle manure, poultry manure, phosphocompost and fertilizer-NPK onthree cropping system in vertisols of semi-arid tropics.П. Dry matter yield, nodulation, chlorophyllcontent and enzyme activity. Bioresource Technology, 95: 85-93.
- Govahi, M., Ghalavand, A., Najafi, F. and Sorooshzade, A., 2015. Comparing different soil fertility systems in Sage (Salvia officinalis) under water deficiency. Industrial Crop and Products, 74: 20-27.
- Grattan, S.R and Grieve, C.M., 1999. Salinity-mineral nutrient relations in horticultural crops. Science Horticulture, 78: 127-157.
- Gunes, A., Inal, A., Adak, M.S., Bagci, E.G., Cicek, N. and Eraslan, F., 2008. Effect of drought stress implemented atpre-or post-anthesis stage on some physiological parameters as screening criteria in chickpea cultivars. Russian Journal of Plant Physiology, 55(1): 59-67.
- Hussein, M.S., EL-Sherbeny, S.E., Khalil, M.Y., Naguib, N.Y. and Aly, S.M., 2006. Growth characters and chemical constituents of Dracocephalum moldavica L. plant in relation to compost fertilizer and planting distance. Science Horticulture (Amsterdam), 108(3): 322-331.
- Jaleel, C.A., Sankar, B., Murali, P.V., Gomathinayagam, M., Lakshmanan, G.M.A. and Panneerselvam, R., 2008. Water deficit stress effects on reactive oxygen metabolism in Catharanthus roseus L. impact on ajmalicine accumulation. Olloids Surfaces Biointerfaces, 62: 105-111.
- James, A.Z. and William, R.G., 1998. Leaf water relations and plant development of three freeman maple cultivars subjected to drought. Journal of the American Society for Horticultural Science, 123: 371-375.
- Kleinawachter, M., Paulsen, J., Bloem, E., Schnug, E. and Selmar, D., 2014. Moderate drought and signal transducer induced biosynthesis of relevant secondary metabolites in thyme (Thymus vulgaris), greatercelandine (Chelidonium majus) and parsley (Petroselinum crispum). Industrial Crops and Products, 64: 158-166.
- Koocheki, A., Tabrizi, L. and Ghorbani, R., 2008. Effect of biofertilizers on agronomic and quality criteria of Hyssop (Hyssopus officinalis L.). Iranian Journal Field Crops Research, 6(1): 127-37.
- Lichtenthder, H.K., 1987. Chlorophylls and carotenoids: pigments of photosynthetic biomembranes. Methods in Enzymology, 148: 350-382.
- Mahajan, S. and Tuteja, N., 2005. Cold, sallinity and drought stresses: an overview. Archives of Biochemistry and Biophysics, 444: 139-158.
- Mahfouz, S.A. and Sharaf-Edin, M.A., 2007. Effect of mineral vs. biofertilizer on growth, yield, and essential oil content of fennel (Foeniculum vulgare Mill.). International Agrophysics, 21(4): 361-366.
- Misra, A. and Srivastava, N.K., 2000. Influence of water stress on Japanese mint. Herbs, Spices and Medicinal Plants, 7: 51-58.
- Moradi, F. and Abdelbagi, M.I., 2007. Response of photosynthesis, chlorophyll fluorescence and ROS-scavenging systems to salt stress during seedling and reproductive stages in rice. Annals of Botany, 99(6): 1161-1173.
- Munns, R., 1993. Physiological process limiting plant growth in saline soil: some dogmass and hypotheses. Plant Cell and Environment, 16: 15-24.
- Quisenberry, K.S. and Reitz, L.P., 1987. Wheat and Wheat Improvement. American Society of Agronomy, Incorporation, Madison, WI., US, 576p.
- Safaei-Ghomi, J., Ebrahimabadi, A.H., Jafari-Bidgoli, Z. and Batooli, H., 2009. GC/MS analysis and in vitro antioxidant activity of essential oil and methanol extracts of Thymus caramanicus Jalas and its main constituent carvacrol. Food Chemistry, 115(4): 1528-1524.
- Sanchez-Rodrguez, E., Rubio-Wilhelmi, M., Cervilla, L.M., Blasco, B., Rios, J.J., Rosales, M.A., Romero, L. and Ruiz, J.M., 2010. Genotypic differences in some physiological parameters symptomatic for oxidative stress under moderate drought in tomato plants. Plant Science, 178: 30-40.
- Santos, C., 2004. Regulation of chlorophyll biosynthesis and degradation by salt stress in sunflower leaves. Science Horticulture, 103: 93-99.
- Sharafzadeh, S. and Zare, M., 2011. Effect of drought stress on qualitative and quantitative characteristics of some medicinal plants from Lamiaceae family. Advances in Environmental Biology, 5(8): 2058-2062.
- Souza, G.M., De Oliveira, R.F. and Cardoso, V.J.M., 2004. Temporal dynamics of conductance of plants under water deficit: can homeostasis be improved by more complex dynamics? Brazilian Archives of Biology and Technology, 47(3): 423-431.
- Warman, P.R. and Termeer, W.C., 2005. Evaluation of sewage sludge, septic waste and sludge compost applications to corn and forage: Ca, Mg, S, Fe, Mn, Cu, Zn and B content of crops and soils. Bioresource Technology, 96(9): 1029-1038.
- Zhang, K.M., Yu, H.J., Shi, K., Zhou, Y.H., Yu, J.Q. and Xia, X.J., 2010. Photoprotective roles of anthocyanins in Begonia semperflorens. Plant Science, 179(3): 202-208.