همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکترای زراعت، گروه زراعت، دانشگاه تربیت مدرس و استادیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)

2 دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استاد، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 استاد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) بومی ایران و در معرض تهدید است که کشت آن در نظام‌های کم‌نهاده و ارگانیک در حفاظت از این ذخیره ژنتیکی نقش مهمی دارد. برای مقایسه درصد اسانس مرزه و ترکیب‌های آن در رویشگاه طبیعی و مزرعه، آزمایشی انجام شد که طی آن تأثیر تیمارهای تغذیه‌ای در دو آرایش کاشت (مستطیل و زیگزاگ) در چهار تراکم صفر، 6، 12 و 18 بوته در مترمربع علف هرز تاج‌خروس وحشی (Amaranthus retroflexux L.) بررسی شد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های 1391-1389 در ایستگاه اسماعیل‌آباد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین اجرا شد. تیمارهای تغذیه‌ای شامل: NPK به همراه محلول‌پاشی ریزمغذی‌ها، ورمی‎کمپوست به میزان چهار تن در هکتار و ورمی‌کمپوست به میزان دو تن در هکتار+‎‎ ‎‎ورمی‌تی به میزان40 لیتر در هکتار بود. در مرحله گلدهی مرزه میزان اسانس و درصد ترکیب‌های آن در نمونه‌های کشت شده و رویشگاه طبیعی اندازه‌گیری شد. آرایش کاشت بر میزان و ترکیب‌های اسانس تأثیر معنی‌داری نداشت. از نظر تولید اسانس سطح کودی ورمی‌کمپوست دو تن+ ورمی‌تی 40 لیتر در چین اول با 28.38% و در چین دوم ورمی‌کمپوست چهار تن با 46.04% در مقایسه با رویشگاه طبیعی برتری داشتند. میزان اسانس مرزه رشد کرده در حضور علف هرز در تمام سطوح نسبت به رویشگاه طبیعی برتری داشت و بیشترین میزان در چین اول 30.41% و در چین دوم 51.80% مربوط به تراکم 18 بوته تاج‌خروس در مترمربع بود. در تمام تیمارهای کودی میزان تیمول نسبت به رویشگاه طبیعی (38.49%) برتری داشت و بیشترین میزان (42.95%) در اثر تیمار کاربرد چهار تن ورمی‌کمپوست حاصل شد. مرزه سهندی در شرایط عدم حضور علف هرز با 45.18% بیشترین میزان تیمول را نسبت به مرزه رشد کرده در رویشگاه طبیعی تولید کرد.

کلیدواژه‌ها

- Ahmadian, A., Ghanbari, A. and Galavi, M., 2006. Effect of animal manure on quantitative and qualitative yield and chemical composition of essential oil in cumin (Cuminum cyminum). Iranian Journal of Field Crops Research, 4(2): 207-216.
- AghaAlikhani, M., 2001. Ecophysiological Aspects of Redroot Pigweed and Corn Competition. Ph.D. dissertation in Agronomy, Tarbiat Modares University, Iran, 198p.
- Akbarinia, A., Ghalavand, A., Tahmasebi Sarvestani, Z., Sharrifi Ashurabadi, A. and Banej Shafieei, Sh., 2004. Effect of different nutrition systems on soil properties, nutrients uptake and seed yield of Ajowan (Carum copticum). Pajouhesh & Sazandegi, 62: 11-19.
- Akbarinia, A. and Babakhanlou, P., 2002. Collecting and identifying of medicinal plants of Qazvin province. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 16: 1-41.
- AL-Humaid, A.I., 2003. Effects of compound fertilization on growth and alkaloids of datura (Datura innoxia Mill.) plants. Journal of Agriculture and Rural Development in the Tropics and Subtropics, 104(2): 151-165.
- Amarjit, S.B., Sidhu, B.S. and Ranhawa, G.S., 1990. Effect of row spacing and nitrogen on nitrogen uptake, content and quality of dill (Anethum graveolens). Indian Journal of Agronomy, 37: 633-634.
- Anwar, M., Patra, D.D., Chand, S. and Khanuja, S.P.S., 2005. Effect of organic manures and inorganic fertilizer on growth, herb and oil yield, nutrient accumulation and oil quality of frenchbasil. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 36(13-14): 1737-1746.
- Bakhshkandi, H., Mirshekari, B., Pedram, A. and Alizadeh, E., 2013. Planting pattern could increase competitive power in sugar beet (Beta vulgaris) cultivars at interference with redroot pigweed (Amaranthus retroflexus). Life Science Journal, 10(1s):185-188.
- Beheshti, S.A. and Mousavi Sarvineh Baghi, S.R., 2009. Pigweed (Amaranthus retroflexus L.) competition effects on grain and biomass yield of sorghum (Sorghum bicolor L. Moench). Seed and Plant Production Journal, 25(2): 33-39.
- Dadman, B., Omidbaigi, R. and Sefidkon, F., 2007. The Effect of nitrogen fertilizer on essential oil content and compositions of mexican marigold (Tagetes minuta L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 23(4): 484-491.
- Darzi , M.T., Hadj Seyed Hadi, M.R. and Rejali, F., 2013. Effect of vermicompost and biophosphor application on quantity and quality of essential oil in anise (Pimpinella anisum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 29(3): 583-594.
- Darzi, M.T., Ghalavand, A., Rejali, F. and Sefidkon, F., 2006. Effects of biofertilizers application on yield and yield components in fennel (Foeniculum vulgare Mill.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 22(4): 276-292.
- Deans, S. and Savoboda, G., 1989. Antibacterial activity of summer savory (Satureja hortensis L.) essential oil and its constituents. Journal of Horticultural Science, 64(2): 205-210.
-Hajhashemi, V., Ghannadi, A. and Pezeshkian, S.K., 2002. Anti­nocicieptive and anti-inflammatory effects of Satureja hortensis L. extracts and essential oil. Journal of Ethnopharmacology, 82: 83-87.
- Hosseini, A., Koocheki, A. and Nassiri Mahalati, M., 2006. Critical period of weed control in cumin (Cuminum cyminum). Iranian Journal of Field Crops Research, 4(1): 23-34.
- Ghazi Manas, M., Banej Shafiee, Sh., Haj Seyed Hadi, M.R. and Darzi, M.T., 2013. Effects of vermicompost and nitrogen on qualitative and quantitative yield of chamomile (Matricaria chamomilla L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 29(2): 269-280.
- Kassahun, B.M., Yosef, W.B. and Mekonnen, S.A., 2013. Performance of lemon verbena (Aloysia triphylla L.) for morphological, economic and chemical traits in ethiopia. American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Sciences, 13(11): 1576-1581.
- Khandan, A., Astarayi, A., Nassiri Mahallati, M. and Fotovwat, A., 2005. Effect of organic and chemical fertilizers on yield and yield components of Plantago ovata Forsk. Iranian Journal of Field Crops Research, 3(2): 245-253.
- Mafakheri, S., Omidbaigi, R., Sefidkon, F. and Rejali, F., 2011. Effect of vermicompost, biophosphate and azotobacter on quantity and quality of essential oil of Dracocephalum moldavica L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 27(4): 596-605.
- Makkizadeh Tafti, M., Chaichi, M., Nasrollahzadeh, S. and Khavazi, K., 2012. Effect of different types of nitrogen fertilizers on quantitative and qualitative characteristics of Satureja hortensis L. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 28(2): 330-341.
- Mirjalili, M.H., Sonboli, A., Salehi, P. and Sarkhosh, A., 2005. Quantitative and qualitative comparison of essential oil of lemon grass [Cymbopogon olivieri (Boiss.) Bor.] in two samples collected from natural and cultural habitates. Medicinal plants, 4(16): 22-28.
- Najafpour Navaei, M. and Mirza, M., 2000. Comparison of chemical composition of hyssop (Hyssopus officinalis L.) leaves essential oil in cultural and natural habitats. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 18(6): 3-11.
- Padmavathiamma, P.K., Li, L.Y. and Kumari, U.R., 2008. An experimental study of vermi-biowaste composting for agricultural soil improvement. Bioresource Technology, 99: 1672-1681.
- Pandey, R., 2005. Mangement of Meloulogyne incognita in Artemisia pallens with bio-organics. Phytoparasitica, 33(3): 304-308.
- Rechinger, K.H., 1982. Flora of Iranica (Vol. 150). Akademische Druck-u Verlagsanstalt, Graz.
- Sefidkon, F., Jamzad, Z. and Mirza, M., 2004. Chemical variation in the essential oil of Satureja sahendica from Iran. Food Chemistry, 88(3): 325-328.
- Shehzad, M., Tanveer, A., Ayub, M., Mubeen, Kh., Sarwar, N., Ibrahim, M. and Qadir, I., 2011. Effect of weed-crop competition on growth and yield of garden cress (Lepidium sativum L.). Journal of Medicinal Plants Research, 5(26): 6169-6172.
- Singh, M., 2011. Effect of organic and inorganic fertilizers on growth, yield and nutrient uptake of patchouli [Pogostemon cablin (Blanco) Benth.] in a semi-arid tropical climate. Journal of Spices and Aromatic Crops, 20(1): 48-51.
- Suarez, A., Echandi, M.M., Ulate, G. and Ciccio, J.F., 2003. Pharma­cological activity of the essential oil of Satureja viminea (Lamiaceae). Revista de biología tropical, 51: 247-252.
- Tabatabaei raisi, A., Khaligi, A., Kashi, A., Esna ashari, S., Bamdad mogadam, S. and Delazar, A., 2007. Antioxidant activity and chemical compositions of essential oil of aerial parts of Satureja sahendica Bornm. Pharmaceutical Sciences, 3: 1-6.