همکاری با انجمن علمی گیاهان دارویی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 عضو هیئت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

برگهای جوان پنج گونه از اکالیپتوسهای کاشته شده در ایران به نامهای علمی Eucalyptus stricklandii Maiden، E. brockwayii ، E. sargentii Maiden، E. lagiflorens F. Muell و E. kruseana F. Muell در فصل بهار از شهرستان شوشتر در استان خوزستان جمع‌آوری گردید. پس از خشک کردن در سایه، با استفاده از روش تقطیر با آب، اسانس آن در مدت زمان 90 دقیقه استخراج و بوسیله دستگاههای کروماتوگرافی گازی و کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. هفده ترکیب در اسانسE. stricklandii شناسایی شد که عمده‌ترین ترکیبها، 8،1-سینئول (2/71%) و آلفا-پینن (2/9%) بودند. بیست وپنج ترکیب در اسانس E. brockwayii شناسایی شد که مهمترین ترکیبهای اسانس این گونه 8،1-سینئول (8/17%)، ایزوپنتیل ایزووالرات (2/17%)، آلفا-پینن (0/14%)، ترانس پینوکاروئول (0/12%)، بتا-پینن (5/7%) و پارا-سیمن (3/5%) بودند. شانزده ترکیب اسانسE. sargentii را تشکیل می‌دادند که از بین آنها 8،1-سینئول (7/56%)، بتا-اودسمول (/6%) و آلفا-پینن (9/4%) اجزای عمده بودند. پانزده ترکیب در اسانس E. largiflorens شناسایی شد که 8،1-سینئول (3/41%)، اسپاتولنول (6/11%) و ویردیفلورول (0/7%) مهمترین ترکیبها بودند. همچنین پانزده ترکیب در اسانس E. kruseana شناسایی شد که 8،1-سینئول (3/63%) و آلفا-پینن (9/15%) بیشترین درصد را داشتند. نتایج نشان می‌دهد که 8،1-سینئول جزء اصلی کلیه اسانسهای مورد مطالعه است. اما درصد نسبی آن در اسانس گونه E. stricklandii  بیشتر است. بنابراین برگها و اسانس این گونه با توجه به استانداردهای تعریف شده برای اسانس گونه‌های اکالیپتوس در فارماکوپه‌ها، به منظور استفاده برای مصارف دارویی مناسبتر می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

- جایمند، ک.، عصاره، م.ح.، رضایی، م.ب. و برازنده، م.م.، 1384. بررسی و تعیین ترکیبهای شیمیایی اسانس برگ Eucalyptus stricklandii Maiden و Eucalyptus erythrocorys F.Muell. تحقیقات گیاهان دارویی و  معطر ایران، 21(4): 443-452
- جوانشیر، ک. و مصدق، ا.، 1351. اکالیپتوس. انتشارات دانشگاه تهران، 435 صفحه.
- زرگری، ع.، 1363. گیاهان دارویی. جلد دوم، انتشارات دانشگاه تهران، 947 صفحه.
- عصاره، م.ح.،1372. گزارشی از سفر به استرالیا. انتشارات مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان خوزستان، معاونت آموزش و تحقیقات، وزارت جهاد سازندگی، 96 صفحه.
- عصاره، م.ح.، برازنده، م.م. و جایمند، ک.،. 1383. بررسی ترکیبهای روغن اسانسی Eucalyptus porosa. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 20(4): 469-476.
- قهرمان، ا.، 1372. کورموفیتهای ایران (سیستماتیک گیاهی). جلد دوم، مرکز نشر دانشگاهی تهران، 841 صفحه.
- Alitonou, G., Avlessi, F., Wotto, VD., Ahoussi, E., Dangou, J. and Sohounhloue, D.C.K., 2004. Chemical composition, antimicrobial properties and activities against tics of the essential oil from Eucalyptus tereticornis Sm. Comptes Rendus Chime, 7(10-11): 1051-1055.
- Arnold, V., valentine, G. and Bellomaria, B., 1997., Comparative study of the essential oils from Rosmarinus eiocalyx & four Aalgeria and R. officinalis L. from other countries. Journal of Essential Oil Research, 9: 167-175
- Bignell, C.M., Dunlop, P.J., Brophy, J.J. and Jackson, J.F., 1996. Volatile leaf oils of some South Western and Southern Australian species of the Genus Eucalyptus. Part IX. Subgenus symphyomyrtus. Section Bisectaria, (a) series kruseanae and (b) series Orbifolia. Flavour and Fragrance Journal, 11: 95-100.
- Carmen, I., Viturro, A., Molina, C. and Cecilia, I., 2003. Volatile Components of Eucalyptus globulus Labill ssp. Bicostata from Jujuy, Argentina, Journal of Essential Oil Research, 15: 206-208.
- Davies, N.W., 1998. Gas Chromatographic retention index of monoterpenes and sesquiterpenes on methyl and carbowax 20 M phases, Journal of Chromatography, 503: 1-24.
- Dayal, R. and Ayyar, K.S., 1986. Analysis of Medicinal oil from Eucalyptus globulus ssp. Bicostata leaves. Planta Medica, 52: 162-164.
- Duke, J.A., 1985. CRC Handbook of Medicinal Herbs. Boca Raton, Fla: CRC press, 677 p.
- Esmort, HC., 1997. Chemical composition of essential oils of three Eucalyptus species grown in Zambia, Journal of Essential Oil Research, 9: 653-655.
- Iqbal, Z., Hussain, I., Hussain, A. and Ashraf, M., 2003.Genetic variability to essential oil contents and composition in five species of Eucalyptus. Pakistan Journal of Botany, 35(5): 843-852.
- Magraner Hernandez, J., Loret de Mole, L.M., Gra Rios, G., Rasimbazafy, M., and Rosado Perez, A., 1988. Estudio de la composicion quimica del aceite essencial de Eucalyptus globulus Labill ssp bicostata obtenido en Cuba. Revista Cubana de Farmacia. , 22: 76-85.
- Milhau, G., Pelissier, Y. and Bessiere, J.M., 1997. Invitro antimalarial activity of eight essential oils, Journal of Essential oil Research., 9:329-333.
- Ogunwande, I.A., Olawore, N.O., Adelekel, K.A. and Ekundayo, O., 2005. Volatile constituents from the leaves of Eucalyptus cloeziana F. Muell and Epropinqua Deane & Maiden from Nigeria. Flavour and Fragrance Journal, 20(6): 637-639.
- Pereira, S.I., Freire, C.S.R., Neto, C.P., Silvestre, A.J.D. and Silva, A.M.S., 2005. Chemical composition of the essential oil distilled from the fruits of Eucalyptus globulus grown in Portugal. Flavour and Fragrance Journal, 20(4): 407-409.
- Sandra, P. and Bicchi, C., 1987. Chromatographic method, capillary gas chromatography in essential oil analysis. Huthing Fachverlage vertrieb, Heidelberg, 748 p.
- Samate, A.D., Nacro, M., Muell, C., lamaty, G. and bossiere, J.M., 1998. Aromatic Plants of Tropical West Africa. VII. Chemical composition of the essential oils of two Eucalyptus species(Myrtaceae) from Burkina Faso: Eucalyptus alba Muell. and Eucalyptus camaldulensis Dehnardt. Journal of Essential Oil Research., 10: 321-324.
- Sefidkon. F, Assareh, M.H., Abravesh, Z. and Mirza M., 2006. Chemical composition of the essential oil of five cultivated Eucalyptus species in Iran (E. intertexta, E. platypus, E. leucoxylon, E. sargentii and E. camaldulensis), Essential Oil Bearing Plants, 9(3): 245-250.