بیوتکنولوژی
سیده معصومه مصطفوی؛ محمدرضا عبداللهی؛ دارا دستان؛ حسن ساریخانی
چکیده
گیاه کبر (Capparis spinosa L.)، یک منبع غنی از فلاونوئید روتین است که نقش مهمی در سلامتی انسان دارد. در تحقیق حاضر اثرات تیمارهای سرمایی (°C25 به عنوان شاهد، °C4 و °C7 به‌مدت‌های 2، 4 و 7 روز)، گرمایی (°C25 به‌عنوان شاهد، °C30 به‌مدت 14 روز، °C32 به‌مدت 2 و 4 روز و °C35 به‌مدت 8 ساعت) و کربوهیدرات بر کارایی آندروژنز در کشت بساک کبر بررسی گردید. ...
بیشتر
گیاه کبر (Capparis spinosa L.)، یک منبع غنی از فلاونوئید روتین است که نقش مهمی در سلامتی انسان دارد. در تحقیق حاضر اثرات تیمارهای سرمایی (°C25 به عنوان شاهد، °C4 و °C7 به‌مدت‌های 2، 4 و 7 روز)، گرمایی (°C25 به‌عنوان شاهد، °C30 به‌مدت 14 روز، °C32 به‌مدت 2 و 4 روز و °C35 به‌مدت 8 ساعت) و کربوهیدرات بر کارایی آندروژنز در کشت بساک کبر بررسی گردید. همچنین اثرات مالتوز و ساکارز در غلظتهای g L-1 30 و g L-1 60 در ترکیب با دو تیمار دمایی (1- °C30 به‌مدت 14 روز و 2- °C7 به‌مدت 7 روز + پیش‌تیمارهای آزاسیتیدین و 2,4-D) روی القاء آندروژنز بررسی شد. تیمارهای دمایی و کربوهیدرات اختلاف آماری معنی‌داری (0.01p ≤) از نظر تشکیل کالوس و رویان داشتند. تیمار °C7 به‌مدت 2، 4 و 7 روز بیشترین درصد (در هفته سوم: به‌ترتیب 80، 78.34 و 76.67 درصد) و سرعت کالوس‌زایی (به‌ترتیب 7.85، 7.75 و 7.60 کالوس در هفته) و تیمار °C7 به‌مدت 7 روز بیشترین تولید رویان (0.57 رویان در هر بساک) را ایجاد کردند. تیمار °C30 به‌مدت 14 روز بیشترین درصد (در هفته سوم: 100%) و سرعت کالوس‌زایی (9.44 کالوس در هفته) را داشت. در حالی‌که تیمارهای °C32 به‌مدت 2 و3 روز و همچنین °C30 به‌مدت 14 روز بیشترین تعداد رویان به‌ازای هر بساک (به‌ترتیب 0.22، 0.20 و 0.18 رویان) را تولید کردند. استفاده از g L-1 30 مالتوز در ترکیب با تیمار °C30 به‌مدت14 روز بیشترین درصد (در هفته سوم: 91.66%) و سرعت کالوس‌زایی (8.94 کالوس در هفته) را ایجاد کرد در حالی‌که g L-1 30 مالتوز در ترکیب با تیمار °C7 به‌مدت 7 روز + پیش‌تیمارهای آزاسیتیدین و 2,4-D، بیشترین میانگین تعداد رویان به‌ازای هر بساک (0.55 رویان) را تولید کرد. نتایج این تحقیقات جهت استفاده در برنامه‌های اصلاحی کبر از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
مرضیه فوادالدینی؛ محمدجواد ثقه‌الاسلامی؛ سیدغلامرضا موسوی
چکیده
به‌منظور بررسی اثر تنش کم‌آبی و تاریخ کاشت بر برخی صفات کاسنی (Cichorium intybus L.)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 91-90 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل چهار سطح آبیاری 100، 75، 50 و 25 درصد تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ET0) به‌عنوان کرت اصلی ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر تنش کم‌آبی و تاریخ کاشت بر برخی صفات کاسنی (Cichorium intybus L.)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 91-90 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل چهار سطح آبیاری 100، 75، 50 و 25 درصد تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ET0) به‌عنوان کرت اصلی و سه تاریخ کاشت (26/12/90، 14/1/91 و 7/2/91) به‌عنوان کرت فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد تنش کم‌آبی کلیه صفات بجز نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی را تحت تأثیر قرار داد. به‌طوری که بیشترین ارتفاع بوته، طول، قطر و تعداد انشعابات ریشه، عملکرد خشک اندام هوایی، عملکرد خشک ریشه، ماده خشک کل (زیست‌توده) و نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی از تیمار آبیاری معادل ET0 100% و بیشترین بازدهی مصرف آب از تیمار آبیاری معادل ET0 25% بدست آمدند. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که تاریخ کاشت26 اسفند در کلیه صفات بجز نسبت ریشه به اندام هوایی، بیشترین مقدار را داشت. اثر متقابل عوامل نیز بر تعداد شاخه جانبی، عملکرد خشک ساقه، عملکرد خشک اندام هوایی، عملکرد خشک ریشه و بهره‌وری آب معنی‌دار شد. به‌طور کلی، کاشت کاسنی در اواخر اسفند ماه، به‌دلیل تعداد چین بیشتر، از عملکرد و بهره‌وری آب بیشتری برخوردار بود. همچنین تیمار آبیاری معادل ET0 50% در تاریخ کاشت 26 اسفند به دلیل آن که از نظر ماده خشک کل با تیمار آبیاری معادل ET0 100% در این تاریخ کاشت تفاوت معنی‌داری نداشت، به‌ویژه در شرایط کمبود رطوبت، قابل توصیه است.
رضا اشرفی؛ عبداله نجفی؛ مراد شعبان؛ مجتبی فتحی
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی پروتئین‌های ذخیره‌ای دانه هفت گونه مختلف Papaver از مناطق مختلف استان اردبیل با روش SDS-PAGE انجام شد. اطلاعات حاصل از امتیازدهی نوارهای پروتئین‌ها در مجموع 20 مکان را در گونه‌ها شناسایی کرد. بیشترین تعداد نوار مربوط به گونه‌های P. rhoeas و P. bracteatum با 17 نوار بود. کمترین تعداد نوار مربوط به گونه‌های P. argemone ...
بیشتر
این آزمایش به منظور بررسی پروتئین‌های ذخیره‌ای دانه هفت گونه مختلف Papaver از مناطق مختلف استان اردبیل با روش SDS-PAGE انجام شد. اطلاعات حاصل از امتیازدهی نوارهای پروتئین‌ها در مجموع 20 مکان را در گونه‌ها شناسایی کرد. بیشترین تعداد نوار مربوط به گونه‌های P. rhoeas و P. bracteatum با 17 نوار بود. کمترین تعداد نوار مربوط به گونه‌های P. argemone وp. somniferum با 13 نوار پروتئینی بود. تجزیه خوشهای براساس ماتریس تشابه جاکارد، گونه‌های مختلف را در چهار گروه قرار داد. در گروه اول، P. somniferum؛ گروه دوم، P. oreintale، P. bracteatum، P. lasiotrix و P. rhoeas؛ گروه سوم، P. dubium و در گروه چهارم، P. argemone قرار گرفت. گونه‌های مختلف از نظر صفات مورفولوژیک (رنگ و شکل گلبرگ، رنگ و اندازه بذر و ارتفاع گیاه) تنوع خوبی نشان دادند که براساس تجزیه خوشهای گونه‌های مورد بررسی در سه گروه جدا قرار گرفتند. آزمون مانتل برای تعیین ارتباط بین دادههای مورفولوژیک و پروتئین‌های ذخیره‌ای دانه انجام شد. این آزمون همبستگی معنی‌داری را بین این دو گروه از داده‌ها نشان نداد که احتمالاً می‌تواند به دلیل تعداد کم صفات مورفولوژیک و کم بودن تعداد نشانگر مولکولی باشد.
بی‌بی زهرا صحاف؛ سعید محرمی‌پور
دوره 24، شماره 4 ، بهمن 1387، ، صفحه 385-395
چکیده
در این بررسی اسانسهای استخراج شده از گیاهان زنیان Carum copticum C. B. Clarke و هنده بید Vitex pseudo-negundo (Hausskn.) Hand.-Mzt. به روش تقطیر با آب، جهت تعیین شاخصهای تغذیه‌ای شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst) مورد بررسی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، کارایی تبدیل غذای خورده شده و شاخص بازدارندگی تغذیه برای ارزیابی اثر ضدتغذیهای اسانس اندازه‌گیری شد. تیمارها ...
بیشتر
در این بررسی اسانسهای استخراج شده از گیاهان زنیان Carum copticum C. B. Clarke و هنده بید Vitex pseudo-negundo (Hausskn.) Hand.-Mzt. به روش تقطیر با آب، جهت تعیین شاخصهای تغذیه‌ای شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst) مورد بررسی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، کارایی تبدیل غذای خورده شده و شاخص بازدارندگی تغذیه برای ارزیابی اثر ضدتغذیهای اسانس اندازه‌گیری شد. تیمارها به روش دیسک آردی در شرایط کنترل شده در دمای 1±27 و رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی ارزیابی شدند. در این آزمایشها 10 میکرولیتر از غلظتهای ppm 1500-100 از اسانس هر دو گیاه به همراه شاهد (فقط حاوی 10 میکرولیتر استون) به‌طور یکنواخت روی دیسک‌های آردی پخش شدند. پس از تبخیر حلال در هر تکرار 10 حشره کامل شپشه آرد روی دو عدد دیسک آردی قرار داده شد. پس از گذشت 3 روز از شروع آزمایش، شاخصهای تغذیه محاسبه شدند. نتایج نشان داد که افزایش غلظت اسانس دو گیاه روی شاخصهای تغذیه شپشه آرد به‌طور معنی‌داری مؤثر بوده است. در این پژوهش، اسانس زنیان نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی و کارایی تبدیل غذای خورده شده توسط شپشه آرد را به‌طور معنی‌دار بیش از اسانس هنده بید کاهش داده است. با افزایش غلظت، شاخص بازدارندگی تغذیه هر دو گیاه به نحو چشمگیر و معنی‌داری افزایش یافت و به‌شدت مانع از تغذیه حشرات کامل از غذایی که در اختیار آنها بود، گردید. اما اسانس این دو گیاه از نظر قدرت تأثیر بر شاخص بازدارندگی بر یکدیگر برتری نداشتند. به‌طور کلی نتایج نشان داد که خاصیت ضدتغذیهای اسانس زنیان بسیار مؤثرتر از هنده بید است.
سید على حسینی (سید حبیب)؛ محمدعلى درى
دوره 20، شماره 4 ، بهمن 1383، ، صفحه 397-406
چکیده
این مطالعه در ایستگاه تحقیقات چالکی مرکز تحقیقات منابع طبیعی گلستان با ارتفاع 85 متر از سطح دریا ومیزان متوسط بارندگی 600 میلی متر درخاک سیلتی - کلی – لوم انجام شد. گونه مورد مطالعه PerforatumHypericum بود. بوته های جمع آوری شده از دو مبدأ تفاوتهای ظاهری ازلحاظ اندازه برگ ها وارتفاع بوته داشتند. دو مبدأ ، شامل گرمابدشت واقع دربیست ...
بیشتر
این مطالعه در ایستگاه تحقیقات چالکی مرکز تحقیقات منابع طبیعی گلستان با ارتفاع 85 متر از سطح دریا ومیزان متوسط بارندگی 600 میلی متر درخاک سیلتی - کلی – لوم انجام شد. گونه مورد مطالعه PerforatumHypericum بود. بوته های جمع آوری شده از دو مبدأ تفاوتهای ظاهری ازلحاظ اندازه برگ ها وارتفاع بوته داشتند. دو مبدأ ، شامل گرمابدشت واقع دربیست کیلومتری شرق گرگان با ارتفاع 400 متر وجنگلهای درازنو در 25 کیلومتری غرب گرگان با ارتفاع 1000 متر قرار دارند . بوته های جمع آوری شده ، درپاییز با فواصل 30 سانتی متر روی ردیف و50 سانتی متر بین ردیف کشت شدند وبعد از ظهور حدود 30% گلها سرشاخه های گلدار از 10 سانتی متر انتهایی قطع ودرمحیط آزاد زیر سقف خشک گردید ودرنهایت تولید ماده خشک اندازه گیری شد. برای بررسی تعداد ده بوته به صورت تصادفی انتخاب درطول رویش، زمان شروع رویش زمان گلدهی وپارامترهای ارتفاع بوته ها، تعداد ساقه های گل دهنده تعداد ده بوته به صورت تصادفی انتخاب ثبت شدند. عملکردماده خشک دربوته های با مبدأ درازنو درسه چین با فاصله بیست روز ازیکدیگر به میزان 945، 1155 و 856.8 درمجموع 2956.8 کیلوگرم درهکتار وبرای مبدأ گرمابدشت، یک چین به میزان 742 کیلوگرم درهکتار بدست آمد که با آزمون T اختلاف بسیار معنی داری نشان دادند (5.19= t، 0.01). تعداد ساقه گل دهنده در دو مبدأ تقریباً برابر و اختلاف معنی دار نداشته اما ارتفاع بوته های نشاء شده با مبدأ درازنو (67.7 سانتی متر) کمتر از بوته های با مبدأ گرمابدشت (120.3سانتی متر) بود که اختلاف معنی داری درسطح 0.01 نشان دادند. همبستگی بین عملکرد سرشاخه گلدار وتعداد ساقه گل دهنده برای گرمابدشت ودرازنو به ترتیب 0.70 و 0.93 بود.
محمدامین سلطانی پور؛ رحمان اسدپور
چکیده
گونه آویشن استکو با نام علمی Gontscharovia popovii (B. Fedtsch. & Gontsch.) Boriss از زمانهای قدیم به صورت سنتی در درمان بیماریهای تب، سرماخوردگی، استخوان درد و نفخ مصرف می شود. به منظور شناخت برخی خصوصیات اکولوژیکی گونه آویشن استکو جهت معرفی به منظور کشت انبوه آن در اراضی زراعی و استفاده در صنایع دارویی و همچنین جلوگیری از تخریب رویشگاههای طبیعی گونه، ...
بیشتر
گونه آویشن استکو با نام علمی Gontscharovia popovii (B. Fedtsch. & Gontsch.) Boriss از زمانهای قدیم به صورت سنتی در درمان بیماریهای تب، سرماخوردگی، استخوان درد و نفخ مصرف می شود. به منظور شناخت برخی خصوصیات اکولوژیکی گونه آویشن استکو جهت معرفی به منظور کشت انبوه آن در اراضی زراعی و استفاده در صنایع دارویی و همچنین جلوگیری از تخریب رویشگاههای طبیعی گونه، این بررسی در سال 1382 در استان هرمزگان انجام شد. مشخصات اقلیمی، زمین شناختی، ژئو مورفولوژیکی، تیپهای اراضی، گیاهان همراه، تیپ رویشگاه و نقشه پراکنش همراه اندازه گیری متغیرهای رویشی، تجزیه فیزیکی و شیمیایی خاک برای گیاه در رویشگاه آن انجام گرفت. این گونه در شیب شمالی کوه بخون از توابع فارغان شهرستان حاجی آباد در شمال استان، در ارتفاع 1900 متر از سطح دریا پراکنش دارد. اقلیم محل پراکنش گونه گرم و خشک بیابانی است. خاک دارای بافت لومی با 7.79=PH و 1.18=EC میلی موس بر سانتی‌متر می باشد. تیپ رویشگاه گونه ارس – بادام است و بیش از 30 گونه گیاهی از جمله گونه های توربید، خنجک، بادام تلخ، زیتون، بنه، کلپوره، تنگرس و گون در محدوده رویشی آن پراکنش دارند.
فائزه فاطمی؛ عبدالامیر علامه؛ حسین خلفی؛ محمدباقر رضایی؛ مرضیه سیحون
چکیده
التهاب حاد ریوی یکی از عوارض مزمن سپسیس است که در نهایت منجر به مرگ بیماران مبتلا به سپسیس می‌شود. با توجه به عوارض مصرف داروهای ضد التهابی، استفاده از گیاهان دارویی نظیر زیره سیاه (Carum carvi L.) به منظور کاهش آسیبهای ناشی از سپسیس، مورد توجه می‌باشد. در این تحقیق اثر حفاظتی اسانس و عصاره هیدروالکلی زیره سیاه در جلوگیری از آسیب ریوی در ...
بیشتر
التهاب حاد ریوی یکی از عوارض مزمن سپسیس است که در نهایت منجر به مرگ بیماران مبتلا به سپسیس می‌شود. با توجه به عوارض مصرف داروهای ضد التهابی، استفاده از گیاهان دارویی نظیر زیره سیاه (Carum carvi L.) به منظور کاهش آسیبهای ناشی از سپسیس، مورد توجه می‌باشد. در این تحقیق اثر حفاظتی اسانس و عصاره هیدروالکلی زیره سیاه در جلوگیری از آسیب ریوی در مدل تجربی التهاب حاد (CLP= Cecal Ligation and Puncture) در رت بررسی شده است و در این راستا، تأثیر این دو عصاره بر پارامترهای استرس اکسیداتیو ازجمله آنزیم میلوپراکسیداز، پراکسیداسیون لیپیدها و گلوتاتیون در بافت ریه رتها در گروههای مختلف بررسی شد. همچنین به منظور بررسی تأثیر پرتودهی گاما بر روی خواص دارویی مواد مؤثره زیره سیاه، 4 گروه از رتها با عصاره‌های بدست آمده از زیره سیاه پرتودیده، تیمار و پارامترهای فوق در بافت ریه آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که فقط اسانس زیره سیاه، باعث تعدیل پارامترهای دخیل در استرس اکسیداتیو در مدل CLP شده است و عصاره هیدروالکلی هیچ‌گونه تأثیری بر روی عوامل فوق نداشته است. پرتودهی زیره سیاه در دوز مجاز (10 کیلوگری) و دوز استریل (25 کیلوگری) نیز هیچ‌گونه تأثیری بر روی خواص عصاره‌های استخراج شده از دانه‌های زیره سیاه نمی‌گذارد، به‌طوری که تأثیر اسانس و عصاره هیدروالکلی حاصل از زیره پرتودیده در تعدیل پارامترهای دخیل در استرس اکسیداتیو همانند زیره پرتوندیده است. به‌طور کلی نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که اسانس زیره سیاه قادر است عوارض ناشی از التهاب حاد ریوی را کاهش دهد و پرتودهی زیره به منظور افزایش مدت نگهداری این گیاه دارویی نیز هیچ‌گونه تأثیری در خواص آن ندارد.
جواد ناظمی رفیع؛ سعید محرمی‌پور
چکیده
شپشه آرد یکی از آفات مهم محصولات انباری، به خصوص آرد است که باعث خسارت اقتصادی بر کمیت و کیفیت آرد می‌شود. از آنجا که استفاده از دورکننده‌ها می‌تواند یکی از روشهای نوین در کنترل آفات انباری به‌حساب آید، در این پژوهش قدرت دورکنندگی عصاره‌های برگ، گل قرمز و گل سفید خرزهره (Nerium oleander L.)، برگ اسطوخودوس (Lavandula officinalis L.) و صمغ آنغوزه (Ferula ...
بیشتر
شپشه آرد یکی از آفات مهم محصولات انباری، به خصوص آرد است که باعث خسارت اقتصادی بر کمیت و کیفیت آرد می‌شود. از آنجا که استفاده از دورکننده‌ها می‌تواند یکی از روشهای نوین در کنترل آفات انباری به‌حساب آید، در این پژوهش قدرت دورکنندگی عصاره‌های برگ، گل قرمز و گل سفید خرزهره (Nerium oleander L.)، برگ اسطوخودوس (Lavandula officinalis L.) و صمغ آنغوزه (Ferula assafoetida L.) در شرایط اتاق رشد، در دمای 1±28 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 80-70 درصد و در تاریکی روی حشرات کامل شپشه آرد مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تعیین درصد دورکنندگی، از کاغذهای صافی آغشته به غلظتهای مختلف عصاره‌های گیاهی استفاده شد. هر کاغذ صافی به دو نیمه مساوی تقسیم شد. هر نیمه به‌طور جداگانه با غلظتهای 99/1، 98/3، 94/11، 90/19 و 78/27 میکرولیتر بر سانتی‌متر مربع آغشته شد. نیمه دیگر به عنوان شاهد فقط با حلال استون آغشته گردید. سپس، دو نیمه کاغذ توسط چسب نواری به هم متصل شده و در پتری‌دیش (قطر 8 سانتی‌متر) قرار گرفتند. در هر پتری‌دیش 20 حشره کامل شپشه آرد را در وسط کاغذ صافی قرار داده و تعداد حشرات کامل موجود روی هر نیمه، هر یک ساعت تا پنج ساعت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که عصاره صمغ آنغوزه نسبت به عصاره‌های برگ، گل قرمز و گل سفید خرزهره و برگ اسطوخودوس به طور معنی‌داری دارای قدرت دورکنندگی بسیار بالایی بود. به‌طوری که درصد دورکنندگی این عصاره روی شپشه آرد در غلظت 78/27 میکرولیتر بر سانتی‌متر مربع پس از دو ساعت 75/98 درصد بود. کمترین درصد دورکنندگی (5/5 درصد) در غلظت 99/1 میکرولیتر بر سانتی‌متر مربع در عصاره برگ اسطوخودوس دیده شد. در تمام موارد با افزایش غلظت، قدرت دورکنندگی افزایش یافت و با گذشت زمان در طی پنج ساعت از قدرت آن کاسته نشد.
محمدتقی درزی؛ محمدرضا حاج سیدهادی؛ فرهاد رجالی
چکیده
مصرف کودهای بیولوژیک در یک نظام کشاورزی پایدار، موجب پایداری عملکرد به‌ویژه در تولید گیاهان دارویی می‌گردد. انیسون (Pimpinella anisum L.) نیز یک گیاه دارویی اسانس‌دار بوده و دانه مهمترین اندام حاوی اسانس می‌باشد. به همین منظور در تحقیقی اثر ورمی‌کمپوست و کود فسفات زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد انیسون شامل ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، ...
بیشتر
مصرف کودهای بیولوژیک در یک نظام کشاورزی پایدار، موجب پایداری عملکرد به‌ویژه در تولید گیاهان دارویی می‌گردد. انیسون (Pimpinella anisum L.) نیز یک گیاه دارویی اسانس‌دار بوده و دانه مهمترین اندام حاوی اسانس می‌باشد. به همین منظور در تحقیقی اثر ورمی‌کمپوست و کود فسفات زیستی بر عملکرد و اجزاء عملکرد انیسون شامل ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، وزن هزاردانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه، به صورت آزمایش فاکتوریل دو فاکتوره با استفاده از فاکتورهای ورمی‌کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) و کود فسفات زیستی (عدم تلقیح، تلقیح با بذر و تلقیح با بذر+ محلول‌پاشی بر روی خاک در مرحله ساقه رفتن) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با نه تیمار و سه تکرار در ایستگاه تحقیقات همند دماوند (وابسته به مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) در سال زراعی 1388 مورد مطالعه قرار گرفت. مقایسه میانگین‌ها توسط آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال 5% انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (1/50 سانتی‌متر)، تعداد چتر در بوته (2/33 چتر)، عملکرد بیولوژیک (2/9797 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (2/2973 کیلوگرم در هکتار) با مصرف 10 تن ورمی‌کمپوست حاصل گردید ولی وزن هزاردانه تحت تأثیر ورمی کمپوست قرار نگرفت. کود فسفات زیستی نیز دارای تأثیر معنی‌داری بر روی ارتفاع بوته و وزن هزاردانه نبود، ولی اثر معنی‌داری بر روی سایر صفات داشت؛ به‌طوری که بیشترین تعداد چتر در بوته (5/29 چتر)، عملکرد بیولوژیک (8/7768 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (6/2571 کیلوگرم در هکتار) با دو بار مصرف کود فسفات زیستی بدست آمد. البته اثرهای متقابل هم‌افزایی و مثبت نیز در بین فاکتورها مشاهده شد که می‌توان به اثر متقابل فاکتورها بر عملکرد بیولوژیک اشاره کرد. بنابراین طبق نتایج بدست آمده، تیمار شامل کاربرد 10 تن ورمی‌کمپوست و مصرف دو بار کود فسفات زیستی، بهترین نتیجه را داشته است.
اثرات بیولوژیک اسانس‌ها و عصاره‌ها
هانیه محسنی فاضل؛ حمید دهقان زاده؛ کریم نوزاد نمینی؛ حسین حسینی؛ حسین زینلی
چکیده
سابقه و هدف: تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus L.) یکی از مهمترین علف‌های هرز جهان و از نظر میزان خسارت وارده بر گیاهان زراعی سومین علف هرز غالب دولپه‌ای در سطح جهان است. کاهش مصرف علف‌کش‌های شیمیایی از طریق جایگزینی روشهای غیر شیمیایی در مدیریت پایدار کشاورزی توصیه می‌شود و استفاده از تأثیر دگرآسیبی گیاهان یکی از این روش‌هاست. از سویی، حساسیت ...
بیشتر
سابقه و هدف: تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus L.) یکی از مهمترین علف‌های هرز جهان و از نظر میزان خسارت وارده بر گیاهان زراعی سومین علف هرز غالب دولپه‌ای در سطح جهان است. کاهش مصرف علف‌کش‌های شیمیایی از طریق جایگزینی روشهای غیر شیمیایی در مدیریت پایدار کشاورزی توصیه می‌شود و استفاده از تأثیر دگرآسیبی گیاهان یکی از این روش‌هاست. از سویی، حساسیت گیاهان در مراحل مختلف رشد به دگرآسیبی متفاوت می‌باشد.مواد و روش‌ها: به منظور بررسی اثرهای دگرآسیبی عصاره آبی و اتانولی اندام‌های هوایی اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.) بر مراحل رشدی گیاه هرز تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه شرکت باریج اسانس کاشان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره آبی و اتانولی اکالیپتوس در سه غلظت 50، 75 و 100 درصد و سه تیمار شاهد شامل 4،2- دی‌کلروفنوکسی‌استیک‌اسید (توفوردی) با غلظت 2 در هزار، آب مقطر و الکل 70% بود. تیمارها در سه مرحله پنج برگی، هفت برگی و ساقه‌دهی بر روی گیاهان اعمال شدند. اندازه‌گیری صفات مورد مطالعه در هر سه مرحله رشد یک هفته بعد از اعمال تیمار انجام شد. برای اندازه‌گیری صفات، 10 بوته از گلدان به‌صورت تصادفی انتخاب شد. صفات مورد بررسی شامل طول و عرض برگ، وزن تر و خشک برگ‌های بوته، وزن تر و خشک ساقه، طول ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک کل بوته و نسبت اندام‌های هوایی به ریشه بود. برای اندازه‌گیری طول و عرض برگ، طول ریشه و ساقه از خط‌کش استفاده شد. تجزیه واریانس داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارMstatc انجام گردید. در صورت معنی‌دار بودن اثر عامل آزمایشی، از آزمون LSD برای مقایسه میانگین‌ها استفاده شد.نتایج: عرض برگ، وزن تر و خشک برگ، طول ساقه، وزن تر و خشک ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک کل بوته و نسبت اندام هوایی به ریشه به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر مرحله کاربرد عصاره‌ها قرار گرفت. تأثیر غلظت عصاره‌های مختلف آبی و اتانولی اکالیپتوس بر طول و عرض برگ، وزن تر و خشک برگ کل بوته، طول ساقه، وزن تر و خشک ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک کل بوته و نسبت اندام هوایی به ریشه معنی‌دار بود. پاشش در مرحله ساقه‌دهی و 5 برگی به‌ترتیب دارای بیشترین و کمترین عرض برگ، طول ساقه و وزن خشک ریشه بودند. کاربرد آب مقطر در مرحله ساقه‌دهی بیشترین طول برگ (3.06 سانتی‌متر)، وزن تر و خشک برگ کل بوته (به‌ترتیب1.00 و 0.2764 گرم)، وزن تر و خشک ساقه (به‌ترتیب 1.35 و 0.393 گرم) و وزن تر و خشک کل بوته (به‌ترتیب 2.80 و 0.801 گرم) را تولید کرد. کاربرد غلظت 75 درصدی عصاره اتانولی اکالیپتوس در مرحله 5 برگی منجر به کمترین وزن تر و خشک برگ کل بوته (به‌ترتیب 0.188 و0.0521 گرم)، وزن تر و خشک ساقه (به‌ترتیب 0.303 و0.046 گرم) و وزن تر و خشک کل بوته (به‌ترتیب 0.633 و 0.1157 گرم) گردید.نتیجه‌گیری: عصاره‌های آبی و اتانولی اکالیپتوس باعث کاهش معنی‌دار شاخصهای رشدی در علف هرز تاج‌خروس شد و تأثیر بازدارندگی آن در بیشتر صفات با کاربرد علف‌کش توفوردی اختلاف معنی‌داری نداشت. تأثیر عصاره اتانولی اکالیپتوس بر کاهش رشد تاج‌خروس بیشتر از عصاره آبی آن بود. با توجه به اینکه تقریباً همه عصاره گیاه یا به صورت الکلی یا آبی باعث کاهش معنی‌دار در رشد تاج‌خروس شده است، شاید بتوان با ترکیب کردن و کاربرد آنها به‌عنوان یک علف‌کش طبیعی یا به صورت خاکی یا برگی از فشار این علف هرز بر گیاهان زراعی کاست.
حسین زینلی؛ عباس مصلحی یزددلی؛ لیلی صفایی؛ زهرا جابرالانصار؛ علی آخوندی؛ ذبیح الله اسکندری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر صفات کمّی و کیفی گیاه بابونه (Matricaria chamomilla L.)، تحقیقی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی شرکت داروسازی باریج اسانس کاشان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سطوح کودی نیتروژن به میزان صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره، سطوح ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر صفات کمّی و کیفی گیاه بابونه (Matricaria chamomilla L.)، تحقیقی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی شرکت داروسازی باریج اسانس کاشان به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سطوح کودی نیتروژن به میزان صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره، سطوح کودی فسفر به‌ترتیب صفر، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات‌تریپل و سطوح کودی پتاسیم به‌ترتیب صفر، 25 و 50 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم بود. صفات ارتفاع گیاه، تعداد گل در بوته، تعداد شاخه فرعی، وزن تر و خشک تک بوته، عملکرد گل در مترمربع، قطر گل، درصد اسانس و درصد کامازولن برای هر تیمار اندازه‌گیری و ثبت گردید. اثر کود نیتروژن بر صفات تعداد گل در بوته، وزن تر تک بوته، تعداد شاخه فرعی، عملکرد گل در مترمربع و وزن تر و خشک 50 گل معنی‌دار بود. اثر کود فسفر بر وزن تر تک بوته در سطح احتمال 5% معنی‌دار شد. اثر کود پتاسیم بر صفات مورد مطالعه اثر معنی‌داری نداشت. اثر متقابل کود نیتروژن و فسفر بر صفات وزن تر و خشک تک بوته و عملکرد گل در مترمربع در سطح احتمال 1% معنی‌دار گردید. اثر متقابل کود نیتروژن و پتاسیم بر قطر گل در سطح احتمال 5% معنی‌دار شد. مقایسه میانگین صفت عملکرد گل در مترمربع نشان داد که بیشترین عملکرد گل در سطح 50 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و 25 کیلوگرم کود فسفر و کمترین میزان عملکرد گل در سطح 100 کیلوگرم کود نیتروژن و 50 کیلوگرم کود فسفر حاصل شده‌است. کامازولن و میزان اسانس تحت تأثیر کود نیتروژن، فسفر و پتاس قرار نگرفت. به‌طور کلی می‌توان گفت بابونه در شرایط مورد مطالعه به عناصر غذایی کمی نیاز دارد.
فیتوشیمی (استخراج، شناسایی و اندازه گیری مواد موثره)
پویا آروین؛ رعنا فیروزه
چکیده
در این مطالعه، ترکیب‌های بیوشیمیایی و کمّیت و کیفیت اسانس گیاه Chenopodium botrys L. رشدیافته در رویشگاه طبیعی واقع در شهرستان راز و جرگلان، استان خراسان شمالی با هدف ارزیابی پتانسیل بیولوژیک و خواص دارویی بررسی شد. نمونه‌برداری از برگ‌ها و سرشاخه‌های گلدار این گیاه در مرحله گلدهی کامل انجام شد. محتوای ترکیب‌های بیوشیمیایی، ازجمله ترکیب‌های ...
بیشتر
در این مطالعه، ترکیب‌های بیوشیمیایی و کمّیت و کیفیت اسانس گیاه Chenopodium botrys L. رشدیافته در رویشگاه طبیعی واقع در شهرستان راز و جرگلان، استان خراسان شمالی با هدف ارزیابی پتانسیل بیولوژیک و خواص دارویی بررسی شد. نمونه‌برداری از برگ‌ها و سرشاخه‌های گلدار این گیاه در مرحله گلدهی کامل انجام شد. محتوای ترکیب‌های بیوشیمیایی، ازجمله ترکیب‌های فنلی، فلاونوئیدی و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، اندازه‌گیری شد. اسانس سرشاخه‌های گلدار به‌همراه برگ‌ها به روش تقطیر با آب استخراج و با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل شده به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) تجزیه و شناسایی شد. نتایج نشان داد محتوای فنلی، فلاونوئیدی و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی عصاره‌های متانولی برگ و سرشاخه‌های گلدار به‌ترتیب 83.2 و 91.4 (میلی‌گرم اسیدگالیک بر گرم وزن خشک)، 14 و 17 (میلی‌گرم کوئرستین بر گرم وزن خشک) و 91 و 77 (میکروگرم بر میلی‌لیتر) بدست آمد. 26 ترکیب در اسانس شناسایی شد. المول (17.2%)، جونیپرکامفور (7.9%) و بولنسول (6.9%) عمده‌ترین ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس را تشکیل دادند. بازده اسانس نیز 0.36% (w/w) بدست آمد. همچنین، عصاره برگ با اختلاف معنی‌دار نسبت به عصاره سرشاخه‌های گلدار، حاوی آنتوسیانین بیشتر (3.1 میلی‌گرم سیانیدین-3-گلوکوزید در گرم وزن خشک) بود. به‌طور کلی براساس نتایج می‌توان گفت که گیاه C. botrys منبع قابل ملاحظه‌ای از ترکیب‌های آنتی‌اکسیدانی است و انتظار می‌رود بتوان از آن در فرآورده‌های غذایی، دارویی و بهداشتی استفاده کرد.
یوسف نصیری؛ فریبرز شکاری؛ محمد اسدی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.523.102.4.1575.41 به‌منظور بررسی اثر کاربرد کودهای زیستی و سولفات روی بر بعضی صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اسانس گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی در سال 1392 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. تیمارها شامل کودهای زیستی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1399.36.523.102.4.1575.41 به‌منظور بررسی اثر کاربرد کودهای زیستی و سولفات روی بر بعضی صفات مورفولوژیکی، عملکرد و اسانس گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایشی در سال 1392 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. تیمارها شامل کودهای زیستی (شاهد یا عدم تلقیح، نیتروکسین و سوپرنیتروپلاس) و محلول‌پاشی گیاهان با سولفات روی (غلظتهای صفر، 2.5 و 5 در هزار) بودند. نتایج نشان داد که اثر کودهای زیستی و سولفات روی بر تعداد ساقه‌های فرعی، وزن خشک سرشاخه گلدار، وزن تر و خشک تک‌بوته، عملکرد بیولوژیک و عملکرد اسانس معنی‌دار شد. بیشترین مقدار صفات مذکور به‌ترتیب در تیمارهای تلقیح سوپرنیتروپلاس و نیتروکسین بدست آمد. علاوه بر صفات اشاره شده، ارتفاع بوته نیز با کاربرد غلظتهای 5/2 و 5 در هزار سولفات روی نسبت به شاهد افزایش یافت. قطر ساقه تحت تأثیر کود زیستی سوپرنیتروپلاس+ محلول‌پاشی سولفات روی با غلظت 2.5 در هزار و کود نیتروکسین+ محلول‌پاشی سولفات روی با غلظت 5 در هزار به حداکثر مقدار خود رسید. تیمارهای محلول‌پاشی سولفات روی با غلظت 5 در هزار+ سوپرنیتروپلاس، سولفات روی با غلظت 2.5 در هزار+ نیتروکسین و سولفات روی با غلظت 5 در هزار+ نیتروکسین با بیشترین درصد اسانس، باعث افزایش 34.5 درصدی مقدار اسانس مرزه نسبت به شاهد شدند. به‌طور خلاصه، نتایج این مطالعه نشان داد که کاربرد کودهای زیستی سوپرنیتروپلاس، نیتروکسین و سولفات روی می‌‌‌توانند برای بهبود رشد گیاه و افزایش اسانس مرزه استفاده شوند.
محسن شخمگر؛ رضا برادران؛ غلامرضا موسوی؛ محسن پویان؛ الیاس آرزمجو
چکیده
به‌منظور بررسی اثر دور آبیاری و نیتروژن بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-gracum L.)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد بیرجند در بهار سال 1388 انجام شد. دور آبیاری (در سه سطح 4، 8 و 12 روز) به‌عنوان عامل اصلی و کود نیتروژن (در چهار ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثر دور آبیاری و نیتروژن بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-gracum L.)، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آموزشی دانشگاه آزاد بیرجند در بهار سال 1388 انجام شد. دور آبیاری (در سه سطح 4، 8 و 12 روز) به‌عنوان عامل اصلی و کود نیتروژن (در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم اوره در هکتار) به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه در تیمارهای آبیاری پس از 4 و 8 روز تفاوت معنی‌داری نداشت؛ افزایش نیتروژن موجب افزایش عملکرد دانه شد ولی بین مقادیر 100 و 150 کیلوگرم اوره در هکتار تفاوت معنی‌داری از لحاظ عملکرد دانه دیده نشد. کاهش آب مصرفی همچنین موجب افزایش معنی‌دار سدیم، پرولین و کربوهیدرات، و کاهش پتاسیم، کلروفیل a، کاروتنوئید و مجموع رنگدانه‌های فتوسنتزی در برگ شد ولی روی کلروفیل b اثر معنی‌داری نداشت. نیتروژن موجب افزایش معنی‌دار کلروفیل a، کاروتنوئید، مجموع رنگدانه‌ها و پتاسیم گردید. افزایش نیتروژن تا سطح 50 کیلوگرم در هکتار موجب افزایش کربوهیدرات ولی پس از آن باعث کاهش کربوهیدرات برگ شد. براساس نتایج بدست‌آمده در این آزمایش، می‌توان بیان کرد که گیاه دارویی شنبلیله تا حدودی به خشکی مقاوم است و با در نظر گرفتن اهمیت این گیاه دارویی، می‌توان در شرایط کمبود آب از آن به‌عنوان جایگزین گیاهانی که ارزش اقتصادی پایین‌تری در شرایط کمبود آب دارند، استفاده نمود.
سعید حضرتی؛ زین العابدین طهماسبی سروستانی؛ امیر رضا صادقی بختوری
چکیده
صبر‌زرد (Aloe barbadensis Miller.) یکی از مهمترین و اقتصادی‌ترین گیاهان دارویی، در بسیاری از کشورهای دنیا می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و کاربرد زئولیت بر کاهش اثرات تنش کم‌آبی گیاه صبر‌زرد آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. گیاهان در سه مرحله 90، 180 و 270 روز پس از اعمال تیمارها برداشت شدند. در شدت‌های بالای ...
بیشتر
صبر‌زرد (Aloe barbadensis Miller.) یکی از مهمترین و اقتصادی‌ترین گیاهان دارویی، در بسیاری از کشورهای دنیا می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر تنش کم‌آبی و کاربرد زئولیت بر کاهش اثرات تنش کم‌آبی گیاه صبر‌زرد آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. گیاهان در سه مرحله 90، 180 و 270 روز پس از اعمال تیمارها برداشت شدند. در شدت‌های بالای تنش کم‌آبی وزن تر برگ، وزن تر ژل و رشد گیاه کاهش یافت، اما ترکیب‌های بیوشیمیایی افزایش پیدا کردند. نتایج آزمایش نشان داد بیشترین تعداد برگ و پاجوش تولید شده توسط هر گیاه به‌ترتیب در رژیم آبیاری 20% و 40% تخلیه رطوبت با کاربرد 8 گرم زئولیت بدست آمد. به‌طوری که بیشترین مقدار وزن تر برگ و ژل در رژیم آبیاری 60% ظرفیت زراعی با کاربرد 8 گرم زئولیت به‌ترتیب 624.13 و 397.17 گرم، 270 روز پس از اعمال تیمارها بدست آمد. بیشترین میزان کارآیی مصرف آب در تیمار 40% ظرفیت آبیاری با کاربرد 8 گرم زئولیت و حداقل کارآیی مصرف آب در تیمار 80% ظرفیت آبیاری بدون کاربرد زئولیت حاصل شد. بیشترین و کمترین درصد آلوئین به‌ترتیب 23.48% و 10.80% در رژیم آبیاری 80% تخلیه ظرفیت زراعی و عدم کاربرد زئولیت 90 روز بعد از اعمال تیمارها و 40% تخلیه رطوبت ظرفیت زراعی با کاربرد 4 گرم زئولیت 180 روز پس از اعمال تیمارها بدست آمد. همچنین بیشترین میزان فروکتوز 234.71 و گلوکز 79.83 میلی‌گرم در هر گرم وزن خشک در تیمار 20% ظرفیت آبیاری بدون کاربرد زئولیت بدست آمد. با افزایش شدت تنش کم‌آبی تجمع پرولین در برگ‌های گیاه در مقایسه با تیمار بدون تنش افزایش پیدا کرد و بیشترین میزان در تیمار 40% رطوبت ظرفیت زراعی بدون کاربرد زئولیت 90 روز پس از اعمال تیمارها بدست آمد. بنابراین از نتایج این آزمایش می‌توان استنباط کرد که استفاده از زئولیت می‌تواند با افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت خاک باعث بهبود رشد و عملکرد گیاه شده و اثرات منفی تنش کم‌آبی را در گیاه صبر‌زرد کاهش دهد. همچنین تحت تنش کم‌آبی در سطوح معین با تنظیم فشار اسمزی، منجر به افزایش کارآیی مصرف آب و ترکیب‌های بیوشیمیایی در این گیاه شد.
وحید روشن؛ عاطفه بهمن زادگان جهرمی؛ فرانه زارعیان؛ احمد حاتمی؛ لادن جوکار
چکیده
Marrubium astracanicum Jacq. (فراسیون) گیاهی از خانواده نعناعیان یا Lamiaceae می‌باشد. در این تحقیق 5 جمعیت از گونه فراسیون (مناطق دراک، غرب دشت ارژن، بوانات- سیمکان (لاک‌پشتی)، پاسارگاد (قرق ابوالمهدی) و صدرا) جمع‌آوری شدند. پس از خشک کردن نمونه‌های گیاهی، از قسمت‌های هوایی آنها با استفاده از روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد و ترکیب‌های تشکیل‌دهنده ...
بیشتر
Marrubium astracanicum Jacq. (فراسیون) گیاهی از خانواده نعناعیان یا Lamiaceae می‌باشد. در این تحقیق 5 جمعیت از گونه فراسیون (مناطق دراک، غرب دشت ارژن، بوانات- سیمکان (لاک‌پشتی)، پاسارگاد (قرق ابوالمهدی) و صدرا) جمع‌آوری شدند. پس از خشک کردن نمونه‌های گیاهی، از قسمت‌های هوایی آنها با استفاده از روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شد و ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس با دستگاه‌های کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) و کروماتوگرافی گازی (GC)، شناسایی و تعیین مقدار گردید. عصاره متانولی به روش خوابانیدن در حلال تهیه و با کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) برای ترکیب‌های پلی‌فنولی آنالیز شد. بازده اسانس‌ها از 21/0% تا 34/0% برحسب وزن خشک گیاه (وزنی/وزنی) بدست آمد. ترکیب‌های عمده اسانس ان-دکان، ان-دودکان، جرماکرن دی، ان-هگزادکانوئیک اسید، بتا-کاریوفیلن، بی سیکلوجرماکرن، فیتول، ان-تری کوزان، ان-پنتا کوزان، ان-هنئی کوزان و کاریوفیلن اکسید بودند. دوازده ترکیب عمده با استفاده از نرم‌افزار Minitab V.14 مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با وجود اختلاف ارتفاع و آب و هوا، منطقه صدرا از نظر ترکیب‌های شیمیایی قرابت بیشتری به دو منطقه دراک و لاک‌پشتی بوانات دارد. استانداردهای گالیک اسید، کوئرستین، کاتچین، کافئیک اسید و کلروجنیک اسید در طول موج‌های 280 و 320 نانومتر بررسی شدند. میزان این پلی‌فنل‌ها در مناطق مختلف متفاوت بودند. نتایج ما نشان داد که ارتفاع و شرایط آب و هوایی در هر یک از این مناطق باعث تغییر در ترکیب‌های پلی‌فنولی می‌شود.
میثم احمدی نسب؛ سعید ولی‌پور چهارده چریک؛ محبوبه سترکی
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR): 98.1000/1735-0905.1398.35.539.96.4.1575.1594 بیماری دیابت ملیتوس با تغییرات فیزیکی، فیزیولوژیکی و پاتولوژیکی در بافت کبد همراه است. هدف از این مطالعه بررسی اثرهای حفاظتی عصاره هیدروالکلی سرخه‌ولیک (Crataegus monogyna Jacq.) بر هیستوپاتولوژی و عملکرد کبد در موش‌های صحرایی دیابتی شده توسط استرپتوزوتوسین بود. در این مطالعه تجربی موش‌های صحرایی ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR): 98.1000/1735-0905.1398.35.539.96.4.1575.1594 بیماری دیابت ملیتوس با تغییرات فیزیکی، فیزیولوژیکی و پاتولوژیکی در بافت کبد همراه است. هدف از این مطالعه بررسی اثرهای حفاظتی عصاره هیدروالکلی سرخه‌ولیک (Crataegus monogyna Jacq.) بر هیستوپاتولوژی و عملکرد کبد در موش‌های صحرایی دیابتی شده توسط استرپتوزوتوسین بود. در این مطالعه تجربی موش‌های صحرایی نر نژاد wistar به‌طور تصادفی در 6 گروه 8 تایی (8n=) شامل کنترل، دیابتی درمان نشده، دیابتی درمان شده با دوزهای 100، 200 و 400 (mg/kg) عصاره سرخه‌ولیک و کنترل مثبت (دیابتی درمان شده با کاپتوپریل) تقسیم شدند. پس از 3 هفته تجویز عصاره و دارو به‌صورت درون صفاقی، سطح سرمی آنزیم‌های کبدی و آلبومین تعیین گردید و نمونه بافت کبد برای بررسی‌های هیستوپاتولوژی تهیه شد. برای القاء دیابت mg/kg60 استرپتوزوتوسین (STZ) به‌صورت داخل صفاقی تزریق شد و پس از مشاهده علائم دیابت (قند خون بالای mg/dL25۰ و پرنوشی) تیمار توسط عصاره و دارو انجام گردید. در موش‌های دیابتی در مقایسه با موش‌های کنترل، آلبومین سرم کاهش معنی‌دار و میزان گلوتامیک پیروویک ترانس آمیناز (GPT) و گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) سرم افزایش معنی‌دار نشان دادند (0.05>P). تیمار موش‌های دیابتی با دوزهای مختلف عصاره سرخه‌ولیک سبب افزایش معنی‌دار آلبومین سرم و کاهش معنی‌دار GGT سرم شد (0.05>P). در موش‌های دیابتی نکروز هپاتوسیت‌ها، تخریب کامل لبول‌ها و طناب‌های رماک و پرخونی نسبتاً شدید مشاهده شد و تیمار با عصاره سرخه‌ولیک سبب پیشگیری از تغییرات پاتولوژیک گردید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد عصاره سرخه‌ولیک می‌تواند سبب پیشگیری از اختلال عملکرد و آسیب بافتی کبد در موش‌های صحرایی دیابتی گردد.
بهرام میرشکاری؛ فرهاد فرح‌وش
چکیده
برای دستیابی به مدیریت بهینه آبیاری و کوددهی نیتروژن در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط آب و هوایی نیمه‌خشک آزمایشی در تبریز روی رقم محلی اصفهان با سه فاکتور شامل زمان آبیاری (90، 120 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک) به‌عنوان عامل اصلی و ترکیب کود نیتروژنه (100، 150 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) و تقسیط کود (100% در زمان کاشت؛ 50% در ...
بیشتر
برای دستیابی به مدیریت بهینه آبیاری و کوددهی نیتروژن در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط آب و هوایی نیمه‌خشک آزمایشی در تبریز روی رقم محلی اصفهان با سه فاکتور شامل زمان آبیاری (90، 120 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک) به‌عنوان عامل اصلی و ترکیب کود نیتروژنه (100، 150 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) و تقسیط کود (100% در زمان کاشت؛ 50% در زمان کاشت و 50% در زمان ساقه‌روی؛ 25% در زمان کاشت، 50% در زمان ساقه‌روی و 25% در زمان گلدهی) به‌عنوان عامل فرعی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سال 1387 اجرا شد. نتایج نشان داد که با تأخیر در زمان آبیاری از 90 به 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تعداد چتر در هر بوته رازیانه 5/22% اُفت پیدا کرد. بیشترین عملکرد دانه و درصد اسانس به‌ترتیب برابر880 کیلوگرم در هکتار و 66/3% به تیمار برخوردار از 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره و آبیاری بعد از تبخیر 90 میلی‌متر آب از تشتک تعلق داشت. کاربرد کود به‌طور مساوی در مراحل کاشت و ساقه‌روی موجب افزایش 17 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با دو سطح دیگر تقسیط کود شد. درصد اسانس از تقسیط کود اوره تأثیرپذیر نبود. وقتی رازیانه 150 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه دریافت کرد و بعد از تبخیر 120 میلی‌متر آب از تشتک آبیاری شد، بیشترین عملکرد اسانس (32 لیتر در هکتار) را تولید کرد و میزان این افزایش نسبت به تیمار حائز کمترین عملکرد اسانس 43% بود. بنابراین در کشت رازیانه توصیه می‌شود که زمان آبیاری را به 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک افزایش داده و 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره در نسبت‌های مساوی در دو مرحله کاشت و ساقه‌روی مصرف گردد.
به‌زراعی و به‌نژادی
اسماعیل چمنی؛ فرحناز نریمانیان؛ یونس پوربیرامی هیر؛ حمیدرضا حیدری
چکیده
این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر منابع نیتروژنی مختلف شامل نیترات آمونیوم، آسپاراژین و گلوتامین در پنج غلظت 0، 50، 150،100، و 200 میلی‌گرم بر لیتر بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه رزماری (Rosmarinus officinalis L.) در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. شاخصهای ارتفاع گیاه، میزان شاخه‌زایی، تعداد برگ، میزان برگ نکروزه، مقدار ...
بیشتر
این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر منابع نیتروژنی مختلف شامل نیترات آمونیوم، آسپاراژین و گلوتامین در پنج غلظت 0، 50، 150،100، و 200 میلی‌گرم بر لیتر بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه رزماری (Rosmarinus officinalis L.) در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. شاخصهای ارتفاع گیاه، میزان شاخه‌زایی، تعداد برگ، میزان برگ نکروزه، مقدار کلروفیل‌های a، b و کل، و مقدار کاروتنوئید، فنول و فلاونوئید اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که تأثیر منابع نیتروژنی بر بر تمامی شاخصهای مورد بررسی به‌استثنای میزان برگ نکروزه در سطح احتمال 1% معنی‌دار شد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد بیشترین میزان شاخه‌زایی و تعداد برگ در تیمار گلوتامین و آسپاراژین با غلظت 100 میلی‌گرم بر لیتر حاصل شد و بیشترین ارتفاع گیاه در غلظت 200 میلی‌گرم بر لیتر نیترات آمونیوم بدست آمد. همچنین، بیشترین میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی در تیمار آسپاراژین با غلظت 50 میلی‌گرم در لیتر و بیشترین میزان فنول و فلاونوئید در تیمار گلوتامین با غلظت 200 میلی‌گرم بر لیتر بدست آمد. در کل، نتایج نشان داد که منابع نتیروژنی مختلف مورد بررسی توانستند به‌طور مثبت و معنی‌داری سبب بهبود شاخصهای مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی رزماری در شرایط درون شیشه‌ای شوند.
محمدعلی زارع چاهوکی؛ محبوبه عباسی
چکیده
هدف از این مطالعه مدل‌سازی مطلوبیت رویشگاه گونه Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen. با استفاده از روش تحلیل عاملی آشیان بوم‌شناختی بود. این مدل در نرم‌افزار Biomapper اجرا شد. لایه‌های اطلاعاتی بکار برده شده شامل نقشه حضور گونه و نقشه‌های متغیرهای خاکی (درصد سنگریزه، اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد آهک، ماده آلی، نیتروژن، پتاسیم، فسفر، عمق خاک، درصد ...
بیشتر
هدف از این مطالعه مدل‌سازی مطلوبیت رویشگاه گونه Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen. با استفاده از روش تحلیل عاملی آشیان بوم‌شناختی بود. این مدل در نرم‌افزار Biomapper اجرا شد. لایه‌های اطلاعاتی بکار برده شده شامل نقشه حضور گونه و نقشه‌های متغیرهای خاکی (درصد سنگریزه، اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد آهک، ماده آلی، نیتروژن، پتاسیم، فسفر، عمق خاک، درصد شن، رس و سیلت) و نقشه‌های متغیرهای توپوگرافی منطقه (شیب، جهت و ارتفاع) بودند. صحت مدل با استفاده از شاخص بویس مقدار 89% بدست آمد؛ این نشان می‌دهد که دقت نتایج مدل بالاست. ضریب کاپای بدست‌آمده از بررسی میزان تطابق نقشه پیشبینی با واقعیت زمینی 73/0 بدست آمد که در سطح خوب می‌باشد. همچنین، نتایج نشان داد که گونه T. kotschyanus خاکهایی بامیزان اسیدیته 8-5/7، هدایت الکتریکی 25/0-20/0 دسیزیمنس بر متر و میزان آهک کمتر از 5/21% را ترجیح می‌دهد. همچنین رویشگاه مطلوب این گونه در ارتفاع بیش از 2000 متر از سطح دریا و در دامنههای شمالی و شرقی قرار دارد. بهعلاوه اینکه نتایج این بررسی نشان داد که گونه T. kotschyanus، گونهای تخصصی در منطقه مورد مطالعه است که دارای آشیان بوم‌شناختی بهنسبت محدودی است و تمایل به زندگی را در شرایط رویشگاهی خاص خودش دارد.
فضه محمدی؛ رضا حیدری؛ سیاوش حسینی؛ رشید جامعی
چکیده
گیاهان دارویی منابعی غنی از متابولیت‌های ثانویه هستند. در میان این متابولیت‌ها، آلکالوئیدها گروه مهمی را تشکیل می‌دهند.Papaver bracteatum Lindl.، Papaver orientale L. و Papaver fugax Poir. گیاهان دارویی از خانواده خشخاش هستند. خصوصیات دارویی این گیاهان مربوط به قابلیت تولید و بیوسنتز گروهی از آلکالوئیدهای بنزوفنانتریدین (از زیرگروه آلکالوئیدهای بنزوایزوکوئینولین) ...
بیشتر
گیاهان دارویی منابعی غنی از متابولیت‌های ثانویه هستند. در میان این متابولیت‌ها، آلکالوئیدها گروه مهمی را تشکیل می‌دهند.Papaver bracteatum Lindl.، Papaver orientale L. و Papaver fugax Poir. گیاهان دارویی از خانواده خشخاش هستند. خصوصیات دارویی این گیاهان مربوط به قابلیت تولید و بیوسنتز گروهی از آلکالوئیدهای بنزوفنانتریدین (از زیرگروه آلکالوئیدهای بنزوایزوکوئینولین) است. مورفینانها (مورفین، کدئین و تبائین) ردهای از آلکالوئیدهای ایزوکوئینولین با عملکرد متنوع دارویی هستند. در تحقیق حاضر، گیاهان در مراحل آغازین گلدهی جمع‌آوری شدند. سونیکاتور و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا به‌ترتیب برای عصارهگیری و اندازه‌گیری مورفینانها استفاده شدند. همچنین برای سنجش آلکالوئید تام از اسپکتروفتومتر استفاده شد. نتایج نشان داد مقادیر نسبتاً بالایی از آلکالوئید تبائین در سه گونه فوق وجود دارد. میزان کدئین نسبت به تبائین کمتر بوده اما توزیع این آلکالوئیدها در قسمت‌های مختلف هر کدام از گیاهان متفاوت بود. طبق نتایج بالاترین میزان آلکالوئید تام در کپسول و ریشه P. Bracteatum و P.orientale وجود داشت، در حالی‌که بیشترین آلکالوئید P. fugax در ساقه مشاهده شد.
علی احسانی‌پور؛ خورشید رزمجو؛ حسین زینلی
چکیده
هدف از انجام این تحقیق، مطالعه تأثیر سطوح مختلف نیتروژن بر توده‌های رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) از لحاظ عملکرد، اجزاء عملکرد و مقدار اسانس بود. این تحقیق در بهار سال 1387 به‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 20 تیمار و 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات دانشگاه صنعتی اصفهان (لورک) واقع در نجف‌آباد انجام شد. در ...
بیشتر
هدف از انجام این تحقیق، مطالعه تأثیر سطوح مختلف نیتروژن بر توده‌های رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) از لحاظ عملکرد، اجزاء عملکرد و مقدار اسانس بود. این تحقیق در بهار سال 1387 به‌صورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 20 تیمار و 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات دانشگاه صنعتی اصفهان (لورک) واقع در نجف‌آباد انجام شد. در این آزمایش تأثیر پنج سطح کود نیتروژن (0، 40، 80، 120 و 160 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) بر چهار توده رازیانه (اصفهان، تهران، یزد و اروپایی 11486) مورد مطالعه قرار گرفت. صفات اندازه‌گیری شده شامل عملکرد دانه در هکتار، درصد اسانس دانه، وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک، تعداد چتر در بوته، طول دانه و ارتفاع گیاه بودند. نتایج نشان داد که توده‌های مورد بررسی از نظر صفات عملکرد دانه در هکتار، وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک، طول بذر، تعداد چتر در بوته، ارتفاع بوته، درصد اسانس دانه و همچنین سطوح مختلف کود نیتروژن نسبت به عملکرد دانه در هکتار، وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک، تعداد چتر در بوته، طول بذر و درصد اسانس دانه تفاوت معنی‌داری داشتند. اثر متقابل توده و کود نیتروژن نیز در مورد صفات وزن هزاردانه، تعداد دانه در چترک، تعداد چتر در بوته، طول بذر و ارتفاع بوته معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه در هکتار بین توده‌ها، به توده اصفهان و در بین سطوح کود نیتروژن، به سطح 160 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص و بیشترین میزان درصد اسانس دانه بین توده‌ها، به توده اروپایی 11486 و در بین سطوح کودی، به سطح 40 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص تعلق داشت.
زهرا رنجبر؛ فرید شریعتمداری؛ محمدامیر کریمی ترشیزی
چکیده
این بررسی به‌منظور مطالعه افزودنی‌های خوراکی شامل سطوح مختلف عصاره یوکا و آنتی‌بیوتیک بر عملکرد، سیستم ایمنی، فاکتورهای خونی و شاخص آسیتی اجرا شد. از 312 قطعه جوجه گوشتی یک روزه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار، و در 3 تکرار با 26 جوجه (13 نر و 13 ماده) استفاده شد. تیمارها شامل شاهد (بدون افزودنی)، سطوح mg/kg150 و 225 از عصاره Yucca schidigera و جیره ...
بیشتر
این بررسی به‌منظور مطالعه افزودنی‌های خوراکی شامل سطوح مختلف عصاره یوکا و آنتی‌بیوتیک بر عملکرد، سیستم ایمنی، فاکتورهای خونی و شاخص آسیتی اجرا شد. از 312 قطعه جوجه گوشتی یک روزه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار، و در 3 تکرار با 26 جوجه (13 نر و 13 ماده) استفاده شد. تیمارها شامل شاهد (بدون افزودنی)، سطوح mg/kg150 و 225 از عصاره Yucca schidigera و جیره حاوی mg/kg15 آنتی‌بیوتیک ویرجینیامایسین می‌باشد. وزن بدن، خوراک مصرفی و ضریب تبدیل در 42 روزگی بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی‌داری را نشان داد (01/0 < p). به‌طوری که تیمار سطح 1 از عصاره و آنتی‌بیوتیک بالاترین وزن بدن و بهترین ضریب تبدیل را داشتند. عیارهای پادتن تحت تأثیر افزودنی‌های جیره قرار گرفت (01/0 > p). وزن اندام‌های لنفی در گروههای آزمایشی بین تیمارها معنی‌دار نبود (05/0 > p). اثر تیمارهای آزمایشی بر کلسترول، تریگلیسرید، HDL و LDL در 35 روزگی در گروههای آزمایشی مختلف تفاوت معنی‌داری (01/0 < p) را بر پارامترهای ذکر شده نشان دادند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان می‌دهند که یوکا می‌تواند تأثیرات مثبت بر عملکرد طیور داشته باشد.
علی مقدم؛ مهدی صیدی؛ وحید عبدوسی؛ مجید میراب بالو؛ زهرا طهماسبی
چکیده
عصاره گیاهان دارویی ممکن است به‌عنوان آفت کشت زیستی دوست‌دار طبیعت و بدون خطر برای انسان‌ها و حیوانات مورد استفاده قرار گیرند. در این تحقیق، اثرات شش گیاه دارویی بومی شامل Satureja sahendica Bornm.، Satureja khuzistanica Jamzad، Scrophularia striata Boiss.، Thymbra spicata L.، Oliveria decumbens Vent. و Vitex agnus-castus L. و سم استامی‌پراید در کنترل آفت سفید بالک خیار (Bemisia tabaci) و برخی پاسخ‌های ...
بیشتر
عصاره گیاهان دارویی ممکن است به‌عنوان آفت کشت زیستی دوست‌دار طبیعت و بدون خطر برای انسان‌ها و حیوانات مورد استفاده قرار گیرند. در این تحقیق، اثرات شش گیاه دارویی بومی شامل Satureja sahendica Bornm.، Satureja khuzistanica Jamzad، Scrophularia striata Boiss.، Thymbra spicata L.، Oliveria decumbens Vent. و Vitex agnus-castus L. و سم استامی‌پراید در کنترل آفت سفید بالک خیار (Bemisia tabaci) و برخی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه خیار در شرایط مزرعه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تمام عصاره‌های بکار رفته سبب کاهش جمعیت سفید بالک نسبت به شاهد شدند. اما از میان آنها، بیشترین تأثیر در کنترل این آفت برای Oliveria decumbens Vent. ثبت گردید. کاربرد عصاره‌ها به‌ویژه در غلظتهای ppm500 و ppm1000 سبب افزایش معنی‌دار تعداد میوه درجه یک و تعداد میوه درجه دو شد. با افزایش غلظت عصاره‌ها از ppm250 تا ppm1000، محتوی پتاسیم برگ افزایش و محتوی کلسیم و سفتی میوه کاهش یافت. نتایج نشان داد که کاربرد عصاره‌ها و سم استامی‌پراید به‌ویژه در غلظت بالا (ppm1000) باعث ایجاد برخی اثرات منفی در گیاه میزبان و افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان شد. به‌طور کلی، تمام عصاره‌های بکار رفته به‌ویژه عصاره Oliveria decumbens Vent.، در غلظتهای پایین سبب کنترل مؤثر آفت سفید بالک بدون اثرات منفی بر گیاه میزبان در مقایسه با حشره‌کش استامی‌پراید شدند.
حکیمه درویژه؛ مرتضی زاهدی؛ بهلول عباس‌زاده؛ [جمشید رزمجو
چکیده
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.705.97.5.1575.1610 این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر تنش آب و محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و اسپرمین بر مراحل فنولوژیک و عملکرد ترکیب‌های اسید کافئیک گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea L.)، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های زراعی 1395 و 1396 در مزرعه مؤسسه تحقیقات جنگلها ...
بیشتر
شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.705.97.5.1575.1610 این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر تنش آب و محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و اسپرمین بر مراحل فنولوژیک و عملکرد ترکیب‌های اسید کافئیک گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea L.)، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های زراعی 1395 و 1396 در مزرعه مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور اجرا گردید. در این آزمایش رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از تخلیه 20، 40 و 60 درصد رطوبت قابل دسترس) به‌عنوان فاکتور اصلی و تیمار محلول‌پاشی (عدم محلول‌پاشی، محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک در دو سطح 75 و 150 میلی‌گرم در لیتر، اسپرمین در یک سطح 70 میلی‌گرم در لیتر، اسید سالیسیلیک 75 + اسپرمین و اسید سالیسیلیک 150 + اسپرمین) به‌عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. تأثیر رژیم آبیاری و محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و اسپرمین بر صفات مورد مطالعه معنی‌دار بود. در اثر تنش خشکی مراحل فنولوژیک و عملکرد اکیناکوزید و سینارین در گل، اسید شیکوریک، اسید کافتاریک و سینارین در برگ کاهش ولی عملکرد اسید کلروژنیک گل و ترکیب‌های اسید کافئیکی ریشه (اسید شیکوریک، اکیناکوزید، اسید کلروژنیک، اسید کافتاریک و سینارین) افزایش یافت. محلول‌پاشی گیاهان با اسید سالیسیلیک و اسپرمین موجب افزایش تمامی صفات مورد مطالعه گردید. برهم‌کنش اثرهای تنش خشکی و محلول‌پاشی بر عملکرد ترکیب‌های اسید کافئیکی ریشه معنی‌دار شد. بیشترین عملکرد اسید شیکوریک (9.49 کیلوگرم در هکتار)، اکیناکوزید (0.67 کیلوگرم)، اسید کلروژنیک (0.261 کیلوگرم)، اسید کافتاریک (7.31 کیلوگرم) و سینارین ریشه (0.269 کیلوگرم) در سطح آبیاری پس از 60% تخلیه آب با کاربرد توأم غلظت بالای اسید سالیسیلیک و اسپرمین بدست آمد. براساس نتایج این آزمایش محلول‌پاشی سرخارگل با اسید سالیسیلیک و اسپرمین موجب بهبود عملکرد ترکیب‌های اسید کافئیکی در گیاه سرخارگل در هر دو شرایط بدون تنش و تنش کم‌آبی گردید.
