TY - JOUR ID - 7672 TI - بررسی عملکرد و ترکیب اسیدهای چرب دانه ارقام گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در منطقه شیروان JO - تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران JA - IJMAPR LA - fa SN - 1735-0905 AU - قربانزاده نقاب, محمود AU - رسام, قربانعلی AU - دادخواه, علیرضا AD - ، استادیار، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه فردوسی مشهد AD - استادیار، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه فردوسی مشهد Y1 - 2014 PY - 2014 VL - 30 IS - 3 SP - 382 EP - 390 KW - گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) KW - تاریخ کاشت KW - عملکرد دانه KW - درصد روغن KW - اسیدهای چرب DO - 10.22092/ijmapr.2014.7672 N2 - این تحقیق به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت پاییزه و بهاره بر روی عملکرد دانه، میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب ارقام گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در منطقه شیروان انجام شد. تحقیق در قالب طرح بلوک کامل تصادفی و به‌صورت کرت‌های خرد شده با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی شیروان (دانشگاه فردوسی مشهد) در سال 1390-1389 به اجرا در آمد. کرت‌های اصلی به دو تاریخ کاشت پاییزه و بهاره و کرت‌های فرعی به پنج رقم گلرنگ شامل سینا، CW-4445، Sahuripa-88، توده محلی قوچان و توده محلی اصفهان اختصاص یافت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاریخ کاشت، عملکرد دانه، میزان روغن و ترکیب اسیدهای چرب را تحت تأثیر قرار می‌دهد. عملکرد دانه و میزان روغن در کشت پاییزه (به‌ترتیب kg/ha2230% و 5/29%) بیشتر از کشت بهاره (به‌ترتیب kg/ha1520% و 5/27%) بود. براساس نتایج این تحقیق رقم سینا در کشت پاییزه (kg/ha2989) و رقم CW-4440 در کشت بهاره (kg/ha1789) بیشترین عملکرد دانه را داشتند. به لحاظ میزان روغن هم در کشت پاییزه و هم کشت بهاره رقم Sahuripa-88 بالاترین درصد روغن (به‌ترتیب 32% و 7/29%) را داشت. میزان اسیدهای چرب پالمتیک، استئاریک و اولئیک در کشت پاییزه نسبت به بهاره افزایش معنی‌داری یافت. باوجوداین میزان اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک در کشت پاییزه کاهش معنی‌داری را نشان داد و نیز دارای پایداری روغن بالایی بود. براساس نتایج این تحقیق بین ژنوتیپ‌ها تفاوت معنی‌داری در عملکرد دانه، میزان روغن، ترکیب اسیدهای چرب و پایداری روغن وجود داشت. نتایج حاصل از این تحقیق گویای اینست که تاریخ کاشت و رقم از مهمترین عوامل مؤثر بر عملکرد دانه، میزان و کیفیت روغن در دانه گلرنگ محسوب می‌شوند. ارقام سینا، CW-4445 و توده محلی قوچان دارای قابلیت مناسبی برای توسعه کشت گلرنگ و افزایش سطح زیر کشت در منطقه هستند. UR - https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_7672.html L1 - https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_7672_2bc26e8d7062e8f47221720277475473.pdf ER -