TY - JOUR ID - 118036 TI - بررسی تنوع ژنتیکی و فیتوشیمیایی برخی از جمعیت‌های پونه‎سا گربه‎ای (Nepeta cataria L.) با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD و روش GC/MS JO - تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران JA - IJMAPR LA - fa SN - 1735-0905 AU - باقی زاده, امین AU - مشایخی, زهرا AU - ابراهیمی, محمدعلی AD - دانشیار، گروه بیوتکنولوژی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران AD - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران AD - دانشیار، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 34 IS - 5 SP - 836 EP - 848 KW - پونه‎سا گربه‎ای (Nepeta cataria L.) KW - تنوع ژتنیکی KW - RAPD KW - تنوع فیتوشیمیایی KW - کروماتوگرافی گازی DO - 10.22092/ijmapr.2018.115396.2139 N2 - پونه‎سا گربه‎ای (Nepeta cataria L.)، یک گیاه دارویی، اسانس‎دار و معطر متعلق به خانواده نعناعیان است که به‎نام نعناع گربه‎ای معروف است. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی و فیتوشیمیایی قسمتی از ژرم‎پلاسم پونه‎سا گربه‎ای با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD و روش GC/MS بررسی شد. اندام‎های هوایی این گیاه از رویشگاه‎های مختلف جمع‎آوری و بعد به‎دور از نور خورشید خشک شد. استخراج DNA به‎روش CTAB انجام گردید. از 11 آغازگر تصادفی RAPD برای واکنش PCR استفاده شد. 15 جمعیت مورد بررسی براساس نتایج حاصل از تجزیه خوشه‎ای و تجزیه به مؤلفه‎های اصلی به‎ترتیب در چهار و پنج گروه قرار گرفتند. از 15 جمعیت جمع‎آوری شده، 8 جمعیت مورد بررسی فیتوشیمیایی قرار گرفت. استخراج اسانس با روش تقطیر با آب و با کلونجر انجام شد. تعداد 27 ترکیب از اسانس همه جمعیت‎ها شناسایی شد. براساس نتایج حاصل از GC/MS، 100% ترکیب‌های اسانس در جمعیت‎های سیرچ، محمدآباد مسکون، سقدر2، دلفارد2 و میجان2 شناسایی شد. در نمونه‎های دهبکری، دلفارد1 و سقدر1 به‎ترتیب 94.84%، 99.8% و 96.6% ترکیب‌های اسانس شناسایی شد. سه ایزومر نپتالاکتون بخش عمده ترکیب‌های اسانس را تشکیل ‎دادند. بتا-کاریوفیلین، کاریوفیلین اکساید، بتا-پینن و آلفا-پینن نیز از ترکیب‌های اصلی اسانس بودند. براساس تجزیه خوشه‎ای بر روی داده‎های GC/MS، جمعیت‎های مورد نظر در 3گروه طبقه‎بندی شدند. مقایسه ترکیب‎های تشکیل‎دهنده اسانس در جمعیت‎های مطالعه شده نشان داد که اسانس این 8 جمعیت از لحاظ کمّی و کیفی با هم متفاوتند که این امر می‎تواند ناشی از تفاوت‎های اکولوژیکی مناطق رویش این جمعیت‎ها مانند تفاوت رطوبت، دما و ارتفاع از سطح دریا و یا سایر عوامل خاکی، جغرافیایی و ژنتیکی باشد. UR - https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_118036.html L1 - https://ijmapr.areeo.ac.ir/article_118036_93a974c74584fc9640de70ecb2525873.pdf ER -