مطالعه فنولوژیک برای تنظیم برنامههای بهرهبرداری از گیاهان، میزان مواد مؤثر، جمعآوری بذرها، مبارزه با آفات گیاهی، جلوگیری از برداشتهای بیموقع، از بین بردن گیاهان هرز و مهاجم، پرورش زنبور عسل و شناخت ارزش غذایی گونههای گیاهی در مراحل مختلف حیاتی حایز اهمیت فراوانی است. در این بررسی سه محل در عرضها و نقاط مختلف ارتفاعی با تنوع گیاهی متفاوت در محدوده جغرافیایی استان هرمزگان بین 800 تا 1400 متر ارتفاع از سطح دریا برگزیده شدند. در هر رویشگاه فعالیتهای رویشی و زایشی گونه دارویی مورخوش (Zhumeria majdae) هر هفته یکبار در مدت 2 سال ثبت گردید. نتایج این بررسی نشان میدهد که به طور کلی اختلاف زمانی از آغاز رشد تا پایان رشد زایشی حدود 20 روز، تفاوت طول دوره رکود حداکثر کمتر از یک ماه، اختلاف دوره آغاز رشد زایشی تا گلدهی کامل حداکثر دو هفته و اختلاف طول دوره ظهور بذر تا ریزش کامل آن در مناطق مختلف ارتفاعی 15 روز است و به طور کلی طول این دوره حداقل 40 روز و حداکثر دو ماه است. آغاز رشد رویشی بین هفته سوم بهمن تا هفته اول اسفند ماه متغیر است و زمان اوج برگدهی از هفته سوم اسفند تا هفته اول فروردین ماه در نوسان است. شروع دوره رکود از هفته اول تا هفته آخر خرداد ماه متغیر میباشد. به طور کلی با توجه به مناطق مورد مطالعه میتوان نتیجه گرفت که با افزایش ارتفاع از سطح دریا آغاز رشد رویشی و ظهور برگهای اولیه به تأخیر میافتد و ارتفاع از سطح دریا در طول دوره رشد رویشی و زمان وقوع پدیدههای حیاتی نقش دارد و با افزایش آن دوره رویش طولانیتر میگردد.
To determine the frequency of flowering, viable seed production and other phenological phenomena of Zhumeria majdae under varing site condition (elevation and latitude) about 10 shrubs, of mature age and with the well developed crown were selected and numbered at each site. All sites were visited once a week during two years. These sites were Geno (800 m above sea level ), Sarchahan (1100 m above sea level ) and Tang-e-zagh (1400 m above sea level ) mountains. The beginning of vegetative growth was 3-20 February. The starting of generative growth was 11-27 March and the beginning of seed falling was 4-22 May. The results showed that the phenological stages of Zhumeria majdae varies according to altitude. In Geno areas vegetative regrowth begins on 1-5 February while with increasing of altitude (1400 m above sea level) regrowth occurs in 20-25 February and vegetative duration is elongated.
درمنه (Artemisia) مهمترین جنس تیره کاسنی است که شامل حدود 400 گونه در دنیا میباشد. گونههای این جنس به لحاظ داشتن خواص دارویی با اهمیت هستند. در ایران حدود 34 گونه از این جنس وجود دارد. بخشهای هوایی گونههای درمنه، Artemisia biennis، Artemisia oliveriana، Artemisia aucheri؛ Artemisia persica وArtemisia scoparia در فصل گلدهی از رویشگاههای مختلف منطقه کاشان برداشت گردید. اسانس این گونهها با روش تقطیر با آب استخراج شد و اجزای آن با روش کروماتوگرافی (GC) و کروماتوگرافی متصل به طیفسنجی جرمی (GC/MS) تجزیه و تحلیل و شناسایی شد. ترکیبهای اصلی گونههای A. biennis، آلفا- هیماکالن (%58.74)، A. scoparia، کاپیلین (%23.32)، A. persica،سیس-سابینن هیدرات استات (%76.74)، A. aucheri کامفور (% 22.87)، بودند، A. oliveriana، آلفا-توجون (% 43.32). ترکیبهای 1و8-سینئول و پارا – سیمن در این گونهها مشترک بودند.
Artemisia is the most important genus of Asteraceae, including about 400 species in the world. These species are important for their medicinal properties. There are about 34 species in Iran.The aerial parts of Artemisia biennis, Artemisia oliveriana, Artemisia aucheri, Artemisia persica and Artemisia scoparia were collected from different localities in Kashan area at flowering stage. Essential oils were isolated by hydrodistillation and were analyzed by capillary GC and GC/MS. The main constituents of the oils were as fallow: A. biennis; α-himachalen (58.74%) A. scoparia; capillin (23.32%), A. persica; sabinen hydrat acetate (76.74%) A. aucheri; camphor (22.87%) A. oliveriana; α-thujone (43.32%). Common constituents were in these species were 1,8-cineol and p-cymene.
ژنوتیپهای گل محمدی (Rosa damascena Mill) از مناطق مرکزی کشور جمعآوری و در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. نمونههای مربوط به 6 استان از نظر درصد و عملکرد اسانس و نیز از نظر تعداد اجزاء مختلف گل (گلبرگ، پرچم و مادگی) در سالهای1380 تا 1382 مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس نتایج بدست آمده، بیشترین درصد و عملکرد اسانس استخراج شده به روش تقطیر با آببه ترتیب از نمونههای اصفهان7 (0.05 درصد) و یزد1 (1338.09 گرم در هکتار) در سال 1381 مشاهده گردید. در سال 1380 نیز بیشترین درصد اسانس در نمونههای یزد2 (0.03 درصد) و اصفهان 6(0.029 درصد) مشاهده شد. اما در سال 1382 نمونههای تهران (0.016 درصد) و اصفهان8 (0.015 درصد) بیشترین درصد اسانس را نشان دادند. در سالهای 1380 و 1382 نمونههای یزد2 (468.60 گرم در هکتار) و سمنان1 (249.50 گرم در هکتار) به ترتیب بیشترین عملکرد اسانس را داشتند. براساس میانگین سالهای مختلف، نمونههای یزد1 (0.020 درصد) و اصفهان1 (0.019 درصد) بیشترین درصد اسانس را نشان دادند. همچنین نمونه یزد1 با تولید 632.33 گرم در هکتار، بیشترین عملکرد اسانس در سالهای مختلف را به خود اختصاص داد. ژنوتیپهای مختلف از نظر اجزاء گل اختلاف نشان دادند. بیشترین تعداد گلبرگ در هر یک از سالهای مورد مطالعه در نمونه جمعآوری شده از استان تهران مشاهده شد. همچنین این نمونه بیشترین تعداد مادگی در سالهای 82-81 و نیز بالاترین میانگین 3 سال از صفت مذکور را دارا بود. نمونه اصفهان10 نیز در میان ژنوتیپهای مورد بررسی بیشترین متوسط تعداد پرچم را در سالهای مذکور نشان داد.براساس نتایج حاصل از این بررسی، توانمندی متفاوتی میان ژنوتیپهای تحت مطالعه از نظر تولید اسانس وجود داشت. همچنین ژنوتیپهای گل محمدی مناطق مرکزی ایران از نظر اجزاء گل نیز تنوع نشان دادند. از اینرو با توجه به اهمیت اسانس بهعنوان ارزشمندترین فرآورده گل محمدی، گزینش ژنوتیپها در جهت ایجاد و معرفی ارقام برتر، به ویژه از نظر کمیت و کیفیت اسانس، در اصلاح گل محمدی امکانپذیر و در برنامههای بهنژادی این گیاه از اولویت خاصی برخوردار میباشد.
Rosa damascenaMill. genotypes werecollected from central parts of Iran, and cultivated at the experimental field of Research Institute of Forests and Rangelands, using a randomized complete blocks design with three replications. Genotypes from six provinces were evaluated for essential oils yield and number of floral parts. Genotypes showed differences in terms of the measured traits. Essential oils concentration and yield showed variation. The most essential oils percentage (0.05%) and yield were observed in Isfahan7 and Yazd1 accessions, respectively, in 2002. Yazd2 and Isfahan6 accessions showed the highest essential oils percentage (0.03%) in 2001, and the most percentage of oils was observed in accession collected from Tehran, in 2003. Also, accession of Yazd1 demonstrated the highest 3-year mean of essential oils percentage and yield. Furthermore, the accessions showed variation for floral parts number. The highest numbers of petals and pistils were observed in accession collected from Tehran Province. Also, Isfahan10 accession showed the highest number of stamens. A considerable variation was, therefore, revealed for floral parts and essential oil content of Rosa damascena genotypes from central parts of Iran. It could then be concluded that the Rosa damascena genotypes differ for essential oils content and this may be applied for classification of Damask rose genotypes. Finally yield of essential oils as the major product of Rosa damascena could be considered as an appropriate selection factor, in order to improve rose varieties.
جنس Pimpinella در ایران حدود 23 گونه دارد که بیشتر یکساله میباشند. گونه P. eriocarpaدر غرب و جنوب ایران پراکنش دارد. اندام هوایی و بذر گیاه در مرحله گلدهی و بذردهی از منطقه خجیر در شمال شرقی استان تهران جمعآوری گردید و پس از آمادهسازی گیاه با روش تقطیر با آب4 (دستگاه کلونجر) اسانسگیری شد. بازده اسانس اندام هوایی 1.3% و بذر 5.7% (نسبت به وزن خشک) بود. تجزیه و شناسایی ترکیبهای تشکیل دهنده اسانسها به وسیله دستگاههای GC و GC/MS با محاسبه شاخصهای بازداری و مطالعه طیفهای جرمی صورت گرفت. در اسانس اندام هوایی 15 ترکیب و در اسانس بذر 8 ترکیب شناسایی شد. مهمترین ترکیبهای شناسایی شده در اسانس اندام هوایی پریگایجرن5 (59.9%)، لیمونن6 (17.6%) والمیسین7 (12.5%) بود. همچنین ترکیبهای مهم اسانس بذر، لیمونن (49.3%) و المیسین (44.5%) بود.
Essential oils were isolated by hydro-distillation from the arial parts and seeds of Pimpinella eriocarpa Banks & Soland Individually, that were collected from khojir (Northeast of Tehran province). The yields of arial parts and seed oils were 1.3% and 5.7%w/w, respectively. Fifteen constituents in the aerial parts oil and eight constituents in seed oil were identified. Major constituents of the aerial parts oil were Pregeijerene (59.9%), Limonene (17.6%) and Elemicin (12.5%). Major constituents of the seed oil were Limonene (49.3%) and Elemicin (44.5%). Two major compounds (Limonene and Elemicin) were common in both of the oils. Seven trace constituents of the aerial parts oil were not found in the seed oil at all.
به منظور بررسی اثر رژیمهای مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی سیاه دانه، آزمایشی در دو سال زراعی 1376 و 1377 در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین انجام گرفت. طرح آزمایشی مورد استفاده، بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بود. تیمارهای آبیاری شامل دور آبیاری 7، 14 و 21 روز و بدون آبیاری (دیم) بود. صفات اندازهگیری شده شامل ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، نسبت وزن دانه به وزن کپسول و عملکرد دانه بود. نتایج نشان داد که رژیمهای آبیاری به طور معنیداری در هر دو سال آزمایش بر ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته ، تعداد دانه در کپسول و عملکرد دانه تأثیر داشت و تمامی صفات فوق در تیمارهای آبیاری، بالاتر از بدون آبیاری بودند، آبیاری هیچ گونه اثر معنیداری بر وزن هزار دانه و نسبت وزن دانه به وزن کپسول نداشت. بالاترین عملکرد دانه در هر دو سال آزمایش مربوط به دور آبیاری 7 روز بود (1118 کیلوگرم در هکتار) بود. البته در زمان کمبود رطوبت و حتی به صورت دیم گیاه نسبت به کم آبی از خود مقاومت نشان داد و با حداقل رطوبت، تولید محصول نمود. از بین صفات اندازهگیری شده، ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته و تعداد دانه در کپسول همبستگی مثبت بسیار زیادی با عملکرد دانه نشان دادند.
The effects of irrigation regimes on yield and agronomic characteristics of black cumin (Nigella sativa) were studied at the medicinal plants Research station of Qazvin Agricultural and natuoral resources research center during the years 1997 and 1998. A compele randomized block design(CRBD)with three replications was used. The treatments comprised four irrigation periods, 7, 14 , 21 interval days and without irrigation.The characteristits studied include of plant height, 1000 grains weight, number of capsule per plant, number of seeds per capsule, seed/capsule weight ratio and seed yield. Results showed that irrigation perriods in each of two years significantly affected effects plant height, number of capsule per plant, number of seed per plant and seed yield. The seven- day irrigation interval had the highest seed yield (1118kgha-1). There was no difference between treatments in respect of 1000 grains weight and grain/capsule weight ratio. However in water deficit and non- irrigation condition, plant showed resistance to the drought and produced crop with minimum soil moisture of the measured parameters, there was a significant correlation between yield, plant height, number of capsule per plant and number of seed per capsule.
بهمنظور افزایش بازده اسانسگیری و نیز کیفیت اسانس یک گونه اوکالیپتوس با نام علمیEucalyptus globulus برگهای این گونه در زمان گلدهی (تابستان 1383) از ایستگاه تحقیقاتی زاغمرز واقع در پاسند بهشهر جمعآوری گردید و در بخش گیاهشناسی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، مورد شناسایی قرار گرفت. برگهای خشک و آسیا شده این گیاه به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با آب اسانسگیری شد و برشهای مختلف اسانس در فواصل زمانی پانزده دقیقه جمعآوری گردیدند. بازده اسانسگیری در هر برش اسانس محاسبه شد و مشخص گردید که در هر دوروش افزایش زمان اسانسگیری، منجر به تولید اسانس بیشتر میگردد. از طرف دیگر با تزریق برشهای بدست آمده به دستگاه G C مشخص شد که با افزایش مدت زمان اسانسگیری، میزان ترکیب اصلی اسانس (1و8-سینئول) کاهش مییابد. در روش تقطیر با بخار آب، بازده اسانس از1.6% پس از 15 دقیقه به 2.42% پس از 180 دقیقه از شروع اسانسگیری افزایش یافت، در حالی که میزان نسبی ترکیب اصلی (1و8-سینئول) از 82.2% به 74.8% تنزل نشان داد. در روش تقطیر با آب، بازده اسانس از1.55% پس از 15 دقیقه به 2.86% پس از 180 دقیقه از شروع اسانسگیری افزایش یافت، در حالی که میزان نسبی ترکیب اصلی (1و8-سینئول) از92.7% به 85.6% کاهش نشان داد. در اسانس این گونه از اوکالیپتوس، تعداد پانزده ترکیب شناسایی شد که در میان آنها سه ترکیب 1و8-سینئول (82.20%-74.80%)،آلفا- پینن (7.70%-6.28%) و لیمونن (6.20%-5.70%) در روش تقطیر با بخار آب و همین سه ترکیب،1و8-سینئول (92.70%-85.60%)،آلفا- پینن (2.37%-2.02%) و لیمونن (3.10%-2.04%) در روش تقطیر با آب، بالاترین درصد را به خود اختصاص دادند.
In order to increas the yield and quality of an eucalyptus essential oil(eucalyptus globulus) the leaves of plant was collected from Research Station of Zaghmarz in Pasansd of Behshahr and was identified by the staff of botanical department of Research Institute of Forests and Rangelands.Dried and ground leaves of plant were steam and hydro distilled and fractions were collected every fifteen minutes. Proceeding of distillation time resulted to increas the yield and reduce cineole content. In steam distillation method,the oil yield was increased from 1.6% after 5 min. to 2.42% after 180 min. whereas 1,8-cineole content was reduced from 82.2% to 74.8%, respectively. In hydrodistillation method, the oil yield was increased from 1.55% after 15 min. to 2.86% after 180 min. whereas cineole content was reduced from 92.7% to 85.6%, respectively. Fifteen compounds were identified among which 1,8-cineole (74.8%-82.2%), α-pinene (6.28-7.70%) and limonene (5.70-6.20%) in steam distillation method and 1,8-cineole (85.60-92.70%), α-pinene (2.02%-2.37%) and limonene (2.04%-3.10%) in hydrodistillation method were the major constituents, respectively.
تنوع گیاهی در اکوسیستمهای مناطق خشک، زیاد و بیشترین تعداد گونههای نادر و در حال انقراض در این مناطق یافت میشوند. بهعلاوه گونههای گیاهی انحصاری نیز در اکوسیستمهای خشک وجود دارند. این اکوسیستمها مرکز تنوع زیستی و در بعضی از موارد دارای غنای گونهای نیز میباشند. این پژوهش براساس مشاهدات در حین اجرای طرحهای تحقیقاتی در زمینه گیاهان دارویی و نیز بازدیدهای صحرایی طی سالهای 1383-1372 و اطلاعات کتابخانهای صورت گرفته است. در این بررسی 37 گونه از 25 تیره بهعنوان گیاهان دارویی مقاوم به خشکی شناسایی و معرفی گردیدند. علاوه براین نام علمی، نام فارسی، تیره، فرم رویشی، نحوه تکثیر، محل پراکنش، قسمتهای مورد استفاده و ترکیبهای شیمیایی، خواص مهم دارویی گیاه شرح داده شده است. خانوادههای گیاهی غالب که از نظر دارویی اهمیت دارند و در مناطق خشک رشد و نمو میکنند عبارتند از: Lamiaceae, Apiaceae, Solanaceae, Fabaceae, Papaveraceae, Cucurbitaceae, Chenopodiaceae, Asteraceae, Capparidaceae, Liliaceae. بیشترین تعداد گونههای دارویی به ترتیب مربوط به خانوادههای Lamiaceae، Apiaceae و Solanaceae میباشند.
There are many different plant species in arid ecosystems. The most species are rare and decaying. In addition there are some exclusive species in arid zones. These ecosystems are the center of biodiversity and have many species. This research was carried out as a part of research projects of medicinal plants and also by field observations and library information in 1994-2004. There have been introduced 37 species beloning to 25 families as drought tolerance medicinal plants in this survey. In addition, Persian name, family, growing form, propagation, parts used, chemical constituents and great medicinal properties were described. Some dominant plant families that are important from the point of view of medicine and growing in arid zones were: Lamiaceae, Apiaceae, Solanaceae, Fabaceae, Papaveraceae, Cucurbitaceae, Chenopodiaceae, Asteraceae, Capparidaceae, Liliaceae. The most number of medicinal species were related to Solanaceae, Apiaceae and Lamiaceae families.
به منظور بررسی کارآیی انرژی تولید در اکوسیستمهای زراعی، این تحقیق در سال 1383 در مجتمع تحقیقاتی البرز کرج به اجرا در آمد. در این آزمایش از گیاه دارویی بادرنجبویه (Melissa officinalis) که در سال 1381 استقرار یافته و کف بر شده بود استفاده گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل کاربرد 80 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار به فرم اوره و به صورت مصرف در خاک و همچنین بهصورت محلول پاشی دو درصدی بر اندام هوایی گیاه در مقایسه با تیمار شاهد بود که در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. در هر دو روش، هنگامی که ارتفاع گیاه به حدود 10 سانتیمتری رسید, اولین تقسیط و 30 روز بعد دومین تقسیط به گیاه داده شد. برداشت گیاه قبل از گلدهی انجام شد. به منظور بررسی کارآیی انرژی تولید در دو روش فوق, نرم افزار کامپیوتری ویژهای که طراحی و برنامه نویسی شده بود مورد استفاده قرار گرفت. نتایج بدست آمده از تجزیه واریانس نشان داد که روشهای تغذیه گیاه بر کارآیی انرژی تولید, در سطح پنج درصد معنیدار بود. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که کارآیی انرژی در روش محلول پاشی معادل 2.14 بود که نسبت به سایر روشها اختلاف معنیداری داشت و ضمن افزایش عملکرد، موجب کاهش مصرف نهاده پر انرژی مانند کود شیمیایی نیتروژنی گردید که در نهایت افزایش کارآیی انرژی تولید را در گیاه دارویی ملیس به دنبال داشت. با توجه به نتایج آزمایش، روش محلول پاشی را میتوان گامی مناسب به منظور کاهش مصرف کود، حفظ محیط زیست، اقتصادی نمودن فرآیند تولید و در نهایت یکی از روشهای دستیابی به اهداف کشاورزی پایدار معرفی نمود.
To investigation of Eenergy efficiency in agroecosystem, a field experiment was carried out on Mellisa officinlais in Alborz research complex in 2004 year. The treatments was 80 kgha-1 nitrogen application in soil and spry application (%2 nitrogen) that was compared to the control treatment (no fertilizers) in complete randomize block design with three replication. In both treatments, the first application was conducted when plant high was 10 cm and second application was after 30 days. The harvest carried out before flowering. The energy efficiency was calculated by a software that had been designed.The results showed that, the spry method was significant (a=%5) to others. In comparison of other treatments, the spry application of nitrogen, increased energy efficiency to 2.14. In the spry method, nitrogen fertilizer reduced. Based on the results, low input Agriculture systems could be introduced for sustainable agriculture.