سمیرا حسین جعفری؛ امیر سعادت فر
چکیده
Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. متعلق به تیره چتریان از مهمترین گیاهان دارویی کشور محسوب می‌شود. در این مطالعه روابط ژنتیکی و فیتوشیمیایی برخی جمعیت‌های این گیاه با نشانگر ISSR و روش GC-MS در رویشگاه‌های یزد و کرمان بررسی شد. به‌منظور مطالعه ژنتیکی با استفاده از 10 آغازگر ISSR، نمونه‌برداری از برگ‌های تازه گیاه انجام گردید. استخراج DNA به روش CTAB انجام ...
بیشتر
Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. متعلق به تیره چتریان از مهمترین گیاهان دارویی کشور محسوب می‌شود. در این مطالعه روابط ژنتیکی و فیتوشیمیایی برخی جمعیت‌های این گیاه با نشانگر ISSR و روش GC-MS در رویشگاه‌های یزد و کرمان بررسی شد. به‌منظور مطالعه ژنتیکی با استفاده از 10 آغازگر ISSR، نمونه‌برداری از برگ‌های تازه گیاه انجام گردید. استخراج DNA به روش CTAB انجام شد. برای بررسی فیتوشیمیایی، استخراج اسانس از بذرهای زیره به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر انجام شد. نتایج حکایت از عملکرد بهتر آغازگر ISSR-13 با تعداد 40 باند، بیشترین میزان PIC (0.39) و شاخص نشانگری (15.6) داشت. تجزیه خوشه‌ای با ضریب تشابه جاکارد و الگوریتم UPGMA چهار جمعیت زیره کرمانی مربوط به دو استان را در 6 گروه قرار داد. در تجزیه به مختصات اصلی 60.56% از واریانس کل توسط سه مؤلفه بیان شد و جمعیت‌ها را به‌طور کامل از یکدیگر جدا نمود. نتایج این آنالیز با تجزیه خوشه‌ای و پراکندگی جغرافیایی نمونه‌ها مطابقت داشت. براساس نتایج GC-MS، به‌ترتیب تعداد 13 و 16 ترکیب در هریک از رویشگاه‌های یزد و کرمان شناسایی شد. ترکیب‌های آلفا-پینن، بتا-پینن، پارا-سیمن، لیمونن، گاما-ترپینن و کومین‌آلدئید به‌عنوان ترکیب‌های مشترک و اصلی بین رویشگاه‌های یزد و کرمان شناسایی شدند. براساس نتایج تجزیه خوشه‌ای پارامترهای فیتوشیمی و قرار گرفتن رویشگاه‌های سیرجان (استان کرمان)، مهریز و اردکان (استان یزد) در یک خوشه و رویشگاه سیرچ در خوشه جداگانه می‌توان نتیجه گرفت که گروه‌بندی براساس ترکیبات اسانس با گروه‌بندی ژنتیکی و فاصله جغرافیایی موجود در رویشگاه‌های طبیعی مطابقت ندارد.
علیرضا قنبری؛ رحیم موید امینی؛ اصغر استاجی؛ سمیه فهیم؛ حسن قربانی قوژدی
چکیده
خیار آب‌پران (Ecballium elaterium (L.) Rich.) از تیره Cucurbitaceae و گونه وحشی بوده که بومی مناطق معتدل آسیا، شمال آفریقا و اروپا می‌باشد. این گیاه یکی از ذخایر مهم دارویی در دنیا محسوب می‌شود. در این تحقیق صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی اکوتیپ‌های خیار آب‌پران از سه رویشگاه طبیعی آن در استان اردبیل شامل مناطق گرمی، بیله‌سوار و پارس‌آباد (از هر منطقه ...
بیشتر
خیار آب‌پران (Ecballium elaterium (L.) Rich.) از تیره Cucurbitaceae و گونه وحشی بوده که بومی مناطق معتدل آسیا، شمال آفریقا و اروپا می‌باشد. این گیاه یکی از ذخایر مهم دارویی در دنیا محسوب می‌شود. در این تحقیق صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی اکوتیپ‌های خیار آب‌پران از سه رویشگاه طبیعی آن در استان اردبیل شامل مناطق گرمی، بیله‌سوار و پارس‌آباد (از هر منطقه 10 جمعیت) بررسی شدند. نتایج نشان دادند که اکوتیپ‌های پارس‌آباد دارای میوه‌های بزرگتر و میزان کلروفیل و کاروتنوئید بیشتری بودند. از آن‌جایی که تنوع ژنتیکی این گیاه در منابع جهانی به‌صورت جامع بررسی نشده، ازاین‌رو در این پژوهش تنوع ژنتیکی سه اکوتیپ خیار آب‌پران با استفاده از 13 نشانگر ISSR بررسی شد و برای ارزیابی شباهت ژنتیکی میان نمونه‌ها از تجزیه خوشه‌ای به روش جاکارد استفاده گردید. آغازگر ISSR13 بیشترین چندشکلی (46%) را بین آغازگرها نشان داد. تجزیه نتایج مولکولی توده‌های خیار آب‌پران نشان داد که کمترین شباهت ژنتیکی بین دو اکوتیپ از جمعیت بیله‌سوار و گرمی دیده شد. تجزیه خوشه‌ای داده‌های مولکولی نیز نمونه‌ها را در پنج گروه دسته‌بندی کرد. نتایج نشان داد که نشانگر ISSR به‌عنوان یک نشانگر مناسب قادر است تنوع ژنتیکی موجود بین اکوتیپ‌های گیاه خیار آب‌پران را آشکار کند.
