مجتبی خسروی؛ سید غلامرضا موسوی؛ محمدجواد ثقهالاسلامی
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر دور آبیاری، کود نیتروژن و تراکم بوته بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و بازدهی مصرف آب شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، آزمایشی بهصورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان درمیان در سال 1389 انجام شد. عامل اصلی آبیاری شامل دورهای آبیاری 5 و 10 روز، عامل فرعی کود نیتروژن در سه سطح ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر دور آبیاری، کود نیتروژن و تراکم بوته بر صفات مورفولوژیکی، عملکرد و بازدهی مصرف آب شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.)، آزمایشی بهصورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان درمیان در سال 1389 انجام شد. عامل اصلی آبیاری شامل دورهای آبیاری 5 و 10 روز، عامل فرعی کود نیتروژن در سه سطح شامل مقادیر صفر (شاهد)، 75 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و عامل فرعی فرعی تراکم در سه سطح شامل تراکمهای 22، 33 و 66 بوته در مترمربع تعیین گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که دور آبیاری بر صفات طول غلاف و بازدهی مصرف آب برای تولید دانه و بیوماس، مقدار نیتروژن مصرفی بر صفات تعداد شاخه اصلی در بوته، طول غلاف، عملکرد دانه، شاخص کلروفیل، بازدهی مصرف آب برای تولید دانه و بیوماس و تراکم بوته بر صفات تعداد شاخه اصلی در بوته و قطر طوقه معنیدار شد. مقایسه میانگینها نشان داد که افزایش دور آبیاری از 5 به 10 روز باعث کاهش 8/7 درصدی در طول غلاف گردید، اما بازدهی مصرف آب برای تولید دانه و بیوماس بهترتیب 5/40% و 5/47% افزایش یافت. افزایش مصرف نیتروژن از صفر به 150 کیلوگرم در هکتار، تعداد شاخه اصلی، طول غلاف، شاخص کلروفیل، عملکرد دانه، بازدهی مصرف آب برای تولید دانه و بیوماس را بهترتیب 5/23، 4/26، 2/23، 1/67، 3/72 و 5/71 درصد افزایش داد. همچنین با افزایش تراکم از 22 به 66 بوته در مترمربع، تعداد شاخه اصلی و قطر طوقه بهترتیب 9/7% و 2/11% کاهش یافت. در مجموع براساس نتایج این تحقیق میتوان تیمار دور آبیاری 10 روز به همراه مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و ترجیحاً تراکم 66 بوته در مترمربع را برای زراعت شنبلیله در منطقه درمیان توصیه نمود.
بهرام میرشکاری؛ فرهاد فرحوش
چکیده
برای دستیابی به مدیریت بهینه آبیاری و کوددهی نیتروژن در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط آب و هوایی نیمهخشک آزمایشی در تبریز روی رقم محلی اصفهان با سه فاکتور شامل زمان آبیاری (90، 120 و 150 میلیمتر تبخیر از تشتک) بهعنوان عامل اصلی و ترکیب کود نیتروژنه (100، 150 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) و تقسیط کود (100% در زمان کاشت؛ 50% در ...
بیشتر
برای دستیابی به مدیریت بهینه آبیاری و کوددهی نیتروژن در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در شرایط آب و هوایی نیمهخشک آزمایشی در تبریز روی رقم محلی اصفهان با سه فاکتور شامل زمان آبیاری (90، 120 و 150 میلیمتر تبخیر از تشتک) بهعنوان عامل اصلی و ترکیب کود نیتروژنه (100، 150 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) و تقسیط کود (100% در زمان کاشت؛ 50% در زمان کاشت و 50% در زمان ساقهروی؛ 25% در زمان کاشت، 50% در زمان ساقهروی و 25% در زمان گلدهی) بهعنوان عامل فرعی بهصورت اسپلیت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال 1387 اجرا شد. نتایج نشان داد که با تأخیر در زمان آبیاری از 90 به 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تعداد چتر در هر بوته رازیانه 5/22% اُفت پیدا کرد. بیشترین عملکرد دانه و درصد اسانس بهترتیب برابر880 کیلوگرم در هکتار و 66/3% به تیمار برخوردار از 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره و آبیاری بعد از تبخیر 90 میلیمتر آب از تشتک تعلق داشت. کاربرد کود بهطور مساوی در مراحل کاشت و ساقهروی موجب افزایش 17 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با دو سطح دیگر تقسیط کود شد. درصد اسانس از تقسیط کود اوره تأثیرپذیر نبود. وقتی رازیانه 150 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژنه دریافت کرد و بعد از تبخیر 120 میلیمتر آب از تشتک آبیاری شد، بیشترین عملکرد اسانس (32 لیتر در هکتار) را تولید کرد و میزان این افزایش نسبت به تیمار حائز کمترین عملکرد اسانس 43% بود. بنابراین در کشت رازیانه توصیه میشود که زمان آبیاری را به 120 میلیمتر تبخیر از تشتک افزایش داده و 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره در نسبتهای مساوی در دو مرحله کاشت و ساقهروی مصرف گردد.
مجید عزیزی؛ فرهاد رضوانی؛ محمد حسنزاده خیاط؛ امیر لکزیان؛ حسین نعمتی
دوره 24، شماره 1 ، اردیبهشت 1387، ، صفحه 82-93
چکیده
بابونه آلمانی با نام علمی Matricaria recutita یکی از مهمترین گیاهان دارویی اسانسدار است که اسانس آن از اجزای متفاوت (کامازولن، آلفا-بیسابولول و آلفا-بیسابولول اکسیدA و B) تشکیل شده و از آن در صنایع مختلف داروسازی و آرایشی-بهداشتی استفاده فراوانی میشود. در این تحقیق اثر سطوح مختلف کود آلی ورمیکمپوست و آبیاری بر خصوصیاتمورفولوژیک و میزان ...
بیشتر
بابونه آلمانی با نام علمی Matricaria recutita یکی از مهمترین گیاهان دارویی اسانسدار است که اسانس آن از اجزای متفاوت (کامازولن، آلفا-بیسابولول و آلفا-بیسابولول اکسیدA و B) تشکیل شده و از آن در صنایع مختلف داروسازی و آرایشی-بهداشتی استفاده فراوانی میشود. در این تحقیق اثر سطوح مختلف کود آلی ورمیکمپوست و آبیاری بر خصوصیاتمورفولوژیک و میزان اسانسرقم اصلاح شده Goralمورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در شرایط گلخانه و بهصورت گلدان صورت گرفت. تیمارها شامل 4 سطح کود آلی ورمی کمپوست صفر، 5 ،10 و 15 درصد وزنی و 3 سطح آبیاری (هر هفته 2 میلیمتر، هر دو هفته 4 میلیمتر و هر دو هفته 2 میلیمتر) بودند. در مرحله گلدهی کامل شاخصهای رشد و نمو مانند زمان گلدهی، ارتفاع بوته، قطر نهنج، طول نهنج، عملکرد گل، درصد اسانس و عملکرد اسانس اندازهگیری شد. نتایج حاصل نشان داد که افزایش سطوح ورمیکمپوست باعث بهبود معنیدار صفات ارتفاع بوته، زود گلدهی، عملکرد گل، طول نهنج و قطر نهنج میگردد. اثر سطوح مختلف آبیاری با برتری تیمار هر دو هفته 2 میلیمتر، در صفات ارتفاع بوته، عملکرد گل و زمان گلدهی، برتری تیمار هر هفته 2 میلیمتر در صفات طول و قطر نهنج معنیدار شد. در واکنش متقابل آبیاری و ورمیکمپوست، بهترین نتایج در صفات ارتفاع بوته (82/64 سانتیمتر)، وزن خشک گل (84/7 گرم در گلدان) و زود گلدهی (5/35 روز) در تیمار 15 درصد ورمیکمپوست و هر دو هفته 2 میلیمتر آبیاری مشاهده شد. بیشترین عملکرد اسانس(2/23 میلیگرم در گلدان) در تیمار 10 درصد ورمیکمپوست و با آبیاری هر دو هفته 4 میلیمتر مشاهده شد. مطابق نتایج بدست آمده به نظر میرسد کاربرد تیمار 15 درصد ورمیکمپوست و هر دو هفته 2 میلیمتر آبیاری بهترین تیمار در تولید گل خشک رقم Goral بابونه آلمانی باشد.
جلیل زرینزاده؛ مهدی میرزا؛ هوشنگ آلیاری
دوره 23، شماره 1 ، اردیبهشت 1386، ، صفحه 134-140
چکیده
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رژیمهای آّبیاری بر روی کمیّت و کیفیت اسانس گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در سال 82-1381 آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز با سه تکرار به مورد اجرا گذاشته شد. در تیمارهای مختلف حداقل و حداکثر اسانس استخراج شده به ترتیب 3/1% و 36/3% بدست ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و رژیمهای آّبیاری بر روی کمیّت و کیفیت اسانس گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.) در سال 82-1381 آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز با سه تکرار به مورد اجرا گذاشته شد. در تیمارهای مختلف حداقل و حداکثر اسانس استخراج شده به ترتیب 3/1% و 36/3% بدست آمد. ترکیب کومین آلدئید (Cuminaldehyde) که بیشترین درصد اسانس زیره سبز را به خود اختصاص داده است، به طور معنیداری (در سطح 01/0) تحت تأثیر تاریخ کاشت قرار گرفت. امّا سطوح مختلف آبیاری اثر معنیداری بر آن نداشتند. ترکیب پارا-سیمن (p-cymen) دومین رتبه از نظر میزان درصد در اسانس زیره سبز را دارا بود. تاریخ کاشت اثر معنیداری بر روی این تر کیب نشان نداد. امّا سطوح مختلف آبیاری اثر معنیداری (در سطح 05/0) بر روی میزا ن (p-cymen) نشان دادند.
احمد اکبرینیا؛ محمود خسرویفرد؛ محمدباقر رضایی؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی
چکیده
به منظور بررسی امکان کاشت پاییزه ویا بهاره گیاهان دارویی رازیانه Foeniculum vulgare، زنیان Carum copticum، انیسون Pimpinella anisumو سیاه دانه Nigella sativa و تاثیر آن بر عملکرد دانه این گیاهان در شرایط فاریاب و دیم، آزمایشی در سالهای زراعی 77-1376 و 78–1377 در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی الموت مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین در قالب طرح بلوکهای کامل ...
بیشتر
به منظور بررسی امکان کاشت پاییزه ویا بهاره گیاهان دارویی رازیانه Foeniculum vulgare، زنیان Carum copticum، انیسون Pimpinella anisumو سیاه دانه Nigella sativa و تاثیر آن بر عملکرد دانه این گیاهان در شرایط فاریاب و دیم، آزمایشی در سالهای زراعی 77-1376 و 78–1377 در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی الموت مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 4 تکرار به اجرا درآمد. برای هریک از گیاهان فوق آزمایش جداگانه ای اجرا گردید و اثر4 تیمار کاشت پاییزه آبی،پاییزه دیم، بهاره آبی و بهاره دیم بر روی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که گیاهان فوق به فصل کاشت واکنش متفاوتی داشتند. رازیانه و سیاه دانه به علت استقرار بهتر در پاییز، مقاومت به سرما، شروع زودتر رشد بهاره و در نتیجه شاخ و برگ و وزن دانه بیشتر، عملکرد دانه بالاتری داشتند. در حالی که به علت از بین رفتن گیاهچههای سبزشده زنیان و انیسون در اثر سرمای زمستان، کاشت پاییزه آنها موفقیتآمیز نبود و در منطقه مورد تحقیق امکان کاشت این دو گیاه تنها در فصل بهار میباشد. تمامی گیاهان فوق در شرایط دیم عملکرد دانه کمتری در مقایسه با شرایط فاریاب تولید نمودند. اما در این خصوص نیز واکنش گیاهان متفاوت بود و کمترین کاهش عملکرد مربوط به گیاه رازیانه بود. ارتفاع بوته و وزن هزار دانه تمامی گیاهان در شرایط فاریاب بیشتر از دیم بود. همچنین این صفات در کاشت پاییزه رازیانه و سیاه دانه در مقایسه با کاشت بهاره آنها بیشتر بود. عملکرد رازیانه و سیاه دانه با کاشت پاییزه فاریاب به ترتیب 1703 و 1298، پاییزه دیم به ترتیب 985 و 447، کاشت بهاره فاریاب زنیان و انیسون به ترتیب 1147 و 1120 و بهاره دیم به ترتیب 312 و 361 کیلوگرم در هکتار بود. ضرایب همبستگی صفات مورد بررسی در مورد سیاه دانه نشان داد که بین آنها همبستگی معنی داری وجود داشت.
احمد اکبری نیا؛ محمود خسروی فرد؛ ابراهیم شریفی عاشورآبادی؛ پرویز باباخانلو
چکیده
به منظور بررسی اثر رژیمهای مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی سیاه دانه، آزمایشی در دو سال زراعی 1376 و 1377 در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین انجام گرفت. طرح آزمایشی مورد استفاده، بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بود. تیمارهای آبیاری شامل دور آبیاری 7، 14 و 21 روز و بدون آبیاری (دیم) بود. ...
بیشتر
به منظور بررسی اثر رژیمهای مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی سیاه دانه، آزمایشی در دو سال زراعی 1376 و 1377 در ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین انجام گرفت. طرح آزمایشی مورد استفاده، بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بود. تیمارهای آبیاری شامل دور آبیاری 7، 14 و 21 روز و بدون آبیاری (دیم) بود. صفات اندازهگیری شده شامل ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، نسبت وزن دانه به وزن کپسول و عملکرد دانه بود. نتایج نشان داد که رژیمهای آبیاری به طور معنیداری در هر دو سال آزمایش بر ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته ، تعداد دانه در کپسول و عملکرد دانه تأثیر داشت و تمامی صفات فوق در تیمارهای آبیاری، بالاتر از بدون آبیاری بودند، آبیاری هیچ گونه اثر معنیداری بر وزن هزار دانه و نسبت وزن دانه به وزن کپسول نداشت. بالاترین عملکرد دانه در هر دو سال آزمایش مربوط به دور آبیاری 7 روز بود (1118 کیلوگرم در هکتار) بود. البته در زمان کمبود رطوبت و حتی به صورت دیم گیاه نسبت به کم آبی از خود مقاومت نشان داد و با حداقل رطوبت، تولید محصول نمود. از بین صفات اندازهگیری شده، ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته و تعداد دانه در کپسول همبستگی مثبت بسیار زیادی با عملکرد دانه نشان دادند.