علی شفقت؛ هاشم اخلاقی؛ علیرضا متولی‌زاده کاخکی؛ کامبیز لاریجانی؛ عبدالحسین روستائیان
دوره 24، شماره 2 ، مرداد 1387، ، صفحه 244-252
چکیده
گیاهان تیره چتریان با داشتن حدود سیصد جنس و سه هزار گونه گیاهی در سطح وسیعی از جهان پراکنده‌اند. جنس Chaerophyllum متعلق به این تیره در ایران دارای هشت گونه بوده و دو گونه Chaerophyllum khorassanicum(جعفری فرنگی خراسانی) و nivale Chaerophyllum (جعفری فرنگی البرزی)، بومی ایران می‌باشند. در این تحقیق، ریشه و اندامهای هوایی گیاه جعفری فرنگی کوهستانی از تیره چتریان ...
بیشتر
گیاهان تیره چتریان با داشتن حدود سیصد جنس و سه هزار گونه گیاهی در سطح وسیعی از جهان پراکنده‌اند. جنس Chaerophyllum متعلق به این تیره در ایران دارای هشت گونه بوده و دو گونه Chaerophyllum khorassanicum(جعفری فرنگی خراسانی) و nivale Chaerophyllum (جعفری فرنگی البرزی)، بومی ایران می‌باشند. در این تحقیق، ریشه و اندامهای هوایی گیاه جعفری فرنگی کوهستانی از تیره چتریان (Umbelliferae) با نام علمی Chaerophyllum macropodum Boiss.، به‌طور جداگانه از مناطق اطراف خلخال نزدیک لنبر، جمع‌آوری و پس از خشک نمودن آنها در سایه به مدت ده روز، به روش تقطیر با آب در دستگاه کلونجر اسانس‌گیری شد. اسانس حاصل با استفاده از دستگاههای GC و GC/MS تجزیه و شناسایی گردید. بازده اسانسها (V/W) برای نمونه‌ها به‌ترتیب 17/0% برای ریشه و 20/0% برای اندامهای هوایی نسبت به وزن خشک نمونه‌ها، بدست آمد. تعداد10 و 18 ترکیب که به‌ترتیب 3/96% و 2/99% کل ترکیبهای اسانس ریشه و اندامهای هوایی را نشان می‌دهند، شناسایی شدند. در میان ترکیبهای اسانسی ریشه، میریس‌تیسین (1/39%)، ترپینولن (0/23%)، ترانس-بتا-اوسیمن (22%) و گاما-ترپینن (4/5%) و در میان ترکیبهای اسانسی اندامهای هوایی، ایی-بتا-اوسیمن (9/24%)، میریس‌تیسین (7/15%)، ترپینولن (2/14%)، فنچیل استات (9/13%)، ترانس-بتا-اوسیمن (3/6%) وسابینن (1/6%) ترکیبهای عمده بودند. مقایسه ترکیبهای شیمیایی موجود در اسانس دو بخش ریشه و اندامهای هوایی گیاه نشان می‌دهد که ترکیب میریس‌تیسین در اسانس ریشه بیش از دو برابر آن در اندامهای هوایی است.
بهلول عباس زاده؛ ابراهیم شریفی‌عاشورآبادی؛ محمدرضا اردکانی؛ محمدحسین لباسچی؛ فضل ا.. صفی‌خانی؛ محمود نادری حاجی باقرکندی؛ فاطمه سفیدکن
دوره 22، شماره 3 ، آبان 1385، ، صفحه 223-230
چکیده
به منظور بررسی تاثیر روش مصرف کود نیتروژن بر بازده اسانس و درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه، آزمایشی در سال 1383 تحت شرایط مزرعه در مجتمع تحقیقات البرز کرج در مدت 7 ماه اجرا شد. این آزمایش با دو سطح 4.5 و 6 درصد کود نیتروژن خالص به فرم اوره و محلول‌پاشی بر روی اندام هوایی گیاه، دو سطح 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار ...
بیشتر
به منظور بررسی تاثیر روش مصرف کود نیتروژن بر بازده اسانس و درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه، آزمایشی در سال 1383 تحت شرایط مزرعه در مجتمع تحقیقات البرز کرج در مدت 7 ماه اجرا شد. این آزمایش با دو سطح 4.5 و 6 درصد کود نیتروژن خالص به فرم اوره و محلول‌پاشی بر روی اندام هوایی گیاه، دو سطح 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار مصرف در خاک مزرعه و در حضور شاهد که هر یک از تیمارها در طول دوره رشد گیاه در طی سه تقسیط مساوی اعمال گردیدند. این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار برای هر تیمار اجرا شد. با آغاز گلدهی اقدام به برداشت گیاه گردید و از سرشاخه گلدار گیاه با استفاده از روش کلونجر اسانس‌گیری بعمل آمد. اسانس‌های هر تیمار به منظور بررسی بیشتر توسط دستگاه GC و GC/MS آنالیز گردید. درصد اسانس و عملکرد اسانس در هکتار برای هر تیمار مشخص گردید. طبق نتایج حاصل از تجزیه واریانس، تاثیر مقادیر مختلف کود نیتروژن و روشهای مصرف آن بر درصد اسانس و عملکرد اسانس معنی‌دار بود. همچنین نتایج حاصل از بررسی طیف‌های GCو GC/MS نشان دادند که کاربرد مقادیر مختلف کود نیتروژن و روشهای مصرف آن بر درصد ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس بادرنجبویه موثر بود. با مصرف نیتروژن، درصد تعدادی از ترکیبهای موجود در اسانس نسبت به شاهد کاهش و یا افزایش یافت.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی
دوره 20، شماره 2 ، مرداد 1383، ، صفحه 181-190
چکیده
سر شاخه گلدار گیاه Achillea millefolium subsp. millefolium در اوایل مرداد 1382 از منطقه لار در استان تهران جمع آوری گردید. سپس از نمونه با روشهای تقطیر اسانس گیری شد. بازده اسانس در روش تقطیر با بخار, در نمونه های گل و برگ به ترتیب 0.2 و 0.05 درصد و با روش تقطیر با آب, 0.4 و 0.04 درصد بدست آمد. اسانس ها توسط دستگاههای کروماتوگرافی ...
بیشتر
سر شاخه گلدار گیاه Achillea millefolium subsp. millefolium در اوایل مرداد 1382 از منطقه لار در استان تهران جمع آوری گردید. سپس از نمونه با روشهای تقطیر اسانس گیری شد. بازده اسانس در روش تقطیر با بخار, در نمونه های گل و برگ به ترتیب 0.2 و 0.05 درصد و با روش تقطیر با آب, 0.4 و 0.04 درصد بدست آمد. اسانس ها توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه قرار گرفتند.ترکیبهای عمده به روش تقطیر با آب در نمونه گل عبارتند از : p-cymene (19.8%), n- heptanol (15.2%) و bornyl acetate (12%) و در نمونه برگ p- cymene (24.1%), n- heptanol (11.1%) و camphor (5.9%) و همچنین در روش تقطیر با بخار , ترکیبهای عمده در گل عبارتند از : (E)-isoeugenyl acetate (18%), n- heptanol (16.3% درصد), bornyl acetate (16.2%) و p-cymene (9.3%) و در برگ (Z)- isodemicin (16%), (E)-isoeugenyl acetate (14.9%), nootkatin (13%) و longifolene (11.8%) مورد شناسایی قرار گرفتند. در این تحقیق اختلاف قابل توجه ای در میزان اسانس نمونه ها و ترکیبها مشاهده شده است که قابل توجه تولید کنندگان اسانس خواهد بود.
کامکار جایمند؛ محمدباقر رضایی
دوره 20، شماره 1 ، اردیبهشت 1383، ، صفحه 89-98
چکیده
سر شاخه گلدار گیاه گونه بومادران با نام علمی Achillea eriophora DC از شیراز، ارتفاع 1650 متر و در تیر ماه سال 1382 جمع آوری گردید. نمونه ها با روشهای تقطیر اسانس گیری شد. بازده اسانس در روش تقطیر با بخار, در نمونه های گل و برگ به ترتیب 1 درصد و 9/0 درصد و با روش تقطیر با آب, 1.2 درصد و 0.9 درصد بدست آمد. سپس نمونه ها توسط دستگاههای کروماتوگرافی ...
بیشتر
سر شاخه گلدار گیاه گونه بومادران با نام علمی Achillea eriophora DC از شیراز، ارتفاع 1650 متر و در تیر ماه سال 1382 جمع آوری گردید. نمونه ها با روشهای تقطیر اسانس گیری شد. بازده اسانس در روش تقطیر با بخار, در نمونه های گل و برگ به ترتیب 1 درصد و 9/0 درصد و با روش تقطیر با آب, 1.2 درصد و 0.9 درصد بدست آمد. سپس نمونه ها توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه قرار گرفتند.ترکیبهای عمده با استفاده از روش تقطیر با آب, در گل 1,8-(cineole (41.3% درصد), (%b- pinene (12.4 درصد) و(a-thujene (6.5% درصد) و در برگ 1,8-cineole (41 درصد), b- pinene ( 13.8% ) و (terpinen-4-ol (9.1% و با روش تقطیر با بخار, در نمونه گل 1,8-(%cineole (45 درصد, (%b- pinene (16.6 و (E-nerolidol (%7.6 و در برگ 1,8-(%cineole (41.5%) , (E)-nerolidol (10 و (b- pinene (9.8% شناسایی و تعیین گردید.
محمدباقر رضایی؛ کامکار جایمند؛ سیدرضا طبایی عقدائی؛ محمد مهدی برازنده؛ سعیده مشکی زاده
دوره 19، شماره 4 ، بهمن 1382، ، صفحه 339-348
چکیده
گل محمدی با نام علمی Rosa damascena Mill. و از خانواده Rosaceae ، در مناطق مختلف ایران و جهان کشت می گردد. اسانس و گلاب استخراج شده از گل در صنایع عطرسازی، آرایشی و غذایی مصرف گسترده ای دارد. از آنجا که رویش گیاهان در مناطق مختلف تاثیر مهمی روی رشد گیاه و میزان مواد موثر آن خواهد داشت, از این رو در این تحقیق، استخراج اسانس از گل دو ژنوتیپ این ...
بیشتر
گل محمدی با نام علمی Rosa damascena Mill. و از خانواده Rosaceae ، در مناطق مختلف ایران و جهان کشت می گردد. اسانس و گلاب استخراج شده از گل در صنایع عطرسازی، آرایشی و غذایی مصرف گسترده ای دارد. از آنجا که رویش گیاهان در مناطق مختلف تاثیر مهمی روی رشد گیاه و میزان مواد موثر آن خواهد داشت, از این رو در این تحقیق، استخراج اسانس از گل دو ژنوتیپ این گونه از مناطق قمصر (کاشان) B188 و اسکو (آذربایجان شرقی) A6 به روش تقطیر با آب انجام گرفت، بعد اسانس‌های آنها توسط دستگاههای کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و طیف‌های مورد شناسایی قرار گرفتند. ترکیبهای عمده در اسانس کاشان (قمصر) شامل : (%n-nonadecane (25.5% )، citronellol (17.7 و (% geraniol (13.3 و ترکیبهای عمده در نمونه آذربایجان شرقی (اسکو) شامل :(% citronellol (27)، geraniol (18.7 و ( %n - nonadecane (14.2 بدست آمد. نتایج این تحقیق شناسایی اکوتیپی مناسب از آذربایجان شرقی (اسکو) می باشد که با وجود کشت در شرایطی غیر از رویشگاه اصلی، در بعضی از ترکیبهای مهم دارای درصد بیشتری می باشد.
